Lajmidites.com

Tag: kibernetike

  • Pse po sulmohen aeroportet? Ekspertët: Sistemet kompjuterike që përdorin, komprometohen lehtësisht

    Pse po sulmohen aeroportet? Ekspertët: Sistemet kompjuterike që përdorin, komprometohen lehtësisht

    Prej ditësh, aeroportet kryesore europiane janë prekur nga sulme kibernetike që kanë shkaktuar vonesa e anulime fluturimesh, duke prekur me mijëra pasagjerë.

    Një sulm i tillë të premten shkaktoi ndërprerje të mëdha në disa aeroporte evropiane, duke përfshirë Berlinin, Brukselin dhe Heathrow-n e Londrës. Agjencia e sigurisë kibernetike e Bashkimit Evropian, ENISA pohoi se një sulm ransomware i palës së tretë kishte shënjestruar sistemet e regjistrimit dhe të hipjes në avionë të MUSE-s, një platformë softuerike e përdorur gjerësisht, e operuar nga kompania amerikane Collins Aerospace.
    Aeroporti i Brukselit anuloi gjysmën e fluturimeve të tij të dielën, ndërsa Berlini dhe Londra përjetuan anulime dhe vonesa, pasojat e të cilave vazhduan të hënën. Eksperti i sigurisë kibernetike, Profesor Alan Woodward, i tha DW se ky mund të mos jetë fundi i historisë. “Njerëzit tolerojnë vonesat, por kërkojnë të mbahen të informuar. Një nga gjërat që i frustron udhëtarët është të ulen në një aeroport pa e ditur se çfarë po ndodh. A do të ndikojë kjo në fluturime pas dy, tre apo katër ditësh?” Collins tha se vonesat në regjistrimin dhe dorëzimin e bagazheve “mund të zbuten përmes operacioneve manuale të regjistrimit”, anulimet e përhapura tregojnë ndikimin e stafit që duhet të shkruajë manualisht etiketat e bagazheve dhe të kryejë kontrolle që zakonisht bëhen në internet. Kjo gjithashtu thekson varësinë e infrastrukturave kryesore globale nga sistemet kompjuterike, të cilat mund të kompromentohen.
    Të gjitha aeroportet e prekura mbeten të prekura në shkallë të ndryshme. Deri tani janë publikuar shumë pak informacione zyrtare, veçanërisht në lidhje me ata që synojnë Collins dhe, si rrjedhojë, aeroportet. Eksperti i sigurisë kibernetike Ëoodëard sugjeroi që “të dyshuarit e zakonshëm” – vende si Kina, Irani dhe Koreja e Veriut – mund të orkestrojnë potencialisht një sulm të tillë, ndoshta duke përdorur bandat kriminale si ndërmjetës.
    Megjithatë, një vend dallohet nga të tjerët. “Nëse ka një shtet-komb pas gjithë kësaj, ai po luan me zjarrin dhe është shumë agresiv. Dhe ata që në përgjithësi angazhohen në këtë lloj sjelljeje dhe kanë aftësitë janë Rusia.”

    Top Channel

  • Sulmet kibernetike në aeroportet europiane, çfarë duhet të dini për rastet e deritanishme

    Sulmet kibernetike në aeroportet europiane, çfarë duhet të dini për rastet e deritanishme

