Zyra e Prokurorit Publik të Stambollit ka lëshuar urdhër-arreste për 63 ushtarakë aktivë të akuzuar për lidhje me lëvizjen Gylen, të cilën Ankaraja e fajëson për përpjekjen e dështuar të grushtit të shtetit të korrikut 2016.
Sipas një deklarate të lëshuar, operacione të njëkohshme u kryen në 36 provinca, duke rezultuar në ndalimin e 56 të dyshuarve.
Midis të ndaluarve janë katër kolonelë, si dhe oficerë nga forcat tokësore, detare dhe ajrore turke dhe xhandarmëria.
Zyra e prokurorit tha se të dyshuarit përfshijnë tetë personel nga forcat ajrore, 13 nga Komanda e Përgjithshme e Xhandarmërisë, 36 nga forcat tokësore dhe gjashtë nga marina.
Të ndaluarit përbëhen nga katër kolonelë, tetë nënkolonelë, 12 majorë, 15 kapitenë dhe 24 nënoficerë.
Deklarata pretendon se këta individë kanë lidhje me grupin e themeluar nga kleriku Fethullah Gylen, i cili jetoi në mërgim në Shtetet e Bashkuara nga viti 1999 deri në vdekjen e tij në tetor 2024.
Grupi akuzohet nga autoritetet turke për orkestrimin e përpjekjes për grusht shteti të vitit 2016, e cila mori jetën e rreth 290 personave.
Zyra e prokurorit tha në një deklaratë: “Arrestimi dhe ndalimi i 63 të dyshuarve në Stamboll dhe 35 qytete të tjera, filloi njëkohësisht në orën 6 të mëngjesit të sotëm (5 të mëngjesit sipas kohës lokale), në përputhje me udhëzimet e dhëna Drejtorisë së Degës Antiterror të Policisë së Stambollit. Do t’ju mbajmë të informuar për zhvillimet e mëtejshme.”
Në mbrëmjen e 15 korrikut 2016, njësitë ushtarake besnike ndaj komplotistëve nisën një përpjekje për grusht shteti dhe dolën në rrugët e Ankarasë dhe Stambollit, duke bombarduar ndërtesat qeveritare, përfshirë Parlamentin turk dhe pallatin presidencial.
Presidenti Rexhep Tajip Erdogan ishte me pushime në Marmaris në atë kohë.
Disa zyrtarë të lartë, përfshirë Shefin e atëhershëm të Shtabit të Përgjithshëm Hulusi Akar dhe Gjeneralin Yaşar Güler (tani Ministër i Mbrojtjes), u morën peng.
Mbijetesa e shtetit
Në deklaratën e së premtes, zyra e prokurorit tha se të dyshuarit ishin identifikuar përmes të dhënave të komunikimeve telefonike.
Deklarata e përshkroi lëvizjen Gylen, si “kërcënimin më të madh për rendin kushtetues dhe mbijetesën e shtetit” dhe pretendoi se numri i personelit ushtarak të pazbuluar të lidhur me organizatën, i tejkaloi ata që morën pjesë aktive në grusht shteti.
Edhe pse akuzat specifike nuk u detajuan, zyra e prokurorit vuri në dukje se rreth 25,800 ushtarakë janë ndaluar, në lidhje me përpjekjen e dështuar për grusht shteti që nga viti 2016.
Lëvizja Gylen — zyrtarisht e referuar nga qeveria si “Organizata Terroriste Fethullahiste/Struktura Paralele Shtetërore” (FETÖ/PDY) — është akuzuar prej kohësh për krijimin e një rrjeti klandestin brenda institucioneve shtetërore, duke përfshirë gjyqësorin, policinë dhe ushtrinë.
Grupi është implikuar në aktivitete të ndryshme kriminale, duke përfshirë rrjedhjen e pyetjeve të provimit të pranimit në universitet dhe orkestrimin e vrasjes së akademikut Necip Hablemitoğlu.
Gjithashtu akuzohet për përfshirje në vrasjen e gazetarit Hrant Dink dhe krime të tjera të rënda.
Padia e parë ligjore kundër organizatës u ngrit në vitin 1999. Aktakuza akuzonte Gylenin dhe pasuesit e tij se po përpiqeshin të krijonin “një organizatë të paligjshme, me qëllim krijimin e një shteti të bazuar në parimet islamike duke ndryshuar sistemin kushtetues”.
Edhe pse fillimisht Gyleni konsiderohej mik dhe mbështetës i Presidentit turk Rexhep Tajip Erdogan, tensionet midis lëvizjes Gylen dhe Partisë në pushtet AK, u përshkallëzuan ndjeshëm në vitin 2013 gjatë një hetimi për korrupsion, të quajtur nga kritikët si një përpjekje për grusht shteti, të udhëhequr nga prokurorë që dyshohet se ishin të lidhur me grupin.
Pas përpjekjes për grusht shteti të vitit 2016, u zhvilluan masa të mëtejshme shtypjeje gjatë gjendjes së jashtëzakonshme dhe shumë individë u pushuan nga puna nëpërmjet dekreteve të jashtëzakonshme.
Kritikët kanë ngritur shqetësime në lidhje me mospërputhjet në zbatimin e drejtësisë. Ndërsa disa biznesmenë të profilit të lartë me lidhje të dyshuara me lëvizjen i kanë shpëtuar burgut, shumë bashkëpunëtorë të nivelit të ulët u burgosën ose humbën vendet e tyre të punës.
Ish-deputeti i Partisë AK, Şamil Tayyar, pretendoi se gjatë spastrimeve vepronte një “bursë e FETÖ-s”, ku biznesmenët dyshohet se mund të shmangnin ndjekjen penale duke paguar ryshfete.
“Bëhet fjalë për miliona dollarë të përfshirë”, tha Tayyar.
“Po lirojnë biznesmenë nën maskën e informatorëve. Kjo po ndodh në të gjithë Turqinë.”/ Euronews.
