Lexova reagimin e KLGJ, organi më i lartë i vetëqeverisjes së gjyqësorit, lidhur me çka unë kam ndarë me publikun për disa vendime skandalozisht brutale në mbrojtje të zaptuesve të hapësirës publike dhe në dëm të rendit ligjor, interesit publik si edhe komuniteteve të cënuara drejtëpërdrejt nga këto vendime.
KLGJ i ka rënë shumë gjatë, duke harruar se roli i saj themelor është të shqetësohet për cilësinë e drejtësisë, si edhe të garantojë publikun se vendimet që merren nga gjykatësit në dëm të tij, nuk kalojnë pa u analizuar dhe gjykatësit nuk janë maliqër që bëjnë ç’të duan me ligjin në emër të pavarësisë.
KLGJ ka harruar gjithashtu se si instanca më e lartë e vetëqeverisjes së gjyqësorit, ka jo vetëm të drejtën po edhe detyrën të marrë seriozisht shqetësimet e palëve të cënuara nga vendime qorre të gjykatësve, të cilat në këtë rast janë të ububushme për nga mungesa e ndjeshmërisë ndaj interesit publik.
KLGJ ka harruar edhe të tjera gjëra më shumë rëndësi, por të paktën ka thënë një të vërtetë që më gjen shumë dakord, duke nënvizuar se “çdo ankesë apo pretendim në lidhje me sjelljen apo integritetin e një gjyqtari duhet të drejtohet pranë institucioneve përkatëse”, gjë për të cilën e kam informuar në çdonjërin nga rastet publikun, se do të bëjmë duke iu drejtuar pikërisht KLGJ dhe ILD si “institucionet përkatëse”.
Duke e mbyllur me kaq për sot, u them anëtarëve të KLGJ të mos harxhojnë kohën e tyre për të gjykuar se si e bëj unë punën për të cilën më ka votuar populli shqiptar – gjykatësi im i përditshëm të cilit unë nuk kam se si të mos ia shpjegoj hapur pse nuk largohen njësoj si të tjerat ca ngrehina të paligjshme në mes të rrugës, që marrin mbrojtjen e pajustifikueshme të ca gjykatësve të pandjeshëm ndaj interesit publik – po të përqëndrohet tek puna e vet, që gjermësot le shumë për të dëshiruar në funksion të Shqipërisë 2030 në B
Tag: interesit
-
Kritikat ndaj gjykatësve, Rama i përgjigjet KLGJ-së: Të mos harxhojë kohën për të gjykuar se si e bëj unë punën!
-
Euro më e preferuar se leku? Ja si kanë ndryshuar kursimet e bizneseve dhe qytetarëve
Depozitat në euro rezultojnë të jenë rritur në mënyrë të konsiderueshme edhe për bizneset. Sipas të dhënave nga Banka e Shqipërisë, rreth 283 miliardë lekë ishin depozitat e bizneseve në banka gjatë korrikut, shifër kjo rreth 3.5% më e lartë se në muajin pararendës.
Të gjitha paratë që qytetarët dhe bizneset mbajnë në bankë, pra paratë në llogaritë bankare, në llogari kursimi, në depozita afatshkurtra ose afatgjata dhe të tjera llogariten si depozita të përfshira në paranë e gjerë.
Depozitat në lekë të bizneseve kapin një vlerë prej 116 miliardë lekësh, ndërsa ato në valutë kanë arritur në 166 miliardë lekë në korrik. Nëse bëjmë një krahasim me muajin qershor, kuptojmë që depozitat në lekë kanë pësuar një rritje me gati 3.3%, ndërsa ato në valutë janë rritur me 3.7%.
Ndërkohë, sipas statistikave të Bankës së Shqipërisë, depozitat e transferueshme, të cilat i referohen parave që ne mbajmë në llogaritë tona bankare, janë ato me shumën më të lartë, ndjekur nga depozitat e tjera dhe depozitat me likuiditet të lartë, pra ato pa afat.
Pjesa më e madhe e depozitave janë në Tiranë, pasi në këtë qark është përqendruar shumica e popullsisë dhe bizneseve.