    Mijëra pasagjerë kanë përjetuar vonesa ose anulime fluturimesh pas një sulmi kibernetik në aeroportet kryesore evropiane. Por një ekspert sugjeron se problemet mund të mos kenë mbaruar, autorët nuk janë identifikuar.
    Çfarë dimë për ndërprerjet e sigurisë në aeroporte?
    Një sulm kibernetik të premten e kaluar (19 shtator) shkaktoi ndërprerje të mëdha në disa aeroporte evropiane, duke përfshirë Berlinin, Brukselin dhe Heathrow-n e Londrës.
    Agjencia e sigurisë kibernetike e Bashkimit Evropian, ENISA, tha të hënën se një sulm ransomware i palës së tretë kishte synuar sistemet e regjistrimit dhe të hipjes në aeroplan të MUSE-s, një platformë softuerike e përdorur gjerësisht, e operuar nga kompania amerikane Collins Aerospace. Aeroporti i Brukselit anuloi gjysmën e fluturimeve të tij të dielën, ndërsa Berlini dhe Londra përjetuan anulime dhe vonesa, pasojat e të cilave vazhduan të hënën. Eksperti i sigurisë kibernetike, Profesor Alan Woodward, i tha DW se ky mund të mos jetë fundi i historisë. “Njerëzit tolerojnë vonesat, por kërkojnë të mbahen të informuar. Një nga gjërat që i frustron udhëtarët është të ulen në një aeroport pa e ditur se çfarë po ndodh. A do të ndikojë kjo në fluturime pas dy, tre apo katër ditësh?”
    Çfarë problemesh shkaktojnë sulmet kibernetike në aeroporte?
    Collins tha se vonesat në regjistrimin dhe dorëzimin e bagazheve “mund të zbuten përmes operacioneve manuale të regjistrimit”, anulimet e përhapura tregojnë ndikimin e stafit që duhet të shkruajë manualisht etiketat e bagazheve dhe të kryejë kontrolle që zakonisht bëhen në internet. Kjo gjithashtu thekson varësinë e infrastrukturave kryesore globale nga sistemet kompjuterike, të cilat mund të kompromentohen.
    Profesor Woodward vuri në dukje se disa kompani nuk investojnë shumë në teknologjinë e informacionit, duke shtuar se aeroporte të tjera mund të jenë shënjestër e këtij sulmi. “Nëse ky ishte një sulm me ransomware, pse u prekën vetëm tre aeroporte?” pyeti veten ai. Shërbimet e Collins-it përdoren në më shumë se 150 aeroporte në të gjithë botën.
    Për Woodward, i cili ka këshilluar Europolin dhe ka punuar për qeverinë britanike për këto çështje, shpjegimi mund të qëndrojë në faktin se të prekurit instaluan një përditësim të kompromentuar të premten ose, më shqetësuese, se sulmuesit shfrytëzuan dobësitë e njohura. “Kjo mund të jetë një përpjekje nga Collins për të publikuar një version për të cilin ata janë të sigurt se është pa programe keqdashëse. Nga ana tjetër, sulmuesit mund të jenë ende të integruar në një sistem të centralizuar të përdorur nga të gjitha palët dhe të përpiqen ta zhvatin Collinsin duke thënë: ‘Ky është prova jonë e konceptit. Kemi paralizuar tre aeroporte kryesore.’” Nëse nuk na paguani, kjo do të përhapet.”
    Cilat janë lajmet e fundit?
    Të gjitha aeroportet e prekura mbeten të prekura në shkallë të ndryshme. Një raport i BBC-së të hënën tregoi se një memo e brendshme për stafin e aeroportit Heathrow raportoi se më shumë se 1.000 kompjuterë dyshohet se ishin “të kompromentuar”, me shumicën e punimeve të restaurimit që kërkonin ndërhyrje në vend në vend të zgjidhjeve nga distanca. Në Bruksel, 140 nga 276 fluturimet e planifikuara të nisjes të së dielës u anuluan, ndërsa faqja e internetit e Aeroportit të Berlinit vazhdon të paralajmërojë për “kohë më të gjata pritjeje” për shkak të një “ndërprerjeje te një ofrues shërbimesh”.
    I njëjti raport pohon se rinisja e sistemit të Collinsit nuk ishte e mjaftueshme për të zgjidhur problemin, pasi hakerat janë ende të pranishëm në sistem, duke i dhënë besueshmëri teorisë së Woodward-it. Collins vazhdon t’i referohet ngjarjes si “incident kibernetik” dhe jo si një sulm dhe thotë se aktualisht po përditëson sistemet.
    Kush mund të jetë pas sulmeve ransomware në aeroporte?
    Deri tani janë publikuar shumë pak informacione zyrtare, veçanërisht në lidhje me ata që synojnë Collins dhe, si rrjedhojë, aeroportet. Eksperti i sigurisë kibernetike Woodward sugjeroi që “të dyshuarit e zakonshëm” – vende si Kina, Irani dhe Koreja e Veriut – mund të orkestrojnë potencialisht një sulm të tillë, ndoshta duke përdorur bandat kriminale si ndërmjetës. Megjithatë, një vend dallohet nga të tjerët. “Nëse ka një shtet-komb pas gjithë kësaj, ai po luan me zjarrin dhe është shumë agresiv. Dhe ata që në përgjithësi angazhohen në këtë lloj sjelljeje dhe kanë aftësitë janë Rusia.”
    Woodward theksoi se, në mungesë të informacionit zyrtar, kjo ishte një hipotezë disi spekulative dhe se “nga ajo që dimë, mund të jetë një grup adoleshentësh në dhomat e tyre të gjumit.”
    Duke pasur parasysh ndërprerjen e konsiderueshme të shkaktuar në jetën e njerëzve, ai u bëri thirrje kompanive të prekura të jenë më transparente. “A po heshtin sepse nuk e dinë dhe po përpiqen me dëshpërim të kuptojnë? Pas 72 orësh, a nuk e dinë ende se çfarë ka ndodhur? Kjo do të ishte pothuajse më shqetësuese.”
    Cilat mund të jenë pasojat ekonomike të sulmeve kibernetike në aeroporte?
    Në plan afatshkurtër, aeroportet dhe linjat ajrore do të pësojnë humbje financiare për shkak të rimbursimeve, kërkesave për kompensim, një rënie në numrin e pasagjerëve dhe pagesave të reduktuara nga aeroportet tek linjat ajrore për shkak të shërbimeve të reduktuara.
    Në plan afatgjatë, mund të lindin probleme më serioze për Collins-in, në pronësi të RTX, një kompani që prodhon armë dhe motorë avionësh dhe është gjithashtu aktive në fushën e sigurisë kibernetike. “Të gjithë do të kërkojnë nga Collinsi për dëmshpërblim.” “Mund të përfundojë në një padi të tmerrshme për të përcaktuar se kush është në të vërtetë përgjegjës për këtë situatë”, tha Woodward-i.
    Mbetet e paqartë janë kompromentuar në sulm të dhëna personale. Po të jetë kështu, shtoi Woodward, pasojat mund të jenë edhe më serioze. “Sulmet me programe ransomware zakonisht jo vetëm që prishin operacionet, por edhe vjedhin të dhëna. Edhe nëse sistemet rikthehen, sulmuesit mund t’i ruajnë të dhënat dhe t’i mbajnë ato për shpërblim.”
    Gjobat për shkeljet e GDPR-së (Rregullores së Përgjithshme të Mbrojtjes së të Dhënave) vendosen nga secili vend dhe mund të jenë shumë të larta. Në vitin 2023, Meta, kompania që zotëron Facebook-un, u gjobit me një gjobë rekord prej 1.2 miliardë eurosh (1.4 miliardë dollarë) nga Komisioni Irlandez i Mbrojtjes së të Dhënave për shkelje të GDPR-së dhe gjithashtu ka paguar shuma të konsiderueshme në vende të tjera./ DW

  • Aeroportet të pasigurta nga sulmet kibernetike të panjohura

    Aeroportet të pasigurta nga sulmet kibernetike të panjohura

    -Botuar në radion shtetrore gjermane DW-
    Mijëra pasagjerë kanë përjetuar vonesa ose anulime fluturimesh pas një sulmi kibernetik në aeroportet kryesore evropiane. Por një ekspert sugjeron se problemet mund të mos kenë mbaruar, autorët nuk janë identifikuar.

    Çfarë dimë për ndërprerjet e sigurisë në aeroporte?

    Një sulm kibernetik të premten e kaluar (19 shtator) shkaktoi ndërprerje të mëdha në disa aeroporte evropiane, duke përfshirë Berlinin, Brukselin dhe Heathrow-n e Londrës.

