Në mesin e qershorit, teksa sulmet ajrore izraelite goditën baza ushtarake iraniane, komandantë të lartë të Gardës Revolucionare Islamike dhe objekte bërthamore, Republika Islamike e zhvendosi fushëbetejën në një front të ri: transmetimet televizive.
Në televizionin shtetëror u transmetua një fushatë propagandistike tronditëse. Udhëheqësi Suprem iranian Ali Khamenei u shfaq i rrethuar nga oficerë të Gardës Revolucionare, ndërsa një folës deklaronte: “Të gjithë jemi ushtarë krenarë… do t’i zhdukim hebrenjtë me fuqinë tonë.”
Mesazhi ishte i qartë, një sfidë ndaj goditjeve poshtëruese që regjimi kishte marrë nga Izraeli, por gjithashtu një paralajmërim ogurzi për popullsinë hebreje në Iran.
Në ditët pas përfundimit të luftës 12-ditore, forcat e regjimit ndërmorën një valë arrestimesh. Qindra iranianë u arrestuan me akuza për spiunazh, përfshirë të paktën 35 hebrenj në Teheran dhe Shiraz. Shumë prej tyre u morën në pyetje dhe u sulmuan. Aktiviteti i tyre në rrjetet sociale thuhet se u analizua me imtësi dhe u ushtrua presion që të ndërprisnin kontaktet me të afërm jashtë vendit, veçanërisht ata në Izrael.
Kjo nuk ishte thjesht një goditje, por një lëvizje e kalkuluar për të izoluar dhe frikësuar një komunitet tashmë të ndjeshëm dhe të brishtë.
Hebrenjtë kanë jetuar në Iran për gati 3000 vjet. Rrënjët e tyre i paraprijnë Islamit dhe Krishterimit. Të formuar nga trashëgimia e Mbretëreshës Ester, historia e së cilës ritregohet çdo vit gjatë festës së Purimit, hebrenjtë iranianë kanë mbijetuar përmes përndjekjeve, luftërave dhe revolucionit, jo përmes përplasjes, por përmes përshtatjes së kujdesshme dhe shpesh heshtjes.
Hebrenjtë në Iran përdoren rregullisht si gurë shahu nga regjimi për të ndezur ndjenjat anti-izraelite, siç ndodhi me 30 tetor 2023, kur raportet treguan se autoritetet iraniane “detyruan udhëheqësit hebrenj iranianë dhe komunitetet e tyre” të merrnin pjesë në protesta kundër Izraelit në pesë qytete, vetëm pak javë pas sulmeve terroriste të 7 tetorit të mbështetura nga Irani.
Sot, rreth 10,000 hebrenj mbeten në Iran, duke përbërë popullsinë më të madhe hebreje në Lindjen e Mesme jashtë Izraelit. Ata njihen në kushtetutën iraniane si “popull i librit” dhe u lejohet të luten në sinagoga dhe të drejtojnë restorante, dyqane mishi dhe shkolla kosher, të gjitha nën mbikëqyrjen e rreptë të regjimit. Kjo liri e kufizuar nuk vjen nga toleranca fetare, por sepse ka pasur një funksion strategjik dhe ndihmon regjimin të shmangë akuzat për antisemitizëm.
Po kjo llogaritje politike shpjegon pse parlamenti iranian, Majles, rezervon një vend për një përfaqësues hebre, dhe pse ndonjëherë përfaqësues hebrenj janë bashkuar me delegacionin e Republikës Islamike në Javën e Nivelit të Lartë të Asamblesë së Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara që mbahet çdo shtator në New York.
Siç vëren shkrimtarja iraniano-amerikane Roya Hakakian në revistën The Atlantic, “ekzistenca e hebrenjve iranianë brenda vendit u bë një simbol i rëndësishëm [për mullahët], sidomos në kontrast me mungesën e jetës hebraike në vendet e tjera myslimane të rajonit… Hebrenjtë iranianë u bënë mbrojtja kryesore e regjimit ndaj akuzave për antisemitizëm, edhe kur disa liderë të tij mohonin famshëm ekzistencën e Holokaustit.”
Në fakt, në vitin 2005, ish-presidenti Mahmud Ahmadinexhad organizoi një konkurs ndërkombëtar karikaturash për Holokaustin, një shfaqje groteske urrejtjeje ndaj hebrenjve dhe mohimi i Holokaustit, që vazhdon edhe sot me mbështetje shtetërore.
Që nga Revolucioni Islamik i vitit 1979, kur një regjim teokratik, anti-amerikan dhe anti-izraelit mori pushtetin, popullsia hebreje e Iranit ka rënë me 90%, nga rreth 100,000 që ishte nën sundimin monarkut të fundit, Mohammad Reza Pahlavi. Ekzekutimi tronditës i Habib Elghanianit, një biznesmen, filantrop dhe udhëheqës i komunitetit hebre, në vitin 1979 përshpejtoi eksodin.
Megjithatë, ndryshe nga komunitetet e tjera hebreje në Lindjen e Mesme, hebrenjtë e Iranit nuk janë dëbuar kurrë në masë me forcë. Prania e tyre ka qenë e vazhdueshme, por siguria e tyre gjithmonë ka qenë e brishtë.
Arrestimet e fundit të hebrenjve në Iran janë vetëm një kujtesë e re se Republika Islamike e konsideron besnikërinë ndaj regjimit si absolute, dhe çdo devijim i perceptuar, qoftë përmes protestës apo edhe thjesht përmes një të afërmi jashtë vendit, mund të interpretohet si kërcënim. I njëjti regjim që censuron gazetarë, burgos artistë dhe muzikantë, dhe ndëshkon vajzat në shkollë për heqjen e shamisë, tani shënjestron hebrenjtë për lidhje familjare me jashtë.
Kjo është një nga temat qendrore të librit tim të ardhshëm, Unveiled: Inside Iran’s #WomanLifeFreedom Revolt, i cili eksploron sesi kryengritja e viteve 2022–2023 e ndezur nga vdekja e Mahsa Aminit zbuloi një përçarje në rritje midis popullit iranian dhe regjimit. Armiku i Republikës Islamike nuk është vetëm sionizmi apo Perëndimi, është autonomia dhe kundërshtimi.
Hebrenjtë e Iranit janë sërish të bllokuar në një stuhi gjeopolitike. Heshtja e tyre nuk është bashkëpunim, por mbijetesë. Dhe rezistenca e tyre nuk është pasqyrim i tolerancës së regjimit, por i qëndresës së popullit hebre.
Ata nuk duhet të harrohen, as nga hebrenjtë e botës dhe as nga ata që ende besojnë në një të ardhme të lirë dhe të drejtë për Iranin. / Fox News – Syri.net