Tag: gjumë

  • Si ndikon vapa te gjumi?

    Si ndikon vapa te gjumi?

    Të flesh mirë natën gjatë muajve të nxehtë të verës është një sfidë për shumë njerëz, veçanërisht për ata që nuk kanë akses në pajisje ftohëse si kondicioneri ose ventilatorë.

    Temperatura e lartë e bën të vështirë të biesh në gjumë dhe shpesh çon në gjumë të ndërprerë dhe të shqetësuar. Çfarë nuk shkon me këtë dhe çfarë mund të bëni për të fjetur më mirë, edhe në ditët më të nxehta?
    Efekti i nxehtësisë në gjumë

    Trupi i njeriut, drejt fundit të ditës, fillon procesin natyror të përgatitjes për gjumë duke prodhuar melatoninë, hormoni që rregullon ritmin cirkadian dhe lehtëson fillimin e përgjumjes.
    Një nga efektet e këtij prodhimi është vazodilatacioni periferik, pra zgjerimi i enëve të gjakut në gjymtyrët e trupit, gjë që lehtëson humbjen e nxehtësisë dhe uljen e temperaturës së brendshme.
    Kjo rënie e temperaturës është kritike që trupi të hyjë dhe të ruajë gjumin natyrshëm. Megjithatë, kur temperatura e jashtme është e lartë, humbja natyrale e nxehtësisë bëhet më e vështirë, kështu që trupi nuk mund të ftohet mjaftueshëm, edhe nëse prodhohet melatoninë. Kjo çon në vështirësi për të rënë në gjumë dhe rritje të zgjimeve gjatë natës.
    Çfarë mund të bëni?
    1.Mbajeni dhomën e gjumit të freskët
    Temperatura ideale për të fjetur është rreth 18°C, megjithëse kjo mund të ndryshojë pak nga personi në person. Qëllimi është një mjedis i freskët dhe i rehatshëm. Nëse keni ajër të kondicionuar, vendoseni në një temperaturë të qëndrueshme dhe të butë, duke shmangur luhatjet e mëdha.
    Nëse jo, një ventilator mund të ndihmojë në krijimin e rrjedhës së ajrit edhe pa ftohje, qarkullimi i ajrit jep ndjesinë e freskisë. Nëse është shumë i zhurmshëm, zgjidhni pajisje më të qeta ose më të reja.
    Zgjidhje të tjera:
    Hapni dritaret vonë natën, kur temperatura e jashtme bie.
    Mbani perdet të mbyllura gjatë ditës për të mbajtur larg diellin.
    Shmangni përdorimin e pajisjeve elektronike brenda dhomës, pasi ato gjenerojnë nxehtësi.
    2.Kujdesuni për çarçafët dhe rrobat e gjumit
    Pëlhurat luajnë një rol vendimtar në termorregullimin. Zgjidhni çarçafë, mbulesa jastëkësh dhe pizhame të bëra nga pëlhura natyrale si pambuku ose liri, të cilat i lejojnë lëkurës të marrë frymë dhe të largojë lagështinë.
    Për disa, të fjeturit lakuriq ose me rroba shumë të lehta rrit rehatinë dhe zvogëlon nxehtësinë.
    3.Shmangni dritën dhe nxehtësinë nga pajisjet shtëpiake
    Ekspozimi ndaj dritës, veçanërisht nga telefonat celularë, televizorët dhe llambat, jo vetëm që rrit temperaturën e dhomës, por edhe pengon prodhimin e melatoninës, duke prishur ritmin cirkadian. Dhoma duhet të jetë sa më e errët të jetë e mundur.
    Idealisht:
    Përdorni perde të trasha ose një maskë gjumi.
    Mos përdorni ekrane të paktën një orë para gjumit.
    4.Freskoni fytyrën, jo të gjithë trupin
    Vendosja e ujit të ftohtë në fytyrë, e kompresave të lagura ose përdorimi i një ventilatori të vogël në fytyrë krijon një ndjesi lehtësimi. Kjo për shkak të ndjeshmërisë së mbaresave nervore në atë zonë.
    Përkundrazi, një dush i ftohtë nuk ndihmon, pasi shkakton vazokonstriksion duke kufizuar humbjen e nxehtësisë dhe në fund të fundit duke bërë që trupi të mbetet i ngrohtë.
    Zgjidhja më e mirë: dushi me ujë të vakët, i cili e ndihmon trupin të ulë natyrshëm temperaturën ndërsa thahet.
    5.Kufizoni konsumin e ujit në mbrëmje
    Hidratimi gjatë ditës është kritik, pasi dehidratimi ndikon në termorregullim. Megjithatë, pirja e tepërt e lëngjeve natën vonë mund të shkaktojë vizita të shpeshta në tualet dhe çrregullime të gjumit. Sigurohuni që të pini shumë ujë gjatë gjithë ditës dhe zvogëloni sasinë në orët e fundit para gjumit.
    6.Darkë e lehtë, pa kafeinë ose alkool
    Vaktet e rënda, kafeina (kafeja, çaji, çokollata) dhe alkooli e vështirësojnë gjumin, veçanërisht kur temperatura rritet. Zgjidhni ushqime të lehta, që treten lehtë dhe sigurohuni që darka të hahet të paktën 2-3 orë para gjumit.

