Marsela SHYTIA
Gjithçka që ka ndodhur në muajt e fundit të bën të ngresh pyetjen nëse po jetojmë në një gjendje të jashtëzakonshme të pashpallur dhe cili është fati i disa zgjedhjeve të ardhshme. Një fitore bindëse e opozitës, e ndjekur nga gatishmëria masive e qytetarëve për të mbrojtur vullnetin zgjedhor, do ta zvogëlonte ndjeshëm rrezikun e një skenari të dhunshëm, por Vuçiç së pari duhet të humbasë zgjedhjet, gjë që nuk do të jetë aq e lehtë sa duket. Kështu thonë bashkëbiseduesit e medias serbe “Danas” në lidhje me faktin nëse Aleksandër Vuçiç, presidenti i Serbisë dhe udhëheqësi joformal i SNS-së në pushtet, do ta dorëzojnë pushtetin në mënyrë paqësore, pra do ta pranojnë humbjen në zgjedhje.
Një pjesë e publikut është e bindur se Vuçiç dhe SNS do t’i humbasin zgjedhjet e ardhshme, madje bindshëm, por dyshojnë se një rezultat i tillë, pas një numri vitesh fitoresh, do të njihet nga progresistët me të në krye dhe do ta dorëzojnë pushtetin në mënyrë paqësore. Parashikimeve dhe komenteve të tilla, Vuçiç kujton gjithmonë se pasi humbi zgjedhjet në Beograd në vitin 2004 me një diferencë të vogël, ai e pranoi me qetësi humbjen dhe e përgëzoi kundërshtarin e tij. Megjithatë, në atë kohë Vuçiç ishte në opozitë, pra pa pushtetin formal dhe informal që ka tani dhe që mund të mendojë ta aktivizojë për të qëndruar në pushtet.
Humbja e zgjedhjeve
Nenad Çanak, themeluesi i Lidhjes së Social Demokratëve të Vojvodinës, i thotë “Danas” se Vuçiç së pari duhet të humbasë zgjedhjet, të cilat, shton ai, nuk do të jenë aq të lehta sa duken, sepse nuk ka rëndësi sa fort e shtyp stilolapsin kur voton kundër tij, por sa njerëz do ta bëjnë këtë. “Së dyti, edhe kur të mbarojnë zgjedhjet, ekziston mundësia për të blerë shumicën përmes korrupsionit ose shantazhit, sapo të publikohet lista e kundërshtarit, ai do të fillojë të punojë për të”, tërheq vëmendjen ai. Sipas tij, ka shumë pak shanse që Vuçiç (jo SNS!) të mos ketë një shumicë të vërtetë në Parlament. “Çështja mbi të gjitha është 100 ditët e para të qeverisë së ardhshme, cilado qoftë qeveria, veçanërisht nëse (formalisht) nuk është e Vuçiçit. Nëse ndonjë variant i “Sablje 2” nuk fillon menjëherë, brenda dy muajsh çdo shans për ndryshime dhe nxjerrjen e kriminelëve para drejtësisë do të humbasë. Dhe për këtë në këtë moment nuk shoh një potencial të vërtetë politik dhe personal në Serbi”, thotë Çanak.
Njohja e rezultatit
Žarko Korać, një profesor në pension në Universitetin e Beogradit, beson se gjithçka që ka ndodhur në muajt e fundit, dhuna kundër demonstruesve paqësorë, fushata e tmerrshme tabloide kundër kujtdo që guxon të kritikojë qeverinë, arrestimi i studentëve si “agjentë të huaj”, ndalimi i hyrjes në Serbi të artistëve dhe gazetarëve të huaj, të bën të dyshosh nëse po jetojmë në një gjendje të jashtëzakonshme të pashpallur. “Dhe krijimi i një atmosfere të tillë politike sigurisht që ngre pyetjen për fatin e disa zgjedhjeve të ardhshme. Jo vetëm mbajtjen e tyre, por edhe nëse kjo qeveri do t’i njohë rezultatet e zgjedhjeve nëse i humbet ato. Duke gjykuar nga ajo që po bën sot, nuk është e sigurt. Ata e lidhën mbijetesën në pushtet me jetën e tyre, gjë që është jashtëzakonisht e rrezikshme. Kjo është pjesa më e keqe e patologjisë së qeverisë së sotme. Prandaj, nuk jam i sigurt se ata do t’i njohin zgjedhjet e humbura”, thotë Korac për “Danas”.
Lufta civile
Predrag Petroviç, drejtor kërkimor i Qendrës për Politikat e Sigurisë në Beograd, mendon ngjashëm. Ai thekson se regjimi i Vuçiçit është përgatitur sistematikisht për mbijetesë të dhunshme në pushtet për vite me radhë. Dhe ai shton se në të njëjtën kohë, regjimi ka indoktrinuar mbështetësit e tij me narrativa rreth “armiqve të brendshëm”, “mercenarëve të huaj” dhe “spiunëve” përmes mediave besnike. “Kohët e fundit, retorika është bërë edhe më e radikalizuar, qeveria po e përgatit gjithnjë e më hapur publikun për një skenar konflikti civil”, thotë Petrović.