    Agjencia e sigurisë kibernetike e Bashkimit Evropian, ENISA, tha të hënën se një sulm ransomware i palës së tretë kishte synuar sistemet e regjistrimit dhe të hipjes në aeroplan të MUSE-s, një platformë softuerike e përdorur gjerësisht, e operuar nga kompania amerikane Collins Aerospace. Aeroporti i Brukselit anuloi gjysmën e fluturimeve të tij të dielën, ndërsa Berlini dhe Londra përjetuan anulime dhe vonesa, pasojat e të cilave vazhduan të hënën. Eksperti i sigurisë kibernetike, Profesor Alan Woodward, i tha DW se ky mund të mos jetë fundi i historisë. “Njerëzit tolerojnë vonesat, por kërkojnë të mbahen të informuar. Një nga gjërat që i frustron udhëtarët është të ulen në një aeroport pa e ditur se çfarë po ndodh. A do të ndikojë kjo në fluturime pas dy, tre apo katër ditësh?”
    Sulmi kibernetik në aeroportet evropiane shkakton ndërprerje në BER – 20.09.2025 Pasagjerët ecin me bagazhet e tyre në Terminalin 1 të Aeroportit Willy-Brandt të Berlin Brandenburg BER në Schoenefeld, në juglindje të Berlinit, më 20 shtator 2025,Sulmi kibernetik në aeroportet evropiane shkakton ndërprerje në BER – 20.09.2025 Pasagjerët ecin me bagazhet e tyre në Terminalin 1 të Aeroportit Willy-Brandt të Berlin Brandenburg BER në Schoenefeld, në juglindje të Berlinit, më 20 shtator 2025,
    Çfarë problemesh shkaktojnë sulmet kibernetike në aeroporte?
    Collins tha se vonesat në regjistrimin dhe dorëzimin e bagazheve “mund të zbuten përmes operacioneve manuale të regjistrimit”, anulimet e përhapura tregojnë ndikimin e stafit që duhet të shkruajë manualisht etiketat e bagazheve dhe të kryejë kontrolle që zakonisht bëhen në internet. Kjo gjithashtu thekson varësinë e infrastrukturave kryesore globale nga sistemet kompjuterike, të cilat mund të kompromentohen.
    Profesor Woodward vuri në dukje se disa kompani nuk investojnë shumë në teknologjinë e informacionit, duke shtuar se aeroporte të tjera mund të jenë shënjestër e këtij sulmi. “Nëse ky ishte një sulm me ransomware, pse u prekën vetëm tre aeroporte?” pyeti veten ai. Shërbimet e Collins-it përdoren në më shumë se 150 aeroporte në të gjithë botën.
    Për Woodward, i cili ka këshilluar Europolin dhe ka punuar për qeverinë britanike për këto çështje, shpjegimi mund të qëndrojë në faktin se të prekurit instaluan një përditësim të kompromentuar të premten ose, më shqetësuese, se sulmuesit shfrytëzuan dobësitë e njohura. “Kjo mund të jetë një përpjekje nga Collins për të publikuar një version për të cilin ata janë të sigurt se është pa programe keqdashëse. Nga ana tjetër, sulmuesit mund të jenë ende të integruar në një sistem të centralizuar të përdorur nga të gjitha palët dhe të përpiqen ta zhvatin Collinsin duke thënë: ‘Ky është prova jonë e konceptit. Kemi paralizuar tre aeroporte kryesore.’” Nëse nuk na paguani, kjo do të përhapet.”
    Sulmi kibernetik në aeroportet evropiane shkakton ndërprerje në BER. Tabele mberritjeje dhe pasagjere ne sfondSulmi kibernetik në aeroportet evropiane shkakton ndërprerje në BER. Tabele mberritjeje dhe pasagjere ne sfond
    Cilat janë lajmet e fundit?
    Të gjitha aeroportet e prekura mbeten të prekura në shkallë të ndryshme. Një raport i BBC-së të hënën tregoi se një memo e brendshme për stafin e aeroportit Heathrow raportoi se më shumë se 1.000 kompjuterë dyshohet se ishin “të kompromentuar”, me shumicën e punimeve të restaurimit që kërkonin ndërhyrje në vend në vend të zgjidhjeve nga distanca. Në Bruksel, 140 nga 276 fluturimet e planifikuara të nisjes të së dielës u anuluan, ndërsa faqja e internetit e Aeroportit të Berlinit vazhdon të paralajmërojë për “kohë më të gjata pritjeje” për shkak të një “ndërprerjeje te një ofrues shërbimesh”.
    I njëjti raport pohon se rinisja e sistemit të Collinsit nuk ishte e mjaftueshme për të zgjidhur problemin, pasi hakerat janë ende të pranishëm në sistem, duke i dhënë besueshmëri teorisë së Woodward-it. Collins vazhdon t’i referohet ngjarjes si “incident kibernetik” dhe jo si një sulm dhe thotë se aktualisht po përditëson sistemet.
    Kush mund të jetë pas sulmeve ransomware në aeroporte?
    Deri tani janë publikuar shumë pak informacione zyrtare, veçanërisht në lidhje me ata që synojnë Collins dhe, si rrjedhojë, aeroportet. Eksperti i sigurisë kibernetike Woodward sugjeroi që “të dyshuarit e zakonshëm” – vende si Kina, Irani dhe Koreja e Veriut – mund të orkestrojnë potencialisht një sulm të tillë, ndoshta duke përdorur bandat kriminale si ndërmjetës. Megjithatë, një vend dallohet nga të tjerët. “Nëse ka një shtet-komb pas gjithë kësaj, ai po luan me zjarrin dhe është shumë agresiv. Dhe ata që në përgjithësi angazhohen në këtë lloj sjelljeje dhe kanë aftësitë janë  Rusia.”
    Woodward theksoi se, në mungesë të informacionit zyrtar, kjo ishte një hipotezë disi spekulative dhe se “nga ajo që dimë, mund të jetë një grup adoleshentësh në dhomat e tyre të gjumit.”
    Duke pasur parasysh ndërprerjen e konsiderueshme të shkaktuar në jetën e njerëzve, ai u bëri thirrje kompanive të prekura të jenë më transparente. “A po heshtin sepse nuk e dinë dhe po përpiqen me dëshpërim të kuptojnë? Pas 72 orësh, a nuk e dinë ende se çfarë ka ndodhur? Kjo do të ishte pothuajse më shqetësuese.”
    Pasagjerë në Terminalin 2 të Aeroportit Heathrow në Londrën perëndimore, ndërsa kaosi i udhëtimit vazhdonPasagjerë në Terminalin 2 të Aeroportit Heathrow në Londrën perëndimore, ndërsa kaosi i udhëtimit vazhdon
    Cilat mund të jenë pasojat ekonomike të sulmeve kibernetike në aeroporte?
    Në plan afatshkurtër, aeroportet dhe linjat ajrore do të pësojnë humbje financiare për shkak të rimbursimeve, kërkesave për kompensim, një rënie në numrin e pasagjerëve dhe pagesave të reduktuara nga aeroportet tek linjat ajrore për shkak të shërbimeve të reduktuara.
    Në plan afatgjatë, mund të lindin probleme më serioze për Collins-in, në pronësi të RTX, një kompani që prodhon armë dhe motorë avionësh dhe është gjithashtu aktive në fushën e sigurisë kibernetike. “Të gjithë do të kërkojnë nga Collinsi për dëmshpërblim.” “Mund të përfundojë në një padi të tmerrshme për të përcaktuar se kush është në të vërtetë përgjegjës për këtë situatë”, tha Woodward-i.
    Mbetet e paqartë janë kompromentuar në sulm të dhëna personale. Po të jetë kështu, shtoi Woodward, pasojat mund të jenë edhe më serioze. “Sulmet me programe ransomware zakonisht jo vetëm që prishin operacionet, por edhe vjedhin të dhëna. Edhe nëse sistemet rikthehen, sulmuesit mund t’i ruajnë të dhënat dhe t’i mbajnë ato për shpërblim.”
    Gjobat për shkeljet e GDPR-së (Rregullores së Përgjithshme të Mbrojtjes së të Dhënave) vendosen nga secili vend dhe mund të jenë shumë të larta. Në vitin 2023, Meta, kompania që zotëron Facebook-un, u gjobit me një gjobë rekord prej 1.2 miliardë eurosh (1.4 miliardë dollarë) nga Komisioni Irlandez i Mbrojtjes së të Dhënave për shkelje të GDPR-së dhe gjithashtu ka paguar shuma të konsiderueshme në vende të tjera./DW/