Për sa i përket normave të interesit të depozitave në lek, ato kanë qenë në rënie të vazhdueshme në 2025. Pavarësisht se normat e interesit nuk kanë qenë shumë të favorshme dhe fitimi nga depozitat është më i vogël se më parë, kursimet e shqiptarëve në bankë kanë qenë sërish në rritje. Ndërkohë, normat e interesit për depozitat në euro mbeten më të ulëta se ato në lek. -
Yield-et e bonove 12-mujore bien përsëri, në nivelin më të ulët prej qershorit 2022
Yield-i bonove 12-mujore të thesarit pësoi një tjetër rënie të lehtë në ankandin e kësaj jave, duke u afruar më shumë pranë normës bazë të interesit.Sipas informacionit nga Banka e Shqipërisë, yield-i mesatar i ponderuar nga zbritur në 2.6%, nga 2.62% që ishte në ankandin e mëparshëm dhe 3.15% që kishte qenë një vit më parë. Yield-i bonove 12-mujore ka prekur një nivel të ri minimal që prej qershorit të vitit 2022.Tregu i instrumenteve afatshkurtra vazhdon të karakterizohet nga yield-e shumë të ulëta, për shkak të kërkesës së lartë të investitorëve (kryesisht banka) nga njëra anë dhe një tendencë në ulje të huamarrjes së brendshme të qeverisë.Në ankandin e kësaj jave, shuma totale e kërkuar arriti në gati 8.84 miliardë lekë, kundrejt një shume të shpallur për financim në vlerën e 6.8 miliardë lekëve. Pro rata apo pjesa e pranuar e kërkesave konkurruese ishte 93.24%.Tregu në ankandet e fundit ka reflektuar, gjithashtu, uljen e normës bazë të interesit nga Banka e Shqipërisë, në fillim të muajit korrik. Norma bazë e interesit është ulur tashmë në 2.5%, nga 3.25% që kishte qenë deri në korrikun e vitit të kaluar.Ndërkohë, yield-et e bonove në tregun financiar kanë zbritur afërsisht në nivelet e krizës inflacioniste të vitit 2022. Por, marzhi mbi normën bazë të interesit aktualisht është më i ulët dhe pranë niveleve minimale historike. Në qershor 2022, norma bazë ishte ende në nivelin 1%, ndërsa bonot 12-mujore shënonin një yield prej 2.5%. Ndërkohë, aktualisht norma bazë është në nivelin 2.5%, ndërsa bonot 12-mujore u emetuan me një yield 2.6%.Ndërkohë, për instrumentet më afatgjata yield-et janë në një fazë korrektimi të lehtë në rritje, pasi patën prekur nivelet më të ulëta historike gjatë tremujorit të dytë të vitit.Prej fillimit të vitit 2024, ulja e normave të interesit të Bankës së Shqipërisë dhe kërkesa e lartë e investitorëve në tregun primar të titujve qeveritarë kishte sjellë një tendencë të vazhdueshme rënëse për këto instrumente. Një rol të rëndësishëm luajti edhe kërkesa në rritje nga investitorët jo-rezidentë. Kjo rritje e kërkesës ndikoi edhe në uljen e mëtejshme të yield-eve të bonove dhe obligacioneve për vitin e kaluar. Por, rënia e ndjeshme e yield-eve duket se e ka zbehur disi interesin në segmente të veçanta të investitorëve, duke përfshirë ata jo-rezidentë dhe individët. Ishte e pritshme që rënia e fortë e yield-eve do të pasohej nga një korrektim i tyre në rritje dhe pikërisht një gjë e tillë ka ndodhur duke filluar që prej muajit qershor, sidomos për instrumentet me maturim afatgjatë.Të dhënat e Bankës së Shqipërisë treguan se për tremujorin e dytë të vitit, pothuajse e gjithë shtesa e huamarrjes u përballua nga bankat, ndërsa portofoli i titujve i zotëruar nga individët dhe jo-rezidentët nuk pati ndryshime./ E.ShehuKy është artikull ekskluziv i Revistës Monitor, që gëzon të drejtën e autorësisë sipas Ligjit Nr. 35/2016, “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e lidhura me to”.Artikulli mund të ripublikohet nga mediat e tjera vetëm duke cituar “Revista Monitor” shoqëruar me linkun e artikullit origjinal.
