Filmi i regjisorit dhe muzikantit amerikan, Jim Jarmusch ”Father Mother Sister Brother” fitoi sonte ”Luanin e artë” në Festivalin e Filmit në Venecia.
Filmi i Jarmusch fitoi çuditërisht ”Luanin e artë” në Festivalin e 82-të të Filmit në Venecia të shtunën, i cili nderoi gjithashtu filmin historik për Gazën “The Voice of Hind Rajab”.
Filmi “Father Mother Sister Brother” eksploron marrëdhëniet familjare në një triptik midis Nju Xherseit, Dublinit dhe Parisit duke paraqitur një kast të mbushur me yje, përfshirë Adam Driver, Cate Blanchett dhe Tom Waits.
I konsideruar prej kohësh si një nga të preferuarit, filmi i regjisorit Kaouther Ben Hania për Gazën u vlerësua me ”Luanin e argjendtë”, çmimin e dytë më të lartë të festivalit.
Jarmusch e mori çmimin nga një juri e kryesuar nga bashkëkombësi i tij, Alexander Payne.
Ky film fitoi mbi filmat e tjerë të preferuar të kritikëve, përfshirë “The Voice of Hind Rajab” nga regjisori tunizian Kaouther Ben Hania, “A House of Dynamite” nga regjisorja amerikane Kathryn Bigelow dhe “No Other Choice” nga Park Chan Wook i Koresë së Jugut.
”Luani i artë” i vitit të kaluar u fitua nga regjisori spanjoll, Pedro Almodovar për “The Room Next Door”.
Venecia konsiderohet gjerësisht si një nga tre festivalet më të mira të filmit në Evropë, së bashku me Kanën dhe Berlinalen.
Më poshtë vijojnë të gjitha çmimet e dhëna sonte:
Luani i Artë — Filmi më i mirë“Father Mother Sister Brother”
Luani i Argjendtë — Çmimi i madh i jurisë“The Voice of Hind Rajab”
Luani i Argjendtë — Regjisori më i mirëBenny Safdie, “Smashing Machine”
Çmimi special i jurisë“Below the Clouds” nga Gianfranco Rossi
Aktori më i mirëToni Servillo për “La Grazia” (Itali)
Aktorja më e mirëXin Zhilei për “The Sun Rises on Us All” (Kinë)
Skenari më i mirëGilles Marchand për “At Work” (Francë)
Aktorja më e mirë e meLuna Wedler për “Silent Friend” (Gjermani, Francë, Hungari)
Çmimi i publikut Armani Beauty“Calle Málaga” nga Maryam Touzani
Luani i së ardhmes “Short Summer” nga Nastia Korkia
Filmi më i mirë“En El Camino” nga David Pablos (Meksikë)
Çmimi i jurisë speciale“Lost Land” nga Akio Fujimoto (Japoni, Francë, Malajzi, Gjermani)
Regjisori më i mirëAnuparna Roy për “Songs of the Forgotten Trees” (Indi)
Skenari më i mirëAna Cristina Barragan për “The Ivy” (Ekuador, Meksikë, Francë, Spanjë)
Aktorja më e mirëBenedetta Porcaroli për “The Rrëmbimi i Arabellës” (Itali)
Aktori më i mirëGiacomo Covi për “A Year of School” (Itali, Francë)
Filmi më i mirë i shkurtër“Without Kelly,” Lovisa Sirén (Suedi).
Tag: filmi
-
Kinema/ Filmi “Father Mother Sister Brother” i Jim Jarmusch fiton ”Luanin e artë”
-
Filmi ‘Father Mother Sister Brother’ i Jim Jarmusch fiton ‘Luanin e artë’ në Venecia
Filmi ”Father Mother Sister Brother” i regjisorit Jim Jarmusch fitoi sonte ”Luanin e artë”, në Festivalin e Filmit në Venecia.
Ky film eksploron marrëdhëniet familjare në një triptik midis Nju Xherseit, Dublinit dhe Parisit duke paraqitur një kast të mbushur me yje, përfshirë Adam Driver, Cate Blanchett dhe Tom Waits.
Ndërkaq, filmi i regjisorit Kaouther Ben Hania për Gazën, i cili është konsideruar si një nga më të preferuarit gjatë festivalit, u vlerësua me ”Luanin e argjendtë”, çmimin e dytë më të lartë të festivalit.
Filmi i Jarmusch ka triumfuar mbi filmat e tjerë të preferuar si:“The Voice of Hind Rajab” nga regjisori tunizian Kaouther Ben Hania, “A House of Dynamite” nga regjisorja amerikane Kathryn Bigelow dhe “No Other Choice” nga Park Chan Wook i Koresë së Jugut.
Venecia konsiderohet gjerësisht si një nga tre festivalet më të mira të filmit në Evropë, së bashku me Kanën dhe Berlinalen.