  • Si ndikon vapa te gjumi? Ja disa këshilla për të fjetur sa më mirë gjatë verës

    Si ndikon vapa te gjumi? Ja disa këshilla për të fjetur sa më mirë gjatë verës

    Të flesh mirë natën gjatë muajve të nxehtë të verës është një sfidë për shumë njerëz, veçanërisht për ata që nuk kanë akses në pajisje ftohëse si kondicioneri ose ventilatorë.

    Temperatura e lartë e bën të vështirë të biesh në gjumë dhe shpesh çon në gjumë të ndërprerë dhe të shqetësuar. Çfarë nuk shkon me këtë dhe çfarë mund të bëni për të fjetur më mirë, edhe në ditët më të nxehta?

    Efekti i nxehtësisë në gjumë

    Trupi i njeriut, drejt fundit të ditës, fillon procesin natyror të përgatitjes për gjumë duke prodhuar melatoninë, hormoni që rregullon ritmin cirkadian dhe lehtëson fillimin e përgjumjes.

    Një nga efektet e këtij prodhimi është vazodilatacioni periferik, pra zgjerimi i enëve të gjakut në gjymtyrët e trupit, gjë që lehtëson humbjen e nxehtësisë dhe uljen e temperaturës së brendshme.

    Kjo rënie e temperaturës është kritike që trupi të hyjë dhe të ruajë gjumin natyrshëm. Megjithatë, kur temperatura e jashtme është e lartë, humbja natyrale e nxehtësisë bëhet më e vështirë, kështu që trupi nuk mund të ftohet mjaftueshëm, edhe nëse prodhohet melatoninë. Kjo çon në vështirësi për të rënë në gjumë dhe rritje të zgjimeve gjatë natës.

    Çfarë mund të bëni?

    1. Mbajeni dhomën e gjumit të freskët

    Temperatura ideale për të fjetur është rreth 18°C, megjithëse kjo mund të ndryshojë pak nga personi në person. Qëllimi është një mjedis i freskët dhe i rehatshëm. Nëse keni ajër të kondicionuar, vendoseni në një temperaturë të qëndrueshme dhe të butë, duke shmangur luhatjet e mëdha.

    Nëse jo, një ventilator mund të ndihmojë në krijimin e rrjedhës së ajrit edhe pa ftohje, qarkullimi i ajrit jep ndjesinë e freskisë. Nëse është shumë i zhurmshëm, zgjidhni pajisje më të qeta ose më të reja.

    Zgjidhje të tjera:

    Hapni dritaret vonë natën, kur temperatura e jashtme bie.

    Mbani perdet të mbyllura gjatë ditës për të mbajtur larg diellin.

    Shmangni përdorimin e pajisjeve elektronike brenda dhomës, pasi ato gjenerojnë nxehtësi.

    2. Kujdesuni për çarçafët dhe rrobat e gjumit

    Pëlhurat luajnë një rol vendimtar në termorregullimin. Zgjidhni çarçafë, mbulesa jastëkësh dhe pizhame të bëra nga pëlhura natyrale si pambuku ose liri, të cilat i lejojnë lëkurës të marrë frymë dhe të largojë lagështinë.

