Lajmidites.com

Tag: koncesionit

  • BKT si përmbarues i qeverisë/ Kontrata koncesionare i jep fuqi të ndryshojë pronarin e Aeroportit të Vlorës

    BKT si përmbarues i qeverisë/ Kontrata koncesionare i jep fuqi të ndryshojë pronarin e Aeroportit të Vlorës

    Një nen i çuditshëm në kontratën koncesionare të Aeroportit të Vlorës, i jep fuqi Bankës Kombëtare Tregtare që të ndryshojë pronarin e koncesionit. Më konkretisht, neni 19.4 i kontratës koncesionare për ndërtimin e Aeroportit të Vlorës mes qeverisë shqiptare dhe konsorciumit të përbërë nga Mabco, 2A Group dhe Yda thotë shprehimisht:
    “Palët pranojnë se, në rastin e një mospërmbushjeje nga Koncesionari nën këtë Kontratë, apo nën Marrëveshjen e Financimit, dhe vazhdimit të rastit të mospërmbushjes deri në skadimin e afatit për korrigjim, Institucionet Financiare apo Përfaqësuesit e Institucioneve Financiare, siç mund të jetë rasti, kanë të drejtë të nominojnë një Shoqëri Zëvëndësuese për Autoritetin Kontraktues, e cila do të zëvëndësojë Koncesionarin.”

    Neni qe i jep tagrin BKT-së të propozojë ndryshimin e pronarit të koncesionit
    Më tej, në nenet 19.5 dhe 19.6 sqarohen kushtet që duhet të përmbushë pronari zëvendësues i propozuar nga banka si dhe procedurat se si bëhet zëvendësimi.

    Kushtet e zëvendësimit të pronarit
    Përmes këtyre neneve, BKT ka fuqinë që të propozojë ndryshimin e pronarëve të koncesionit të Aeroportit të Vlorës, nëse këta të fundit nuk shlyejnë rregullisht kredinë. Sigurisht që ky propozim duhet të miratohet më pas nga qeveria, ose më saktë ministria e Infrastrukturës në cilësinë e Autoriteti Kontraktor.
    Kapitali konsultoi një sërë kontratash koncesionare të nënshkruara nga qeveria shqiptare. Në asnjërën prej tyre nuk gjendet një nen i tillë, i cili i jep tagrin bankës që të ndryshojë pronarin e koncesionit. Në një situatë normale, ky nen nuk do të kishte asnjë rëndësi. Por në rrethanat e reja të krijuara nga konflikti i ashpër mes aksionerëve, ky parashikim në kontratën koncesionare mund të kthehet në instrument fatal për secilin nga aksionerët.
    Sherri bllokues mes dy ortakëve, Behgjet Pacollit dhe Valon Ademit, mund ta çojë kompaninë koncesionare Vlora International Airport në pamundësi për të shlyer kredinë 56 milionë euro të marrë në BKT, ndonëse sipas informacioneve që ka Kapitali, të paktën deri në muajin e kaluar, shlyerja e kredisë ka qenë korrekte.
    Por një situatë potenciale bllokimi, çka në kushtet e reja të konfliktit është shumë e mundshme, do të hapte rrugën që BKT të përdorte nenin për ndryshimin e pronarëve të koncesionit.
    Në një situatë, ku qeveria, njëri prej ortakëve dhe BKT do të ishin në një linjës, ortaku tjetër mund të përjashtohet nga koncesioni. A mos ndoshta ka qenë kjo arsyeja se pse Behgjet Pacolli është ndjerë i rrezikuar dhe shkoi të marrë një kredi tjetër prej 100 milionë eurosh nga një shoqëri në Luksemburg? Ky mbetet thjesht një hamendësim.
    Por ajo që është e vërtetë dhe e provuar, janë nenet që i japin fuqi BKT-së të propozojë zëvendësimin e pronarëve të koncesionit duke e bërë këtë bankë si përmbaruesin e qeverisë. Ky është një tjetër skandal i madh në çorbën e korrupsionit të Aeroportit të Vlorës.
    /Kapitali.al/

  • Koncesioni i laboratorëve, kompani fantazmë në Holandë, aksione të fshehta, operatorë me dosje penale në Spanjë…

    Koncesioni i laboratorëve, kompani fantazmë në Holandë, aksione të fshehta, operatorë me dosje penale në Spanjë…

