Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, shpalosi të mërkurën në Parlamentin Evropian një vizion të gjerë mbi sfidat dhe prioritetet e Bashkimit Evropian, duke dhënë një vështrim të parë në raundin e ardhshëm të sanksioneve kundër Rusisë dhe duke propozuar një kredi të posaçme dëmshpërblimi për Ukrainën.
Në fjalimin 73-minutësh mbi Gjendjen e Bashkimit Evropian, von der Leyen trajtoi një numër të madh çështjesh, nga migracioni i parregullt dhe fatkeqësitë natyrore, deri tek dezinformimi në internet dhe tranzicioni i gjelbër. Por ishte agresioni rus ndaj Ukrainës që zuri qendërvëmendjen.
“Evropa është në një luftë – një luftë për një kontinent të tërë dhe në paqe”, deklaroi ajo, duke e bërë të qartë se mbështetja për Kievin mbetet prioritet absolut.
Sanksione të reja ndaj Rusisë
Von der Leyen njoftoi se paketa e 19-të e sanksioneve të BE-së do të synojë “flotën në hije” që Rusia përdor për të shmangur kufizimet mbi naftën, si dhe vendet e treta që ndihmojnë në anashkalimin e masave. Ajo paralajmëroi se Komisioni po shqyrton mundësinë e përshpejtimit të heqjes graduale të energjisë ruse, pavarësisht se plani ekzistues parashikon ndalimin e plotë të blerjeve deri në vitin 2027.
Kjo lëvizje lidhet ngushtë me presionin e shtuar nga administrata e Donald Trump, e cila kërkon që aleatët evropianë të ndërpresin plotësisht varësinë nga energjia ruse dhe të aplikojnë tarifa të forta ndaj vendeve si Kina dhe India, që janë klientët kryesorë të Moskës.
“Ne jemi të gatshëm të ndërmarrim masa të forta kundër Rusisë, por partnerët tanë evropianë duhet të bashkohen plotësisht me ne”, tha sekretari amerikan i Thesarit, Scott Bessent, pas një takimi në Uashington me përfaqësues të BE-së.
Kredi e posaçme për Ukrainën
Një nga propozimet më të rëndësishme të von der Leyen lidhet me përdorimin e aseteve të ngrira ruse. BE-ja mban mbi 210 miliardë euro të Bankës Qendrore të Rusisë, të cilat aktualisht gjenerojnë fitime të papritura. Këto fonde, sipas saj, do të shfrytëzohen për të garantuar një “Kredi Dëmshpërblimi” për Ukrainën, duke e lehtësuar vendin nga barrët buxhetore dhe kostot e rindërtimit.
“Asetet vetë nuk do të preken dhe rreziku do të ndahet kolektivisht. Ukraina do ta shlyejë kredinë vetëm pasi Rusia të paguajë dëmshpërblimet”, theksoi von der Leyen.
Aleanca e dronëve dhe ndihma ushtarake
Përveç mbështetjes financiare, presidentja e Komisionit njoftoi krijimin e një programi të ri ushtarak – “Avantazh Ushtarak Cilësor” – i cili do të investojë në kapacitetet që i nevojiten ushtrisë ukrainase. Një element tjetër është “Aleanca e Dronëve” mes BE-së dhe Ukrainës, që do të fuqizohet me 6 miliardë euro nga kredia e G7-ës.
“Ukraina ka zgjuarsinë. Ajo që i duhet tani është shkalla. Dhe së bashku, ne mund ta sigurojmë atë”, tha ajo.
Mbështetje politike dhe humanitare
Von der Leyen foli gjithashtu për kthimin e fëmijëve ukrainas të rrëmbyer nga forcat ruse, duke paralajmëruar një samit të posaçëm për këtë çështje. Presidenti ukrainas Volodymyr Zelenskyy reagoi menjëherë, duke falënderuar BE-në për mbështetjen dhe duke e cilësuar atë vendimtare për sigurinë e të gjithë kontinentit.
“Siguria e Ukrainës është siguria e Evropës. Së bashku – Ukraina, Evropa, SHBA-ja, G7 – mund të arrijmë paqe të qëndrueshme dhe të garantuar”, tha Zelenskyy.