Më shumë shqiptarë po marrin hua nga burime joformale, duke kërkuar ndihmë në para nga të afërmit apo miqtë për të mbuluar shpenzimet e tyre për konsum ose blerje banese.
Sipas një raporti të publikuar nga Banka e Shqipërisë, në rreth 47% të rasteve të raportuara, huamarrja e familjeve rezulton në formën e kredisë nga institucione financiare. Rreth 41% e rasteve janë në trajtë kredie bankare dhe 6% janë në trajtë kartash krediti apo overdraft.
Huamarrja në trajtë bankare ka pësuar një rënie me 3 pikë përqindje krahasuar me gjashtëmujorin e dytë 2024, ndërsa huamarrja në trajtë kartash krediti dhe overdraft nuk ka ndryshuar.
Nga ana tjetër, në rreth 39% të rasteve, huamarrja deklarohet në formën e parasë në dorë, duke shënuar rritje me 5 pikë përqindje në terma gjashtëmujorë. Në 13% të rasteve, ajo rezulton në formë malli të papaguar, në rënie gjatë të dy periudhave krahasuese.
Për sa i përket nivelit të të ardhurave dhe shpenzimeve të familjeve huamarrëse, këto të fundit po zhvendosen drejt një niveli më të lartë të ardhurash, ndërkohë që rritja e shpenzimeve është ngadalësuar.
Dy format kryesore të pagesës së huasë vijojnë të mbeten pagesat ‘me shumë të njëjtë çdo 1/3/6/12 muaj (58% e rasteve të huamarrjes), ‘me shumë të ndryshueshme në periudha të ndryshme’ (30% e rasteve të huamarrjes) dhe me ‘shuma të ndryshueshme çdo 1/3/6/12 muaj’ (7% e rasteve të huamarrjes).
Raporti tregon se në 63% të rasteve të huamarrjes rezulton se huaja është e pagarantuar dhe kjo peshë është rritur me 1 pikë përqindje krahasuar me gjashtëmujorin e kaluar. Nga ana tjetër, pesha e rasteve të huamarrjes së garantuar me një pronë të familjes ka rezultuar në rënie.
Tag: huamarrjes
-
Shqiptarët braktisin bankat, marrin më shumë borxh tek miqtë, ja çfarë zbulon raporti i fundit
-
Huamarrja e qeverisë në tregun e brendshëm do të ulet më tej në tremujorin e fundit të vitit
Huamarrja e qeverisë në tregun e brendshëm financiar do të ulet përsëri në tremujorin e fundit të vitit.Sipas kalendarit të huamarrjes të Ministrisë së Financave, shuma e programuar për t’u financuar në tregun e brendshëm, (duke përfshirë edhe rifinancimet e instrumenteve të maturuar) do të ketë vlerën 64.9 miliardë lekëve, në rënie me 3.4% krahasuar me tremujorin e tretë dhe në rënie me 4.6% krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë.Huamarrja gjatë tremujorit të katërt do të jetë e dominuar nga obligacionet, si në numër ankandesh, ashtu edhe në vlerë emetimi. Nga 18 ankande gjithsej, 13 prej tyre do të jenë ankande për emetim obligacionesh, me maturim nga dy deri në pesëmbëdhjetë vjet. Obligacionet do të përbëjnë gjithsej 54% të shumës së planifikuar të huamarrjes për tremujorin e fundit.Rritja e maturitetit mesatar të borxhit të brendshëm është një tendencë disavjeçare, që Ministria e Financave e ka ndërmarrë me qëllim uljen e rrezikut të rifinancimit.Në mesin e këtij viti, maturiteti mesatar i instrumenteve të borxhit të brendshëm u rrit në 1045 ditë, nga 923 ditë që kishte qenë në fund të vitit 2024. Maturiteti mesatar i borxhit është aktualisht në nivelet më të larta historike.Kalendari i huamarrjes përfshin edhe rihapje të ankandeve të fundit të obligacioneve afatgjata, 10-vjeçare dhe 15-vjeçare, duke ofruar alternativa me kthime më të larta për investitorët e interesuar.Ndërkohë, ankandet e bonove të thesarit, po përdoren më pak, sidomos ato me maturim më të shkurtër se një vit. Në të gjithë tremujorin e fundit është parashikuar vetëm një ankand i tillë , me maturim 6-mujor. Katër ankandet e tjera janë ankande të bonove 12-mujore, që, për nga shuma e emetimeve, ngelen instrumenti kryesor i huamarrjes së brendshme.Në vitet e fundit, huamarrja e qeverisë në tregun e brendshëm ka ndjekur një