    Gazeta “SOT” e ka trajtuar edhe më herët aferën e koncesionit të laboratorëve mjekësorë, duke zbardhur një sërë shkeljesh, që nga mënyra e dhënies së saj e deri tek pasojat konkrete për pacientët dhe financat publike. Në këtë artikull, do të ndalemi tek dokumentet, raportet zyrtare dhe dëshmitë që tregojnë sesi koncesioni i laboratorëve, i promovuar si një revolucion në shëndetësi, është shndërruar në një barrë të frikshme për buxhetin e shtetit, me mungesë transparence, kosto që rriten vit pas viti dhe kufizime që cenojnë drejtpërdrejt kujdesin ndaj pacientëve.
    Hetimi
    Koncesioni i laboratorëve mjekësorë është shoqëruar me polemika të shumta që prej fillimit, në disa drejtime kryesore. Kontrolli i Lartë i Shtetit arriti në përfundimin se dhënia e koncesionit u krye në kundërshtim me ligjin dhe dokumentet konkurruese. Shkeljet kryesore lidhen me mosrespektimin e rekomandimeve të konsulentit IFC për skualifikimin e ofertuesit fitues për arsye integriteti. KLSH zbuloi se një nga kompanitë e konsorciumit (e regjistruar në Holandë) ishte kompani guackë (shell) pa aktivitet të dukshëm dhe e lidhur fshehtazi me biznesin vendas (kompania Pegasus e z. Karathano). Kjo skemë, sipas KLSH, u përdor për të mbuluar përqindjen e vërtetë të aksioneve (Karathano kontrollonte realisht 75% të interesit nëpërmjet Labopharma dhe kompanisë guackë, ndryshe nga ç’deklarohej). Po ashtu, dyshime ranë mbi pastërtinë e figurës së operatorëve: njëri thuhet se ishte nën hetim në Spanjë, dhe tjetri nuk kishte kontrollin e kërkuar të kompanisë mëmë. Prokuroria e Posaçme (SPAK) po heton pikërisht këto elemente të dyshuara të korrupsionit dhe abuzimit me detyrën nga zyrtarët përgjegjës. Aktualisht hetimi nuk ka përfunduar.
    Kostot financiare dhe barra për buxhetin
    Një nga kritikat kryesore është tejkalimi i kostove krahasuar me parashikimet fillestare. Qeveria argumentoi në fillim se kontrata do t’u kushtonte taksapaguesve vetëm 9 miliardë lekë (66 milionë euro), ndërsa dyshohet se fatura reale do të shkonte në 100 milionë euro. Ministria e Shëndetësisë reagoi me përgënjeshtrim zyrtar, duke e quajtur të pavërtetë shifrën 100 milionë € dhe ripërsëriti se buxheti i shtetit do të paguante 66 milionë € për këtë shërbim, në mënyrë që qytetarët të mos paguajnë vetë dhe të përfitojnë analiza falas me cilësi të lartë. Mirëpo, të dhënat e reja tregojnë se asnjëra nga këto shifra nuk rezultoi e saktë: fatura totale e kontratës pritet të arrijë të paktën 15 miliardë lekë, që do të ishte gati dyfishi i shumës së shpallur fillimisht. Vetëm në vitet 2021-2023, pagesat vjetore nga fondet publike ndaj koncesionarit u rritën nga 1.26 mld lekë në 2021, në 1.55 mld në 2022 dhe 1.73 mld lekë në 2023. Kjo tendencë në rritje po krahasohet me “skenarin e koncesionit të sterilizimit”, ku kostot dolën jashtë kontrollit dhe detyruan shtetin të ndërhyjë. Për sterilizimin u arrit një rinegocim për vendosjen e tavanit të shpenzimeve, ndërsa për laboratorët ende nuk ka një rinegocim dhe faturat vazhdojnë të rriten. Për buxhetin e shtetit, kjo do të thotë zhvendosje e fondeve nga zëra të tjerë të shëndetësisë drejt pagesës së koncesionit, pra ulje e fleksibilitetit financiar në sistemin shëndetësor publik. Kontrolli i Lartë i Shtetit ka vërejtur edhe mungesë efikasiteti në shpenzimet publike: auditimet e fundit evidentojnë dëme ekonomike të lidhura me koncesionet shëndetësore, çka sugjeron keqmenaxhim dhe mbikostim në zbatim.
    Cilësia e shërbimit dhe efektet në pacientë
    Një premtim i madh i këtij PPP ishte modernizimi i laboratorëve – pajisje të reja, teknologji bashkëkohore dhe standardizim i analizave. Në praktikë, raportohet se koncesionari ka rritur gamën e analizave të mundshme dhe po implementon sisteme të informacionit laboratorik për rrjetëzimin e të dhënave. Disa drejtues spitalesh kanë pohuar se pas koncesionit është dyfishuar numri i analizave të kryera dhe se mjekët janë bërë më “të lirshëm” për të referuar ekzaminime. Gjithashtu, objektivi për certifikimin ndërkombëtar të laboratorëve sipas standardeve ISO duket të jetë pjesë e kushteve kontraktuale (kjo kërkesë u theksua nga ministri Beqja në fillim), ndonëse nuk ka ende informacion publik nëse është arritur certifikimi. Nga ana tjetër, cilësia perceptuar e shërbimit ka hasur vështirësi për shkak të elementit financiar: kontrata parashikon tavane mujore të shërbimit për çdo spital, bazuar në buxhetin e paracaktuar. Kjo do të duhej të kontrollonte shpenzimet, por praktikisht ka sjellë kufizime në akses. Janë regjistruar raste ku spitalet pezulluan kryerjen e analizave jourgjente pasi tejkaluan buxhetin mujor. Shembulli më ilustrues ishte ai i QSUT në Tiranë, ku në maj 2022 mjekëve iu kërkua zyrtarisht të mos referonin analiza (përveç urgjencave absolute) deri në muajin pasardhës, pasi fondet ishin konsumuar. Mjekë të kujdesit parësor dhe drejtues spitalesh rajonale kanë pohuar se kanë nisur të zbatojnë lista pritjeje për pacientët ambulatorë; analizat rutinë shtyhen për muajin tjetër kur fondet mujore mbarojnë. Në disa raste, spitalet i janë drejtuar Fondit të Sigurimit Shëndetësor duke kërkuar rialokim fondesh ekstra për të plotësuar nevojat e pacientëve. Kjo situatë nënkupton që disa pacientë mund të mbeten pa marrë shërbimin laboratorik në kohën e duhur, ose detyrohen ta bëjnë privatisht me shpenzimet e tyre, pavarësisht se teorikisht shërbimi duhet të jetë falas.
    Alarmi
    Ekspertët e shëndetit publik kanë ngritur alarmin se skema e vendosjes së tavaneve cenon seriozisht cilësinë e kujdesit. Erion Dasho, një ekspert i shëndetësisë publike, e kritikoi modelin e koncesionit duke argumentuar se kufizimi i analizave për pacientët rrezikon diagnozën dhe trajtimin e sëmundjeve. “Nëse i kufizon pacientit mundësinë për të kryer analiza, praktikisht e ekspozon atë ndaj rrezikut nga sëmundjet kronike apo edhe ato akute, duke e dënuar në raste të caktuara me jetë”, është shprehur ai]. Për shembull, një mjeke familjeje tregon se për pacientët e moshuar me sëmundje kronike duhen një sërë analizash njëkohësisht (p.sh. diabet, gjak, funksion i organeve), por tani urdhërohet të zgjedhë vetëm analizën urgjente dhe të lërë të tjerat pezull. Kjo cenon parimin e mjekimit të plotë dhe parandalimit. Madje, ka pasur raste kur mjekët janë ndëshkuar me gjobë nga autoritetet sepse kanë tejkaluar protokollet e referimit të analizave (duke i kryer ato jashtë kritereve të urgjencës të diktuara nga kufizimet).
    Ndikimi në tregun shëndetësor dhe konkurrencën
    Koncesioni i laboratorëve nuk u pa si çështje e izoluar, por pjesë e një prirjeje më të gjerë. Brenda pak vitesh, sektorë strategjikë të shëndetësisë (diagnoza laboratorike, dializa, sterilizimi, kontrolli bazë) iu dhanë një numri të kufizuar operatorësh privatë. Kjo ka ngritur shqetësimin e përqendrimit të tregut dhe mundësisë së praktikave monopolistike. Autoriteti i Konkurrencës, në 2018, vlerësoi se me hyrjen e koncesionit të laboratorëve, së bashku me koncesionet e mëparshme dhe ndryshimet pronësore në spitale private, kushtet e tregut shëndetësor ishin transformuar ndjeshëm. Dominimi i 2-3 grupeve të mëdha private (si grupi i Spitalit Amerikan që bleu spitalin Hygeia, dhe konsorciumet e koncesioneve) mund të krijojë pozita dominuese që cenojnë konkurrencën. Për këtë arsye, Autoriteti vendosi monitorim të tregut për një periudhë 1-vjeçare dhe rekomandoi rishikimin e termave të kontratës së laboratorëve, me qëllim parandalimin e kufizimeve të panevojshme në treg. Këto rekomandime megjithatë nuk prodhuan ndonjë ndryshim konkret në kontratë. Kritikët argumentojnë se koncesioni ka forcuar varësinë e sistemit publik tek një aktor privat për një shërbim krucial, çka në afat të gjatë mund të dobësojë kapacitetet publike. Për shembull, investimet e koncesionarit në pajisje e laboratorë – ndonëse pozitive – mbeten pronë e tij për kohëzgjatjen e kontratës; nëse pas 10 vitesh kontrata s’do të zgjatet, shteti do të duhet ose t’i blejë pajisjet, ose të investojë nga e para për të rifituar pavarësinë e shërbimit laboratorik. Ky risk është evidentuar nga shumë ekspertë financiarë dhe vetë FMN e Banka Botërore, të cilat kanë kritikuar Shqipërinë për angazhimet e larta afatgjata në PPP pa analizë të mjaftueshme të risqeve.
    Mungesa e transparencës
    Shoqëria civile dhe media kanë hasur vështirësi në aksesimin e informacioneve mbi këtë koncesion. Kontrata e plotë nuk është publikuar zyrtarisht, duke u justifikuar me klauzola konfidencialiteti apo procedura jo të standardizuara publikimi. Gjithashtu, vendimmarrja përkatëse nuk ka qenë plotësisht transparente: p.sh. ndryshimet eventuale të kontratës, raportet periodike të monitorimit, apo performanca e indikatorëve (si numri i analizave, kohë-përgjigjet, incidencat e gabimeve laboratorike, etj.) nuk janë bërë publike rregullisht. Kjo ka sjellë kritika nga organizatat e shoqërisë civile për mungesë llogaridhënieje në menaxhimin e koncesionit. Disa OJQ vendase (p.sh. Together for Life) kanë kërkuar që Ministria e Shëndetësisë të bëjë publike rezultatet e auditimeve mbi koncesionet në shëndetësi dhe të krijojë mekanizma transparence për kontrata të tilla afatgjata që prekin drejtpërdrejt shëndetin e qytetarëve (kjo kërkesë bazohet në parimin se fondet janë publike dhe kontrata duhet t’i shërbejë interesit publik). (vijon nesër)

  • Koncesioni i laboratorëve në shëndetësi, një histori 10-vjeçare skandalesh, si u ndërtua “miniera e artë” e…

    Koncesioni i laboratorëve në shëndetësi, një histori 10-vjeçare skandalesh, si u ndërtua “miniera e artë” e…