-
Interesat mesatare të depozitave në Lekë ranë lehtë në gjysmën e parë të vitit
Normat e interesit të depozitave në Lekë kanë pësuar rënie në 12 muajt e fundit. Sipas të dhënave nga Banka e Shqipërisë, për muajin qershor norma mesatare e interesit për depozitat e reja me afat të individëve ishte 1.58%, nga 1.62% që kishte qenë në fund të vitit të kaluar dhe 2.02% që kishte qenë në të njëjtën periudhë të një viti më parë.Ulja e normave të interesit nga Banka Qendrore është përcjellë edhe te normat e interesit të depozitave në Lekë. Por, megjithatë, duket se në gjysmën e parë të këtij viti, rënia e normave të interesit është ngadalësuar ndjeshëm. Madje, norma mesatare e interesit për sasitë gjendje të depozitave është pothuajse e pandryshuar gjatë gjithë pjesës së parë të këtij viti.Pavarësisht se sinjalet e politikës monetare prej një viti janë për një ulje të normave të interesit (mes korrikut 2024 dhe korrikut 2025, norma bazë është ulur nga 3.25% në 2.5%), brenda sektorit bankar ka një konkurrencë në rritje për depozitat e publikut.Kjo konkurrencë ka tendencën të bëhet më e theksuar gjatë muajve të verës, kur prurjet e depozitave janë më të mëdha, për shkak të sezonit turistik. Kërkesa vjen sidomos prej bankave që në vitet e fundit po rriten me ritme më të shpejta dhe që kanë nevojë për të shtuar fondet që mbështesin rritjen e huadhënies. Edhe në këtë periudhë, disa prej bankave kanë dalë me oferta depozitash që në nivelet e tyre maksimale janë ndjeshëm më të larta se ato mesatare të raportuara nga Banka e Shqipërisë. Në këtë kuptim, për depozitat tregu ofron edhe kthime më të larta se ato që tregojnë shifrat mesatare zyrtare.Ndërkohë, normat e interesit për depozitat në monedhën Euro ngelen më të ulëta, por me një luhatshmëri më të larta gjatë muajve të fundit. Për muajin qershor, norma mesatare e interesit për depozitat e reja në Euro ishte 1.27%, nga 1.12% që ishte në fund të vitit 2024 dhe 1.53% që kishte qenë në të njëjtën periudhë të një viti më parë.Edhe Banka Qendrore Europiane (ECB) prej fillimit të vitit 2024 ka nisur uljen e normave të interesit. Kjo ulje është reflektuar edhe në treguesit benchmark të tregjeve për monedhën europiane, kryesisht të Euriborit.Megjithatë, edhe në periudhën kur normat e ECB-së ishin më të larta, normat e interesit të depozitave në tregun shqiptar shënuan një rritje mjaft modeste.Në rastin e Euros, konkurrenca e produkteve të tjera financiare është më e dobët, sepse individët nuk kanë shumë alternativa investimi financiar me rrezik të ulët, siç ndodh me Lekun. Gjithashtu, ndërmjetësimi në Euro për bankat ka kosto më të lartë, sepse Banka e Shqipërisë aplikon normë remunerimi zero për rezervat e detyrueshme në valutë, përveçse kërkon edhe nivele më të larta të këtyre rezervave./ E.ShehuBurimi: Banka e ShqipërisëKy është artikull ekskluziv i Revistës Monitor, që gëzon të drejtën e autorësisë sipas Ligjit Nr. 35/2016, “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e lidhura me to”.Artikulli mund të ripublikohet nga mediat e tjera vetëm duke cituar “Revista Monitor” shoqëruar me linkun e artikullit origjinal.
-
Rama kritika një tjetër gjykatësi: Pengoi çlirimin e një “toke të xanun”, nuk do ta tolerojmë
Pas kritikave për gjyqtarin Hazbi Balliu, kryeministri Edi Rama ditën e sotme ka kritikuar ashpër gjyqtarin Klarent Demiri, pas vendimeve të tij që sipas Ramës pengojnë ekzekutimin e vendimit për çlirimin e hapësirave publike.
Përmes një reagimi në Facebook, shefi i qeverisë, u shpreh se gjyqtari ka marrë dy vendime në kundërshtim me interesin e komunitetit dhe programet qeveritare për transformimin urban, duke theksuar se qeveria nuk do të tolerojë abuzimin e pushtetit gjyqësor në dëm të interesit publik.Lexo edhe :Related Posts
Kryeministri paralajmëroi se rasti do t’i kalojë organeve të qeverisjes dhe kontrollit të gjyqësorit, ashtu siç është vepruar edhe me prokuroren Gjeli dhe gjyqtarin Balliu.Edi Rama: Çfarë duhet të ketë ngrënë gjykatësi Klarent Demiri kur ka marrë vendimin për të penguar ekzekutimin e vendimit të çlirimit të kësaj “toke të xanun”?