    Për disa, të fjeturit lakuriq ose me rroba shumë të lehta rrit rehatinë dhe zvogëlon nxehtësinë.

    3. Shmangni dritën dhe nxehtësinë nga pajisjet shtëpiake

    Ekspozimi ndaj dritës, veçanërisht nga telefonat celularë, televizorët dhe llambat, jo vetëm që rrit temperaturën e dhomës, por edhe pengon prodhimin e melatoninës, duke prishur ritmin cirkadian. Dhoma duhet të jetë sa më e errët të jetë e mundur.

    Idealisht:

    Përdorni perde të trasha ose një maskë gjumi.

    Mos përdorni ekrane të paktën një orë para gjumit.

    4. Freskoni fytyrën, jo të gjithë trupin

    Vendosja e ujit të ftohtë në fytyrë, e kompresave të lagura ose përdorimi i një ventilatori të vogël në fytyrë krijon një ndjesi lehtësimi. Kjo për shkak të ndjeshmërisë së mbaresave nervore në atë zonë.

    Përkundrazi, një dush i ftohtë nuk ndihmon, pasi shkakton vazokonstriksion duke kufizuar humbjen e nxehtësisë dhe në fund të fundit duke bërë që trupi të mbetet i ngrohtë.

    Zgjidhja më e mirë: dushi me ujë të vakët, i cili e ndihmon trupin të ulë natyrshëm temperaturën ndërsa thahet.

    5. Kufizoni konsumin e ujit në mbrëmje

    Hidratimi gjatë ditës është kritik, pasi dehidratimi ndikon në termorregullim. Megjithatë, pirja e tepërt e lëngjeve natën vonë mund të shkaktojë vizita të shpeshta në tualet dhe çrregullime të gjumit. Sigurohuni që të pini shumë ujë gjatë gjithë ditës dhe zvogëloni sasinë në orët e fundit para gjumit.

    6. Darkë e lehtë, pa kafeinë ose alkool

    Vaktet e rënda, kafeina (kafeja, çaji, çokollata) dhe alkooli e vështirësojnë gjumin, veçanërisht kur temperatura rritet. Zgjidhni ushqime të lehta, që treten lehtë dhe sigurohuni që darka të hahet të paktën 2-3 orë para gjumit.

  • Çfarë i ndodh gojës suaj nëse flini pa larë dhëmbët? Ekspertët paralajmërojnë pasojat

    Çfarë i ndodh gojës suaj nëse flini pa larë dhëmbët? Ekspertët paralajmërojnë pasojat

    Nëse ndonjëherë ju ka tunduar ideja për të shkuar në gjumë pa i larë dhëmbët, ekspertët paralajmërojnë se ky zakon mund të ketë pasoja serioze për shëndetin tuaj oral.

    Sipas dentistëve, larja e dhëmbëve para gjumit është hapi më i rëndësishëm i higjienës orale gjatë ditës.

    Arsyeja? Gjatë natës, goja prodhon më pak pështymë, çka do të thotë më pak mbrojtje natyrale ndaj baktereve dhe acidit që dëmton dhëmbët.

    Nëse nuk i lani dhëmbët në mbrëmje, mbetjet e ushqimit dhe sheqeri qëndrojnë në gojë për orë të tëra, duke krijuar një mjedis ideal për zhvillimin e kariesit dhe sëmundjeve të mishrave të dhëmbëve.

    Kjo është edhe arsyeja pse shumë njerëz zgjohen me erë të keqe goje dhe ndjesi të pakëndshme në mëngjes.

    Larja para gjumit nuk ndikon vetëm në parandalimin e prishjes së dhëmbëve, por edhe në ndjesinë e freskisë dhe relaksimit që ndihmon për një gjumë më cilësor.

    Dentistët gjithashtu këshillojnë që pas larjes me pastë me fluor, të shmangni shpëlarjen e menjëhershme të gojës me ujë. Lënia e fluorit për disa minuta ndihmon në forcimin e smaltit dhe ofron mbrojtje më të gjatë ndaj kariesit.

    Pra, nëse doni një buzëqeshje të shëndetshme dhe një gjumë të qetë, mos e lini për nesër atë që duhet bërë sonte.

