“Historia do të na gjykojë dhe do të jetë e ashpër ndaj atyre që kryen këtë barbarizëm dhe atyre që nuk thanë asgjë apo mbyllën njërin sy,” tha Pedro Sançez, kritik i hapur i luftës së Izraelit në Gaza, në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së.
Fjalimi në Nju Jork ishte një moment justifikimi për kryeministrin spanjoll të tronditur nga krizat, pas njoftimeve se Britania, Franca dhe të tjerë do ta ndiqnin dhe do ta njihnin zyrtarisht Palestinën.
Të nesërmen, Spanja u bë një nga vendet e para europiane që miratoi një embargo të plotë armësh ndaj Izraelit, teksa Sançez-i mori sërish një rol udhëheqës të rrallë për Madridin në çështjet botërore.
Por ai po përdor gjithashtu luftën e Izraelit në Gaza për të shpëtuar lëkurën e tij politike në një vend që është, bashkë me Irlandën, më pro-palestinezi në Europë.
Ekspertët parashikojnë se ai do të përpiqet ta shfrytëzojë këtë situatë për t’u katapultuar drejt një fitoreje në zgjedhje të parakohshme, duke përfituar nga përçarjet mes politikanëve të djathtë mbi Izraelin dhe duke e mbyllur njëherë e mirë skandalin e korrupsionit që ka mbërthyer partinë e tij socialiste (PSOE).
Muaj të tërë akuzash për klientelizëm dhe mashtrim kanë kërcënuar qeverinë e tij të brishtë të koalicionit dhe kanë prekur disa nga aleatët më të afërt të 53-vjeçarit, për të mos përmendur gruan dhe vëllanë e tij.
Këtë javë, një gjykatë vendosi që vëllai i tij, David, do të gjykohet pasi filloi një punë të mirëpaguar në qeveri, e cila thuhet se ishte krijuar për të nga zyrtarët e partisë.
Nga ana tjetër, një gjykatës njoftoi se Begona Gomez, gruaja e kryeministrit, do të përballet me një seancë gjyqësore për akuzat se kishte përvetësuar fonde shtetërore për të paguar një asistente personale.
Të dy i mohojnë akuzat, dhe kryeministri ka akuzuar gjyqtarët për anshmëri politike.
Por mbështetja për PSOE-në ka rënë në 26–27 për qind në sondazhe, shumë më poshtë krahasuar me 32 për qind që i mundësoi atij të qëndronte në pushtet pas zgjedhjeve të vitit 2023.
Sançez është në terren shumë më të sigurt kur sulmon Benjamin Netanjahun, kryeministrin izraelit. 82 për qind e spanjollëve besojnë se Izraeli po kryen gjenocid në Gaza, sipas një studimi të fundit nga Instituti Mbretëror Elcano.
Ai ishte një nga udhëheqësit e parë të BE-së që bëri thirrje që Brukseli të vendoste sanksione ndaj Izraelit.
Me BE-në të përçarë e të bllokuar, ai vazhdoi përpara me një dekret emergjent masash vendore, përfshirë embargon e armëve, ndalimin e anijeve që transportonin karburant për ushtrinë izraelite të ndalonin në portet spanjolle dhe ndërprerjen e importeve të produkteve që vinin nga vendbanimet e paligjshme hebraike në Bregun Perëndimor të pushtuar.
Kur protestuesit pro-palestinezë penguan garën e përvitshme të çiklizmit Vuelta të zhvillonte fazën e saj finale në Madrid, Sançez i mbështeti ata.
Ai gjithashtu kërkoi bojkot të përgjithshëm të Izraelit nga të gjitha garat sportive ndërkombëtare dhe nga Eurovision Song Contest.
Të mërkurën, ai dërgoi një luftanije të Marinës për të mbrojtur flotën e ndihmave për Gazën të drejtuar nga Greta Thunberg, aktivistja suedeze e klimës.