Dhe nuk ka marrë një, po dy vendime të tilla, duke u shquar si i vetmi gjykatës deri tani që i ka rënë ndesh haptaz interesit publik, interesit të komuniteteve për çlirimin e hapësirave të tyre publike dhe zbatimit të programit të qeverisë në dobi të qyteteve e në funksion të Shqipërisë 2030 në BE
Një gjë është pak po e sigurtë:
Ne nuk do ta tolerojmë më as në heshtje, as duarlidhur asnjë përfaqësues të pushtetit të pavarur gjyqësor, që pavarësinë e tij do ta keqpërdorë për të cënuar pavarësinë e pushtetit ekzekutiv, duke penguar përmes shpërdorimit arbitrar të detyrës së vet zbatimin e programeve, projekteve apo vendimeve në interes të publikut
Edhe për gjykatës Demirin do t’i drejtohemi organeve të pavarura të qeverisjes e të kontrollit të gjyqësorit, njësoj si për prokurore Gjelin dhe për gjykatës Balliun, duke vazhduar të shpresojmë se këto organe jetike për mirëqeverisjen e gjyqësorit do të dalin nga zona e komfortit ku janë rehatuar, ndërkohë që Reforma në Drejtësi kërkon në radhë të parë përkushtimin, profesionalizmin e kurajon e tyre. -
Rritja e papritur e aktivitetit ekonomik forcon pritshmëritë për norma të pandryshuara nga BQE
Leximi i PMI u rrit në gusht për të tetin muaj radhazi, ndërsa pasiguria tregtare po shuhetAktiviteti ekonomik në Eurozonë u rrit në gusht, në një zhvillim të papritur që mbështet një konsensus në rritje se Banka Qendrore Europiane do të përmbahet nga uljet e mëtejshme të normave të interesit pas verës.Indeksi i Menaxherëve të Blerjeve të Eurozonës HCOB (PMI), një matës i ndjekur nga afër i ndjenjës së biznesit, u rrit me 0.2 pikë në 51.1 pikë këtë muaj, shumë mbi nivelin vendimtar prej 50 që ndan tkurrjen nga zgjerimi.Analistët e anketuar nga Reuters kishin pritur një rënie të lehtë në 50.7 pikë në të dhënat e para që nga marrëveshja tregtare e korrikut SHBA-BE, që vendosi tarifa amerikane 15 për qind për shumicën e importeve nga blloku. Rritja ishte më e forta që nga maji i vitit të kaluar dhe fitimi i tetë mujor radhazi.Sondazhi tregoi presione më të larta inflacioniste në Eurozonë, ndërsa çmimet u rritën më shpejt se në muajin e kaluar, veçanërisht në sektorin e shërbimeve. Leximi më i mirë se sa pritej përforcoi pritshmëritë e investitorëve se BQE do t’i lërë normat e interesit të pandryshuara në takimin e ardhshëm në shtator.Çmimet e derivateve tregojnë se tregtarët shohin vetëm një probabilitet 5% për një ulje tjetër dhe një mundësi 40% për çdo ulje të mëtejshme këtë vit, sipas të dhënave të LSEG.“Ekonomia e Eurozonës u tregua e qëndrueshme në fillim të këtij viti përballë një mjedisi sfidues global”, tha presidentja e BQE-së, Christine Lagarde, por paralajmëroi se rritja në bllok pritet të ngadalësohet në muajt e ardhshëm.BQE i mbajti normat e interesit të pandryshuara në takimin e korrikut pas një serie uljesh që filluan një vit më parë, duke përgjysmuar kostot e huamarrjes nga 4% në 2%.“Me sa duket, efekti pozitiv i politikës monetare më të lirshme tejkalon efektin negativ të tarifave amerikane”, shkroi Vincent Stamer, ekonomist i lartë i Commerzbank, në një shënim për klientët. / FTKy është artikull ekskluziv i Revistës Monitor, që gëzon të drejtën e autorësisë sipas Ligjit Nr. 35/2016, “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e lidhura me to”.Artikulli mund të ripublikohet nga mediat e tjera vetëm duke cituar “Revista Monitor” shoqëruar me linkun e artikullit origjinal.
-
Investitorët paralajmërojnë për një ‘epokë të re dominimi fiskale’ në tregjet globale
Kombinimi i vlerave rekord të borxhit qeveritar dhe kostove në rritje të huamarrjes ushtron presion mbi bankat qendrore. Investitorët kanë paralajmëruar se ekonomitë e mëdha po hyjnë në një periudhë të re të “dominimit fiskal”, në të cilën bankat qendrore po përballen me një presion gjithnjë në rritje për të mbajtur normat e interesit të ulëta në mënyrë artificiale, në mënyrë që të zbusin kostot e larta të interesave të borxhit qeveritar.
Rasti më i dukshëm është SHBA, ku Presidenti Donald Trump ka nxitur Rezervën Federale që të ulë normat e interesit për të kursyer miliarda dollarë në pagesa të interesit të borxhit.
Por ngarkesa të mëdha borxhi qeveritar dhe rritja e kostove të huamarrjes në vende si Mbretëria e Bashkuar dhe Japonia, po ushtrojnë gjithashtu presion mbi bankat qendrore që të lehtësojnë politikën monetare, sipas ekonomistëve dhe investitorëve, përmes mënyrave të tjera si ngadalësimi i planeve për të reduktuar madhësinë e bilanceve të tyre.
Kombinimi i borxhit qeveritar dhe rritjes së kostove “po krijon nxitje të mëdha politike për qeveritë në mbarë botën që të ushtrojnë presion mbi bankat qendrore që të ulin normat e interesit”, tha Kenneth Rogoff, profesor në Harvard dhe ish-drejtues ekonomik i FMN-së.
Ndërsa SHBA spikat me përplasjen e hapur mes administratës dhe Rezervës Federale, rritja globale e kostove të huamarrjes afatgjatë e nxitur nga shpenzimet qeveritare ka vënë edhe banka të tjera qendrore nën presion nga tregjet për të përshtatur politikat e tyre, në mënyrë që të frenojnë rritjen e normave të interesit të bonove.