Më poshtë është lista e çmimeve të dhëna sonte:
Luani i Artë — Filmi më i mirë“Father Mother Sister Brother”
Luani i Argjendtë — Çmimi i madh i jurisë“The Voice of Hind Rajab”
Luani i Argjendtë — Regjisori më i mirëBenny Safdie, “Smashing Machine”
Çmimi special i jurisë“Below the Clouds” nga Gianfranco Rossi
Aktori më i mirëToni Servillo për “La Grazia” (Itali)
Aktorja më e mirëXin Zhilei për “The Sun Rises on Us All” (Kinë)
Skenari më i mirëGilles Marchand për “At Work” (Francë)
Aktorja më e mirë e meLuna Wedler për “Silent Friend” (Gjermani, Francë, Hungari)
Çmimi i publikut Armani Beauty“Calle Málaga” nga Maryam Touzani
Luani i së ardhmes “Short Summer” nga Nastia Korkia
Filmi më i mirë“En El Camino” nga David Pablos (Meksikë)
Çmimi i jurisë speciale“Lost Land” nga Akio Fujimoto (Japoni, Francë, Malajzi, Gjermani)
Regjisori më i mirëAnuparna Roy për “Songs of the Forgotten Trees” (Indi)
Skenari më i mirëAna Cristina Barragan për “The Ivy” (Ekuador, Meksikë, Francë, Spanjë)
Aktorja më e mirëBenedetta Porcaroli për “The Rrëmbimi i Arabellës” (Itali)
Aktori më i mirëGiacomo Covi për “A Year of School” (Itali, Francë)
Filmi më i mirë i shkurtër“Without Kelly,” Lovisa Sirén (Suedi)./ KultPlus.com
-
Historia e filmit “Rrugë të bardha”, ato që nuk dihen dhe njerëzit që realizuan një prej filmave më të mirë shqiptarë
Nga Neritane Kraja
“Rrugë të bardha” është një film shqiptar i prodhuar në vitin 1974. Regjia është e regjisorit Viktor Gjika, ndërsa skenari nga Vath Koreshi.
Një film që është shfaqur me dhjetëra e dhjetëra herë para viteve ’90, e ku tema e filmit kombinohej me një lojë të mrekullueshme të aktorëve.
Kjo duke krijuar kultin e njeriut që jep jetën në krye të detyrës, kultin e heroit të punës që sakrifikon gjithçka për t’i shërbyer njerëzve deri në fund.
Në qendër të filmit është fillrojtësi Dedë, një djalë i ri i mbushur me entuziazmin e moshës dhe dashuri për punën. Ai endet përgjatë linjës telefonike duke kërkuar shkëputjen.
Njerëzit që jetojnë në një zonë të thella malore presin me padurim të rregullohet linja e t’i urojnë njëri-tjetrit Vitin e Ri.
Ndërkohë që Deda vdes i ngrirë në majë të shtyllës duke luftuar me të ftohtin dhe motin e keq.
Historia e realizimit të filmit lidhet me një skenar të harruar diku prej dy vitesh në sirtarët e Kinostudios. Ndonëse kishte fituar çmimin e parë si skenar, askush nuk e kishte marrë për ta bërë film.
Por megjithatë, ky skenar i harruar, shkruar nga Vath Koreshi, u mor nga regjisori Viktor Gjika. Ai u mbyll tre ditë në shtëpinë e tij duke studiuar skenarin dhe tha “Po”.
Kështu ai dha miratimin për një nga filmat që do të hynte në historinë e kinemasë shqiptare. Ai u bë pjesë e kujtesës dhe adhurimit të publikut për filmin shqiptar dhe kinemanë.
Skenari i shkruar nga Vath Koreshi, fillimisht ishte bazuar mbi një tregim të botuar në gazetën “Zëri i rinisë” së asaj kohe.
Edhe skenari i filmit ishte një skenar tërësisht i veçantë. Nuk kishte asnjë përplasje skenike dramaturgjike, pasi personazhi kryesor Deda ishte një njeri që ecte nëpër borë. Lidhte ca tela të këputur dhe kaq.
Mirëpo në këtë thjeshtësinë e tij në këtë skenar kishte shumë nënshtresa të cilat regjisori, me një mençuri të jashtëzakonshme, i zbërtheu të gjitha një e nga një.
Meritë e regjisorit Viktor Gjika ishte zgjedhja e njerëzve që do të merrnin pjesë në film. Që me leximin e parë të skenarit, ai kishte zgjedhur për interpretimin e rolit të Dedës, aktorin Rikard Ljarja.
Aktorët e tjerë ishin Robert Ndrenika, Minella Borova, Ilia Shtyti, Agim Qirjaqi, Lec Bushati. Ekipit i është bashkangjitur edhe Elida Cangoji, që ishte një studente e vitit të dytë të mjekësisë, e që luante me një lirshmëri për t’u admiruar.
Këta janë njerëzit që duken në film, por edhe ato që nuk duken, kanë një rëndësi të jashtëzakonshme dhe për këtë Viktor Gjika është kujdesur personalisht.
Ishte dashuria e këtyre njerëzve që ishin pas kameras, që nuk duken. Ndonjerit nuk i del as emri, që ndihmuan aq shumë filmin, që të bëhej ashtu siç publiku e sheh.
Sigurisht këtij ekipi të pas kuintave i bashkohet Vath Koreshi, pasi ishte skenaristi i filmit, ose e thënë me fjalë të tjera: “ishte mielli me të cilin gatuhej buka”. Ky ishte një skenar shumë i thjeshtë në dukje, por i jashtëzakonshëm në forcën dhe karakteret që solli.