  • Bashkëpunimi shtetëror: nga mbrojtja dhe siguria kibernetike, te shëndetësia

    Bashkëpunimi shtetëror: nga mbrojtja dhe siguria kibernetike, te shëndetësia

    Megjithëse Izraeli po shfaqet edhe me projektet e para të rëndësishme të investimit privat, në dekadën e fundit, bashkëpunimi mes dy vendeve është intensifikuar sidomos në nivel shtetëror, me shumë marrëveshje të nënshkruara pas vitit 2015.Në muajin mars të këtij viti, ministri izraelit i Shëndetësisë, Uriel Busso, dhe ministrja e Shëndetësisë e Shqipërisë, Albana Koçiu, nënshkruan një memorandum mirëkuptimi (MM) për të avancuar bashkëpunimin në fushën e shëndetësisë dhe mjekësisë.Marrëveshja përfshin bashkëpunimin midis ministrive të shëndetësisë të vendeve për zhvillimin e projekteve mjekësore, nxitjen e inovacionit dixhital në shëndetësi, rritjen e gatishmërisë për emergjenca, shkëmbimin e njohurive në lidhje me kujdesin për viktimat masive dhe të drejtat e pacientëve, si dhe mësimin e ndërsjellë nga përvojat e tyre përkatëse në menaxhimin e pandemisë së koronavirusit.Si pjesë e marrëveshjes, të dyja palët janë zotuar të avancojnë bashkëpunimin në kërkimin mjekësor dhe zhvillimin e pajisjeve dhe teknologjive mjekësore.Qëllimi është të nxisin lidhjet midis institucioneve të kujdesit shëndetësor dhe sektorëve të biznesit në të dy vendet, për të nxitur tregtinë dhe inovacionin në sektorin e shëndetësisë.Vitin e kaluar, Qendra Spitalore Universitare nënshkroi një marrëveshje bashkëpunimi me Sheba Medical Center, qendër spitalore nga Izraeli e specializuar sidomos në trajtimin e tumoreve.Marrëveshja ka synim forcimin e Shërbimeve Onkologjike në Spitalin “Nënë Tereza”, nëpërmjet formimit të një grupi të përbashkët pune me vizita të rregullta në vend dhe koordinim në distancë, ofrimin e trajnimeve në Sheba për udhëheqësit, mjekët, infermierët dhe teknikët shqiptarë, duke përfshirë programet afatshkurtra dhe bursat e plota, ofrimin e mbështetjes së drejtpërdrejtë konsultative për ekipet e “Nënë Terezës” për menaxhimin e rasteve komplekse të onkologjisë, etj.Këtë vit, kompania shtetërore shqiptare e industrisë së mbrojtjes, KAYO sh.a., nënshkroi një marrëveshje me kompaninë izraelite të teknologjisë ushtarake, Elbit Systems Ltd, për të ringritur në qytetin e Vlorës Shkollën e Aviacionit, ku do të përgatiten pilotë ushtarakë dhe civilë.Ky projekt do të shërbejë për ngritjen e kapaciteteve të edukimit dhe trajnimit të pilotëve dhe kontrollorëve të fluturimit, duke garantuar mbështetje të qëndrueshme për Forcat e Armatosura në fushën e aviacionit. Sipas KAYO, rihapja e Akademisë së Aviacionit pritet të ulë kostot e trajnimit, të garantojë certifikim të pavarur dhe të rrisë ndjeshëm kapacitetet kombëtare në fushën e mbrojtjes dhe të aviacionit civil.Vitin e kaluar, ministrat e Turizmit të Shqipërisë dhe të Izraelit nënshkruan një deklaratë të përbashkët, për rritjen e mbështetjes dhe bashkëpunimit midis dy vendeve në fushën e turizmit.Që prej vitit 2023, mes Shqipërisë dhe Izraelit ekziston edhe një memorandum mirëkuptimi për sigurinë kibernetike.Bashkëpunimi i parashikuar nga ky Memorandum Mirëkuptimi përfshin shkëmbimin e informacionit mbi politikat, procedurat, incidentet, dokumentacionin dhe praktikat më të mira të sigurisë kibernetike; zhvillimin e burimeve njerëzore; promovimin e sipërmarrjeve të përbashkëta me industrinë kibernetike dhe akademinë për të rritur nivelin e sigurisë kibernetike në nivel kombëtar; promovimin dhe zhvillimin e bashkëpunimit në fushën e ndërtimit të kapaciteteve; etj.Ndërkohë, më herët, në periudhën 2015 – 2022 janë nënshkruar edhe një sërë marrëveshjesh dhe memorandumesh mirëkuptimi mes institucioneve publike të të dy vendeve, në fusha si nxitja e investimeve, taksat (shmangia e tatimit të dyfishtë) shëndetësia, siguria, arsimi dhe shkenca, etj.    Ky është artikull ekskluziv i Revistës Monitor, që gëzon të drejtën e autorësisë sipas Ligjit Nr. 35/2016, “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e lidhura me to”.Artikulli mund të ripublikohet nga mediat e tjera vetëm duke cituar “Revista Monitor” shoqëruar me linkun e artikullit origjinal.

  • Alarm kibernetik në Shqipëri, 500 sulme hakerash në 24 orë, eksperti tregon shtetet ‘armiqësore’

    Alarm kibernetik në Shqipëri, 500 sulme hakerash në 24 orë, eksperti tregon shtetet ‘armiqësore’

    Një shtet që synon të jetë tërësisht digjital, kërkon një siguri kibernetike të lartë. Drejtori i Autoritetit Kombëtar të Sigurisë Kibernetike, Igli Tafa zbulon se intensiteti i sulmeve nga hakerat ndaj sistemeve qeveritare shqiptare shkon gati 500 kërcënime online në 24 orë, ndaj ka nevojë për profesionistë IT.

    “Një detaj është se vendi ynë i vogël përballet me një sulm çdo tre minuta nga irani apo shtete të tjera të huaja. Dhe sot kërkesa për ekspertë është e madhe, BE ka gati 500 mijë thirrje, SHBA 1 milion ndërsa Shqipëria kërkon 350 ekspertë në institucione”, thotë Igli Tafa.

