Italia, e njohur botërisht për këpucët e lëkurës, pulovrat e leshta dhe kostumet e qepura me porosi, po përballet me një krizë të thellë që mund të tronditë themelet e traditës së saj artizanale.
Në zemër të modës italiane qëndron puna e dorës dhe mjeshtëria që kërkon vite trajnimi. Por sot, kjo trashëgimi është në rrezik: mungesa e praktikantëve të rinj, përparimi i teknologjisë dhe ndikimi i inteligjencës artificiale po kërcënojnë vetë identitetin e “Made in Italy”.
Rënia e mjeshtërve të rinj
Në qytete si Napoli, Toskanë dhe Piemonte, shumë atelie të vogla e kanë të vështirë të gjejnë brezin e ardhshëm të rrobaqepësve dhe artizanëve.
Giuseppe Attolini, një nga emrat më të njohur të rrobaqepësisë napolitane, tha se “të rinjtë sot nuk tërhiqen më nga kjo punë. Ata kërkojnë rrugë të shkurtra dhe fitime të menjëhershme”.
Sipas Confartigianato Imprese, vetëm në tremujorin e dytë të vitit 2025 janë mbyllur 1,035 kompani të veshjeve dhe lëkurës, pjesërisht për shkak të mungesës së fuqisë punëtore. Industria e modës italiane, që vlente rreth 104 miliardë euro në vitin 2023, ka rënë në 80 miliardë euro në vitin 2025.
Teknologjia dhe inteligjenca artificiale: aleate apo kërcënim?
Ekspertët e industrisë paralajmërojnë se rritja e përdorimit të inteligjencës artificiale po minon lidhjen personale që ka bërë modën italiane unike — kontaktin midis klientit dhe stilistit.
“Koncepti i vërtetë nuk është vetëm Made in Italy, por Made by Italians,” shkroi gazetari Alessandro D’Ercole për La Voce di New York.
Simone Balducci nga Federmoda Firenze thekson se teknologjia nuk mund të zëvendësojë “inteligjencën artizanale”. “Për të bërë punën tonë, duhen të paktën pesë vjet praktikë dhe dhjetë për të formuar një mjeshtër të vërtetë,” tha ai.
E ardhmja: transparencë dhe qëndrueshmëri
Në Forumin e Modës së Qëndrueshme që u mbajt së fundmi në Venecia, përfaqësuesit e industrisë kërkuan rishikimin e koncepteve të “Made in Italy”, duke vënë theksin te transparenca dhe qëndrueshmëria.
Grupi Confindustria Moda po zhvillon një platformë dixhitale me burim të hapur për verifikimin e origjinës së produkteve, ndërsa Dhoma Kombëtare e Modës po punon për krijimin e standardeve të përbashkëta të qëndrueshmërisë.
“Qëndrueshmëria nuk është një kosto — është identiteti ynë industrial,” deklaroi Luca Sburlati, president i Confindustria Moda. “E ardhmja e modës italiane do të jetë e qëndrueshme, konkurruese dhe e bashkuar — ose nuk do të ekzistojë fare.”/ Euronews – Syri.net