Pjesë e këtij ekipi të padukshëm, ishte kompozitori Limoz Dizdari, i cili krijoi një kolonë zanore mjeshtërore dhe emotive.
Njëkohësisht, drejtor fotografie Lionel Konomi, mjeshtër i fotografisë, piktor kostumograf Alush Shima dhe padiskutim në krye qëndronte regjisori Viktor Gjika.
Viktor Gjika ishte ai që arriti të bënte atë që konsiderohet si “film-autor”. Kjo sigurisht brenda kornizës së producentit që ishte “Kinostudioja Shqipëria e re”.
Për të krijuar atë stuhinë e tmerrshme të erës dhe borës që shfaqet në film nga fillimi deri në fund, ekipi kishte marrë hua nga Kombinati i Autotraktorëve të asaj kohe një ventilator të fuqishëm gjigand.
Nga ky ventilator punonjësit e prapavijës, me një lopatë hidhnin borë në mënyrë të pandërprerë. Dhe kjo borë fshikullonte fytyrën e Dedës.
Një tjetër njeri që ka kontribut për filmin dhe që i përket njerëzve të padukshëm të filmit është Jorgji Nano.
Ai ishte një inxhinier i Telekomit që kishte instaluar të gjitha linjat ajrore telefonike të Shqipërisë.
Ky ishte njeriu që i mësoi aktorit Rikard Ljarja sjelljet dhe veprimet e një elektriçisti, që nga kamalecët e si të lidhte telat.
Xhirimet e filmit kanë zgjatur për rreth dy muaj, në kushte të vështira. Temperaturat ishin 10-15 gradë nën zero, në Kërrabë në Fushë Arrësit.
Duke i ditur të gjitha këto vështirësi grupi i filmit kishte marrë çdo gjë u duhej me vete.
Kjo pasi që jeta e tyre u zhvendos brenda atyre kapanoneve me dërrasë që shfaqen në film e që në fakt ishin kapanonët e druvarëve të zonës.
Ngjan disi i çuditshëm fakti se me grupin e xhirimet ishte edhe një makinë e mbyllur.
Brenda kësaj dhome kishte një sobë që i shërbente aktorit kryesor të ndërronte rrobat e të merrte një të ngrohtë. Soba nuk fikej kurrë. Orët e xhirimeve ishin të gjata e të vështira.
Madje për skenat e fundit të filmit, aktorit i është dashur të qëndrojë nga ora 7 e mëngjesit deri sa ishte errësuar mbi shtyllë.
Duke ia përshtatur skenarit dhe kohës së brendshme të filmit mes dublash të njëpasnjëshme e të lodhshme, dhe duke pasur parasysh të ftohtin ekstrem. Po ashtu borën që binte në mënyrë krejt të natyrshme.
Në episodet e filmit, nuk ka asnjë truk, madje edhe akulli mbi qerpikë apo në flokë, është i vërtetë. Janë skena të xhiruara krejtësisht në një natyrë e mot të egër.
Realisht historia e këtij filmi, mbështetej në një histori të vërtetë. Filmi i kushtohej aktit heroik të fillrojtësit Pjetër Llesh Doda nga Domgjoni i Fanit.
Ai mbeti në dëborë në moshën 45-vjeçare në përpjekje për të eliminuar defektet e shumta në linjat telefonike. Pikërisht nga kjo histori heroike dhe jetësore u bë filmi në fjalë.
Por mes filmit dhe ngjarjes reale, sigurisht që ka shmangie. Personazhi kryesor, Deda, që në film luhet nga aktori Rikard Ljarja, është i pamartuar dhe kishte një miqësi pak të veçantë me Zanën.
Ajo ishte njëra nga centralistet e qytetit të vogël verior, kur në të vërtetë Pjetri ishte i martuar, kishte fëmijë dhe i kishte lënë në pritje të kthimit.
Mëngjesin 31 dhjetorit 1966, djali i tij i madh e përcolli deri në fund të rrugës, për në punë.
Dedën sipas filmit e gjejnë majë shtylle ditën pasuese, kur në të vërtetë ai është në tokë, e jo majë shtylle.
Gjetjet e trupit ishin penguar nga bora që atë dimër kalonte 2 metër lartësi. Njerëzit që kërkonin nuk kishin pasur fat të gjenin trupin e fillrojtësit.
Ai ishte gjetur vetëm pas pesë javësh, në Kolsh të Kukësit, në fillim të shkurtit 1967, nga një bari dhe falë shkrirjes së borës. Ai u gjet i ruajtur nga bora, nën njërën nga shtyllat.
Grupe të shumta kërkuesish i kishin kaluar sipër pa e vënë re. Pas këtij akti heroik, familja e heroit fillrojtës u ndihmua nga shteti.
Fëmijët u shkolluan, ndërsa bashkëshortja e tij Liza, u punësua si centraliste.
Ajo u punësua në një vend pune që kishte lidhje me të shoqin e vdekur, një punë të cilën ajo e bëri deri në vitin 1994.
Kur u realizua filmi, familja nuk kishte ndonjë informacion paraprak se po bëhej një film i tillë.
Megjithatë Liza e pa e para filmin, para se të shfaqej për një publik të gjerë, pasi filmi u shfaq vetëm për të.
E më pas filmi u shfaq edhe për të gjithë publikun, duke shënuar rekord audience e lotësh.
