Rigels Seliman
Avokati i njohur, Spartak Ngjela ka komentuar ashpër zhvillimet më të fundit politike në vend, duke vënë në shënjestër kryetarin e Partisë Demokratike, Sali Berisha. Në një intervistë për “Dritare.net”, ai ka hedhur akuza të forta për një marrëveshje të fshehtë të vitit 1992, që sipas tij, i dorëzoi ekonominë shqiptare ndikimit serb. Më tej avokat Ngjela ka vlerësuar rolin vendimtar të SHBA-së dhe SPAK-ut në luftën kundër korrupsionit, duke theksuar se reforma në drejtësi është drejtuar nga ekspertë amerikanë. Ai paralajmëron një “goditje të madhe” që pritet ndaj Sali Berishës dhe të tjerëve të përfshirë në dosje të mëdha korrupsioni. Sipas tij, fundi i pandëshkueshmërisë në politikën shqiptare është afër.
-Avokat Ngjela, e dini ju, se kush e drejton SPAK-un?
Nuk e drejtojnë shqiptarët. Amerikanët shikojnë atje, atje i keni ekspertët. Dinë të shikojnë, edhe pagesën ata e bëjnë, është i shtrenjtë, kanë rroga të larta ata, edhe prokurorët, edhe gjyqtarët. Shumë e vërtetë. Ata na i kanë marrë përsipër të na ndërtojnë pushtetin gjyqësor dhe kanë bërë… Ka bërë SPAK. Ti e ke parë, janë të gjithë ata nën akuzë, me kryeministra, me ministra, me kryetarë bashkish, me deputetë. Pra, ka filluar pastrimi i korrupsionit. Po, më lejoni t’ju them një gjë: Që korrupsioni mund të shkatërronte Shqipërinë. Këtë e pa Perëndimi dhe politika amerikane që ndërhyri me forcë, se nuk u interesonte të shpërbëhej Shqipëria në një kohë që ishin dy shtete shqiptare dhe shtetin e dytë shqiptar, Kosovën, e nxorën. Atëherë, pyetja bëhet: Pse janë kaq të interesuar për këtë pikë, ose këtë rrafsh historik, kështu, gjeografik? Sepse konflikti me Rusinë… E ka në konfliktin me Rusinë, po, Amerika e ka domosdoshmëri botën shqiptare në Ballkanin Perëndimor. Sa e mori të gjithën, shikojeni me vëmendje, kur e mori të gjithë botën shqiptare në Ballkanin Perëndimor, të dy shtetet, dhe po kërkonte të merrte edhe Çamërinë (se ka marrë dhe gjysmën e Maqedonisë së Veriut). Po, pra, kur ata e panë që ky po e merrte botën shqiptare në Ballkanin Perëndimor, u tërhoq. E keni parë që politika ruse është më në tërheqje, po, kundër nesh…
-Avokat, e ngarkuara me punë e ambasadës së SHBA në Tiranë, nuk ka qenë aq aktive, fjala vjen, sa e ngarkuara tjetër. Në qoftë se ju kujtohet, ajo ishte, edhe pse nuk kishte titullin ambasador, shkonte në SPAK vetë, shkonte në konferencat gjyqësore, bënte deklarata. Po, atëherë, në rregull. Po, do të jemi korrekt me kohën…
Po, atëherë, atëherë ishte periudha e marrjes së tyre. Tani ata i kanë marrë, ato kanë, jo vetëm… Po, kanë shpëtuar dhe Shqipërinë, të jemi realistë. Morën dhe pavarësinë e Kosovës. Pse ne e morëm? Natyrisht që UÇK-ja kishte vlerën e vet. Ajo, ajo ishte, a ishte fakti që mbështeti aksionin? U bombardua Beogradi gjatë… Ti e di. Po, ku ishte forca? Ku ishte ajo? Amerika. Jo, jo. Ku ishte justifikimi juridik dhe historik? UÇK-ja.