    Koncesioni i laboratorëve mjekësorë është një nga historitë më të errëta të tranzicionit shqiptar, ku shëndeti publik u shndërrua në mall tregu dhe buxheti i shtetit në arkë private. Nga ideja e prezantuar si reformë modernizuese, ky projekt u kthye në një kontratë 100 milionë euroshe, e mbuluar me dyshime, shkelje ligjore dhe abuzime.
    Sipas një investigimi të bërë nga gazeta “SOT”, dokumentet tregojnë se që nga viti 2014, kur u hodh në tavolinë si një projekt “me standarde europiane”, rruga drejt firmosjes ishte e mbushur me paralajmërime, kundërshtime politike dhe raporte alarmuese nga institucionet. Megjithatë, qeveria e çoi deri në fund, duke i dorëzuar privatit laboratorët e 18 spitaleve kryesore të vendit. Kontrolli i Lartë i Shtetit dhe Autoriteti i Konkurrencës kanë ngritur alarmin për shkelje dhe rrezik monopolesh, ndërsa SPAK vijon hetimet për korrupsion e shpërdorim detyre. Kostoja reale e kontratës po rezulton shumë më e lartë se premtimet, duke shtrydhur financat publike dhe duke sjellë kriza periodike në ofrimin e analizave bazë për pacientët.
    Nga mungesa e transparencës tek presioni mbi buxhetin e spitaleve, koncesioni i laboratorëve është shndërruar në simbolin e PPP-ve që nuk shërbyen qytetarëve, por interesave të ngushta. Madje për shumë ekspertë, ky është “skandali i shekullit” në shëndetësi, ku çdo analizë mjekësore ka një çmim politik e financiar të fshehur. Historia e tij mbetet ende e hapur, pasi hetimet ligjore nuk kanë mbyllur kapitullin e përgjegjësisë.
    Analizë e koncesionit të laboratorëve mjekësorë në Shqipëri (nga krijimi deri sot), sipas investigimit të gazetës “SOT”
    Historiku i dhënies së koncesionit

    2014: Ish-ministri i Shëndetësisë Ilir Beqja prezantoi idenë e një partneriteti publik-privat (PPP) për shërbimin e laboratorëve mjekësorë në Shqipëri, me synimin të investohej në infrastrukturë dhe të arrihej certifikimi ndërkombëtar i laboratorëve publikë. Për realizimin e projektit u angazhua si këshilltar Korporata Ndërkombëtare Financiare (IFC), pjesë e Bankës Botërore.
    Dhjetor 2016: Përgatitet Memorandumi Informues i koncesionit me asistencën e IFC-së (portali Open Procurement Albania publikon dokumentacionin për tenderin). Projektligje lidhur me buxhetin u diskutuan në Kuvend: Lëvizja Socialiste për Integrim (LSI) paraqiti një amendament për të ndalur financimin e koncesionit të laboratorëve në buxhetin 2017, por ky amendament u rrëzua në seancë plenare. Edhe Partia Demokratike (PD) kundërshtoi fort projektin, duke e quajtur një afër korruptive pa precedent global.
    Fillimi 2017: Qeveria (Ministria e Shëndetësisë) hapi zyrtarisht garën ndërkombëtare për koncesionin e laboratorëve mjekësorë në 18 spitale publike (5 spitale universitare në Tiranë, 11 rajonale dhe spitalet bashkiake të Sarandës e Lushnjës). Kontrata parashikohej me afat 10-vjeçar dhe objekt financimin, modernizimin dhe operimin e rrjetit laboratorik; vlera totale e përllogaritur ishte rreth 13 miliardë lekë (afro 100 milionë USD). Ministri i atëhershëm, Ilir Beqja, deklaroi publikisht se partneriteti do të përmirësonte cilësinë e analizave dhe do të garantonte laboratorë me standarde europiane brenda afateve të kontratës.
    Prill 2017: Pas vlerësimit të ofertave, Ministria e Shëndetësisë shpalli konsorciumin fitues për koncesionin: Labopharma sh.p.k. (Tiranë) me 41.7% të aksioneve, Exalab (Francë) me 25%, dhe AB Laboratory Solution B.V. (të regjistruar në Holandë) me 33%. Ky konsorcium, i përfaqësuar nga Labopharma në pronësi të biznesmenit Janis Karathano, u përzgjodh ndër 9 konkurrentë pjesëmarrës (4 prej të cilëve paraqitën oferta financiare). Sipas të dhënave zyrtare, koncesionari do të duhej të investonte rreth 9.9 milionë euro për modernizimin e shërbimit laboratorik në spitale.
    2017–2018: Negociatat e kontratës mes qeverisë dhe konsorciumit u zgjatën për rreth dy vjet. Ministria sqaroi se projekti ishte “shumë kompleks” dhe kërkonte diskutime të detajuara për kushtet e kontratës, për shkak të investimeve në pajisje, infrastrukturë dhe menaxhimin e stafit. IFC, në rolin e konsulentit kryesor, u përfshi ngushtë në negocim. Gjatë kësaj periudhe pati edhe kundërshtime institucionale: Autoriteti i Konkurrencës paralajmëroi se PPP-të e shëndetësisë po krijonin përqendrim të lartë në tregun spitalor dhe kërkoi rishikimin e kontratës së laboratorëve. Në 4 tetor 2018, Autoriteti i Konkurrencës, pas korrespondence me Ministrinë, vlerësoi se për shkak të ndryshimeve në treg (p.sh. blerja e spitalit Hygeia nga Spitali Amerikan) dhe të drejtave ekskluzive të koncesioneve, ishte e vështirë të vlerësohej ndikimi i kontratës së laboratorëve në konkurrencë. Megjithatë, qeveria vijoi procesin pavarësisht këtyre “kambanave alarmi”.
    24 prill 2019: Kontrata koncesionare “Për ofrimin e shërbimit laboratorik në spitalet universitare, rajonale dhe bashkiake të Sarandës e Lushnjës” u firmos zyrtarisht nga qeveria pas 5 vitesh përpjekjesh. Nënshkrimi u bë në mbledhjen e Këshillit të Ministrave nga zëvendëskryeministri (i asaj kohe) Erion Braçe, me porosi të Kryeministrit Rama. Kompania koncesionare “Laboratory Networks” u themelua në korrik 2019 për zbatimin e kontratës, me kapital 10 milionë lekë. Kontrata 10-vjeçare me konsorciumin e lartpërmendur ka vlerë totale të deklaruar 13 miliardë lekë (rreth 104 milionë euro) për periudhën e operimit.
    2020: Filloi zbatimi konkret i koncesionit. Kompania private mori në administrim laboratorët e 18 spitaleve publike, duke modernizuar pajisjet dhe proceset. Qeveria theksoi se analizat laboratorike do të ofroheshin falas për pacientët në sistemin publik, pasi pagesat do t’i bënte Buxheti i Shtetit sipas kontratës. Ndërkohë, u raportua se rreth 400 punonjës ekzistues të laboratorëve publikë rrezikonin vendet e punës nëse nuk thitheshin nga koncesionari. Koncesioni i laboratorëve u bë kështu PPP-ja e katërt në shëndetësi e qeverisë Rama, pas atyre të check-up-it, dializës dhe sterilizimit të sallave kirurgjikale.
    2021: Ky ishte viti i parë i plotë i operimit. Sipas bilanceve zyrtare, shpenzimet e Buxhetit për koncesionin arritën 1.26 miliardë lekë në 2021. Në tetor 2021, Kontrolli i Lartë i Shtetit (KLSH) përfundoi auditimin e procedurës së dhënies së koncesionit dhe konkludoi se Ministria e Shëndetësisë e kishte dhënë kontratën në kundërshtim me ligjin “Për Koncesionet dhe PPP”. KLSH i rekomandoi Ministrisë rishikimin ose zgjidhjen e kontratës dhe depozitoi kallëzim penal në Prokurorinë e Posaçme (SPAK) ndaj 7 anëtarëve të Komisionit të Dhënies së Koncesionit. Po në vitin 2021, Fondi i Sigurimit të Detyrueshëm Shëndetësor (paguesi publik) raportoi presion financiar nga kontrata dhe u vendosën tavane mujore të rimbursimit për çdo spital, për të kontrolluar kostot.
    2022: Në janar 2022, SPAK njoftoi se kishte regjistruar procedim penal mbi këtë koncesion për akuzat e “shkeljes së barazisë në tendera”, “shpërdorim detyre” dhe “korrupsion pasiv” të zyrtarëve publikë, bazuar në kallëzimin dhe gjetjet e KLSH. Hetimet vazhdojnë (deri më 2025 ende s’ka rezultate përfundimtare publike). Gjatë vitit 2022, ndërsa koncesioni vijonte, kostoja vjetore u rrit në ~1.55 miliardë lekë. Në media dolën raportime për vështirësi praktike: në fund të majit 2022, mjekëve të Qendrës Spitalore Universitare “Nënë Tereza” (QSUT) në Tiranë iu dërgua një mesazh urgjent se buxheti mujor për analiza ishte ezauruar 100%, prandaj deri në muajin pasardhës të kryheshin vetëm analizat urgjente (Kod i Kuq). Situata të ngjashme u raportuan edhe në spitale rajonale e qendra shëndetësore, duke sinjalizuar kufizime periodike të shërbimit laboratorik publik.
    2023–2024: Kostot e koncesionit rezultuan edhe më të larta se parashikimet fillestare. Sipas të dhënave financiare, fatura u rrit në 1.73 miliardë lekë në vitin 2023 (afro 17.3 milionë euro), rreth 11.6% më shumë se vitin paraardhës. Në total, projektohet se përgjatë gjithë jetëgjatësisë 10-vjeçare, koncesioni mund t’i kushtojë shtetit të paktën 15 miliardë lekë, gati dyfish i shumës prej 8.8 miliardë lekësh që qeveria pati deklaruar fillimisht kur u dha kontrata. Në prill 2024, KLSH raportoi se gjatë vitit 2023 kishte evidentuar 72.3 miliardë lekë dëm ekonomik nga keqmenaxhimi i fondeve publike, ku një pjesë të konsiderueshme e zinin edhe problematikat e koncesioneve në shëndetësi. Deri në mesin e vitit 2025, koncesioni i laboratorëve mbetet aktiv, ndërsa organet ligjzbatuese po hetojnë ligjshmërinë e tij dhe Ministria e Shëndetësisë nuk ka njoftuar ende ndonjë rinegocim apo zgjidhje të parakohshme të kontratës.