Filmi “Rrugë të bardha”, shënon të parin film artistik me ngjyra.
Lexo edhe:
GRUAJA E NDRIÇIM XHEPËS RRËFEN SI U DASHURUA ME AKTORIN E NJOHUR: “E ADMIROJA QË NË GJIMNAZ, LASHË ITALINË PËR TË…”
Elegante, sportive, me flokët e kapura pas dhe pothuajse fare pa truk. Është në kafenenë pranë punës dhe i duhet rreth e rrotull të përshëndesë shumë njerëz. Por kjo s’përbën ndonjë problem.
Të paktën asnjëri syresh nuk është ai kureshtari që i ngul sytë me ngulm, me idenë për ta fiksuar në kujtesë duke thënë me vete: Ah, kjo qenka gruaja e Ndriçim Xhepës?!
Tekstin e plotë mund ta lexoni KËTU:
ObserverKult
-
Skandali me ndalimin e filmit shqiptar në Podgoricë, reagon presidenti i Malit të Zi
Kabineti i presidentit të Malit të Zi, Jakov Millatoviq, kërkoi që filmi “Lejleku” i regjisorit kosovar, Isa Qosja, të shfaqet sërish për publikun, pasi shfaqja e tij më 3 shtator u ndërpre me forcë.
Ndërprerja ndodhi për shkak të reagimit të disa qytetarëve, të cilët, mësa dukej, nuk e pranuan faktin që filmi ishte në gjuhën shqipe.
“Presim që policia dhe Zyra e Prokurorit t’i identifikojnë autorët dhe t’i ndjekin penalisht. Është e rëndësishme të mundësohet sërish shfaqja e filmit”, thuhet në deklaratën e lëshuar nga kabineti i Millatoviqit.
Policia e Malit të Zi nuk doli me ndonjë deklaratë zyrtare, por Radios Evropa e Lirë iu tha jozyrtarisht se ajo ende “po mbledh informacione” dhe se “po vepron sipas urdhrave të prokurorit”.
Organizatorët e festivalit Xhada, në të cilin po shfaqej “Lejleku”, konfirmuan se kishte ndodhur një “situatë e pakëndshme” dhe se shfaqja e filmit ishte ndërprerë për arsye sigurie.
Ata nuk deshën të komentonin më shumë për Radion Evropa e Lirë.
Disa parti politike dhe shoqëria civile u bënë thirrje autoriteteve që ta ndëshkojnë urgjentisht këtë lloj sjelljeje të dhunshme dhe të mbrojnë dinjitetin e artistëve, qytetarëve dhe hapësirës publike.
Çfarë tha një nga dëshmitarët?
Jasmin Muriq, i cili ishte pjesë e audiencës, e përshkroi rrjedhën e ngjarjes për Radion Evropa e Lirë:
“Pas skenës së parë dhe fjalëve të para të thëna në shqip, disa njerëz u larguan nga shfaqja, duke bërë komente të këqija. Pas 20 minutash, një grup njerëzish që qëndronin aty pranë, filluan të bërtisnin me zë të lartë, duke kërkuar që shfaqja të ndërpritej”.
Ai tha se një prej organizatorëve u kërkoi atyre të heshtnin dhe të lejonin vazhdimin e filmit, por se ata “e kërcënuan dhe e fyen”, e madje i bënë edhe “me shenja të sulmit fizik”.
Sipas Muriqit, situata u qetësua pak, por rreth 15 minuta më vonë, “u shfaq një grup tjetër prej shtatë ose tetë personash, të moshës midis 20 dhe 40 vjeç”.
“Ata kërkuan me agresivitet dhe me zë të lartë që shfaqja e filmit të ndërpritej menjëherë. Ata bërtitën: ‘Ndaleni menjëherë këtë film’, ‘Asnjë film shqip në [lagjen] Zabjello’, ‘Unë jetoj këtu dhe nuk mund të më shfaqni film shqip”, rrëfeu Muriq.
“Organizatorët vepruan menjëherë sipas ‘urdhrit’. Policia që ishte aty pranë – dy makina në fillim dhe në fund të rrugës – nuk reagoi derisa unë isha atje”, tha ai.
“Kjo nuk ka filluar dje”
Një nga producentët e filmit “Lejleku”, Ivan Gjuroviq, tha për Radion Evropa e Lirë se askush nga institucionet qeveritare kompetente nuk e ka kontaktuar pas ndërprerjes së filmit – “asnjërin nga ekipi i filmit”.
Ai tha se është i befasuar, por nuk i fajëson ata që e shkaktuan incidentin.
“Nuk i fajësoj këta persona. Shoqëria është e helmuar. Me të gjitha informacionet ndaj të cilave ekspozohet, me këtë lloj indoktrinimi, helmimi, asgjë nuk është e habitshme”, tha ai.
Sipas tij, “Lejleku” është një rrëfim për pozitën e grave në zonat e izoluara, përfshirë pjesë të Malit të Zi.
“Në film kanë punuar njerëz nga vende të ndryshme, përfshirë edhe Malin e Zi. Në ekip ka pasur malazezë, serbë dhe shqiptarë. Ky është një rrëfim për ta. Regjisori Isa Qosja ka lindur në fshatin Vuthaj, në kufi me Shqipërinë. Logjike është që filmi të jetë në gjuhën shqipe”, u shpreh Gjuroviq.