  • “Bari ka mbuluar varrezat”/ Rama kritika kryebashkiakut të Elbasanit, paralajmëron shkarkime si në Vlorë: Duhet të të lënë pa gjumë ty kryetar, jo të flesh më shumë

    “Bari ka mbuluar varrezat”/ Rama kritika kryebashkiakut të Elbasanit, paralajmëron shkarkime si në Vlorë: Duhet të të lënë pa gjumë ty kryetar, jo të flesh më shumë

    Edi Rama: Bari i varrezave në Elbasan mund të bëhet kallam, mund të marrë flakë kollaj. Nëse bari është i qethur si duhet, edhe zjarri nuk merr qiellin, se është e pakonceptueshme të ndodhin gjëra që do t’i faleshin kryetarit të bashkisë së Elbasanit. Nëse Elbasani do të ishte sa Shangai, do ishte ndryshe, por është një qytet që mund ta përshkosh me këmbë çdo ditë. Dhe të mos dijë kryetari i bashkisë së çfarë ndodh…
    Edhe në Bashkinë Elbasan, edhe Lushnjë duhet bërë e njëjta gjë siç u bë me shkarkimin e plotë të drejtorëve me dorëheqje në Vlorë, duhet shkundur e gjithë kjo pemë, sepse 10 mandate në Elbasan kryetar janë një barrë që mua më ka marrë edhe ato orë që flija. Duhet të të lënë pa gjumë ty, jo të flesh më shumë.

    Top Channel

  • Një sy gjumë gjatë ndeshjes në Wimbledon, aktori britanik rrëmben vëmendjen! “Harrohet” çerekfinalja mes Cobolli dhe Djokovic

    Një sy gjumë gjatë ndeshjes në Wimbledon, aktori britanik rrëmben vëmendjen! “Harrohet” çerekfinalja mes Cobolli dhe Djokovic

    Wimbledon-i, një nga ngjarjet më prestigjioze të sportit botëror, është gjithmonë një pikëtakim për yjet e famshëm nga e gjithë bota.

    Një moment i pazakontë ndodhi gjatë ndeshjes së zhvilluar në fushën qendrore mes Novak Djokovic dhe Flavio Cobolli, kur vëmendja e publikut u zhvendos nga loja në tribunë.
    Gjatë barazimit të setit të parë, kamerat fokusuan aktorin e njohur britanik Hugh Grant, i cili ndodhej në mesin e spektatorëve.
    Ajo që u vu re menjëherë ishte fakti se aktori, i ulur me syze dielli, dukej qartësisht në gjumë. Momenti nuk u shpëtoi as kamerave televizive, e as syrit të publikut, dhe pamjet u përhapën me shpejtësi në rrjetet sociale.
    Pavarësisht përpjekjeve të syzeve të diellit për të fshehur situatën, përdoruesit e rrjeteve sociale u treguan të shpejtë në komentet dhe reagimet e tyre. Shumë ndanë meme dhe komente humoristike, duke e parë situatën si një “moment klasik britanik”.
    Në internet, momenti u prit me sportivitet dhe humor. “Kur edhe tenisi i Wimbledon-it nuk mund të të mbajë zgjuar…”, shkroi një përdorues në Twitter.
    Të tjerë e quajtën një nga momentet më “njerëzore” të këtij edicioni, ndërsa disa e përmendën me ironi lodhjen që mund të ketë ndjerë aktori pas ndonjë nate të gjatë.

    Top Channel

  • Zbrazen karriget e PD/ Deputetët e opozitës largohen nga Kuvendi, ironizon Balla: Ora 5 e mirë për gjumë

    Zbrazen karriget e PD/ Deputetët e opozitës largohen nga Kuvendi, ironizon Balla: Ora 5 e mirë për gjumë

    Teksa vijon seanca plenare në Kuvend, deputetët e opozitës kanë braktisur sallën dhe janë larguar.
    Bledi Çuçi bëri apelin për diskutuesit e PD, por as Sali Berisha, as Flamur Noka dhe as Ina Zhupa nuk ishin të pranishëm.
    Ndërkohë, ministri Taulant Balla ironizoi duke thënë se e kanë braktisur për të fjetur gjumë.
    ‘Ora 5, ora e mirë për gjumë, në parlament asnjë deputet i opozitës’, tha ai.
     