    Institucionet përgjegjëse dhe procesi ligjor/administrativ
    Ministria e Shëndetësisë (MSh) ishte institucioni kontraktor përgjegjës për konceptimin dhe realizimin e koncesionit të laboratorëve. Ajo hartoi dokumentet e tenderit në bashkëpunim me IFC dhe shpalli procedurën konkurruese në përputhje me Ligjin nr.125/2013 “Për koncesionet/PPP”. Ky ligj përcakton hapat ligjorë për dhënien e koncesioneve, duke përfshirë miratimin nga një Komision i Dhënies së Koncesionit/PPP të krijuar ad-hoc. Në rastin e laboratorëve, komisioni përbëhej kryesisht nga zyrtarë të Ministrisë së Shëndetësisë dhe përfaqësues të Agjencisë së Trajtimit të Koncesioneve (ATRAKO).
    Sipas KLSH, pikërisht 7 anëtarët e këtij komisioni (dhe 1-2 zyrtarë të ATRAKO) dyshohet se kanë kryer shkelje gjatë përzgjedhjes së fituesit. Procedura konkurruese u zhvillua gjatë vitit 2017, me vlerësim shumëfazor të ofertave (kritere teknike, financiare, plan investimesh, etj.). IFC, si këshilltar, pati rol mbikëqyrës teknik: ajo hartoi studimin e fizibilitetit dhe asistoi në vlerësimin e integritetit të ofertuesve. Ministria e Shëndetësisë planifikoi firmosjen e kontratës brenda majit 2017 pas shpalljes së fituesit[50], por kjo u shty për shkak të negociatave të stërzgjatura.
    Gjatë kësaj kohe, sipas dokumenteve të Bankës Botërore, qeveria hezitoi të nënshkruante kontratën pa u adresuar problemet e integritetit të identifikuara nga IFC për njërin prej anëtarëve të konsorciumit. Konkretisht, IFC rekomandoi skualifikimin e konsorciumit fitues, duke ngritur dyshime se: (a) një nga kompanitë pjesëmarrëse ishte nën hetim penal jashtë vendit (në Spanjë), dhe (b) një operator tjetër nuk plotësonte kushtin e kontrollit të mjaftueshëm të votave në kompaninë mëmë. Këto kundërshti, sipas auditimit të KLSH, nuk u pasqyruan nga komisioni në raportin përfundimtar të vlerësimit dhe nuk u krye verifikimi i duhur i këtyre çështjeve. Pavarësisht dilemave, në prill 2019 Këshilli i Ministrave autorizoi nënshkrimin e kontratës. Zv/kryeministri (në mungesë të Kryeministrit) firmosi marrëveshjen, e cila më pas u miratua me Vendim të Këshillit të Ministrave (VKM) dhe u pasqyrua në Fletoren Zyrtare.
    Duhet vënë në dukje se dokumentet e plota të kontratës nuk u bënë publike krahas VKM-së në faqen zyrtare, duke ngritur shqetësime për mungesë transparence. Gjithashtu, kontrata u përfshi në programin buxhetor afatmesëm si një detyrim financiar i shtetit; ky ishte motivi që Kuvendi i Shqipërisë duhej të miratonte parashikimet përkatëse buxhetore. Në debatin parlamentar, siç u përmend, pati kundërshtime nga opozita (PD dhe LSI) për përfshirjen e kësaj kontrate në buxhetin e shtetit pa analiza të plota kosto-përfitim. Pas lidhjes së marrëveshjes, ATRAKO dhe Ministria e Financave morën rolin e monitorimit të zbatimit të PPP-së, veçanërisht mbi ecurinë financiare dhe përmbushjen e detyrimeve kontraktore nga koncesionari.
    Fondi i Sigurimeve Shëndetësore (në varësi të Ministrisë së Shëndetësisë) u caktua si autoriteti pagues, që rimburson kompaninë koncesionare për shërbimet e kryera ndaj pacientëve të siguruar. Kjo u formalizua përmes akteve nënligjore dhe marrëveshjeve të mirëkuptimit midis palëve. Ministria e Shëndetësisë, nga ana e saj, mbajti përgjegjësinë për mbikëqyrjen cilësore të shërbimit (duke siguruar se kompania respekton standardet e analizave laboratorike, certifikimet ISO, etj, siç kërkohej nga kontrata. Në aspektin ligjor, bazë e kontratës ishte ligji i përgjithshëm i koncesioneve dhe termat specifikë të tenderit.
    KLSH, në auditimin e vet, konstatoi se disa dispozita ligjore u anashkaluan: p.sh. kriteret e kualifikimit të fituesit dhe parimet e barazisë në garë. Për këtë arsye, KLSH ndërmori veprime ligjore (kallëzimet në SPAK) dhe i kërkoi zyrtarisht Ministrisë së Shëndetësisë të rishqyrtojë dhe zgjidhë kontratën koncesionare. Deri më sot, Ministria ka deklaruar publikisht se çdo fazë e procedurës është zbatuar në përputhje me ligjin, duke mbrojtur legjitimitetin e marrëveshjes. Ndërkohë, SPAK vazhdon hetimet penale për elementë të mundshëm korruptivë gjatë fazës së tenderimit dhe lidhjes së kontratës. (vijon në numrin e radhës)

  • Ja dosja e zezë e hemodializës që po hetohet nga SPAK, nga procedura e dhënies dhe kompanitë e përfshira, deri te…

    Ja dosja e zezë e hemodializës që po hetohet nga SPAK, nga procedura e dhënies dhe kompanitë e përfshira, deri te…