“Ne kemi hyrë në një epokë të re të dominimit fiskal,” shtoi Rogoff.
Në SHBA, analistët thonë se mospërputhja aktuale midis normave afatshkurtra, të cilat formësohen kryesisht nga politika e bankës qendrore, dhe kostove më të larta të huamarrjes afatgjatë të diktuara nga tregu pasqyron shqetësimet se politika monetare do të mbahet më e lirshme sesa nevijitet, për të frenuar çmimet e konsumit.
Diferenca midis bonove të thesarit dyvjeçare dhe atyre 30-vjeçare është aktualisht ndër më të mëdhatë që nga fillimi i vitit 2022, meqë normat afatshkurtra po bien për shkak të pritshmërive për ulje të normave.
Në Mbretërinë e Bashkuar, kostot e huamarrjes afatgjatë janë veçanërisht të larta, me yield-in e bonove 30-vjeçare (gilts) në nivelin 5.6 për qind, afër nivelit më të lartë në më shumë se një çerek shekulli, krahasuar me rreth 4.9 për qind për bonot 30-vjeçare të Thesarit të SHBA.
Analistët e Capital Economics theksuan pasojat pas publikimit të të dhënave të fundit për inflacionin në SHBA, pas të cilave Trump rinovoi sulmin e tij ndaj kreut të Fed, Jay Powell. Ndërsa yield-et e bonove dyvjeçare ranë me 0.02 pikë përqindjeje atë ditë, për shkak të pritshmërive për ulje të normave, yield-et 30-vjeçare u rritën me 0.04 pikë përqindjeje.
Emërimi i përkohshëm në bordin drejtues të Fed-it i Stephen Miran, një figurë e afërt me Shtëpinë e Bardhë që pritet të mbështesë uljen e normave, tregon se “rreziku i dominimit fiskal në SHBA po rritet”, tha Trevor Greetham, drejtues i investimeve në Royal London Asset Management.
Shumë vende të tjera ndajnë dinamika të ngjashme borxhi me SHBA-në, edhe nëse retorika jashtë SHBA është më pak e ndezur. OECD thotë se pret që huamarrja sovrane mes vendeve me të ardhura të larta të arrijë një rekord prej 17 trilionë dollarësh këtë vit, krahasuar me 16 trilionë në vitin 2024 dhe 14 trilionë në vitin 2023.
Bankat qendrore të tregjeve të zhvilluara janë ende në procesin e normalizimit të politikave monetare dhe bilanceve të tyre, pas viteve të lehtësimit sasior, blerjeve masive të bonove për të ndihmuar ekonomitë pas krizës financiare dhe pandemisë së Covid-it.
Por përpjekjet për të tkurrur bilancet përmes shitjes së atyre bonove mund të rrisin gjithashtu yield-et dhe të shtojnë kostot e shërbimit të borxhit për qeveritë.
Investitorët po e ndjekin nga afër Bankën e Anglisë për të parë nëse do të zbusë ndjeshëm programin e saj të shitjes së bonove, të ashtuquajturën “tkurrje sasiore” (quantitative tightening), në një vendim të parashikuar muajin e ardhshëm.
Por edhe në Gjermani, vend i njohur për buxhetet e balancuara, kostot e huamarrjes e obligacioneve 30-vjeçare janë rritur në mbi 3 për qind, niveli më i lartë që nga viti 2011, kryesisht për shkak të planeve të qeverisë së re për të rritur borxhin për të rinovuar infrastrukturën dhe për të shtuar shpenzimet për mbrojtjen.
Disa ekonomistë shprehin shqetësimin se këto trende do të nxisin qeveritë të kalojnë nga borxhi afatgjatë në atë afatshkurtër, duke i bërë vendet më të ekspozuara ndaj luhatjeve të normave të interesit.
Vendet me nivelin më të lartë të borxhit si përqindje e PBB-së mund të jenë më të rrezikuarat. Investitori i njohur makroekonomik Ray Dalio ka paralajmëruar për një “spirale vdekjeje të borxhit” në një skenar ekstrem ku qeveritë detyrohen të marrin më shumë borxhe për të përballuar rritjen e kostove të interesit.
Nëse yield-et e obligacioneve “rriten shumë, bankat qendrore do të duhet të ndërhyjnë sërish, të printojnë para dhe të blejnë bonot për t’u përpjekur të ulin normat, gjë që do të ulë vlerën e parasë”, tha ai në një intervistë.