  • Frikë nga sulmet, qeveria polake rrit buxhetin, frikë nga hakerat rusë në shënjestër spitalet dhe furnizimin me ujë të qyteteve

    Frikë nga sulmet, qeveria polake rrit buxhetin, frikë nga hakerat rusë në shënjestër spitalet dhe furnizimin me ujë të qyteteve

    Qeveria polake po rrit buxhetin për sigurinë kibernetike në një nivel rekord prej 1 miliard € këtë vit, pasi tentativa sabotazhi nga Rusia kanë shënjestruar spitalet dhe furnizimin urban me ujë.
    Dariusz Standerski, zëvendësministër për çështjet digjitale, i tha Financial Times se Polonia po përballet çdo ditë me 20 deri në 50 tentativa për të dëmtuar infrastrukturën kritike, shumica e të cilave parandalohen.
    Megjithatë, disa sulme kibernetike, “kryesisht” kundër spitaleve, kanë qenë të suksesshme, tha ai, duke theksuar se dy ose tre shkelje sigurie kanë detyruar institucionet shëndetësore të ndërpresin punën për disa orë.
    Hakerët gjithashtu kanë arritur të marrin të dhëna mjekësore, shtoi ai.
    Projektbuxheti më i fundit do ta rrisë buxhetin për sigurinë kibernetike këtë vit në 1 miliard €, nga 600 milionë € në vitin 2024.
    Zyrtarët në Varshavë thonë se vendi është objektivi më i shpeshtë i sulmeve kibernetike ruse brenda BE-së, edhe pse Polonia arrin të ndalojë rreth 99 për qind të tyre.
    Një tentativë e mbështetur nga Rusia muajin e kaluar synonte mbylljen e furnizimit me ujë të një qyteti të madh, në një nga operacionet më serioze të hakimit që nga pushtimi i plotë rus i Ukrainës në vitin 2022, tha Standerski.
    Zëvendësministri nuk deshi të specifikonte vendin ku ndodhi sulmi, për arsye sigurie, por vuri në dukje se ishte një nga 10 qytetet më të mëdha të Polonisë.
    Sulmuesit arritën të futeshin në rrjetin IT të objektit, tha ai, por u ndaluan para se të arrinin të ndërprisnin furnizimin me ujë për qytetarët.
    Standerski tha se qeveria po ndan 80 milionë € këtë muaj për të forcuar mbrojtjen kibernetike të sistemeve të menaxhimit të ujit, si pjesë e një përpjekjeje më të gjerë për të siguruar infrastrukturën publike, përfshirë edhe sistemet që përdoren nga 2400 administrata vendore.
    Ai përshëndeti konsensusin e rrallë mes partive për këtë nismë në një klimë politike shumë të polarizuar.
    Të hënën mbrëma, kryeministri Donald Tusk tha se një dron ishte “neutralizuar” teksa fluturonte mbi rezidencën presidenciale dhe ndërtesa të tjera qeveritare në qendër të Varshavës.
    Tusk shtoi se dy bjellorusë u arrestuan dhe po hetohet rrethanat e incidentit.
    Javën e kaluar, Polonia u përball gjithashtu me një shkelje të paprecedentë të hapësirës ajrore nga rreth 19 dronë rusë, disa prej të cilëve u rrëzuan nga avionë polakë dhe të NATO-s, hera e parë që forcat e NATO-s angazhohen drejtpërdrejt me mjete ruse që prej pushtimit të plotë të Ukrainës nga Moska.
    NATO e cilësoi si “absolutisht të pamatur” veprimin e Moskës dhe njoftoi vendosjen e më shumë avionëve dhe mjeteve të mbrojtjes ajrore për të forcuar krahun lindor.
    Zëvendëskryeministri Krzysztof Gawkowski, i cili gjithashtu shërben si ministër i çështjeve digjitale, i tha veçmas FT-së se Varshava po përballet me një kërcënim në rritje nga eksklava ruse e Kaliningradit, që kufizohet me Poloninë dhe Lituaninë, e cila është shndërruar në një qendër bllokimi të GPS-së për avionët që fluturojnë mbi atë zonë.
    Standerski tha se gjatë vitit të kaluar, Polonia kishte regjistruar deri në 30 incidente bllokimi të sinjalit brenda një distance të shkurtër nga Kaliningradi.
    Shërbimet perëndimore të inteligjencës gjithashtu besojnë se Rusia ishte përgjegjëse për bllokimin e sinjalit GPS të një avioni që mbante sekretarin britanik të mbrojtjes Grant Shapps, ndërsa kthehej nga Polonia në mars 2024.
    Autoritetet polake nuk besojnë se Rusia po synon avionë specifikë, por po përpiqet për një ndërprerje të përgjithshme.
    “Ne shohim që ndonjëherë është thjesht një zhurmë brenda sinjalit, por ndonjëherë nuk ka aspak sinjal,” tha Standerski.

  • Hakerët rusë shënjestrojnë spitalet polake dhe furnizimin me ujë të qyteteve

    Hakerët rusë shënjestrojnë spitalet polake dhe furnizimin me ujë të qyteteve

    Qeveria polake po rrit buxhetin për sigurinë kibernetike në një nivel rekord prej 1 miliard € këtë vit, pasi tentativa sabotazhi nga Rusia kanë shënjestruar spitalet dhe furnizimin urban me ujë.

    Dariusz Standerski, zëvendësministër për çështjet digjitale, i tha Financial Times se Polonia po përballet çdo ditë me 20 deri në 50 tentativa për të dëmtuar infrastrukturën kritike, shumica e të cilave parandalohen.

    Megjithatë, disa sulme kibernetike, “kryesisht” kundër spitaleve, kanë qenë të suksesshme, tha ai, duke theksuar se dy ose tre shkelje sigurie kanë detyruar institucionet shëndetësore të ndërpresin punën për disa orë. Hakerët gjithashtu kanë arritur të marrin të dhëna mjekësore, shtoi ai.

    Projektbuxheti më i fundit do ta rrisë buxhetin për sigurinë kibernetike këtë vit në 1 miliard €, nga 600 milionë € në vitin 2024. Zyrtarët në Varshavë thonë se vendi është objektivi më i shpeshtë i sulmeve kibernetike ruse brenda BE-së, edhe pse Polonia arrin të ndalojë rreth 99 për qind të tyre.

    Një tentativë e mbështetur nga Rusia muajin e kaluar synonte mbylljen e furnizimit me ujë të një qyteti të madh, në një nga operacionet më serioze të hakimit që nga pushtimi i plotë rus i Ukrainës në vitin 2022, tha Standerski.

    Zëvendësministri nuk deshi të specifikonte vendin ku ndodhi sulmi, për arsye sigurie, por vuri në dukje se ishte një nga 10 qytetet më të mëdha të Polonisë. Sulmuesit arritën të futeshin në rrjetin IT të objektit, tha ai, por u ndaluan para se të arrinin të ndërprisnin furnizimin me ujë për qytetarët.

    Standerski tha se qeveria po ndan 80 milionë € këtë muaj për të forcuar mbrojtjen kibernetike të sistemeve të menaxhimit të ujit, si pjesë e një përpjekjeje më të gjerë për të siguruar infrastrukturën publike, përfshirë edhe sistemet që përdoren nga 2400 administrata vendore. Ai përshëndeti konsensusin e rrallë mes partive për këtë nismë në një klimë politike shumë të polarizuar.

    Të hënën mbrëma, kryeministri Donald Tusk tha se një dron ishte “neutralizuar” teksa fluturonte mbi rezidencën presidenciale dhe ndërtesa të tjera qeveritare në qendër të Varshavës. Tusk shtoi se dy bjellorusë u arrestuan dhe po hetohet rrethanat e incidentit.