    Koncesioni i shërbimit të hemodializës në Shqipëri është një ndër partneritetet publik-privat (PPP) më të debatuara në sektorin e shëndetësisë. Ky koncesion u iniciua në vitin 2015 nga Ministria e Shëndetësisë me qëllimin e përmirësimit të infrastrukturës dhe shërbimit të dializës për pacientët me sëmundje kronike të veshkave në pesë rajone të vendit jashtë Tiranës. Kontrata u nënshkrua në shkurt 2016, me afat 10-vjeçar dhe vlerë rreth 8.6 miliardë lekë (afërsisht 70–80 milionë euro), e financuar nga Fondi i Sigurimit të Detyrueshëm të Kujdesit Shëndetësor. Gazeta “SOT” po paraqet në mënyrë të detajuar të gjitha aspektet kryesore të koncesionit të hemodializës – nga procedura e dhënies dhe kompanitë e përfshira, deri te shkeljet ligjore, ku në artikujt në vijim do tëevidentojmë dhe problematikat financiare, zbatimi në praktikë, gjetjet e Kontrollit të Lartë të Shtetit (KLSH) dhe vlerësimet e ekspertëve e institucioneve përkatëse.
    Kompanitë përfituese dhe dhënia e kontratës
    Koncesioni iu dha kompanisë “Evita” sh.p.k., një shoqëri farmaceutike e vogël e themeluar në maj 2013 nga znj. Majlinda Fetiu. Vetë Majlinda Fetiu nuk kishte përvojë në fushën e shëndetësisë – ajo banon në Berat dhe është bashkëshortja e një menaxheri lokali në po atë qytet. Megjithatë, në media është zbuluar se pronarja e “Evita” kishte lidhje të afërta familjare me drejtuesin e Spitalit Amerikan, z. Klodian Allajbeu – konkretisht, Majlinda Fetiu është vajza e xhaxhait të Allajbeut. Po ashtu, administratorja e “Evita”, znj. Elona Saraçi, kishte arsimim dhe përvojë pune në sektorin farmaceutik dhe më parë kishte punuar për vetë Spitalin Amerikan. Këto fakte ngrenë dyshime mbi origjinën reale të kompanisë fituese dhe ndikimin e mundshëm të Spitalit Amerikan në prapavijë. Vlen të theksohet se “Evita” deklaronte seli edhe në një adresë brenda ambienteve të Spitalit Amerikan në Tiranë, ndërsa vetë Allajbeu ka refuzuar të komentojë për lidhjet me këtë kompani.
    Procedura e tenderimit
    Ministria e Shëndetësisë hapi procedurën konkuruese në maj 2015 për dhënien me koncesion të shërbimit të dializës në 5 qendra rajonale: Shkodër, Lezhë, Korçë, Vlorë dhe Elbasan. Sipas dokumenteve zyrtare, oferta fituese do të duhej të zgjidhej bazuar në çmimin më të ulët për njësi shërbimi të dializës, si dhe cilësinë teknike të ofruar. Në garë morën pjesë fillimisht 9 kompani (3 u skualifikuan pa paraqitur ofertë), dhe 6 ofertues mbetën në fazën finale. Në Buletinin zyrtar të APP për shpalljen e fituesit, renditen ofertat kryesore për tarifën e një seance dialize: shoqëria “2T” me 10,080 lekë; “Blindi” sh.p.k me 10,458 lekë; “Evita” sh.p.k me 11,203 lekë; “DiamedSkopje” me 11,095 lekë; “HygeaHospital Tirana” me 10,740 lekë; dhe kompania italiane “Spindial” me 13,180 lekë. Siç shihet, “Evita” kishte ofertën e dytë më të lartë ndër konkurrentët kryesorë, pra jo ofertën më ekonomike.

    Roli i Spitalit Amerikan dhe konsorciumi
    Fitorja e “Evita” me një çmim më të lartë se ofertat e disa kompanive të tjera u justifikua nga autoritetet me argumentin e përvojës. Sipas qeverisë (nëpërmjet portalit zyrtar Transparenca.al), përvoja e kërkuar nga tenderi u plotësua nga partneri minoritar në oferten fituese – Spitali Amerikan – që zotëronte 15% të aksioneve të konsorciumit. Në fakt, “Evita” ishte bashkuar me Spitalin Amerikan për këtë ofertë, duke krijuar së bashku kompaninë koncesionare“DiaVita” sh.p.k. (85% Evita, 15% Spitali Amerikan). Spitali Amerikan ishte deri atëherë ofruesi kryesor privat i dializës për spitalet publike dhe rezultonte me numrin më të madh të seancave dialize të kryera ndër institucionet private në vend. Kjo përvojë u përdor si faktor vendimtar në vlerësimin teknik, duke i dhënë konsorciumitEvita-Spitali Amerikan avantazh kundrejt ofertuesve të tjerë. Për pasojë, megjithëse katër kompani të tjera kishin oferta me çmime më të ulëta se Evita, ato u renditën humbëse, ndërsa Evita u shpall fituese falë pikëve për përvojë. Ky vendim ngriti pikëpyetje mbi procesin e vlerësimit, pasi mbetet e paqartë se cilat garanci shtesë për cilësinë e shërbimit ofroi “Evita” krahasuar me konkurrentët, përveç mbështetjes nga Spitali Amerikan.
    Nënshkrimi i kontratës dhe objektivat
    Kontrata koncesionare/PPP midis Ministrisë së Shëndetësisë (në atë kohë drejtuar nga Ilir Beqja) dhe kompanisë “Evita” u nënshkrua më 10 shkurt 2016, pas miratimit në Qeveri. Ajo parashikonte ofrimin e shërbimit të hemodializës në 5 spitalet rajonale të sipërpërmendura, për një periudhë 10-vjeçare (2016–2026) dhe me një kosto vjetore të programuar prej rreth 947 milionë lekësh në vit nga buxheti i shtetit. Kosto totale e koncesionit llogaritej rreth 9.5 miliardë lekë (afro 70 milionë euro). Sipas kushteve, kompania private do të investonte në fillim rreth 4.4 milionë euro (1.1 milion € për infrastrukturë dhe 3.3 milion € për pajisje mjekësore) për ndërtimin/rikonstruksionin e qendrave të dializës dhe pajisjen e tyre me aparatura moderne. Qëllimi i partneritetit publik-privat ishte jo vetëm zgjerimi i kapacitetit të shërbimit (hapja e qendrave të reja në rajone ku më parë pacientët detyroheshin të udhëtonin drejt Tiranës), por edhe përmirësimi i cilësisë së trajtimit dialitik me standarde bashkëkohore, falë investimeve private që shteti nuk mund t’i përballonte vetë në kushtet e borxhit të lartë publik.
    Shkeljet ligjore dhe parregullsitë në procedurë
    Qysh në fazën e dhënies së koncesionit, janë evidentuar një sërë parregullsish dhe dyshime për shkelje ligjore:
    Dyshime për konflikt interesi dhe favorizim
    Siç u përmend, kompania fituese “Evita” rezultoi e lidhur ngushtë me Spitalin Amerikan dhe me vetë drejtorin e tij, Klodian Allajbeu (i afërm i pronarëve të “Evita”). Kjo ngre dyshime për favorizim klientelist. Fakti që adresa e biznesit dhe stafi drejtues i “Evita”-s kishin lidhje me Spitalin Amerikan sugjeron se ky i fundit mund të ketë ushtruar ndikim të padrejtë në proces. Ministria e Shëndetësisë refuzoi të japë shpjegime publike mbi avantazhet konkrete të “Evita” ndaj konkurentëve të tjerë, duke deklaruar fillimisht se informacionet mbi procedurën ishin “konfidenciale” deri në lidhjen e kontratës. Mungesa e transparencës ushqeu më tej dyshimet. Për më tepër, vlen të vihet në dukje se opozita parlamentare në atë kohë (Partia Demokratike) e kritikoi fillimisht koncesionin, por nuk këmbënguli fuqishëm në denoncimin e tij – diçka që media e lidhën edhe me faktin se Allajbeu historikisht kishte marrëdhënie miqësore me segmente të politikës, duke e bërë çështjen politikisht delikate.
    Mungesa e eksperiencës së kompanisë fituese
    “Evita” shpk ishte një subjekt i vogël tregtar (kapital fillestar 100 mijë lekë, asete 30 milionë lekë në 2015) pa asnjë përvojë direkte në ofrimin e shërbimeve mjekësore të dializës. Sipas të dhënave të Qendrës Kombëtare të Biznesit, aktiviteti kryesor i “Evita”-s para koncesionit ishte tregtimi i produkteve farmaceutike dhe pjesëmarrja sporadike në tenderë të furnizimit me barna për spitalet (ku kishte fituar vetëm një tender modest). Dhënia e një kontrate prej dhjetëra milionë eurosh një kompanie pa eksperiencë në shërbime të specializuara ngriti pikëpyetje mbi respektimin e kriterit të kualifikimit teknik. Autoriteti kontraktor iu përgjigj këtyre shqetësimeve duke theksuar se eksperienca e nevojshme erdhi nga Spitali Amerikan (partner minoritar), mirëpo fakti që një kompani “guaskë” pa historik u shpall kryefituese i një projekti kaq të madh konsiderohet anomali procedurale. Kjo krijoi perceptimin se gara mund të ishte e paracaktuar për subjektin e lidhur me operatorin privat që de facto do ta kryente shërbimin.
    Ofertë ekonomike më e shtrenjtë
    Edhe pse dokumentet e tenderit shpallnin si kriter kryesor koston për njësi (seancë dialize), në praktikë oferta e “Evita” (11,203 lekë/seancë) nuk ishte më e ulëta. Katër kompani të tjera ofruan tarifa më të ulëta (nga 10,080 lekë deri në ~11 mijë lekë). Fitorja e një oferte më të shtrenjtë ngre dyshimin e një shkeljeje të parimit të barazisë në tendera, nëse vlerësimi teknik është përdorur në mënyrë abuzuese për të anashkaluar ofertat më të lira. Konkretisht, u pretendua se Evita/Spitali Amerikan kishin volum më të madh të seancave të dializës të kryera në të shkuarën (përmes kontratave të mëparshme me shtetin) dhe kjo ju dha epërsi teknike. Megjithatë, dokumentacioni i tenderit nuk qe transparent lidhur me pikësimin cilësor ndaj secilit operator. KLSH, në auditimet e veta pasuese, ka kritikuar shpesh proceset e prokurimit publik ku kompanitë fituese nuk ofrojnë ekonomikisht ofertën më të favorshme dhe ka kallëzuar penalisht zyrtarë për “shkelje të barazisë së pjesëmarrësve në tendera” në raste të ngjashme. Ky koncesion dyshohet të jetë një prej tyre – KLSH ka bashkëpunuar me organet ligjzbatuese duke vënë në dispozicion auditimet e veta për hetimet penale në vazhdim.
    Transferimi i pronësisë menjëherë pas lidhjes së kontratës
    Një tjetër element i dyshimtë ishte ndryshimi i strukturës së pronësisë së kompanisë fituese menjëherë pas marrjes së koncesionit. Në nëntor 2016, 72.5% e aksioneve të “Evita” u shitën për vetëm 160 mijë euro tek një kompani offshore e regjistruar në Hollandë, e quajtur “Arimo B.V.”. Investigimi i BIRN zbuloi se Arimo B.V. ishte një shoqëri guaskë nën kontrollin e Klodian Allajbeut nëpërmjet skemave off-shore. Kjo do të thotë se, në mënyrë indirekte, biznesmeni Allajbeu konsolidoi kontrollin mbi koncesionin menjëherë pasi ai u sigurua nga “Evita”. Çmimi i deklaruar i shitjes (160 mijë euro) ishte tejet i ulët krahasuar me vlerën reale të kompanisë në atë moment – vetëm fitimi i vitit të parë të koncesionit ishte dyfish i kësaj shumeKy veprim ngre dyshime për shmangie fiskale ose përpjekje për të fshehur përfituesin e vërtetë të koncesionit, pasi transferimi i aksioneve tek një entitet në një juridiksion “parajsë fiskale” (si Holanda, në kuptimin e anonymitetit të pronësisë) kufizon transparencën mbi pronarët përfundimtarë.
    Hetimet
    Faza e dhënies së koncesionit të hemodializës u shoqërua me hije dyshimi për korrupsion dhe shkelje të procedurave, aq sa çështja u bë objekt hetimi. Në vitin 2015 Prokuroria e Krimeve të Rënda nisi verifikime mbi koncesionet në shëndetësi të nënshkruara nga ish-ministri Ilir Beqja, për dyshime korrupsioni e shpërdorimi detyre. Ndër katër koncesionet e asaj periudhe, hemodializa ishte njëri prej tyre. Aktualisht (2023), SPAK (Struktura e Posaçme Anti-Korrupsion) ka nën hetim të thelluar koncesionin e hemodializës së bashku me koncesionet e tjera të shëndetësisë (Check-up, Laboratorët dhe Sterilizimi). Vijon…