     
     

  • Opozita braktis seancën plenare, asnjë deputet në sallë, ironizon Balla: Ora 5 e mirë për gjumë

    Opozita braktis seancën plenare, asnjë deputet në sallë, ironizon Balla: Ora 5 e mirë për gjumë

    Teksa vijon seanca plenare në Kuvend, deputetët e opozitës kanë braktisur sallën dhe janë larguar.
    Bledi Çuçi bëri apelin për diskutuesit e PD, por as Sali Berisha, as Flamur Noka dhe as Ina Zhupa nuk ishin të pranishëm.
    Ndërkohë, ministri Taulant Balla ironizoi duke thënë se e kanë braktisur për të fjetur gjumë.
    ‘Ora 5, ora e mirë për gjumë, në parlament asnjë deputet i opozitës’, tha ai.

  • Ja se sa orë gjumë duhet të bëjnë të moshuarit, sipas doktorit

    Ja se sa orë gjumë duhet të bëjnë të moshuarit, sipas doktorit

    Ndryshe nga bindja e përhapur se, me plakjen, nevojiten më pak orë gjumë, gjumi mbetet një shtyllë kyçe e shëndetit dhe mirëqenies edhe pas moshës 60 vjeç.

    Me kalimin e viteve, ora biologjike ndryshon, gjumi bëhet më i lehtë dhe më i ndërprerë, gjumi i thellë zvogëlohet, ndërsa zgjimet gjatë natës ose periudhat e zgjatura të zgjimit shtohen.

    Si shpjegon Dr. Marc Rey, neurolog dhe president i Institutit Francez të Gjumit dhe Zgjimit, kjo ndodh sepse truri me moshën nuk fle në mënyrë të barabartë, pasi disa zona të tij mbeten aktive për të përpunuar informacione të rëndësishme.

    Gjumi përbëhet nga cikle 90-minutëshe, dhe në fund të çdo cikli, njerëzit përjetojnë një zgjim të shkurtër ose më intensiv. Në pleqëri, këto zgjime zgjaten më shumë, duke u bërë më të dukshme.

    Sa orë gjumë nevojiten tek të moshuarit?
    Sipas Dr. Rey, të moshuarit kanë ende nevojë për 7 deri në 8 orë gjumë natën për të siguruar rikuperimin e duhur të trupit.

    Në mënyrë më specifike, ai rekomandon që njerëzit nga 60 deri në 64 vjeç të flenë midis 7 dhe 9 orësh, ndërsa ata mbi 65 vjeç nga 7 deri në 8 orë. Megjithatë, nevojat individuale ndryshojnë, dhe më e rëndësishmja është të ndiheni të pushuar kur zgjoheni.

    Në lidhje me faktorët që ndikojnë në cilësinë e gjumit tek të moshuarit, si problemet shëndetësore, dhimbjet, çrregullimet e prostatës tek burrat, apo afshe të nxehta dhe djersitjet natën tek gratë.

    Dr. Rey rekomandon një dremitje të shkurtër (siestë) prej deri në 20 minutash, në orarin e drekës që të mos ndikojë në gjumin e natës. Gjithashtu, mbajtja e një stili jetese të shëndetshëm mbetet thelbësore për një gjumë cilësor. Syri.net-iefimerida

  • Temperaturat e larta po na lënë pa gjumë, studimi zbulon se si ndikon i nxehti te shëndeti ynë

    Temperaturat e larta po na lënë pa gjumë, studimi zbulon se si ndikon i nxehti te shëndeti ynë

    Vala e të nxehtit duket se ka ndikuar ndjeshëm në cilësinë e gjumit të njerëzve, sipas një studimi të ri i cili zbulon se në zonat ku temperatura i kalon 25 gradë Celsius, gjasat për të fjetur më pak se shtatë orë rriten me 3.5%.

    Në veçanti, sipas një studimi të kryer nga Universiteti i Kolumbisë, gjatë orëve të mbrëmjes merkuri rritet më shpejt se gjatë ditës në shumicën e zonave të banuara, një fakt që trupi i njeriut e percepton.