Në mënyrë domethënëse, Sançez këmbëngul personalisht të përgjigjet ndaj pyetjeve parlamentare për Izraelin dhe Palestinën, në vend që t’ia linte ato ministres së jashtme.
Kjo po funksionon. Kuotat e tij të popullaritetit janë stabilizuar dhe po fillojnë të rimëkëmben. Një sondazh i shtatorit për gazetën El Pais e vendosi PSOE-në një pikë më lart, në 28 për qind.
Spanja është thellësisht e polarizuar dhe e ngujuar në një luftë kulturore midis të djathtës dhe të majtës. Në zgjedhjet e fundit në 2023, partitë e majta të fragmentuara morën së bashku 47.9 për qind të votave. Partitë e djathta arritën 47.2 për qind, me Partido Popular (PP) të qendrës së djathtë që fitoi më shumë vota por pa arritur shumicën.
E djathta ekstreme Vox u përfol si partnere koalicioni për PP para zgjedhjeve, por rezultoi nën pritshmëri, duke e bërë të pamundur një aleancë konservatore.
Sançez mbeti në pushtet me partinë e majtë radikale Sumar pasi arriti të bashkojë një koalicion të gjerë prej tetë partish të majta dhe rajonale për ta mbështetur.
Përçarje kishin filluar të shfaqeshin në këtë aleancë të brishtë, që përfshin komunistë dhe separatistë katalanas e baskë, por Gaza është një kauzë unifikuese në gjithë të majtën.
Kjo nuk është rasti në të djathtën. Vox është hapur pro-Izraelit, por PP-ja mbështet njohjen nga Spanja të Palestinës. Fillimisht, PP-ja kritikoi demonstratat pro-palestineze në Vuelta, duke argumentuar se sporti dhe politika duhet të mbaheshin të ndara.
Ajo gjithashtu ka qenë e pavendosur ta përshkruajë luftën e Izraelit si një “gjenocid”, duke i dhënë Sançezit një tjetër armë për të goditur Alberto Nunez Feijoo-n, liderin e opozitës.
Tani PP-ja po përpiqet me ngut të bindë votuesit se nuk e ka braktisur Palestinën.
“Sa herë që ka një zhvillim në një nga çështjet gjyqësore që e prekin, Sançez del me diçka për Gazën,” i tha një burim i lartë i PP-së gazetës The Telegraph.
“Ne jemi gjithnjë për mbrojtjen e të drejtës së Izraelit për t’u mbrojtur nga sulmet e Hamasit, por kemi thënë gjithashtu se nuk mund t’i përziesh një grup terrorist me popullsinë civile të Gazës.”
Lidhjet e vjetra mes Spanjës dhe Palestinës kanë rrënjë në dekadat e diktaturës fashiste nën Francisko Frankon.
E izoluar ndërkombëtarisht pas Luftës së Dytë Botërore, Spanja e Frankos krijoi marrëdhënie me vendet arabe. Pas vdekjes së tij në vitin 1975, Spanja thelloi marrëdhëniet me Palestinën dhe nuk vendosi marrëdhënie diplomatike me Izraelin deri në vitin 1986.
Në vitet 1960, një numër palestinezësh shkuan në Spanjë për të studiuar dhe disa qëndruan, duke krijuar familje. Një nga ministrat e zotit Sançez, Sira Rego, lindi në vitin 1973 nga një baba palestinez dhe një nënë spanjolle.
Monarkët katolikë të Spanjës, Ferdinandi dhe Izabela, dëbuan të gjithë hebrenjtë që nuk pranuan të konvertoheshin në të krishterë në fund të shekullit XV, gjatë Inkuizicionit.
Prirja anti-imperialiste dhe anti-amerikane në të majtën spanjolle përforcohet nga ndikimi jashtëzakonisht i kufizuar i komunitetit hebre në vend, i cili numëron vetëm 40 mijë vetë.
“Spanja është rast i pazakontë në Europë, pasi nuk ka një komunitet të madh hebre që të ushqejë idenë se shteti i Izraelit ka nevojë për mbrojtje të veçantë,” tha për The Telegraph Ignacio Molina, studiues i lartë në Institutin Mbretëror Elcano të Spanjës.
