Portreti i Elizabeth Lederer, i pikturuar nga Gustav Klimt, u shit në Sotheby’s për 236 milionë dollarë (rreth 204 milionë euro), duke vendosur një rekord personal për artistin dhe duke u bërë vepra e dytë më e shtrenjtë në histori të ankandeve.
Ankandi u zhvillua në selinë e re të Sotheby’s në Breuer Building, Madison Avenue, New York, duke tërhequr vëmendjen e koleksionistëve dhe mediave ndërkombëtare.
Piktura, e porositur nga prindërit e Elizabeth Lederer në vitin 1914, ishte pjesë e koleksionit të magnatit të kozmetikës Leonard Lauder, i cili ndërroi jetë në qershor të vitit të kaluar. Lauder e kishte blerë këtë portret në vitin 1985 nga galeria Serge Sabarsky. Portreti i Elizabeth është i pari nga tre veprat e Klimt-it të përfshira në ankandin e koleksionit Lauder.
Ky portret bëhet vepra e dytë më e shtrenjtë e artit të shitur ndonjëherë në ankand, pas “Salvator Mundi” të Leonardo da Vinci, i cili u shit për 450 milionë dollarë në New York në vitin 2017.
Gjashtë ofertues luftuan për 20 minuta për këtë kryevepër të secesionit vienes, që paraqet vajzën e mbështetësit kryesor të Klimt-it në një fustan perandorak kinez të bardhë mbi një sfond tapeti blu me motive të frymëzuara nga Azia. Sotheby’s nuk ka zbuluar identitetin e blerësit.
Shtëpia e ankandeve thekson se portretet e mëdha me figurë të plotë të realizuara nga Klimt gjatë periudhës 1912-1917 janë jashtëzakonisht të rralla. Shumica ndodhen në koleksione muzeale, ndërsa vetëm pak janë në pronësi të koleksionistëve privatë. Portreti i Elizabeth Lederer u konfiskua nga nazistët, por më pas u rikthye te familja e subjektit dhe u ble nga djali i Estée Lauder në vitet ’80.
Shitja rekord erdhi në një kohë kur të ardhurat globale nga ankandet e artit ranë me 33,5% në vitin 2024, duke arritur në 9,9 miliardë dollarë, niveli më i ulët që nga viti 2009, sipas raportit të Artprice. Rënia është pjesërisht për shkak të mungesës së veprave me vlerë të lartë dhe sfidave ekonomike globale.
Ky moment historik thekson rëndësinë e veprave të Klimt-it në tregun ndërkombëtar të artit dhe vlerën e jashtëzakonshme të koleksioneve private të epokës së secesionit vienes.
Tag: klimt
-
Rekord historik në botën e artit! Portreti i Elizabeth Lederer shitet për 236 milionë dollarë
-
Piktura e rrallë e Gustav Klimt bëhet vepra më e shtrenjtë e shitur ndonjëherë në ankand, çmimi i pabesueshëm
Një pikturë e rrallë e mjeshtrit austriak Gustav Klimt ka thyer çdo rekord këtë javë, duke u shitur për mbi 200 milionë dollarë dhe u shpall vepra moderne më e shtrenjtë e shitur ndonjëherë në ankand.
Piktura “Portreti i Elisabeth Lederer” u shit për 236.4 milionë dollarë, duke shkaktuar duartrokitje e habi gjatë një gare 20-minutëshe mes blerësve. Kjo është vepra më e shtrenjtë e shitur ndonjëherë nga shtëpia e ankandeve Sotheby’s në nivel global.
Portreti i vajzës së një prej familjeve më të rëndësishme patrone të Klimt u shpëtua rastësisht nga shkatërrimi gjatë Luftës së Dytë Botërore, pasi u nda nga disa vepra të tjera të artistit që u dogjën në kështjellën Immendorf të Austrisë. Për këtë arsye, vepra konsiderohet një nga pak mundësitë e mbetura për të blerë një portret kaq të rëndësishëm të mjeshtrit austriak.
Piktura vinte nga koleksioni personal i Leonard A. Lauder, trashëgimtar i Estée Lauder, i cili u nda nga jeta më herët këtë vit. Koleksioni i tij arriti 527.5 milionë dollarë, shumë më tepër se vlerësimi fillestar.
Në të njëjtin ankand, u shitën me çmime të larta edhe një pikturë e Edvard Munch për 35.1 milionë dollarë dhe një peizazh tjetër i Klimt për 86 milionë dollarë.
Një nga veprat më kurioze të ankandit ishte skulptura “America” e artistit provokues Maurizio Cattelan – një tualet funksional prej 220 paundësh ar prej 18 karatësh. Megjithëse çmimi nisës u vendos sipas vlerës së arit (rreth 10 milionë dollarë), vepra mori vetëm një ofertë të vetme, nga një “markë e njohur amerikane”, dhe u shit për 12.1 milionë dollarë me tarifa.
Skulptura është motra e versionit famëkeq që u ekspozua në Guggenheim dhe u vodh më pas nga Blenheim Palace ende e pagjetur.
Sotheby’s shpreson që gjatë javës të kalojë shifrën 1 miliard dollarë, me një seri veprash të mëdha nga Basquiat, Yves Klein, Matisse, Cecily Brown dhe Jeff Koons. Interes të madh shkaktoi edhe ekspozimi i WC-së së artë të Cattelan, vendosur në një banjë të vogël të rregulluar posaçërisht në katin e katërt të godinës.Top Channel
-
Klimt dhe Schiele: Artistët që tronditën Evropën
Gustav Klimt dhe Egon Schiele ishin dy figura të mëdha të artit vjenez që ndanë një miqësi të fortë dhe një liri të patundur artistike që tronditi shumë njerëz.