    Javën e kaluar, Polonia u përball gjithashtu me një shkelje të paprecedentë të hapësirës ajrore nga rreth 19 dronë rusë, disa prej të cilëve u rrëzuan nga avionë polakë dhe të NATO-s, hera e parë që forcat e NATO-s angazhohen drejtpërdrejt me mjete ruse që prej pushtimit të plotë të Ukrainës nga Moska.

    NATO e cilësoi si “absolutisht të pamatur” veprimin e Moskës dhe njoftoi vendosjen e më shumë avionëve dhe mjeteve të mbrojtjes ajrore për të forcuar krahun lindor.

    Zëvendëskryeministri Krzysztof Gawkowski, i cili gjithashtu shërben si ministër i çështjeve digjitale, i tha veçmas FT-së se Varshava po përballet me një kërcënim në rritje nga eksklava ruse e Kaliningradit, që kufizohet me Poloninë dhe Lituaninë, e cila është shndërruar në një qendër bllokimi të GPS-së për avionët që fluturojnë mbi atë zonë.

    Standerski tha se gjatë vitit të kaluar, Polonia kishte regjistruar deri në 30 incidente bllokimi të sinjalit brenda një distance të shkurtër nga Kaliningradi. Shërbimet perëndimore të inteligjencës gjithashtu besojnë se Rusia ishte përgjegjëse për bllokimin e sinjalit GPS të një avioni që mbante sekretarin britanik të mbrojtjes Grant Shapps, ndërsa kthehej nga Polonia në mars 2024.

    Autoritetet polake nuk besojnë se Rusia po synon avionë specifikë, por po përpiqet për një ndërprerje të përgjithshme. “Ne shohim që ndonjëherë është thjesht një zhurmë brenda sinjalit, por ndonjëherë nuk ka aspak sinjal,” tha Standerski. / Financial Times – Syri.net

  • “Fokusi duhet të ishte tek krimet kibernetike”, Beci kritikon draftin: Nuk mund të dënohet me burg një noter a avokat

    “Fokusi duhet të ishte tek krimet kibernetike”, Beci kritikon draftin: Nuk mund të dënohet me burg një noter a avokat

    Ish-drejtuesi i Prokurorisë së Krimeve të Rënda, Eugen Beci, ka shprehur rezerva mbi Kodin e Ri Penal, në një emision televiziv.Ai theksoi se Kodi duhet të jetë i qartë dhe i kuptueshëm për qytetarët, përndryshe rrezikohet cenimi i të drejtave të tyre. Beci kritikoi faktin që shumë sjellje të zakonshme kriminalizohen, duke shtuar se “çdo qytetar që del nga dera e shtëpisë duhet të mendojë nëse veprimi i tij është vepër penale apo jo”.
    Ish-drejtuesi i Prokurorisë së Krimeve të Rënda, Eugen Beci: Kodet kanë një parim, duhet të shkruhen në mënyrë të saktë. A do të duhet të lexojmë dhe ta kuptojmë. Nëse nuk e kupton, i bie që ti nuk kupton se cila sjellje të çon në burg. Grupi i punës duhet që ta krijonte Ministria e Drejtësisë. Veprat duhet të ishin të qarta, të sakta dhe të kuptueshme.
    Fokusi duhet të ishte te veprat penale që kanë të bëjnë me krimet kibernetike. Nuk mund të dënohet me burg një noter a avokat, sepse përcakton tarifë të paarsyeshme. Shteti ndërhyn në treg. Me këtë Kod Penal, çdo qytetar që del nga dera e shtëpisë, duhet të mendojë nëse veprimi i tij është vepër penale apo jo. Shpërdorimi i detyrës të riformulohet dhe objekti të jetë jo vetëm shpërdorimi i fondeve publike, por të përcaktohet më qartë ku është bërë shpërdorimi.

  • Platforma që ofron pamje nga kamera private në të gjithë Europën, 70 mijë live të banesave e dyqaneve në këmbim të një pagese në Telegram

    Platforma që ofron pamje nga kamera private në të gjithë Europën, 70 mijë live të banesave e dyqaneve në këmbim të një pagese në Telegram

    Grupet e Telegramit që kanë qenë të shquara ditët e fundit për përhapjen e imazheve pornografike hakmarrëse, jo çuditërisht, sugjeruan gjithashtu blerjen e një lejeje të  përjetshme për një platformë që u lejon përdoruesve të shikojnë transmetime video nga shtëpitë private, bizneset dhe dhomat e zhveshjes.

    Siç u raportua muaj më parë, ka të paktën 70,000 kamera pa siguri të fortë kibernetike. Gjetja e tyre nuk është e vështirë për këdo që ka aftësi teknologjike ose është në dijeni. Midis këtyre, ka dalë në pah një kërcënim tjetër për privatësinë dhe qetësinë mendore të individëve, i cili u diskutua edhe në programin Quarta Repubblica të Retequattro më 1 shtator.
    Yarix me seli në Treviso, qendra e ekspertizës së sigurisë kibernetike e Var Group, ka identifikuar një bot në Telegram që shet qasje në të paktën 2,000 kamera të shpërndara në të gjithë Evropën.
    “Aktiv që nga të paktën dhjetori 2024, portali ju lejon të shikoni fragmente të shkurtra të regjistrimeve falas, duke ofruar gjithashtu mundësinë për të blerë qasje në kamera, me mundësinë e qasjes në përmbajtje shtesë ose të kontrolloni vetë kamerën”, thuhet në njoftimin për shtyp.
    Faqja, e cila ndodhet në një faqe të regjistruar në Ishujt Tonga në Paqësorin Jugor, është lehtësisht e arritshme nëpërmjet motorëve të kërkimit dhe mund të përdoret për të blerë akses në kamera të ndryshme. Në Itali ka 150 të tilla. Krijuesi i platformës dha një justifikim kurioz për këtë: “Për të tërhequr vëmendjen e publikut ndaj problemit të rrjedhjeve të të dhënave personale të shkaktuara nga të metat e harduerit dhe softuerit.”
    Sidoqoftë, këtu ka qartë një motiv fitimi: çmimi për secilën varion nga rreth 20 deri në 575 dollarë, varësisht nga numri dhe shikimet e videove publike që lidhen me pajisjen; midis tyre, sipas Yarix, disa video janë parë mbi 20,000 herë. Kompania e raportoi çështjen në Policinë Postare, me të cilën ka bashkëpunuar tashmë në hetime të tjera.
    “Ka mungesë të kulturës dixhitale ndërsektoriale”, shpjegon Diego Marson, Drejtor Teknik në Yarix.
    “Jo të gjithë janë të vetëdijshëm se lidhja e një pajisjeje me internetin kërkon mbajtjen e saj të përditësuar, përdorimin e kredencialeve të forta dhe aktivizimin e autentifikimit me dy faktorë për të shmangur hapjen e një dere që mund të aksesohet më vonë”, tha ai.
    “Akti i Rezistencës Kibernetike do t’u kërkojë prodhuesve të ofrojnë përditësime gjatë gjithë ciklit jetësor të pajisjes, por siguria është një përgjegjësi e përbashkët. Kjo është vetëm një pjesë e ekuacionit, përdoruesit duhet gjithashtu të bëjnë pjesën e tyre për të mbrojtur veten”, tha Marson.