Dalio shtoi se shqetësime të tilla mund të ulin vlerën e “monedhave kryesore rezervë”, si dollari dhe euro, ndaj arit, i cili ka arritur një rekord të ri këtë vit. / FT
-
Investitorët paralajmërojnë për një ‘epokë të re dominimi fiskal’ në tregjet globale
Kombinimi i vlerave rekord të borxhit qeveritar dhe kostove në rritje të huamarrjes ushtron presion mbi bankat qendroreInvestitorët kanë paralajmëruar se ekonomitë e mëdha po hyjnë në një periudhë të re të “dominimit fiskal”, në të cilën bankat qendrore po përballen me një presion gjithnjë në rritje për të mbajtur normat e interesit të ulëta në mënyrë artificiale, në mënyrë që të zbusin kostot e larta të interesave të borxhit qeveritar.Rasti më i dukshëm është SHBA, ku Presidenti Donald Trump ka nxitur Rezervën Federale që të ulë normat e interesit për të kursyer miliarda dollarë në pagesa të interesit të borxhit.Por ngarkesa të mëdha borxhi qeveritar dhe rritja e kostove të huamarrjes në vende si Mbretëria e Bashkuar dhe Japonia, po ushtrojnë gjithashtu presion mbi bankat qendrore që të lehtësojnë politikën monetare, sipas ekonomistëve dhe investitorëve, përmes mënyrave të tjera si ngadalësimi i planeve për të reduktuar madhësinë e bilanceve të tyre.Kombinimi i borxhit qeveritar dhe rritjes së kostove “po krijon nxitje të mëdha politike për qeveritë në mbarë botën që të ushtrojnë presion mbi bankat qendrore që të ulin normat e interesit”, tha Kenneth Rogoff, profesor në Harvard dhe ish-drejtues ekonomik i FMN-së.Ndërsa SHBA spikat me përplasjen e hapur mes administratës dhe Rezervës Federale, rritja globale e kostove të huamarrjes afatgjatë e nxitur nga shpenzimet qeveritare ka vënë edhe banka të tjera qendrore nën presion nga tregjet për të përshtatur politikat e tyre, në mënyrë që të frenojnë rritjen e normave të interesit të bonove.“Ne kemi hyrë në një epokë të re të dominimit fiskal,” shtoi Rogoff.Në SHBA, analistët thonë se mospërputhja aktuale midis normave afatshkurtra, të cilat formësohen kryesisht nga politika e bankës qendrore, dhe kostove më të larta të huamarrjes afatgjatë të diktuara nga tregu pasqyron shqetësimet se politika monetare do të mbahet më e lirshme sesa nevijitet, për të frenuar çmimet e konsumit.Diferenca midis bonove të thesarit dyvjeçare dhe atyre 30-vjeçare është aktualisht ndër më të mëdhatë që nga fillimi i vitit 2022, meqë normat afatshkurtra po bien për shkak të pritshmërive për ulje të normave.Në Mbretërinë e Bashkuar, kostot e huamarrjes afatgjatë janë veçanërisht të larta, me yield-in e bonove 30-vjeçare (gilts) në nivelin 5.6 për qind, afër nivelit më të lartë në më shumë se një çerek shekulli, krahasuar me rreth 4.9 për qind për bonot 30-vjeçare të Thesarit të SHBA.Analistët e Capital Economics theksuan pasojat pas publikimit të të dhënave të fundit për inflacionin në SHBA, pas të cilave Trump rinovoi sulmin e tij ndaj kreut të Fed, Jay Powell. Ndërsa yield-et e bonove dyvjeçare ranë me 0.02 pikë përqindjeje atë ditë, për shkak të pritshmërive për ulje të normave, yield-et 30-vjeçare u rritën me 0.04 pikë përqindjeje.Emërimi i përkohshëm në bordin drejtues të Fed-it i Stephen Miran, një figurë e afërt me Shtëpinë e Bardhë që pritet të mbështesë uljen e normave, tregon se “rreziku i dominimit fiskal në SHBA po rritet”, tha Trevor Greetham, drejtues i investimeve në Royal London Asset Management.Shumë vende të tjera ndajnë dinamika të ngjashme borxhi me SHBA-në, edhe nëse retorika jashtë SHBA është më pak e ndezur.OECD thotë se pret që huamarrja sovrane mes vendeve me të ardhura të larta të arrijë një rekord prej 17 trilionë dollarësh këtë vit, krahasuar me 16 trilionë në vitin 2024 dhe 14 trilionë në vitin 2023.Bankat qendrore të tregjeve të zhvilluara janë ende në procesin e normalizimit të politikave monetare dhe bilanceve të tyre, pas viteve të lehtësimit sasior, blerjeve masive të bonove për të ndihmuar ekonomitë pas krizës financiare dhe pandemisë së Covid-it.Por përpjekjet për të tkurrur bilancet përmes shitjes së atyre bonove mund të rrisin gjithashtu yield-et dhe të shtojnë kostot e shërbimit të borxhit për qeveritë.Investitorët po e ndjekin nga afër Bankën e Anglisë për të parë nëse do të zbusë ndjeshëm programin e saj të shitjes së bonove, të ashtuquajturën “tkurrje sasiore” (quantitative tightening), në një vendim të parashikuar muajin e ardhshëm.Por edhe në Gjermani, vend i njohur për buxhetet e balancuara, kostot e huamarrjes e obligacioneve 30-vjeçare janë rritur në mbi 3 për qind, niveli