-UÇK-ja?
Atëherë, përderisa serbët kaluan në ekstremizëm, se UÇK-ja i çoi në ekstremizëm dhe ata ranë në shkelje, në terrorizëm, ju e dini. Po, edhe Amerika s’mund të lejonte terrorizëm në një shtet, në një shoqëri që e kishte të vetën, e kishte simpatizantin e vet. Dhe kur goditi Clinton, ju e dini, goditi terrorizmin, ju e dini. U vranë të gjithë ata. Pas asaj vrasjes së madhe në Reçak, ku ndodhi masakra… S’më kujtohet atëherë, foto… bombardimin. Dhe është më e bukura që vetëm me bombardim e mori. Nuk çoi trupa. E para luftë, e para betejë pa trupa tokësorë, pa trupa, vetëm me bombardim. Ishte gjenialitet në kuptimin e jo të letërsisë, jo të artit, por të artit ushtarak. Domethënë, e kishin studiuar mirë psikologjinë, e kishin… e kishin studiuar mirë psikologjinë serbe në funksion të asaj force. Dëgjoni, t’ju them një gjë.
-Po, patjetër…
Psikologjia e një shteti ose të një qeverie është normale në momentet kur është qetësi. Në momentet kur vjen historia e luftës, ndryshon psikika. Por, po, ndryshon psikikë në krizë. Ata… Një shoqërie nuk i ndërron psikika nga paqja në luftë, vetëm anglosaksonëve. Pse? Kanë filluar… Kanë fituar, kanë fituar eksperiencë qindra vjeçare me kolonitë, me këto. Ju e dini për sa zgjat.
-Avokat, mua më bën përshtypje, herë pas here i kam dhe pjesë të studimeve të mia, që parlamenti shqiptar i viteve ’20-’30 kishte mendje të ndritura, si Fan Noli, Faik Konica, Ndre Mjeda, Gjergj Fishta dhe oratorin Ali Këlcyra. Parlamenti pas ’90-ës, me raste po themi sporadike, ka pasur disa oratorë, duke përmendur edhe ju. Parlamenti i kujt? Parlamenti pas ’90-ës. Pas ’90-ës.
Po, ka pasur disa oratorë, zotin Blushi, po edhe ndonjë tjetër. Po, sporadik.
-Tani si ka mundësi, avokat, që kemi këtë disnivel në 100 vjet histori parlamentarizëm?
Ishin në arsim të nivelit të lartë, që e dini ju. Ata kështu, njerëz që erdhën nga rruga… Ata ishin rilindasit tanë, që krijuan rilindjen dhe psikologjinë tonë kombëtare. Rilindja kombëtare e krijoi. Pastaj, ajo erdhi dhe mori… mori atë pavarësinë e ’12-ës, se cila ishte gjymtimi i Shqipërisë. Po, rezistuan se ishin njerëz të mëdhenj. Doroni, tha, “sot do t’i marrin”, dhe i morën, e morën gjysmën. Shikojmë, pra, çështja është që u shtua dhe popullsia shqiptare. Mos e harroni atë! Edhe këtu, edhe në Kosovë, edhe në Maqedoni. Këtu komunizmi i bënte thirrje… Byroja Politike i bënte thirrje anëtarëve të Byrosë Politike, i thoshin: “Sa fëmijë ke?” “Tre.” “Shko gjashtë!” i thoshin. E di pse? Se ata e morën 850 mijë banorë e morën në Shqipëri. 850, fiks aq ka qenë. Po, po. E lanë 4 milionë. M… 4 milionë e kishin atë… 4 milionë e lanë. Kishin… e kishin atë të popullsisë. 4 milionë e lanë ata. Po tani, 1 milion e gjysmë janë emigrantë që na mbajnë gjallë. Ata na mbajnë gjallë. Ku kemi ne prodhim industrial? Në… nga ’92-shi deri në ’96-ën, Saliu shkatërroi, me gjithë ata, me gjithë ekipin e tij, shkatërruan 500 uzina, fabrika. Shqipëria. Nuk e dini ju?