“Elitat dhe diplomatët spanjollë janë më të shqetësuar për ruajtjen e lidhjeve me botën arabe – mos harroni që Spanja ka një kufi tokësor me Marokun,” shtoi dr. Molina, duke theksuar se nuk kishte të dhëna që tregonin nivele të larta antisemitizmi mes spanjollëve.
“Për zotin Sançez, gjithçka lidhet me Gazën, nga ana morale, strategjike dhe elektorale, është logjike të ndryshojë bisedën dhe të injorojë skandalet e tij.”
Netanjahu i ka sulmuar masat e Sançezit si “një kërcënim gjenocidal kundër shtetit të vetëm hebre në botë”.
Donald Trump, tashmë i tërbuar me Spanjën për refuzimin e saj për t’u angazhuar me objektivat më të larta të shpenzimeve të NATO-s, e sheh njohjen e Palestinës si një “shpërblim për terrorizmin”.
“Shënjetrimi i Izraelit dhe Trump-it është një strategji shumë e mirë për Sançezin,” tha Lluis Orriols, analist politik nga Universiteti Carlos III në Madrid.
“Kjo mbush një boshllëk në një legjislaturë problematike, ku ai nuk ka shumicë për të nxjerrë ligje ose për të kaluar një buxhet, dhe kjo do të thotë se ai mund të zgjerojë hapësirën e tij elektorale në të majtë ndërsa e bën jetën më të vështirë për opozitën në të djathtën.”
PP-ja ka kryesuar në sondazhe me një epërsi të qëndrueshme prej rreth pesë pikësh ndaj PSOE-s që nga zgjedhjet e fundit, kur Vox dhe PP mbetën katër vende larg një shumice. Por Feijoo deri tani nuk ka arritur ta ndryshojë mjaftueshëm situatën për të qeverisur pa të djathtën ekstreme.
Shumica e sondazheve sugjerojnë se Vox dhe PP mund të arrijnë një shumicë së bashku, por ato sondazhe rezultuan të gabuara dy vite më parë.
Sançez ka humbur mbështetës, por ata nuk janë zhvendosur në të djathtën. Ata mund të rikthehen tek ai edhe një herë kur të përballen me perspektivën e qeverisë më të djathtë që nga koha e Frankos.
Konservatorët spanjollë ia kanë vënë nofkën Sançezit “qeni”, një lojë fjalësh mbi emrin e tij, sepse është e pamundur të shpëtosh prej tij.
Pra, a do t’i hedhë “El Perro” zaret e t’u shtojë edhe katër vite të tjera shtatë viteve të tij në krye të Spanjës?
Ai ka përvojë me rikthimet e pamundura. Pas rezultateve katastrofike në zgjedhjet lokale që dukeshin se po i jepnin fund qeverisjes së tij në vitin 2023, ai shpalli zgjedhje të parakohshme në verë dhe doli fitues.
Në vitin 2016, ai dha dorëheqjen gjatë një lufte të brendshme për pushtet, vetëm për t’u rikthyer fuqishëm në primaret e partisë dhe për të rimarrë lidershipin e PSOE-s.
Ione Belarra, udhëheqësja e partisë së majtë Podemos, një ish-aleate e Sançezit, mendon se ai do të rrezikojë sërish. Ajo tha se një plan për t’i bërë një propozim parlamentit për një buxhet të destinuar të dështojë ishte “një hile politike e dizajnuar për të sjellë zgjedhje të parakohshme” në fillim të vitit 2026.
Për momentin, Sançez po i mban strategjitë për vete. Këtë javë ai tha se do të kandidonte për rizgjedhje në vitin 2027, kur i përfundon mandati aktual.
Ai tha: “Kjo është diçka për të cilën kam folur me familjen time dhe me partinë time dhe nëse ata më lejojnë, kam besim se mund të përsërisim një shumicë.” / The Telegraph – Syri.net