më i lartë që nga viti 2011, kryesisht për shkak të planeve të qeverisë së re për të rritur borxhin për të rinovuar infrastrukturën dhe për të shtuar shpenzimet për mbrojtjen.Disa ekonomistë shprehin shqetësimin se këto trende do të nxisin qeveritë të kalojnë nga borxhi afatgjatë në atë afatshkurtër, duke i bërë vendet më të ekspozuara ndaj luhatjeve të normave të interesit.Vendet me nivelin më të lartë të borxhit si përqindje e PBB-së mund të jenë më të rrezikuarat. Investitori i njohur makroekonomik Ray Dalio ka paralajmëruar për një “spirale vdekjeje të borxhit” në një skenar ekstrem ku qeveritë detyrohen të marrin më shumë borxhe për të përballuar rritjen e kostove të interesit.Nëse yield-et e obligacioneve “rriten shumë, bankat qendrore do të duhet të ndërhyjnë sërish, të printojnë para dhe të blejnë bonot për t’u përpjekur të ulin normat, gjë që do të ulë vlerën e parasë”, tha ai në një intervistë.Dalio shtoi se shqetësime të tilla mund të ulin vlerën e “monedhave kryesore rezervë”, si dollari dhe euro, ndaj arit, i cili ka arritur një rekord të ri këtë vit. / FTKy është artikull ekskluziv i Revistës Monitor, që gëzon të drejtën e autorësisë sipas Ligjit Nr. 35/2016, “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e lidhura me to”.Artikulli mund të ripublikohet nga mediat e tjera vetëm duke cituar “Revista Monitor” shoqëruar me linkun e artikullit origjinal.
-
Aksionet dhe rendimentet bien bashkë me Ukrainën, vëmendja te vendimi Fed këtë javë
Kontratat e së ardhmes të aksioneve amerikane u luhatën pranë niveleve më të larta të të gjitha kohërave dhe bonot e thesarit të SHBA-së u rritën, duke shënuar fillimin e një jave që do të formësohet nga shkalla e progresit drejt një marrëveshjeje paqeje për Ukrainën dhe sinjalet nga Rezerva Federale mbi normat e interesit.Kontratat e S&P 500 ranë me 0.1%. Aksionet europiane ishin të pandryshuara, ndërsa Presidenti i Ukrainës Volodymyr Zelenskiy dhe aleatët e tij mbërritën në Uashington për të zbuluar se për çfarë u zotua Presidenti i SHBA-së Donald Trump në samitin e tij me Vladimir Putin.Një tregues i aksioneve të listuara në Shangai u mbyll në nivelin e tij më të lartë në një dekadë.Tregtarët gjithashtu po qëndrojnë të kujdesshëm përpara takimit vjetor të Rezervës Federale në Jackson Hole më vonë këtë javë, me fjalimin e Kryetarit Jerome Powell që po ndiqet me vëmendje për udhëzime mbi një ulje të normës së interesit në shtator.Pritshmëritë e investitorëve për lehtësimin monetar muajin e ardhshëm u luhatën ditët e fundit, duke vlerësuar më shumë se një ulje prej një çerek pike, mes sinjaleve të përziera mbi inflacionin dhe forcën e konsumatorëve amerikanë.Sipas një skenari ku Rezerva Federale fillon të ulë normat e interesit më vonë këtë vit, të kombinuar me fitime të qëndrueshme të korporatave, “S&P 500 ka të ngjarë të ruajë trendin e tij të rritjes afatmesme”, vuri në dukje Linh Tran, analist tregu në XS.com. “Megjithatë, kujdesi është i nevojshëm përballë tronditjeve të papritura politike dhe rrezikut të tensioneve të ripërtërira tregtare”.“Aksionet po rriten të hënën, ndërsa tregjet presin të shohin se rezultatin nga udhëtimi i Presidentit të Ukrainës Zelenskiy në Shtëpinë e Bardhë. Investitorët duket se po përqendrohen më shumë në mungesën e anëve negative nga takimi i Alaskës sesa në mungesën e pozitiveve”, tha Garfield Reynolds, drejtues i ekipit MLIV në Bloomberg.Yield-et e obligacioneve dyvjeçare ranë me dy pikë bazë në 3.74%, ndërsa yield-i i obligacioneve 10-vjeçare ra me tre pikë bazë në 4.29%. Yield-i i obligacioneve 10-vjeçare të Gjermanisë ra katër pikë bazë në 2.75% ndërsa të Mbretërisë së Bashkuar ra tre pikë bazë në 4.67%.Tregjet monetare po parashikojnë një probabilitet prej rreth 80% për një ulje me një çerek pike muajin e ardhshëm dhe të paktën një tjetër deri në fund të vitit.Chris Weston, kreu i kërkimit në Pepperstone Group në Melbourne tha: “Udhëzimet e Powell në Jackson Hole do të jenë të rëndësishme për të treguar se si ai balancon fokusin në inflacion kundrejt rritjes dhe tregjeve të punës.”Indeksi i naftës së papërpunuar Brent ndryshoi pak, ndërsa ari u rrit me 0.4% në 3,348.35 dollarë për ons. / BloombergKy është artikull ekskluziv i Revistës Monitor, që gëzon të drejtën e autorësisë sipas Ligjit Nr. 35/2016, “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e lidhura me to”.Artikulli mund të ripublikohet nga mediat e tjera vetëm duke cituar “Revista Monitor” shoqëruar me linkun e artikullit origjinal.