Në pamje të parë, duket se ka pak gjëra që i lidhin Klimt-in dhe Schiele-n. Klimt-i ishte sensualisti klasik, që portretizonte elitën vjeneze në shkëlqim të artë, ndërsa Schiele, afro tri dekada më i ri, ishte një egoist i munduar, pikturat e të cilit, me trupa njerëzorë të përdredhur, skandalizuan shikuesit e kohës. Megjithatë, të dy ndanë një miqësi të ndërsjellë dhe një vendosmëri për të ndjekur vizionet e tyre artistike me çdo kosto, derisa epidemia e gripit të vitit 1918 ua mori jetën të dyve.
Klimt u largua nga konvencionet e pikturës akademike. I zhgënjyer me kufizimet e shoqatës artistike Künstlerhaus, ai dhe disa artistë të tjerë krijuan Vienna Secession, një lëvizje që promovonte lirinë krijuese. Kjo qasje e re u përfaqësua qartë në pikturën e vitit 1899 “Nuda Veritas”, ku një grua nudo mban një pasqyrë të së vërtetës dhe në këmbët e saj shtrihet gjarpri i gënjeshtrës. Mbi kokë ka një thënie nga Schiller: “Nëse nuk mund t’i kënaqësh të gjithë me veprat e tua, kënaqi disa. Të kënaqësh shumë është e keqe.”
Kur Klimt pranoi të pikturonte tavanin e Sallës së Madhe të Universitetit të Vjenës, ai u përball me polemika të mëdha. Piktura e tij “Filozofia”, me figura nudo të rrëzuara dhe një kokë hënore të përgjumur, shkaktoi protestën publike të 87 anëtarëve të universitetit. Reagime edhe më të ashpra erdhën me “Mjekësinë”, ku një trup i zhveshur femëror me pjesë intime të dukshme nga poshtë u akuzua për pornografi.
Piktura “Goldfish” (1902), ku një grua shfaqet duke treguar prapanicën e saj, besohet se ishte përgjigjja e Klimt-it ndaj kritikëve të tij. Ai e mbrojti artin e tij me pasion, madje thuhet se një herë kërcënoi punëtorët me armë për të mos ia konfiskuar veprat. Fatkeqësisht, këto piktura u shkatërruan nga forcat naziste në vitin 1945 dhe ekzistojnë vetëm në foto bardh e zi.
Pas kësaj, Klimt nuk pranoi më komisione publike dhe iu përkushtua portreteve dhe peizazheve, shpesh duke e shfaqur realitetin e errët që fshihej pas shkëlqimit të jetës së lartë vjeneze – përfshirë tradhtinë, prostitucionin dhe hipokrizinë mashkullore. Edhe piktura e famshme “Puthja”, sipas kuratorit Diethard Leopold, përmban elementë erotikë të fshehur nën një pamje të butë dhe romantike.
Qasja e guximshme e Klimt-it e tërhoqi Egon Schiele-n, i cili e kërkoi atë në vitin 1907, kur ishte ende student dhe i zhgënjyer nga akademia. Me një talent të jashtëzakonshëm që në adoleshencë, duke skicuar motrën e tij lakuriq, Schiele tronditi prindërit dhe më vonë publikun me obsesionin e tij për trupat e rinj dhe pozat erotike.
Klimt e mbështeti, duke i ofruar modele dhe mundësi ekspozimi, por stili tronditës i Schiele-s nuk u pranua lehtë. Në qytetin Krumau, ku ai u largua me partneren e tij Wally (një ish-modele e Klimt-it), Schiele shkaktoi thashetheme dhe reagime të forta për shkak të vizatimeve të të rinjve nudo. Më vonë, në Neulengbach, ai u arrestua nën akuzën për rrëmbim të një të miture dhe për “shthurje”. Edhe pse akuza për rrëmbim u rrëzua, ai u dënua me tre ditë burg për faktin që pikturat ishin të dukshme për të rinjtë që e vizitonin.
Ky përvojë ishte një pikë kthese për Schiele-n, i cili pas kësaj ndaloi së pikturuari adoleshentë nudo. Falë ndërhyrjes së Klimt-it, ai mori porosi si portretist dhe me kalimin e kohës, gjatë luftës dhe martesës me Edith Harms, tregoi një pjekuri të re artistike dhe personale.
Pas Luftës së Parë Botërore, Schiele ëndërronte një shoqëri të re ku artistët do ndihmonin në rindërtimin e botës. Në pikturën e tij të papërfunduar “Miqtë” (1918), ai paraqiste veten dhe Klimt-in të ulur së bashku me artistë të tjerë, si një simbol i vëllazërisë artistike. Por vdekja e Klimt-it në shkurt 1918 shkatërroi këto shpresa. Schiele e skicoi Klimt-in në shtratin e vdekjes dhe e përfshiu këtë imazh në posterin për ekspozitën pranverore të lëvizjes Secession, duke lënë vendin e tij bosh.
Vetëm tetë muaj më vonë, edhe Schiele vdiq nga gripi spanjoll, në kulmin e suksesit të tij dhe me një të ardhme premtuese para. Humbja e të dyve në një kohë kaq të afërt mbetet një nga tragjeditë më të mëdha të artit evropian./BBC/KultPlus.com