Ai e sheh incidentin si një problem më të thellë, sepse “shteti nuk i ka kushtuar aspak kohë ndërtimit të një shoqërie të shëndetshme”.
Sipas tij, shoqëria ndodhet në prag të një krize serioze.
“Kjo nuk ka filluar dje. Shoqëria është e neglizhuar prej kohësh. Lejohet që kushdo të veprojë sipas dëshirës, dhe askush nuk merret seriozisht me luftën kundër këtyre çrregullimeve”, tha Gjuroviq.
Thirrje drejtuar autoriteteve për t’i identifikuar autorët
Ndërprerja e dhunshme e filmit u dënua nga një pjesë e publikut, sektori joqeveritar, si dhe përfaqësues të jetës politike dhe fetare.
Përveç kërkesës që filmi të përsëritet dhe autorët të identifikohen, Zyra e Presidentit të Malit të Zi tha se ndërprerja e dhunshme e shfaqjes së filmit paraqet diskriminim të rëndë dhe jotolerancë të hapur, “vetëm sepse filmi është xhiruar në gjuhën shqipe”.
“Ky është një alarm se vlerat themelore shoqërore po pësojnë një goditje serioze”, thuhet në deklaratë.
Kryetari i Bashkësisë Islame në Mal të Zi, Rifat Fejziq, tha se ndërprerja e filmit është “sulm ndaj diversitetit kulturor” të Malit të Zi.
Sipas zëvendëskryeministrit dhe ministrit të Zhvillimit Ekonomik në Mal të Zi, Nik Gjeloshaj, ndërprerja e dhunshme e shfaqjes së filmit në gjuhën shqipe nuk është vetëm çështje e komunitetit shqiptar, por çështje e Malit të Zi.
“Ata që janë më përgjegjës për reagimin dhe sigurimin e shfaqjes së filmit, janë: presidenti i shtetit, kryeministri dhe kryetari i Kuvendit. Fatkeqësisht, reagimi i tyre mungon”, tha Gjeloshaj.
Zëvendëskryetari i Kuvendit të Malit të Zi, Nikollë Camaj, tha se pret një reagim vendimtar nga institucionet dhe njoftoi se “do të sigurohet personalisht që autoritetet t’i gjejnë organizatorët dhe autorët e kësaj ngjarjeje të neveritshme”.
Delegacioni i Bashkimit Evropian në Mal të Zi, i cili mbështeti financiarisht festivalin Xhada, lëshoi një deklaratë të shkurtër në rrjetin X, duke thënë se “liria e shprehjes artistike është pjesë integrale e lirisë së fjalës dhe një nga vlerat thelbësore demokratike”./REL -
U ndërpre me forcë, Presidenti i Malit të Zi kërkon të rishfaqet filmi në gjuhën shqipe: Autorët të ndiqen penalisht!
Filmi ‘Lejleku’
PODGORICË- Kabineti i presidentit të Malit të Zi, Jakov Millatoviç, kërkoi që filmi “Lejleku” i regjisorit kosovar, Isa Qosja, të shfaqet sërish për publikun, pasi shfaqja e tij më 3 shtator u ndërpre me forcë. Ndërprerja ndodhi për shkak të reagimit të disa qytetarëve, të cilët, mësa dukej, nuk e pranuan faktin që filmi ishte në gjuhën shqipe.
“Presim që policia dhe Zyra e Prokurorit t’i identifikojnë autorët dhe t’i ndjekin penalisht. Është e rëndësishme të mundësohet sërish shfaqja e filmit”, thuhet në deklaratën e lëshuar nga kabineti i Millatoviçit.
Policia e Malit të Zi nuk doli me ndonjë deklaratë zyrtare, por Radios Evropa e Lirë iu tha jozyrtarisht se ajo ende “po mbledh informacione” dhe se “po vepron sipas urdhrave të prokurorit”. Organizatorët e festivalit Xhada, në të cilin po shfaqej “Lejleku”, konfirmuan se kishte ndodhur një “situatë e pakëndshme” dhe se shfaqja e filmit ishte ndërprerë për arsye sigurie.
Ata nuk deshën të komentonin më shumë për Radion Evropa e Lirë. Disa parti politike dhe shoqëria civile u bënë thirrje autoriteteve që ta ndëshkojnë urgjentisht këtë lloj sjelljeje të dhunshme dhe të mbrojnë dinjitetin e artistëve, qytetarëve dhe hapësirës publike.
Jasmin Muriq, i cili ishte pjesë e audiencës, e përshkroi rrjedhën e ngjarjes për Radion Evropa e Lirë:
“Pas skenës së parë dhe fjalëve të para të thëna në shqip, disa njerëz u larguan nga shfaqja, duke bërë komente të këqija. Pas 20 minutash, një grup njerëzish që qëndronin aty pranë, filluan të bërtisnin me zë të lartë, duke kërkuar që shfaqja të ndërpritej”.
Ai tha se një prej organizatorëve u kërkoi atyre të heshtnin dhe të lejonin vazhdimin e filmit, por se ata “e kërcënuan dhe e fyen”, e madje i bënë edhe “me shenja të sulmit fizik”.