tendencë në rënie. Kjo lidhet pjesërisht me një politikë fiskale më konsoliduese, të karakterizuar nga një ulje e deficiteve dhe borxhit publik. Pjesërisht, ulja e huamarrjes së brendshme është e lidhur me rritjen graduale të huamarrjes në tregjet e jashtme financiare, nëpërmjet emetimeve të Eurobondeve.Tregu i instrumenteve afatshkurtra vazhdon të karakterizohet nga yield-e shumë të ulëta, për shkak të kërkesës së lartë të investitorëve (kryesisht banka) nga njëra anë dhe një tendencë në ulje të huamarrjes së brendshme të qeverisë. Yield-et e bonove në tregun financiar kanë zbritur afërsisht në nivelet e krizës inflacioniste të vitit 2022. Por, marzhi mbi normën bazë të interesit aktualisht është më i ulët dhe pranë niveleve minimale historike.Ndërkohë, për instrumentet më afatgjata yield-et janë në një fazë korrektimi të lehtë në rritje, pasi patën prekur nivelet më të ulëta historike gjatë tremujorit të dytë të vitit.Prej fillimit të vitit 2024, ulja e normave të interesit të Bankës së Shqipërisë dhe kërkesa e lartë e investitorëve në tregun primar të titujve qeveritarë kishte sjellë një tendencë të vazhdueshme rënëse për këto instrumente. Një rol të rëndësishëm luajti edhe kërkesa në rritje nga investitorët jo-rezidentë.Kjo rritje e kërkesës ndikoi edhe në uljen e mëtejshme të yield-eve të bonove dhe obligacioneve për vitin e kaluar. Por, rënia e ndjeshme e yield-eve duket se e ka zbehur disi interesin në segmente të veçanta të investitorëve, duke përfshirë ata jo-rezidentë dhe individët./ E.ShehuKy është artikull ekskluziv i Revistës Monitor, që gëzon të drejtën e autorësisë sipas Ligjit Nr. 35/2016, “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e lidhura me to”.Artikulli mund të ripublikohet nga mediat e tjera vetëm duke cituar “Revista Monitor” shoqëruar me linkun e artikullit origjinal.
-
Franca i bashkohet ‘periferisë’ së Eurozonës teksa kriza thellohet
Kostot e huamarrjes së Francës janë ngjitur mbi ato të Greqisë dhe afër ItalisëFranca i është bashkuar ‘klubit të huamarrësve më të rrezikshëm’ në “periferinë” e Eurozonës, thonë investitorët e mëdhenj, ndërsa trazirat politike rrezikojnë përpjekjet për t’u përballur me borxhin e saj në rritje.Kryeministri francez François Bayrou humbi një votëbesim vendimtar për përpjekjet e tij për uljen e deficitit buxhetor, duke rrëzuar qeverinë dhe duke përkeqësuar një krizë që tashmë ka çuar kostot e huamarrjes së Parisit pranë niveleve më të larta që nga kriza e borxheve të Eurozonës.Në nivelin 3.47 për qind, kostot e huamarrjes dhjetëvjeçare të Francës janë mbi ato të Greqisë, huamarrësi problematik prej kohësh i Eurozonës, prej 3.35 për qind, dhe po afrohen me Italinë në 3.51 për qind, dy prej huamarrësve të konsideruar më të rrezikshëm nga investitorët globalë.“Franca është periferia e re”, tha Kevin Thozet, anëtar i komitetit të investimeve në kompaninë menaxhuese të aseteve Carmignac.Interesi shtesë i paguar për obligacionet dhjetëvjeçare të Francës mbi Bundet (obligacionet) gjermane, një masë e kostove shtesë të huamarrjes që kërkojnë investitorët për t’i dhënë hua Parisit, u rrit përsëri në 0.8 pikë përqindjeje të martën, teksa nervozizmi vazhdoi mbi perspektivën ekonomike.Kostot e huamarrjes 10-vjeçare të Francës ndër më të lartat në EuropëVendiKosto e huamarrjes 10-vjeçare (%)SHBA4.06Mbretëria e Bashkuar4.61Gjermania2.66Franca3.47Italia3.51Greqia3.35Spanja3.24Këto prime risku shtesë mbi obligacionet e qeverisë franceze po kthehen në “normalitetin e ri”, tha Thozet. Europa po ecën me “shpejtësi të ndryshme. Franca është në korsinë e ngadaltë, Gjermania dhe Europa Jugore po përshpejtojnë.”Rrëzimi i Bayrou shton presionin mbi presidentin Emmanuel Macron për të gjetur një rrugëdalje nga