Anijet cisternë të dyshuara për kontrabandë nafte bruto për Rusinë dhe Iranin po përdorin një zyrë bregdetare në Ishujt Cook për të mbuluar gjurmët e tyre, ka mësuar AFP, duke analizuar të dhënat mbi sanksionet perëndimore.
Pranë një picerie në arkipelagun e izoluar të Paqësorit është një zyrë e thjeshtë, selia e Ishujve Detarë Cook, shoqërisë së klasifikimit me rritjen më të shpejtë në botë.
Pronarët e anijeve të huaja paguajnë shumë që anijet e tyre të mbajnë flamurin në arkipelagun polinezian që nuk e kanë vizituar kurrë.
Të dhënat e sanksioneve të SHBA-së përmendin 20 anije cisternë të regjistruara në Ishujt Cook të dyshuara për kontrabandë nafte ruse ose iraniane midis viteve 2024 dhe 2025.
14 anije të tjera cisternë me flamur të Ishujve Cook janë në listën e zezë në një bazë të dhënash tjetër britanike të sanksioneve gjatë së njëjtës periudhë.
Zelanda e Re, deri tani partneri më i ngushtë diplomatik i Ishujve Cook, tha se ishte “shqetësuese dhe skandaloze” që arkipelagu po ndihmonte në anashkalimin e sanksioneve.
“Zelanda e Re mbetet thellësisht e shqetësuar për menaxhimin e shoqërisë së klasifikimit nga Ishujt Cook, diçka që ia ka shprehur vazhdimisht qeverisë së Ishujve Cook gjatë shumë viteve”, tha një zëdhënës i Ministrit të Jashtëm Winston Peters.
Ishujt Cook, të cilët gëzojnë autonomi administrative, mbeten në “shoqatë të lirë” me Zelandën e Re, një ish-fuqi koloniale që vazhdon të ndërhyjë në fusha të tilla si mbrojtja dhe politika e jashtme.
Ishujt Cook, shoqëria e klasifikimit, një kompani private që vepron nën një delegacion qeveritar dhe mbikëqyret nga rregullatori kombëtar i transportit, merret me të gjitha çështjet përkatëse për shtetin e vogël.
Të ardhurat publike nga koncesioni i të drejtave të lundrimit kanë regjistruar një rritje të ndjeshme, duke tejkaluar 400%, në pesë vitet e fundit, sipas dokumenteve financiare të Ishujve Cook. Ato tejkaluan 151,000 euro në buxhetin e fundit.
Revista e transportit detar Lloyd’s List vitin e kaluar i kurorëzoi Ishujt Cook si “shoqërinë e klasifikimit me rritjen më të shpejtë” në botë.
Por ky aktivitet fitimprurës, i cili lejon që arkat shtetërore të mbushen, ka të metat e veta.
Instituti Mbretëror i Shërbimeve të Bashkuara (RUSI), një grup britanik ekspertësh, vlerëson se Irani dhe Koreja e Veriut kanë shfrytëzuar shoqëritë e klasifikimit të shteteve të vogla të Paqësorit, siç janë ishujt e Palau, Tuvalu dhe Niue, për vite me radhë.
Sipas një shënimi informues të Parlamentit Europian të vitit 2024, Ishujt Cook janë ndër shtetet, flamuri i të cilave “përdoret nga anijet cisternë fantazmë që transportojnë naftë bruto ruse”.
Në prill, një kompani transporti me seli në Emiratet e Bashkuara Arabe u akuzua për lehtësimin e kontrabandës së karburantit me vlerë “miliona dollarë” në emër të ushtrisë iraniane në Gjirin Persik.
Kompania, sipas SHBA-së, ka anije cisternë nën flamujt e Barbadosit, Gambisë, Panamasë dhe Ishujve Cook.
“Shumë anije që mbajnë flamurin e Ishujve Cook janë identifikuar si pjesë e flotës fantazmë të Rusisë”, sipas Anton Moiseyenko, një profesor në Universitetin Kombëtar Australian dhe një ekspert për sanksionet dhe krimet financiare.
Sanksionet perëndimore synojnë të pengojnë Iranin dhe Rusinë të sigurojnë të ardhura nga shitjet e tyre të naftës, në rastin e Republikës Islamike për të kufizuar fondet për programin e saj të energjisë bërthamore dhe në atë të Moskës për të kufizuar fondet për luftën kundër Ukrainës.
Kapiteni dhe dy oficerë të një cisterne të regjistruar në Ishujt Cook dhe të dyshuar se i përkisnin kësaj flote, Eagle S, u akuzuan për prerje të qëllimshme të kabllove në Baltik në fund të vitit 2024.
Megjithatë, një gjykatë finlandeze në të cilën ata u paraqitën në gusht dhe shtator shpalli jokompetente në tetor, pasi janë “gjykatat e shtetit të flamurit të anijes ose shteti i origjinës që kanë juridiksion penal” në raste të kësaj natyre.
Sa i përket shteteve që ofrojnë flamuj komoditeti, “nuk ka një mekanizëm ndërkombëtar për t’i detyruar ata të përmbushin detyrimet e tyre”, ankohet Moiseyenko.
“Shoqëria e klasifikimit të Ishujve Cook nuk ka regjistruar kurrë anije që i nënshtrohen sanksioneve dhe ka platforma që lejojnë mbikëqyrje efektive dhe zbulim efektiv të aktiviteteve të paligjshme”, siguruan autoritetet e Ishujve Cook.
Kompania theksoi gjithashtu se “nuk është njoftuar” për ndonjë shqetësim që lidhet me shkeljet e sanksioneve ose ndonjë abuzim tjetër.
Top Channel