  • Belinda do ta mbyllë patjetër deri në tetor “pazarin” 365 milionë euro të koncesionit Milot-Balldre

    Belinda do ta mbyllë patjetër deri në tetor “pazarin” 365 milionë euro të koncesionit Milot-Balldre

    Një muaj e gjysmë pas anulimit, ministria e Infrastrukturës dhe Energjisë ka rishpallur garën për koncesionin 1 miliardë eurot të autostradës Milot-Balldre. Sipas dokumentave të publikuara në Agjencinë e Prokurimit, kompanitë e interesuara do të kenë afat deri më 2 tetor për të paraqitur ofertat e tyre.
    Tenderi i mëparshëm u anulua në mënyrë të çuditshme një muaj e gjysmë më parë, pasi asnjë nga ofertat që u paraqit nuk rezultoi e suksesshme, ndonëse ministrja e Infrastrukturës, Belinda Balluku, kishte deklaruar se do të shpallte fituesin brenda dy ditësh.
    Autostrada e re me gjatësi 17 kilometra parashikohej të mbyllej deri në vitin 2028-të. Kalvari i këtij koncesioni ka nisur që në vitin 2018, kur erdhi propozimi i pakërkuar për ndërtimin e kësaj autostrade, dhe prej asaj kohe ky projekt ka mbetur vetëm në fazë tenderi.
    Rruga
    Segmenti Milot Balldrenë është pjesë e të ashtuquajturit Korridori Adriatiko-Jonian ose siç njihet ndryshe Korridori Blu.
    Ky segment ka një gjatësi 17 kilometër dhe do të kushtojë 182.5 milionë euro vetëm si kosto ndërtimi.
    Nëse përfshihen dhe kostot e projektimit, ato të mirëmbajtjes dhe të operimit, investimi total i privatit është parashikuar 365 milionë euro për të gjithë periudhën 35 vjeçare të koncesionit.
    Por sipas planit të biznesit, koncesioni do të gjenerojë 1 miliardë euro të ardhura përgjatë gjithë periudhës 35 vjecare.
    Kjo është hera e dytë që qeveria shqiptare tenton të japë me koncesion ndërtimin e autostradës Milot-Balldrene. Hera e parë ishte në vitin 2018, kur qeveria zgjodhi fituese të koncesionit kompaninë A.N.K, por me një tjetër model, atë të Partneritetit Publik Privat, sipas të cilit kompania do të ndërtonte rrugën me paratë e veta dhe do të paguhej për 13 vjet nga buxheti i shtetit deri në shlyerjen e investimit dhe fitimin e saj.
    Por A.N.K nuk arriti ta ndërtonte rrugën pasi nuk gjeti paratë për ta financuar atë. Rrjedhimit qeveria e anulloi koncesionin për ta tenderuar sërish, por këtë herë me formulën e tarifës së kalimit për qytetarët, jo përmes shlyerjes nga buxheti. Por edhe tentativa e dytë, dështoi sërish.
    Kjo është hera e tretë tashmë që qeveria përpiqet të tenderojë koncesionin./kapitali.al

  • Qelia e burgut i ‘infekton’ lëkurën, ish-ministri Ilir Beqja prej 4 ditësh i shtruar në QSUT

    Qelia e burgut i ‘infekton’ lëkurën, ish-ministri Ilir Beqja prej 4 ditësh i shtruar në QSUT

    Ish-ministri i Shëndetësisë,Ilir Beqja raportohet se është shtruar me urgjencë në QSUT. Mësohet se ai është shtruar me temperaturë të lartë dhe infeksion të rëndë në lëkurë. Raportohet se gjendja e tij është e pastabilizuar dhe mbetet nën kontrollin e mjekëve.
    Ish-ministri, Ilir Beqaj është i pandehur për dosjen e koncesionit të sterilizimit, ndërsa më 18 mars iu komunikua edhe akuza shpërdorim detyre e kryer në bashkëpunim. Ndaj Beqajt rëndojnë akuzat “Shpërdorim detyre”, e kryer në bashkëpunim. Hetimi SPAK është kryer për koncesionin “shërbime të integruara për ofrimin e setit të personalizuar të instrumenteve kirurgjikale, furnizimin me material mjekësor steril njëpërdorimësh në sallat kirurgjikale, si dhe trajtimin e mbetjeve biologjike dhe dezinfektimin e sallave kirurgjikale”, në kohën kur Beqaj drejtonte ministrinë e Bujqësisë.