ngërçi parlamentar për të shmangur trazira sociale dhe tronditje të tregut. Pallati Élysée tha se ai do të emërojë një kryeministër të ri në ditët e ardhshme.Planet e Bayrou, përfshirë idenë e papëlqyer të heqjes së dy ditëve të festave kombëtare, synonin të fillonin ngushtimin e deficitit të Francës në 4.6 për qind të PBB-së vitin e ardhshëm nga 5.4 për qind deri në fund të vitit 2025. Propozimet e tij tani do të lihen mënjanë dhe pasuesi i tij do të ngarkohet me hartimin e një pakete të re fiskale për vitin 2026, e cila pothuajse me siguri do të zbutet në një përpjekje për të bindur opozitën të abstenojë dhe ta lejojë atë të kalojë.Raporti borxh ndaj PBB-së së Francës u zgjerua në 113 për qind vitin e kaluar, sipas Eurostat, nga 101 për qind në vitin 2017 kur Macron nisi presidencën e tij. Ai pritet të arrijë në 118 për qind deri në vitin 2026. Agjencia e vlerësimit Moody’s uli vlerësimin e kreditit të vendit në dhjetor. Rivalët S&P Global dhe Fitch e kanë vendosur atë në një perspektivë negative, me Fitch që pritet të publikojë rishikimin më të fundit të vlerësimit të premten.Menaxherët e fondeve thanë se edhe me largimin e Bayrou, përbërja e parlamentit të Francës do të thotë se ka pak mbështetje për çdo konsolidim buxhetor dhe se ngërçi politik mund të vazhdojë deri në zgjedhjet presidenciale të vitit 2027.“Franca do të jetë një fëmijë problematik për tregjet e obligacioneve për 18 muajt e ardhshëm,” tha David Zahn, kreu i të ardhurave fikse europiane në Franklin Templeton, duke shtuar se ai priste të shihte “vazhdueshmëri të paqëndrueshmërisë” në tregun e obligacioneve franceze.Gjatë krizës së borxheve sovrane të Eurozonës që filloi një dekadë e gjysmë më parë, investitorët ndanë vendet anëtare në huamarrës të sigurtë “thelbësorë” dhe ata të rrezikshmit e “periferisë”, ku rendimentet e obligacioneve u ngjitën në nivele të papërballueshme, duke nxitur shpëtimet financiare dhe duke detyruar Bankën Qendrore Europiane të ofronte mbështetje.Franca është parë prej kohësh si pranë Gjermanisë, edhe pse jo aq e sigurtë sa ekonomia më e madhe e bllokut dhe huamarrësi hezitues prej kohësh, me Parisin të cilësuar si “gjysmë-thelbësor” nga investitorët.Megjithatë, ky vit ka parë një rritje dramatike të borxhit të huamarrësve tradicionalë të “periferisë”. Kjo ka ndihmuar në zhvendosjen e perceptimit të investitorëve për rrezikshmërinë relative të borxhit francez, edhe pse kostot e huamarrjes së Parisit mbeten shumë poshtë niveleve të arritura nga vendet e “periferisë” gjatë krizës së borxhit.“Ajo që po shohim sot është një migrim i ngadalshëm i Francës drejt kategorisë së periferisë, përveç nëse politika fiskale rregullohet së shpejti,” tha Tomasz Wieladek, kryestrateg në T Rowe Price.Protesta dhe greva priten në mbarë vendin të mërkurën, ndërsa qytetarët reagojnë ndaj shkurtimeve të propozuara të shpenzimeve dhe kundër vetë Macron. Thozet i Carmignac tha se trazirat e rënda sociale mund të ushtrojnë më tej presion në rritje mbi rendimentet e obligacioneve.Edhe aksionet franceze kanë mbetur pas këtë vit, ndërsa pjesa më e madhe e kontinentit ka shijuar rritje të tregjeve të aksioneve.“Mungesa e qartësisë mbi rrugën përpara dhe dinamika fiskale që po përkeqësohet, do të thotë se primi i riskut mbi obligacionet franceze dhe aksionet vendase ka pak gjasa të ulet ndjeshëm së shpejti,” tha Emmanuel Cau, kreu i strategjisë së aksioneve europiane në Barclays. / FTKy është artikull ekskluziv i Revistës Monitor, që gëzon të drejtën e autorësisë sipas Ligjit Nr. 35/2016, “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e lidhura me to”.Artikulli mund të ripublikohet nga mediat e tjera vetëm duke cituar “Revista Monitor” shoqëruar me linkun e artikullit origjinal.