-
Yield-et e bonove 12-mujore zbresin në një minimum të ri për tre vitet e fundit
Yield-i bonove 12-mujore të thesarit ka arritur një nivel të ri minimal për tre vitet e fundit.Sipas informacionit nga Banka e Shqipërisë, në ankandin e muajit gusht, yield-i mesatar i ponderuar nga zbritur në 2.62%, niveli më i ulët që prej qershorit të vitit 2022.Kjo periudhë përkon me goditjen e fortë inflacioniste që erdhi nga vështirësitë në zinxhirin e ofertës së mallrave dhe nga shpërthimi i luftës në Ukrainë. Në atë periudhë, bankat qendrore nisën një cikël të rritjes së shpejtë të normave të interesit, që çoi rrjedhimisht edhe në një rritje të shpejtë të yield-eve të instrumenteve financiarë.Tashmë, normat e interesit në tregun financiar kanë zbritur afërsisht në nivelet e fillimit të ciklit rritës të normës bazë. Por, ndryshimi është se marzhi mbi normën bazë të interesit aktualisht është më i ulët dhe pranë niveleve minimale historike. Në qershor 2025, norma bazë ishte ende në nivelin 1%, ndërsa bonot 12-mujore shënonin një yield prej 2.5%.Ndërkohë sot që norma bazë është në nivelin 2.5%, bonot 12-mujore u emetuan me një yield 2.62%. Bonot 6-mujore dhe 3-mujore ndodhen madje poshtë nivelit të normës bazë. Madje, edhe bonot 12-mujore patën zbritur poshtë nivelit të normës bazë në gjysmën e parë të këtij viti.Tregu i instrumenteve të borxhit të qeverisë karakterizohet nga një likuiditet i lartë dhe kërkesë e kënaqshme. Në ankandin e fundit të bonove 12-mujore, shuma totale e kërkuar arriti në gati 8.5 miliardë lekë, kundrejt një shume të shpallur për financim në vlerën e 6.8 miliardë lekëve. Ministria e Financave vendosi ta rrisë lehtë shumën e emetimit në 6.93 miliardë lekë, duke kompensuar pjesërisht shuma të paplotësuara nga ankande të mëparshme të instrumenteve të tjera.Tregu i instrumenteve afatshkurtra vazhdon të karakterizohet nga yield-e shumë të ulëta, për shkak të kërkesës së lartë të investitorëve (kryesisht banka) nga njëra anë dhe një tendencë në ulje të huamarrjes së brendshme të qeverisë, nga ana tjetër.Ndërkohë, për instrumentet më afatgjata yield-et duket se janë në një fazë korrektimi të lehtë në rritje, pasi patën prekur nivelet më të ulëta historike gjatë tremujorit të dytë të vitit. Rënia e ndjeshme e yield-eve duket se e ka zbehur disi interesin në segmente të veçanta të investitorëve, duke përfshirë ata jorezidentë dhe individët.Të dhënat e Bankës së Shqipërisë treguan se për tremujorin e dytë të vitit, pothuajse e gjithë shtesa e huamarrjes u përballua nga bankat, ndërsa portofoli i titujve i zotëruar nga individët dhe jorezidentët nuk pati ndryshime.Sipas Bankës së Shqipërisë, kjo sjellje reflektoi hezitimin e këtyre aktorëve të tregut për të shtuar pjesëmarrjen në ankandet e zhvilluara, si pasojë e normave të ulëta të interesit, kombinuar edhe me strukturën që pati shtesa e huamarrjes në këtë periudhë (kryesisht obligacione referencë)./ E.ShehuBurimi: BSHKy është artikull ekskluziv i Revistës Monitor, që gëzon të drejtën e autorësisë sipas Ligjit Nr. 35/2016, “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e lidhura me to”.Artikulli mund të ripublikohet nga mediat e tjera vetëm duke cituar “Revista Monitor” shoqëruar me linkun e artikullit origjinal.