Sipas Muriqit, situata u qetësua pak, por rreth 15 minuta më vonë, “u shfaq një grup tjetër prej shtatë ose tetë personash, të moshës midis 20 dhe 40 vjeç”.
“Ata kërkuan me agresivitet dhe me zë të lartë që shfaqja e filmit të ndërpritej menjëherë. Ata bërtitën: ‘Ndaleni menjëherë këtë film’, ‘Asnjë film shqip në [lagjen] Zabjello’, ‘Unë jetoj këtu dhe nuk mund të më shfaqni film shqip”, rrëfeu Muriq.
“Organizatorët vepruan menjëherë sipas ‘urdhrit’. Policia që ishte aty pranë – dy makina në fillim dhe në fund të rrugës – nuk reagoi derisa unë isha atje”, tha ai.
Një nga producentët e filmit “Lejleku”, Ivan Gjuroviq, tha për Radion Evropa e Lirë se askush nga institucionet qeveritare kompetente nuk e ka kontaktuar pas ndërprerjes së filmit – “asnjërin nga ekipi i filmit”.
Ai tha se është i befasuar, por nuk i fajëson ata që e shkaktuan incidentin.
“Nuk i fajësoj këta persona. Shoqëria është e helmuar. Me të gjitha informacionet ndaj të cilave ekspozohet, me këtë lloj indoktrinimi, helmimi, asgjë nuk është e habitshme”, tha ai.
Sipas tij, “Lejleku” është një rrëfim për pozitën e grave në zonat e izoluara, përfshirë pjesë të Malit të Zi.
“Në film kanë punuar njerëz nga vende të ndryshme, përfshirë edhe Malin e Zi. Në ekip ka pasur malazezë, serbë dhe shqiptarë. Ky është një rrëfim për ta. Regjisori Isa Qosja ka lindur në fshatin Vuthaj, në kufi me Shqipërinë. Logjike është që filmi të jetë në gjuhën shqipe”, u shpreh Gjuroviç.
Ai e sheh incidentin si një problem më të thellë, sepse “shteti nuk i ka kushtuar aspak kohë ndërtimit të një shoqërie të shëndetshme”. Sipas tij, shoqëria ndodhet në prag të një krize serioze.
“Kjo nuk ka filluar dje. Shoqëria është e neglizhuar prej kohësh. Lejohet që kushdo të veprojë sipas dëshirës, dhe askush nuk merret seriozisht me luftën kundër këtyre çrregullimeve”, tha Gjuroviç.
Ndërprerja e dhunshme e filmit u dënua nga një pjesë e publikut, sektori joqeveritar, si dhe përfaqësues të jetës politike dhe fetare.
Përveç kërkesës që filmi të përsëritet dhe autorët të identifikohen, Zyra e Presidentit të Malit të Zi tha se ndërprerja e dhunshme e shfaqjes së filmit paraqet diskriminim të rëndë dhe jotolerancë të hapur, “vetëm sepse filmi është xhiruar në gjuhën shqipe”.
“Ky është një alarm se vlerat themelore shoqërore po pësojnë një goditje serioze”, thuhet në deklaratë.
Kryetari i Bashkësisë Islame në Mal të Zi, Rifat Fejziq, tha se ndërprerja e filmit është “sulm ndaj diversitetit kulturor” të Malit të Zi.
Sipas zëvendëskryeministrit dhe ministrit të Zhvillimit Ekonomik në Mal të Zi, Nik Gjeloshaj, ndërprerja e dhunshme e shfaqjes së filmit në gjuhën shqipe nuk është vetëm çështje e komunitetit shqiptar, por çështje e Malit të Zi.
“Ata që janë më përgjegjës për reagimin dhe sigurimin e shfaqjes së filmit, janë: presidenti i shtetit, kryeministri dhe kryetari i Kuvendit. Fatkeqësisht, reagimi i tyre mungon”, tha Gjeloshaj.
Zëvendëskryetari i Kuvendit të Malit të Zi, Nikollë Camaj, tha se pret një reagim vendimtar nga institucionet dhe njoftoi se “do të sigurohet personalisht që autoritetet t’i gjejnë organizatorët dhe autorët e kësaj ngjarjeje të neveritshme”.
Delegacioni i Bashkimit Evropian në Mal të Zi, i cili mbështeti financiarisht festivalin Xhada, lëshoi një deklaratë të shkurtër në rrjetin X, duke thënë se “liria e shprehjes artistike është pjesë integrale e lirisë së fjalës dhe një nga vlerat thelbësore demokratike”./REL -
Presidenti i Malit të Zi kërkon të rishfaqet filmi në gjuhën shqipe
(Radio Evropa e Lirë) – Kabineti i presidentit të Malit të Zi, Jakov Millatoviq, kërkoi që filmi “Lejleku” i regjisorit kosovar, Isa Qosja, të shfaqet sërish për publikun, pasi shfaqja e tij më 3 shtator u ndërpre me forcë.
Ndërprerja ndodhi për shkak të reagimit të disa qytetarëve, të cilët, mësa dukej, nuk e pranuan faktin që filmi ishte në gjuhën shqipe.
“Presim që policia dhe Zyra e Prokurorit t’i identifikojnë autorët dhe t’i ndjekin penalisht. Është e rëndësishme të mundësohet sërish shfaqja e filmit”, thuhet në deklaratën e lëshuar nga kabineti i Millatoviqit.
