Kancelari gjerman Friedrich Merz e siguroi Izraelin për solidaritetin e qëndrueshëm të Gjermanisë gjatë vizitës së tij të parë. “Kjo është pjesë e thelbit të pandryshueshëm të marrëdhënies sonë. Kjo vlen sot. Kjo vlen nesër dhe kjo vlen përgjithmonë”, tha Merz të dielën në një konferencë shtypi me kryeministrin izraelit Benjamin Netanyahu, duke iu referuar përgjegjësisë së Gjermanisë për Holokaustin.
Megjithatë, dolën në pah dallime themelore midis Merz dhe Netanyahut,në lidhje me qasjen e tyre ndaj palestinezëve. Netanyahu e hodhi poshtë kategorikisht idenë e një shteti të pavarur palestinez dhe theksoi se Izraeli do të vazhdonte të pohonte kontrollin e tij politik dhe ushtarak midis lumit Jordan dhe Detit Mesdhe.
Merz e filloi udhëtimin e tij të parë në Lindjen e Mesme të shtunën me një vizitë te Mbreti Abdullah II i Jordanisë. “Ne duhet ta mbajmë hapur rrugën drejt shtetësisë palestineze”, tha ai në Aqaba. “Prandaj, nuk duhet të ketë hapa aneksimi në Bregun Perëndimor – asnjë masë formale, por edhe asnjë masë politike, strukturore, de facto ose të tjera që përbën aneksim”. Ai e përsëriti këtë kërkesë në Jerusalem.
Netanyahu po i mban të hapura planet e tij të aneksimit
Megjithatë, Netanyahu e kundërshtoi me forcë këtë gjatë paraqitjes së përbashkët: Së pari, ai argumentoi se palestinezët e kishin humbur shansin e tyre për një shtet të pavarur në Rripin e Gazës. Së dyti, ai akuzoi Autoritetin Palestinez (AP) në Bregun Perëndimor se nuk ishte aspak i interesuar për paqen. Ai pretendoi se ata nuk donin një shtet palestinez përkrah Izraelit, por më tepër një shtet palestinez në vend të Izraelit. Ai dyshonte se kjo do të ndryshonte. Ai shmangu çështjen e aneksimeve izraelite në Bregun Perëndimor, të cilën disa anëtarë të kabinetit të tij të ekstremit të djathtë po e kërkojnë. “Është një pyetje që do ta bëjmë në një moment të caktuar, por jo menjëherë”, tha ai.
Merz tha se foli me Presidentin Palestinez Abbas në telefon të shtunën. Përshtypja e tij ishte se Abbas ishte vërtet i gatshëm të merrte në konsideratë reformat. Komuniteti ndërkombëtar e konsideron pushtimin e Bregut Perëndimor një shkelje të së drejtës ndërkombëtare. Për më tepër, qeveria izraelite kritikohet sepse kolonët radikalë hebrenj po veprojnë kundër palestinezëve të krishterë dhe myslimanë atje pa ndërhyrje ushtarake. Pak para konferencës për shtyp, u zbulua se ushtria izraelite kishte raportuar vrasjen e një adoleshenti palestinez pranë një pike kontrolli dhe të një kalimtari 55-vjeçar në territorin e pushtuar nga Izraeli të dielën.
Merz mbi zgjidhjen me dy shtete: A do të përmbushet apo jo?
Pas komenteve të Netanyahut, Merz u tërhoq nga thirrja e tij për një zgjidhje me dy shtete. Ai deklaroi se përparimi në Gaza ishte tani përparësi. “Pastaj vetë palestinezët do të duhet të vendosin një ditë se cilën rrugë duan të ndjekin. Prandaj, nga perspektiva e sotme, është shumë herët për të marrë një vendim përfundimtar për këtë”, tha ai, duke iu referuar krijimit të një shteti palestinez, të cilin Gjermania do ta njihte gjithsesi vetëm në fund të një procesi paqeje. “Është një shpresë që mund të përmbushet, por ndoshta jo.”