-Para disa vitesh i denoncoi…, një parlamentar i rëndësishëm në Beograd, kur deklaroi… Jo, kur deklaroi me 40 milionë dollarë, tha: “Kemi shkatërruar në Shqipëri 500 uzina dhe fabrika nga ’92-shi në ’95-ën.” Po tani, avokat…
Ore, një minutë, ti, një minutë, do t’i dëgjoni: PD-ja e ’92-shit ka qenë drejtuar nga Beogradi. Kaq. Mos e zgjasim.
-Ju keni informacion për këtë?
Unë s’kam informacion. Ai e di mirë, se ai ka qenë në pushtet, se ka qenë president. Po, ai tha: “Mund të jetë 20, mund të jenë 40.” Nuk ka rëndësi. Problemi qëndron që dhe ata e pranuan që shkatërruan këtu… shkatërruan këtu 500 uzina dhe fabrika, 500 uzina, fabrika, edhe furrat e bukës që kishte ndërtuar, që i kishte ndërtuar shqiptarët e shkretë me bukë.
-A është ky krimi më i madh që ka ndodhur pas ’90-ës?
Natyrisht, është krim historik. Nuk është krim çfarë…? Po, është historik, historik. Të dëgjojmë një fjalë. Pra, goditja e madhe e zhvillimit kombëtar. Do t’i kishte blerë të 500 uzina dhe fabrika, zotëri, do t’i kishte blerë kapitali privat. Sot isha në… pyeta, pyeta këta, unë, vendet e Lindjes. “Po si e bëtë?” i thashë. I thashë dhe çekëve, ministrit. Ata më thanë që: “Me zor i mbajtëm, se desh na i hodhi Rusia, se ishin shtetërorët edhe atje.” “Këto,” i thashë unë, “si kaluat nga shtetërore në kapitalin privat?” “I bllokuam,” tha, “dhe i mbajtëm, i ruajtëm sikur po ruanim thesarin.” Sa e bukur kjo! “Si doni të na hidhte një herë me agjenturë rusët? Siç e bën këtu, moj! Si bëhet këtu!” Po, agjentura sllave… Po, agjentura sllave bëri edhe këtu. Po, këta tanët ishin hajvanë, në mos ishin të tyre. Pra, çështja është që ata i mbrojtën. Çekët i mbrojtën, pak, shumë pak na goditën, tha, dhe pastaj u forcua kapitali privat dhe i bleu. Ata kishin Skodën, e kishin. E dini, i kanë marrë privatët. Kishin markat, markat. Po, po, i kanë marrë privatët. Po ne nuk patëm, nuk patëm fuqi, nuk patëm rast, sepse në ’92-shin këtu në pushtet erdhi Beogradi. Mos e diskuto këtë.
-Ndërkohë avokat, më bëri përshtypje një deklaratë e Genc Gjokutajt, avokatit të zotit Berisha, i cili bëri një status pak ditë më parë dhe në një farë mënyre kërcënonte të gjithë ata që duan të përmbysin, thoshte Gjokutaj, Sali Berishën, dhe ai premtonte që ne do përleshemi edhe fizikisht për ata që ai quante “gej dhe lezbike” në partinë, brenda Partisë Demokratike. Cili është komenti juaj?
Një nivel i ulët, nivel ordiner. Nivel ordiner. Do që të thyejë ata që të mos kenë forcë. Ata janë… Unë ja shpjegova kush janë ata. Unë nuk i njoh emra, por e pashë që janë njerëz të iluminuar, duan… duan të shpëtojnë Partinë Demokratike. Dhe ka shumë, ka shumë analistë që më kanë thënë: “Do ta shpëtojnë.” Të shohim.