Policia e Malit të Zi nuk doli me ndonjë deklaratë zyrtare, por Radios Evropa e Lirë iu tha jozyrtarisht se ajo ende “po mbledh informacione” dhe se “po vepron sipas urdhrave të prokurorit”.
Organizatorët e festivalit Xhada, në të cilin po shfaqej “Lejleku”, konfirmuan se kishte ndodhur një “situatë e pakëndshme” dhe se shfaqja e filmit ishte ndërprerë për arsye sigurie.
Ata nuk deshën të komentonin më shumë për Radion Evropa e Lirë.
Disa parti politike dhe shoqëria civile u bënë thirrje autoriteteve që ta ndëshkojnë urgjentisht këtë lloj sjelljeje të dhunshme dhe të mbrojnë dinjitetin e artistëve, qytetarëve dhe hapësirës publike.
Çfarë tha një nga dëshmitarët?Jasmin Muriq, i cili ishte pjesë e audiencës, e përshkroi rrjedhën e ngjarjes për Radion Evropa e Lirë:
“Pas skenës së parë dhe fjalëve të para të thëna në shqip, disa njerëz u larguan nga shfaqja, duke bërë komente të këqija. Pas 20 minutash, një grup njerëzish që qëndronin aty pranë, filluan të bërtisnin me zë të lartë, duke kërkuar që shfaqja të ndërpritej”.
Ai tha se një prej organizatorëve u kërkoi atyre të heshtnin dhe të lejonin vazhdimin e filmit, por se ata “e kërcënuan dhe e fyen”, e madje i bënë edhe “me shenja të sulmit fizik”.
Sipas Muriqit, situata u qetësua pak, por rreth 15 minuta më vonë, “u shfaq një grup tjetër prej shtatë ose tetë personash, të moshës midis 20 dhe 40 vjeç”.
“Ata kërkuan me agresivitet dhe me zë të lartë që shfaqja e filmit të ndërpritej menjëherë. Ata bërtitën: ‘Ndaleni menjëherë këtë film’, ‘Asnjë film shqip në [lagjen] Zabjello’, ‘Unë jetoj këtu dhe nuk mund të më shfaqni film shqip”, rrëfeu Muriq.
“Organizatorët vepruan menjëherë sipas ‘urdhrit’. Policia që ishte aty pranë – dy makina në fillim dhe në fund të rrugës – nuk reagoi derisa unë isha atje”, tha ai.
“Kjo nuk ka filluar dje”Një nga producentët e filmit “Lejleku”, Ivan Gjuroviq, tha për Radion Evropa e Lirë se askush nga institucionet qeveritare kompetente nuk e ka kontaktuar pas ndërprerjes së filmit – “asnjërin nga ekipi i filmit”.
Ai tha se është i befasuar, por nuk i fajëson ata që e shkaktuan incidentin.
“Nuk i fajësoj këta persona. Shoqëria është e helmuar. Me të gjitha informacionet ndaj të cilave ekspozohet, me këtë lloj indoktrinimi, helmimi, asgjë nuk është e habitshme”, tha ai.
Sipas tij, “Lejleku” është një rrëfim për pozitën e grave në zonat e izoluara, përfshirë pjesë të Malit të Zi.
“Në film kanë punuar njerëz nga vende të ndryshme, përfshirë edhe Malin e Zi. Në ekip ka pasur malazezë, serbë dhe shqiptarë. Ky është një rrëfim për ta. Regjisori Isa Qosja ka lindur në fshatin Vuthaj, në kufi me Shqipërinë. Logjike është që filmi të jetë në gjuhën shqipe”, u shpreh Gjuroviq.
Ai e sheh incidentin si një problem më të thellë, sepse “shteti nuk i ka kushtuar aspak kohë ndërtimit të një shoqërie të shëndetshme”.
Sipas tij, shoqëria ndodhet në prag të një krize serioze.
“Kjo nuk ka filluar dje. Shoqëria është e neglizhuar prej kohësh. Lejohet që kushdo të veprojë sipas dëshirës, dhe askush nuk merret seriozisht me luftën kundër këtyre çrregullimeve”, tha Gjuroviq.
Thirrje drejtuar autoriteteve për t’i identifikuar autorëtNdërprerja e dhunshme e filmit u dënua nga një pjesë e publikut, sektori joqeveritar, si dhe përfaqësues të jetës politike dhe fetare.
Përveç kërkesës që filmi të përsëritet dhe autorët të identifikohen, Zyra e Presidentit të Malit të Zi tha se ndërprerja e dhunshme e shfaqjes së filmit paraqet diskriminim të rëndë dhe jotolerancë të hapur, “vetëm sepse filmi është xhiruar në gjuhën shqipe”.
“Ky është një alarm se vlerat themelore shoqërore po pësojnë një goditje serioze”, thuhet në deklaratë.
Kryetari i Bashkësisë Islame në Mal të Zi, Rifat Fejziq, tha se ndërprerja e filmit është “sulm ndaj diversitetit kulturor” të Malit të Zi.