    Top Channel

  • Nga mikëpritja te hetimi: Historia e ndërlikuar e opozitës iraniane në Shqipëri

    Nga mikëpritja te hetimi: Historia e ndërlikuar e opozitës iraniane në Shqipëri

    E kërcënuar prej një dekade nga Irani, Shqipëria po përballet me vështirësi edhe me menaxhimin e sfidave të brendshme të sigurisë si pasojë e aktivitetit të grupit opozitar, MEK, i cili po hetohet për veprat penale të provokimit të luftës dhe sulmeve kibernetike.
    Nga Fatjon Gjinaj dhe Eni Ferhati/

    Edhe pse lufta 12 ditore që shpërtheu në qershor në Lindjen e Mesme mund të ketë përfunduar, Republika Islamike e Iranit konsiderohet sot një kërcënim serioz për sigurinë e Evropës dhe Shteteve të Bashkuara të Amerikës.

    Kjo u bë e qartë në fillim të gushtit përmes një deklarate të përbashkët të 14 shteteve Perëndimore, përfshirë Shqipërinë, të cilat denoncuan përpjekjet e shërbimeve inteligjente iraniane për të përndjekur disidentë, politikanë, gazetarë dhe minoritete fetare në territoret e tyre.

    “Ne jemi të bashkuar në kundërshtimin e përpjekjeve të shërbimeve inteligjente të Iranit për të vrarë, marrë peng apo përndjekur njerëz në Europë dhe Shtetet e Bashkuara në dhunim të qartë të sovranitetit tonë,” thuhej në deklaratën e përbashkët.

    Shqipëria nuk është vetëm një firmëtare simbolike e kësaj deklarate.

    Prej vitit 2013, kur vendosi të strehonte anëtarët në ekzil të opozitës iraniane, pjesë e organizatës Mojahedin-e-Khalq, MEK, Shqipëria është targetuar vazhdimisht nga Irani përmes propagandës dhe dizinformimit, planeve për sulme terroriste apo një lufte hibride kibernetike.

    Megjithatë, problemet e sigurisë nuk kufizohen vetëm tek Irani.

    Përgjatë dy viteve të fundit, institucionet ligjzbatuese shqiptare janë përfshirë në një hetim kompleks edhe ndaj anëtarëve të MEK, të cilët akuzohen se kanë ndërmarrë sulme kibernetike ndaj Iranit në shkelje të marrëveshjes që u jep atyre mbrojtje humanitare në Shqipëri.

    Prokuroria e Posaçme po i heton anëtarët e MEK për veprat penale të provokimit të luftës, përgjimit të paligjshëm të të dhënave kompjuterike dhe ndërhyrjes në sisteme kompjuterike.

    “Jemi në fazën e vijimit të hetimeve të thelluara, kryesisht ekspertimet e qindra pajisjeve që janë sekuestruar,” i tha BIRN prokurori i çështjes, Vladimir Mara. “Mund t’u them që në këtë hetim janë involvuar edhe partnerët ndërkombëtarë,“ shtoi ai.

    Shqipëria strehon aktualisht rreth 2500 anëtarë të organizatës Mojahedin-e-Khalq në kampin e stërmadh Ashraf 3 në Manzë të Durrësit. Edhe pse statusi i tyre i mbrojtjes nuk ka ndryshuar, Ministria e Brendshme i tha BIRN se “po i shqyrtonte rast pas rasti kërkesat për rinovimin e lejeve të qëndrimit” nga ana e anëtarëve të MEK.

    Ndonëse nuk ishin të paparashikuara, implikimet e sigurisë për shkak të strehimit të MEK e ekspozojnë vendin ndaj një rreziku afatgjatë, pasi anëtarët e kësaj organizate “nuk mund të dëbohen apo të riatdhesohen”.

    “Shqipëria e ka ditur këtë rrezik të aktivitetit politik që në fillim, kur pranoi t’i strehonte [MEK], por duhet thënë që ka qenë e paaftë për ta mbajtur nën kontroll për të mos cenuar sigurinë” tha Endri Tafani, analist i marrëdhënieve ndërkombëtare.

    Drejtuesit e organizatës MEK nuk iu përgjigjën pyetjeve të BIRN deri në publikimin e këtij shkrimi.

    “Provokimi i luftës”

    Mojahedin-e-Khalq, MEK, është një grup me një histori të ndërlikuar. I themeluar në vitin 1965 nga studentë marksistë kundër regjimit të Shahut të Iranit, ai u kthye kundër Republikës Islamike pas revolucionit të vitit 1979 dhe udhëhoqi një fushatë sulmesh.

    Në mesin e viteve ‘80 disa mijëra anëtarë të MEK-ut u zhvendosën nga Irani për në Irak, ku ish-diktatori Saddam Hussein i përdori ata si një forcë të armatosur gjatë luftës Iran-Irak. SHBA-ja e listoi MEK-un si organizatë terroriste në vitin 1997, por e hoqi nga lista e zezë në vitin 2012, pasi grupi deklaroi se hiqte dorë nga dhuna dhe armët për t’u përqendruar tek advokimi politik kundër regjimit iranian.

    Pas pushtimit të Irakut të udhëhequr nga SHBA-ja në vitin në 2003, forcat aleate ofruan mbrojtje për MEK-un dhe në vitin 2012, filluan t’i zhvendosin ata në Shqipëri.

    Tafani e krahason historinë e tanishme të opozitës iraniane në ekzil me komunitetin antikomunist shqiptar në Europën Perëndimore gjatë Luftës së Ftohtë, që me kalimin e viteve u rudh në numra dhe në rëndësi politike.

    “Njerëzit shkëputen nga komunitetit dhe ndjekin interesa duke bërë zgjidhjet e tyre në jetë të ligjshme ose jo. Në këto kushte, bëhet e lehtë dhe për shërbimet sekrete iranianë të penetrojne brenda organizatës dhe të rekrutojnë anëtarët e saj,” theksoi Tafani.

    Prej vitit 2018, anëtarët e MEK në Shqipëri janë strehuar në kampin “Ashraf 3” – një qytezë e fortifikuar prej 127 godinash, e shtrirë në një kodër prej gati 40 hektarësh në Manzë të Durrësit. Nga rreth 3000 shtetas iraninë të sjellë në Shqipëri, rreth 450 persona vlerësohet se janë larguar deri më tani nga kampi dhe nga vendi, një pjesë në mënyrë ilegale.