    Për sterilizimin janë marrë të pandehur edhe 8 të tjerë, mes tyre ish-zv-ministri Klodian Rrjepaj dhe përfituesi i Koncesionit Ilir Rrapaj të dy në pranga që prej gushtit të vitit të kaluar. Në gjykim do të shkojnë edhe 6 ish-zyrtarë të Ministrisë së Shëndetësisë të cilët kanë qenë anëtarë të Komisionit të koncesionit të sterilizimit.
    Hetimet gati 3-vjeçare të kryera nga SPAK kanë zbuluar shkelje të ligjit në procedurat e dhënies së njërit prej koncesioneve më të kushtueshme të sektorit të shëndetësisë, me qëllimin e vetëm të shpalljes fitues të kompanisë së Ilir Rrapajt dhe shtetasit Italian, Umbro Staccini. Referuar hetimeve, vlera e koncesionit që llogaritet rreth 100 milionë euro, është fryrë fiktivisht dhe dhjetëra milionë euro. Para që deri më tani, prokuroria nuk e ka zbuluar se në xhepat e kujt kanë shkuar.

  • Çudirat e Rilindjes/ Pensionisti nga Tërpani bëhet pronar i koncesionit 60 milionë euro në Portin e Vlorës

    Çudirat e Rilindjes/ Pensionisti nga Tërpani bëhet pronar i koncesionit 60 milionë euro në Portin e Vlorës

    Pasi fali portin ekzistues të Vlorës për 1 euro tek kompania Brunes e Gerond Çelës, për të ndërtuar aty një resort dhe port jahtesh, në gusht të vitit 2021, qeveria shqiptare shpalli tenderin për të dhënë me koncesion ndërtimin e portit të ri tregtar të Vlorës. Zona e caktuar për ndërtimin e portit të ri të mallrave dhe pasagjerëve ishte Triporti, aty ku gjendej porti i Peshkimit.
    Sipas projektit, skema e përzgjedhur e koncesionit ishte ajo e ndërtimit të portit me para nga privati dhe më pas qeveria do ta shlyente me këste për disa vjet. Tenderi u zhvillua në 17 shtator po të vitit 2021.
    Në garë u paraqitën 3 oferta. Ministria e Infrastrukturës dhe Energjisë shpalli fituese ofertën e një bashkimi të përbërë prej 5 kompanish. Ato ishin Agbes Construction me 33 për qind, Besta me 30 për qind, Arconstudio me 25, Ite Group me 8 për qind dhe Premium Construction & Maintenance me 5 për qind.
    Sipas ofertës, ky bashkim kompanish do të ndërtonin portin e ri tregtar të Vlorës me paratë e tyre dhe në këmbim qeveria do t’u paguante me 59 milionë euro me këste për 7 vjet, menjëherë pas përfundimit të ndërtimit.

    Pagesat e koncesionit
    Kontrata e koncesionit mes ministrisë së Infrastrukturës dhe bashkimit të kompanive fituese u nënshkrua në 29 prill të vitit 2022 dhe sipas anekseve të saj, kompanitë duhet të ndërtonin portin brenda një afati prej 36 muajsh ose 3 vjet.
    Koncesioni 60 milionë euro u shit për 100 mijë euro
    Një muaj pas firmosjes së kontratës koncesionare 5 kompanitë e shpallura fituese krijuan shoqërinë e posaçme (SPV), e cila do të ishte koncesionarja e ndërtimit të Portit të ri Tregtar të Vlorës. Vlora Harbor Construction and Maintanance u themelua si shoqëri me qëllim të veçantë në maj të vitit 2022 me pronarë 5 kompanitë që ishin shpallur fituese. Por sapo u themelua shoqëria e veçantë nisën marifetet.
    Katër muaj pas themelimit të shoqërisë koncesionare filloi ndryshimi i pronarëve të koncesionit. Në 28 shtator të vitit 2022, shoqëria Agbes Construction, e cila ishte dhe aksionerja më e madhe e koncesionit 60 milionë eurosh me 33 për qind, i shiti kuotat e saj për 100 mijë euro. Blerësi ishte shoqëria Premium Construction & Maintenance.

    Një muaj e pak më pas largohet dhe një tjetër aksioner. Arconstudio i shiti 25 për qind të aksioneve që zotëronte në koncesionin e Portit të ri Tregtar të Vlorës për 2 500 euro. Blerësi ishte sërish Premium Construction & Maintenance.

    Një javë më vonë ikën dhe aksioneri i tretë i madh. Në 23 nëntor 2022, Besta i shiti 30 për qind të aksioneve të saj tek koncesioni i Portit për 3 mijë euro. Blerësi ishte po Premium Construction & Maintenance, e cila me tre blerjet e njëpasnjëshme u bë pronare e 92 për qind të aksioneve të koncesionit 60 milionë euro për një çmim total blerje prej 105 mijë e 500 euro.
    Rrjedhimisht tashmë pronarë të koncesionit mbetën Premium Construction & Maintenance me 92 për qind dhe ITE Group me 8 për qind.
    Pensionisti bëhet pronarNga të pesta kompanitë që u shpallën fituese si joint-venture në koncesionin e Portit, Premium Construction & Maintenance ishte ajo nuk plotësonte asnjë kusht për të fituar, qofte edhe një kontratë publike të vogël, jo më një koncesion 60 milionë euro.
    E themeluar vetëm dy muaj përpara tenderit të koncesionit, saktësisht në qershor të vitit 2021, Premium Construction & Maintenance kishte një kapital prej 10 mijë lekësh dhe aksionet e saj zotëroheshin nga Hektor Agalliu, një pensionist i lindur në Tërpan të Beratit dhe banues në Dimal.

    Themelimi i Premium Construction & Maintenance
    Sipas dokumentave të konsultuara nga Kapitali, gjatë viteve të fundit zoti Agalliu ka punuar si magazinier pranë kompanisë Salillari. Befas ai e pa veten pronar të një koncesioni 60 milionë euro.
    Porti ngelet rrugëve
    Shitja e kuotave të një koncesioni vetëm disa muaj pas tenderit praktikisht është një çmontim korruptiv i të gjithë procedurës konkurruese. Kur qeveria shpall tender për ndërtimin e një vepre, pjesë e dokumentave të tenderit janë dhe një sërë kriteresh, që duhet të përmbushen nga kompanitë fituese.
    Por kur fituesi ndryshon pas tenderit, për më tepër për çmime qesharake, atëherë kriteret kanë rënë dhe bashkë me të edhe tenderi. Nuk dihet nëse ministria e Infrastrukturës i ka miratuar shitjet e dyshimta të aksioneve dhe largimin e kompanive fituese nga koncesioni. Por ajo që dihet, është se zoti Agalliu nuk përmbushte asnjë kriter për të fituar tenderin dhe nuk kishte asnjë lek për ta ndërtuar Portin.
    Me gjithë rritjet e mëdha të pensioneve që trumbeton kryeministri, Shqipëria nuk e ka arritur akoma stadin ku pensionistët të financojnë koncesione miliona eurosh. Ndoshta do ta arrijë me vizionin Shqipëria 2030, por kjo mbetet për t’u parë.
    Sapo shtiu në dorë pronësinë e koncesionit, shoqëria Premium Construction & Maintenance i la kuotat e saj peng dhe bashkë me to edhe koncesionin pranë Tirana Bank, për të marrë një kredi prej 7 milionë eurosh.
    Megjithatë, edhe pse duhet të përfundonte brenda tre vitesh, porti i ri tregtar i Vlorës është akoma në letër, ndërkohë që Porti ekzistues shkallmohet dita ditës për t’u ngritur kullat e Gerond Meçes dhe Vlora Marina.