Të dy politikanët shprehën shpresën se plani i paqes për Rripin e Gazës mund të hyjë së shpejti në fazën e tij të dytë. Megjithatë, çështje të tilla si vendosja e një force paqeruajtëse ndërkombëtare dhe çarmatimi i Hamasit mbeten të pazgjidhura. “Nuk mund të ketë rol për Hamasin në Gaza”, theksoi Merz, duke iu referuar konkretisht milicisë. Sulmi i saj në vitin 2023 çoi në një pushtim izraelit të Rripit të Gazës. Më shumë se 60,000 njerëz humbën jetën në luftimet që pasuan.
Kancelari theksoi se qeveria gjermane kishte hequr kufizimet e pjesshme mbi eksportet e armëve në Izrael në nëntor, të cilat ishin vendosur për shkak të kritikave ndaj veprimeve të ushtrisë në Gaza. Netanyahu theksoi se nuk ishte më vetëm Izraeli që donte të blinte armë nga Gjermania, por se, anasjelltas, edhe industria izraelite e armëve ndihmonte Republikën Federale. Vetëm pak ditë më parë, sistemi izraelit i mbrojtjes ajrore Arrow-3 ishte vënë në funksion në Gjermani. Kur u pyet nëse Gjermania do të merrte pjesë në një forcë paqeruajtëse në Gaza, Kancelari tha se ishte shumë herët për t’iu përgjigjur kësaj pyetjeje.
Urdhër arresti për Netanyahun
Pas konferencës për shtyp, Merz u takua fillimisht me pengjet izraelite të mbijetuara. Më pas ai u takua me udhëheqësit e opozitës Yair Lapid dhe Benny Gantz. Zgjedhjet do të mbahen në Izrael vitin e ardhshëm. Prandaj, çështja e ftesës së Netanyahut në Gjermani nuk është aktualisht e rëndësishme, tha ai në përgjigje të një pyetjeje të lidhur me të. Një ftesë konsiderohet politikisht e ndjeshme sepse Gjykata Ndërkombëtare Penale ka lëshuar një urdhër arresti ndërkombëtar për Netanyahun, që do të thotë se ai do të arrestohet gjatë një vizite.
Në fillim të vizitës së tij, Merz (CDU) u takua me Presidentin Yitzhak Herzog në Jerusalem të shtunën në mbrëmje dhe premtoi mbështetje të mëtejshme për Izraelin. Merz pranoi se sjellja e Izraelit në luftën në Rripin e Gazës e kishte vënë qeverinë e tij para “disa dilemash”. Megjithatë, Gjermania do të mbrojë gjithmonë të drejtën e Izraelit për të ekzistuar, siguroi Merz: Ai kishte ardhur në Jerusalem si një “mik i hershëm i Izraelit”.
Kritika paraprakisht
Një vizitë me Presidentin Palestinez Mahmoud Abbas në Ramallah nuk ishte planifikuar si pjesë e udhëtimit aktual. Kjo kishte tërhequr kritika nga SPD, partneri i vogël në koalicionin qeverisës, në prag të udhëtimit. Adis Ahmetović, zëdhënësi i politikës së jashtme të grupit parlamentar të SPD-së, i tha Der Spiegel : “Kur Kancelari udhëton për në Izrael, ai duhet të ketë edhe një pamje të situatës në territoret palestineze. Vizita nuk duhet të bëhet vetëm një ngjarje që të bën të ndihesh mirë me qeverinë Netanyahu. Merz duhet të deklarojë qartë faktet: Terrorizmi i kolonëve në Bregun Perëndimor dhe Jerusalemin Lindor duhet të marrë fund dhe furnizimet me ndihma duhet të arrijnë në Gaza plotësisht dhe pa kufizime.”
Për më tepër, nëntë organizata humanitare – përfshirë Care, Caritas dhe Welthungerhilfe – i bënë thirrje Merz-it që të ndërmarrë veprime vendimtare në terren për të mbështetur popullsinë civile palestineze në Rripin e Gazës, Jerusalemin Lindor dhe Bregun Perëndimor. Situata humanitare në Rripin e Gazës mbetet katastrofike gati dy muaj pas marrëveshjes së armëpushimit./ Der Standard.