    Grupi opozitar shpesh përshkruhet si një sekt nga kritikët, për shkak të adhurimit ndaj udhëheqësit të tij të zhdukur, Masoud Rajavi, dhe gruas së tij, Maryam. Që nga vitet 1980, anëtarët e MEK-ut deklarojnë kanë hequr dorë nga lidhjet familjare dhe marrëdhëniet intime për atë që ata e përshkruajnë si një jetë revolucionare.

    Nga kompleksi i tyre në Manëz, përmes internetit dhe konferencave ndërkombëtare, anëtarët MEK-u agjitojnë për rrëzimin e regjimit të mullahëve në Iran.

    Në fillim të vitit 2023, departamenti i Krimit Kompjuterik dhe ai i Antiterrorit në Policinë e Shtetit nisën një hetim të përbashkët ndaj anëtarëve të MEK, me dyshimin se ata ishin përfshirë në aktivitete politike dhe sulme kibernetike përkundrejt disa institucioneve të Republikës Islamike të Iranit.

    Hetimi u bazua fillimisht në monitorimin e rrjeteve sociale, kryesisht në Telegram, dhe kulmoi me një aksion kontrolli në kampin “Ashraf 3” në Manzë më 20 qershor 2023, në zbatim të një vendimi të Gjykatës së Posaçme.

    Hyrja e forcave të policisë në kampin e Manzës u prit me revoltë dhe përplasje nga anëtarët e MEK, duke sjellë si rrjedhojë plagosjen e 15 punonjësve të policisë dhe 21 anëtarëve të kampit.

    Në fund të operacionit u sekuestruan 96 njësive kompjuterike, dhjetra lap-topë, tableta si dhe materiale të bollshme shkresore, të cilat sipas policisë, disa anëtarë të MEK tentuan që t’i asgjësonin pa sukses me zjarr.

    Operacioni policor në kampin e Manzës, dy vjet më parë, ishte një akt i detyruar për të minimizuar kërcënimet ndaj sigurisë kombëtare.

    Sipas dokumenteve hetimore, për shkak të strehimit të MEK, Shqipëria u kthye në një target për shërbimet inteligjente Iraniane, të cilat përmes aktiviteteve propagandistike dhe ato të dezinformimit synonin që të shkëpusnin sa më shumë anëtarë të saj, me qëllim shpërbërjen e plotë të organizatës.

    Hetimet paraprake tregojnë se organizata MEK ishte duke bërë të njëjtën gjë ndaj Iranit.

    “Organizata “MEK” është duke bërë të njëjtën gjë dhe nga ana e tyre kanë rritur aktivitetin për t’ju kundërvënë kësaj strategjie,” thuhet në dokument.

    Mungesë strategjie

    Historia e marrëdhënieve diplomatike mes Shqipërisë dhe Iranit është e shkurtër dhe e mbushur me tensione. Ato u lidhën në vitin 1999 dhe u shkëputën në vitin 2022 me dëbimin e diplomatëve iranianë nga ambasada në Tiranë.

    Në vitin 2019, Policia shqiptare në bashkëpunim me partnerët ndërkombëtarë zbuluan një celulë terroriste të njësisë së jashtme të forcave iraniane, QUDS, e cila u akuzua se kishte për qëllim të kryente sulme ndaj lëvizjes opozitare MEK.

    Në korrik të vitit 2022, Irani akuzohet se ndërmorri një seri sulmesh kibernetike ndaj portalit shtetëror “E-Albania” dhe infrastrukturës digjitale të Shqipërisë, që sipas Ministrisë së Punëve të Jashtme ishte “në nivelin e një lufte kibernetike”.

    “Vendi ynë i konsideroi këto sulme në kundërshtim me frymën dhe shkronjën e Konventës së Vjenës për Marrëdhëniet Diplomatike të vitit 1961, duke u ngjitur në nivelin e një lufte kibernetike të nisur nga Republika Islamike e Iranit kundër Republikës së Shqipërisë,” tha Ministria e Jashtme për BIRN.

    “Nisur nga kjo situatë, në muajin shtator 2022, Këshilli i Ministrave i Republikës së Shqipërisë vendosi ndërprerjen e marrëdhënieve diplomatike me Republikën Islamike të Iranit, me efekt të menjëhershëm. Që nga ndërprerja e tyre marrëdhëniet dypalëshe me Iranin mbeten të ngrira dhe kjo situatë nuk ka ndonjë ndryshim edhe aktualisht,” shtoi Ministria e Jashtme.

    Ndërsa në dhjetor 2022, Gjykata e Posaçme dënoi me 15 vjet burg për terrorizëm Bijan Pooladrag, një ish-anëtar i MEK, i akuzuar për pjesmarrje në një komplot në tentativë ndaj kampit Ashraf 3 për llogari të shërbimeve sekrete iraniane. Pooladrag i mohoi akuzat dhe theksoi përmes një avokati se ishte viktimë për shkak të përpjekjeve për të ndërtuar një jetë jashtë kampit.

    Historiku i konflikteve me Iranin rrit shqetësimet për sigurinë e vendit, ndërkohë që vihen në dyshim edhe kapacitetet për të mbajtur nën kontroll anëtarët e grupit MEK.

    “Shqipëria e pranoi MEK kryesisht për arsye humanitare dhe me presion nga SHBA dhe OKB, por mungesa e infrastrukturës së avancuar të sigurisë dhe kapaciteteve për të monitoruar aktivitetet e kampit ka krijuar sfida,” thotë Redi Këlliçi, jurist dhe njohës i çështjes.

    Sipas tij, Shqipëria nuk mund ta përballojë e vetme këtë situatë delikate, ndaj çdo vendim do të kërkojë kordinim me Shtetet e Bashkuara dhe Organizatën e Kombeve të Bashkuara.

    “Vendi varet nga mbështetja e huaj për të adresuar kërcënimet komplekse, si sulmet kibernetike ose operacionet e shërbimeve sekrete,” shtoi Këlliçi.

    Ndërkohë, Endri Tafani nënvizon se Shqipëria nuk ka një strategji të qartë se çfarë do të bëjë me komunitetin e MEK, veçanërisht pasi i lejoi ata që të ndërtonin një qytet më vete, duke e vështirësuar integrimin e tyre në shoqërinë shqiptare.

    “Problemi është se nëse Shqipëria do vepronte në këtë mënyrë, atëherë binte gjithë organizata politike dhe kjo nuk pranohet as nga një pjesë e mire e komunitetit, por as nga shtete të tjera aleate, që e shikojnë organizatën politike si një pjesë të opozitës iraniane që duhet mbështetur si një armë kundër regjimit Iranian,” tha Tafani.

    “Në këto kushte, Shqipëria është në një ngërç strategjik dhe thjesht mundohet të minimizojë pasojat që vijnë nga kjo situatë,” përfundoi ai./Reporter.al