    Porti ka ngelur ne leter
    Kjo po materalizon një rrezik të ri, që ishte paralajmëruar më parë si në Vlorë ashtu dhe në Durrës. Lënien e dy qytetareve më të mëdha portuale të vendit pa port. Për shkak të marifeteve me sheikë dhe pensionistë që bën qeveria.
    /Kapitali.al/

  • Koncesioni i sterilizimit/ SPAK zbardh skemën e koncesionit 100 mln €: Rrapaj, Rjepaj dhe Beqaj në një udhëtim drejt…

    Koncesioni i sterilizimit/ SPAK zbardh skemën e koncesionit 100 mln €: Rrapaj, Rjepaj dhe Beqaj në një udhëtim drejt…

    Prokurorisë së Posaçme i janë dashur 4 vite për të përfunduar hetimet për koncesionin e sterilizimit të kallëzuar në SPAK nga nisma “Thurje” me vlerë 100 milion euro dhe për një periudhë 10 vjeçare. Hetimet zbuluan shkelje të ligjit në procedurat e dhënies së njërit prej koncesioneve më të kushtueshme të sektorit të shëndetësisë, 100 milionë euro për 10 vite, me qëllimin e vetëm të shpalljes fitues të kompanive të Ilir Rrapajt dhe shtetasit Italian, Umbro Staccini.
    Lista e shkeljeve përmban një studim fizibiliteti me të dhëna të rreme në kundërshtim me ligjin hartimi i kritereve në mënyrë të tillë që t’u përshtateshin gjendjes reale të kompanive të përzgjedhura paraprakisht si dhe mosveprimin e Beqajt për zgjidhjen e konfliktit të interesit mes Rrjepajt si kryetar i komisionit të koncesionit dhe Rrapajt si përfitues i tij. Shkelje ligjore u gjetën edhe gjatë negocimit të kontratës koncesionare, që kanë qenë sipas SPAK “dukshëm në favor të kompanisë së shpallur fituese, në dëm të interesave të shtetit”.
    Ndër gjetjet e konstatuara nga SPAK janë edhe procedurat e ndjekura për fituesin por dhe mos realizimi i kushteve të parashikuara në kontratë, ndërsa kostot e sterilizimit janë rritur në mënyrë fiktive.
    Nga hetimet e SPAK ka rezultuar se numri i ndërhyrjeve kirurgjikale është raportuar i rremë, janë shtuar zëra të kostove të shërbimit në kohëzgjatjen e koncesionit, mirëmbajtje të instrumenteve, të sistemeve dhe centralit të sterilizimit, në vlera disa herë më të larta se vlera e blerjes së tyre të reja.
    SPAK thotë se janë përdorur kosto të rreme të shërbimi në QSUT për vitin 2013, duke vendosur vlerat e barnave dhe medikamenteve mjekësore, që nuk janë pjesë e këtij shërbimi. Kjo kosto është rritur dhe mbivlerësuar në mënyrë të rreme në masën 56.4%.
    SPAK evidenton dëm ekonomik kur i referohet edhe raporteve të KLSH-së që ka evidentuar se shteti, kishte qendrën Kombëtare të Sterilizimit, e cila nëse do vihej në funksionim, do ta realizonte procesin me kosto më të e ulët, konkretisht 960 milionë lekë për gjithë vendin.
    Sipas SPAK, rezulton e provuar se ish-zëvendësministri i Shëndetësisë Klodian Rjepaj, në cilësinë e Kryetarit të Komisionit të Dhënies së Koncesionit, është personi, i cili ka kryer të gjitha veprimet e përllogaritjeve financiare për sterilizimin, të cilat i ka ndryshuar disa herë me qëllim që të ishin në vlera të pranueshme nga Ministria e Financave, me qëllim miratimin e koncesionit.
    Rrjepaj sipas SPAK ka bashkëpunuar ngushtë me biznesmenin Ilir Rrapaj gjatë periudhës përgatitore të projektit, procedurën e tenderimit dhe dhënies së koncesionit deri në firmosjen e kontratës, me qëllim shpalljen fitues të operatorëve ekonomikë, ku pjesëmarrës me 40% është subjekti tregtar “Investital Llc” të Ilir Rrapajt. Ky subjekt tregtar sipas SPAK është krijuar në Prishtinë vetëm një muaj pasi kishte fluturuar me ministrin Beqajt dhe zv. Rrjepaj në një udhëtim të përbashkët. SPAK thotë se të tre kanë udhëtuar së bashku me avion edhe pas shpalljes fituese të koncesionit.
     
     

  • Mbyllja e koncesionit të sterilizimit, reagon Alimehmeti: Vetëm pasi u grabitën 153 milionë euro

    Mbyllja e koncesionit të sterilizimit, reagon Alimehmeti: Vetëm pasi u grabitën 153 milionë euro

    Teksa pasi 10 vitesh, koncestioni për sterilizimin do të mbyllet, ish-kandidati i PD-së dhe mjeku Ilir Alimehmeti shklruan se kjo nuk është aspak një fitore për shëndetësinë apo qytetarët shqiptarë, por një tjetër kapitull i hidhur në historinë e gjatë të keqqeverisjes.
    Në një status që Alimehmeti ka bërë në rrjetin social Facebook, ironizon me lajmin se shërbimi do t’i kalojë shtetit në vitin 2026, duke renditur një sërë faktesh tronditëse që shoqërojnë këtë koncesion: 153 milionë euro të abuzuara, një kontratë që mungon në arkiva, të dhëna të falsifikuara në studimin e fizibilitetit, arrestime selektive dhe një proces që, sipas tij, është vonuar qëllimisht deri në fundin e afatit, për të mos prekur interesat e qeverisë aktuale.
    Postimi i plotë :
    PPP e sterilizimit do të mbyllet thonë, por:
    -Vetëm pasi u abuzuan 153 milionë euro!
    -Vetëm pasi mbaroi deri në fund afati i koncesionit 10-vjeçar!
    -Vetëm pasi u zbulua se kontrata origjinale mungonte nga arkiva e Ministrisë së Shëndetësisë!
    -Vetëm pasi hetimi zbuloi se studimi i fizibilitetit ishte kryer me të dhëna të rreme!
    -Vetëm pasi u arrestuan vetëm 8 zyrtarëve të lartë!
    -Vetëm pasi u dhanë urdhra të uleshin numrat e njerëzve që duheshin operuar!
    -Vetëm pasi të bëhet qeveria e re që të mos përfitojnë vetëm këta të të vjetrës!
    Por, “Burimet nga Ministria e Shëndetësie bënë me dije se, shërbimi do të kalojë shtetit vitin që vjen, por vendimi përfundimtar do të varet nga qeveria e re e shtatorit. Grupi i monitorimit të kontratës është në fazë pune dhe po përpilohet një raport final, i cili më pas do të shërbejë për vendimmarrjen finale.”
    Akoma nuk e ka kuptuar Ministria e Shëndetësisë abuzimin dhe po pret raportin!
    Gjithsesi, urojmë të mos shpiket ndonjë skemë edhe më abuzuese se kjo!
    Rroftë mandati i katërt shqipe!

  • “Sterilizimi”/ Shtyhet sërish seanca në GJKKO për Ilir Beqajn, zbulohet arsyeja

    “Sterilizimi”/ Shtyhet sërish seanca në GJKKO për Ilir Beqajn, zbulohet arsyeja

    Gjykata e Posaçme ka shtyrë për datën 7 maj seancën për “Sterilizimin”. Mësohet se në sallë nuk ishte i pranishëm ish-ministri i Shëndetësisë, Ilir Beqaj dhe as avokati i tij, Ermal Yzeiraj. Bëhet me dije se Beqaj paraqiti një deklaratë ku nuk mund të merrte pjesë për shkak të gjendjes shëndetësore, ku bashkëngjitur administroi edhe një recetë të mjekimeve që po merr në qeli. Në deklaratën e dërguar gjykatës së Posaçme, Beqaj kërkonte që seanca të mos zhvillohej pa praninë e tij.
    Ish-ministri, Ilir Beqaj është i pandehur për dosjen e koncesionit të sterilizimit, ndërsa më 18 mars iu komunikua edhe akuza shpërdorim detyre e kryer në bashkëpunim. Ndaj Beqajt rëndojnë akuzat “Shpërdorim detyre”, e kryer në bashkëpunim.
    Hetimi SPAK është kryer për koncesionin “shërbime të integruara për ofrimin e setit të personalizuar të instrumenteve kirurgjikale, furnizimin me material mjekësor steril njëpërdorimësh në sallat kirurgjikale, si dhe trajtimin e mbetjeve biologjike dhe dezinfektimin e sallave kirurgjikale”, në kohën kur Beqaj drejtonte ministrinë e Bujqësisë.
    Për sterilizimin janë marrë të pandehur edhe 8 të tjerë, mes tyre ish-zv-ministri Klodian Rrjepaj dhe përfituesi i Koncesionit Ilir Rrapaj të dy në pranga që prej gushtit të vitit të kaluar. Në gjykim do të shkojnë edhe 6 ish-zyrtarë të Ministrisë së Shëndetësisë të cilët kanë qenë anëtarë të Komisionit të koncesionit të sterilizimit.