    Duke përdorur modele klimatike globale për të parashikuar humbjen e mundshme të gjumit, studiuesit zbuluan se nëse emetimet e gazeve serrë vazhdojnë me të njëjtin ritëm, deri në vitin 2099 çdo person mund të humbasë mesatarisht 50 deri në 58 orë gjumë në javë.

    Kilton Minor, një studiues në Universitetin e Kolumbisë, shpjegoi për Euronews: “Ne zbuluam se në kushte normale të jetesës, njerëzit duket se përshtaten shumë më mirë me temperaturat më të ftohta të jashtme, sesa me kushtet më të ngrohta”.

    Duhet të theksohet se, sipas studiuesve, cilësia e dobët e gjumit mund të rrisë lëndimet në punë, të shkaktojë probleme përqendrimi dhe të rrisë rrezikun e sëmundjeve kardiovaskulare.

    Njerëzit e moshuar gjithashtu mund të jenë më të prekshëm ndaj valëve të të nxehtit, pasi një studim tregon se edhe ekspozimi i lehtë ndaj nxehtësisë mund të zvogëlojë gjumin e thellë tek burrat e moshuar.

  • Pse e kemi kaq të vështirë të bëjmë gjumë të mirë?

    Pse e kemi kaq të vështirë të bëjmë gjumë të mirë?

    Në një botë ku çdo minutë matet me produktivitet, gjumi cilësor është kthyer në një luks të vërtetë. Aty ku dikur nata nënkuptonte pushim, sot ajo është zgjatur artificialisht nga ekranet, alarmet e brendshme të ankthit, dhe fluksi i pandalshëm i informacionit. Dhe ne, në vend që të pushojmë, jemi bërë kronikisht të lodhur.

    Roli i dritës blu dhe teknologjisë

    Një nga sabotuesit më të mëdhenj të gjumit është ekspozimi ndaj dritës blu që vjen nga telefonat, tabletët dhe televizorët. Kjo dritë ndikon drejtpërdrejt në ritmin tonë cirkadian – orën biologjike që i tregon trupit kur të zgjohet dhe kur të flejë. Studime nga Harvard dhe Stanford kanë treguar se vetëm 30 minuta para ekranit vonojnë prodhimin e melatoninës, hormonit të gjumit, me më shumë se një orë.

    Zakonet e darkës që na ndëshkojnë

    Edhe mënyra se si e mbyllim ditën ka ndikim të madh: darkat e vona dhe të rënda, konsumi i kafeinës pas orës 17:00 apo alkooli “për të qetësuar nervat” e natës, në të vërtetë e dëmtojnë ciklin e gjumit. Alkooli mund të na japë ndjesinë se na vë në gjumë më shpejt, por ai prish fazat e thella të gjumit, duke na lënë të pagjumë në mëngjes.

    Stresi dhe hiperaktiviteti mendor

    Mendja moderne është kthyer në një “tablo sinjalistike” e mbingarkuar nga shqetësime, plane dhe kujtime. Shumë njerëz e përjetojnë orarin e gjumit si momentin kur truri, më në fund pa shpërqendrime, fillon të analizojë gjithçka që ndodhi — dhe që nuk ndodhi — gjatë ditës. Kjo është arsyeja pse meditimi, frymëmarrja e thellë dhe krijimi i ritualeve qetësuese para gjumit po rekomandohen gjithnjë e më shumë nga ekspertët e shëndetit mendor.

    Si ta rigjejmë gjumin e munguar?

    Shkenca sugjeron disa zgjidhje të thjeshta, por të fuqishme:

    Mbaj një orar të qëndrueshëm gjumi, edhe gjatë fundjavës.

    Shmang ekranet të paktën një orë para se të shtrihesh.

    Krijo një ambient të errët, të freskët dhe të qetë për të fjetur.

    Zëvendëso rrjetet sociale me një libër të lehtë ose një ushtrim meditativ.

    Shkruaj mendimet që të rëndojnë para gjumit – jo për t’i zgjidhur, por për t’i lënë mënjanë.Gjumi nuk është një luks – është një e drejtë biologjike dhe një themel i mirëqenies sonë. Dhe rikthimi tek një gjumë i mirëfilltë nuk kërkon receta magjike, por përkushtim ndaj vetes dhe ndoshta, një ndjeshmëri të re ndaj ritmit të natyrshëm të trupit tonë.