-SPAK ka pasur zhvillim dhe ka pasur një lloj bilanci, avokat, në pesë vite e pak muaj ekzistencë të tij. Po, ju gjithmonë jeni shprehur se pritshmëritë i keni akoma më të larta, me atë që quhet fundore ose finale me dënime. Tani, në këtë fazë ku është SPAK-u, sipas mendimit tuaj?
Vetë nuk është keq. Duhet t’i kapin faktet. Jo, koncept gjeneral. Duhet të marrim një koncept partikular ose singular, të veçantë. Ku jemi? Duhet të kuptojmë. Një ish-kryeministër i arrestuar. Një kryeministër tjetër është nën akuzë. Janë dy kryeministra nën akuzë. Janë dy presidentë nën akuzë. Janë… janë nja katër, pesë ministra nën akuzë. Shumica janë të majtë, tash, dhe do vijojë, se korrupsioni ka qenë shumë i rrezikshëm këtu. Të shikojmë, do na eliminojë SPAK korrupsionin? SPAK-u prandaj është mbështetur antikorrupsion. Kuptohemi. Ata e quajtën antikorrupsion dhe, domethënë, kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar. Është quajtur SPAK, se ka lidhje. Nuk ka lidhje, se korrupsioni pa krimin e organizuar në treg nuk fiton dot. Ku fitohen ato para? Ai me tregtarët e bën, me industrialistët, me tregtarët. Ju bën privilegj atyre, fiton dhe vetë. A kupton? Por ama, dëmton tregun. Dhe të shikojmë se si do ecin ngjarjet. SPAK e ka në dorë atë purifikimin, purifikimin antikrim të shoqërisë shqiptare. Të shohim.
-Besoni që Altin Dumani do ta vazhdojë dhe mandatin e dytë dhe të arrijë këto që ju thatë, si drejtues i SPAK-ut?
Të shohim. Kanë zgjedhjet. Nuk e di. Nuk i dihet se çfarë. Po, do të kemi parasysh një gjë: Hetuesinë e SPAK-ut nuk e drejtojmë ne. Drejtojnë ndërkombëtarët. Ikni në SPAK, do shikoni ekspertët amerikanë atje. E aq më mirë. Të shikojmë se si do ecim. Ikën njëherë, e shpëtuan. Kur erdhi Trumpi, ikën, po dhe pati një shqetësim nga individët që prisnin shumë nga SPAK. Po, por ata i kthyen të gjithë, ju e dini, i kthyen tërë ekspertët, i kthyen. Kthyen edhe ata. Janë po në rregull. Atëherë, jemi atje ku kemi qenë. Të shikojmë goditjen. Do ta presim me vëmendje, se duhet të keni parasysh një gjë: Korrupsioni është shumë vështirë të goditet, se ata janë ndërkombëtarë dhe ata nuk arrestojnë pa prova. Por, Anglosaksonët vetë… Por të shikojmë si e kanë fshehjen këta, sepse shiko si fshihet korrupsioni. Po, pra, në tre duar: nga A-ja te B-ja, nga B-ja te C-ja. Dhe duhet të shkojnë deri te C-ja që ta kapin. Ai mund të jetë nipi, mund të jetë vëllai. Nuk ka rëndësi. Janë… është një rrjedhë e arsyes kriminale, flas në kuptimin e korrupsionit, arsyes korruptive, e cila kërkon të qarkullojë paranë. Dhe për të fituar paranë, do ta qarkullosh në treg. Për të hyrë në treg, do të kesh tregtarët ose industrialistët e tregut. Paratë janë të korrupsionit. Fiton edhe… fiton edhe tregtari, të kuptohemi. Po, po. Investimi është nga korrupsioni. Ku është ngjashmëria? Ngjashmëria me Perëndimin është se edhe atje investimi është nga kapitali, por është fitim i ligjshëm i kapitalit. Jo, jo, korrupsion. Ja kjo është.