Sipas zëvendëskryeministrit dhe ministrit të Zhvillimit Ekonomik në Mal të Zi, Nik Gjeloshaj, ndërprerja e dhunshme e shfaqjes së filmit në gjuhën shqipe nuk është vetëm çështje e komunitetit shqiptar, por çështje e Malit të Zi.
“Ata që janë më përgjegjës për reagimin dhe sigurimin e shfaqjes së filmit, janë: presidenti i shtetit, kryeministri dhe kryetari i Kuvendit. Fatkeqësisht, reagimi i tyre mungon”, tha Gjeloshaj.
Zëvendëskryetari i Kuvendit të Malit të Zi, Nikollë Camaj, tha se pret një reagim vendimtar nga institucionet dhe njoftoi se “do të sigurohet personalisht që autoritetet t’i gjejnë organizatorët dhe autorët e kësaj ngjarjeje të neveritshme”.
Delegacioni i Bashkimit Evropian në Mal të Zi, i cili mbështeti financiarisht festivalin Xhada, lëshoi një deklaratë të shkurtër në rrjetin X, duke thënë se “liria e shprehjes artistike është pjesë integrale e lirisë së fjalës dhe një nga vlerat thelbësore demokratike”.
-
Venecia / Filmi për vrasjen e vajzës 6-vjeçare në Gaza nga Izraeli thyen rekordin me 23 minuta duartrokitje
Drama e Kaouther Ben Hanias, e cila zhvillohet në Gaza ”The Voice of Hind Rajab”, një nga titujt më të diskutueshëm në Festivalin e Filmit në Venecia të këtij viti duke pasur parasysh temën e trajtuar, mori atë që mund të jetë një rekord i festivalit të filmit: 23 minuta e 50 sekonda ovacione.
Publiku shpërtheu në duartrokitje dhe brohorima ”Palestina e lirë, pasi dritat u ndezën, sipas deadline.com.
Ishte sigurisht reagimi më i madh në festivalin e këtij viti për dramën, e cila rindërton ngjarjet që lidhen me vrasjen e 6-vjeçares Hind Rajab, katër kushërinjve të saj, tezes dhe xhaxhait dhe dy ndihmësve mjekësorë që erdhën në ndihmë të saj, pasi makina e tyre u qëllua nga forcat izraelite ndërsa përpiqeshin të largoheshin nga Qyteti i Gazës, në janar 2024.
Këtu në Venecia, mendohej se debutimi në gjuhën angleze i Pedro Almodóvar, filmi i vitit të kaluar ”The Room Next Door”, kishte qenë mbajtësi i rekordit të ovacioneve me 18 minuta.
Po ashtu, duartrokitjet më të gjata të regjistruara në një festival filmi kishin qenë duartrokitjet më këmbë prej 22 minutash për filmin e Guillermo del Toro të vitit 2006, ”Pan’s Labyrinth”, në Festivalin e Filmit në Kanë.
Pas shfaqjes së sotme, ndërsa filluan thirrjet “Palestina e lirë”, aktori i Hind Rajab, Motaz Malhees, mori një nga shumë flamuj palestinezë në audiencë dhe e ngriti atë.
Disa anëtarë të audiencës u panë dhe u dëgjuan duke qarë gjatë filmit – dhe disa ende qanin edhe pasi mbaroi.
Javën e kaluar, një numër i yjeve të Hollivudit iu bashkuan Hind Rajab si producentë ekzekutivë, përfshirë Brad Pitt, Joaquin Phoenix, Rooney Mara, Alfonso Cuarón dhe Jonathan Glazer. -
Filmi për vrasjen e vogëlushes në Gaza merr duartrokitje rekord në Venecia
“The Voice of Hind Rajab”, me regji nga Kaouther Ben Hania, mori një duartrokitje historike prej 23 minutash në Festivalin e Filmit në Venecia, duke tejkaluar duartrokitjet që dikur i ishin dhënë filmit “Pan’s Labyrinth”.
Filmi riinterpreton historinë e 6-vjeçares Hind Rajab, e vrarë në Gaza së bashku me familjen e saj dhe dy ndihmësmjekë në janar 2024. Në premierë, aktori Motaz Malhees valëviti një flamur palestinez, duke nxitur brohoritjet “Palestina e Lirë”, ndërsa aktorët mbajtën lart foton e Hind.
Yje të Hollivudit, përfshirë Joaquin Phoenix, Rooney Mara dhe Brad Pitt, janë caktuar si producentë ekzekutivë. Tunizia e ka paraqitur filmin për çmimet Oscar të vitit të ardhshëm në kategorinë e Filmit më të Mirë Ndërkombëtar, ku shihet si një pretendent i fortë.
Kritikët e kanë quajtur filmin urgjent, tërheqës dhe emocionalisht shkatërrues, megjithëse disa e kanë vënë në dyshim kornizën e tij etike. Për shumë, ai është bërë një simbol kinematografik i vuajtjeve të Gazës dhe një thirrje e fuqishme për drejtësi.
ObserverKult
-
Ndërpritet shfaqja e filmit në gjuhën shqipe në Podgoricë, reagon delegacioni i BE
Shfaqja e filmit “Lejleku” të regjisorit shqiptar, Isa Qosja, në festivalin e filmit Xhada në Podgoricë të Malit të Zi, u ndërpre derisa po shfaqej për publikun në mjedis të hapur më 3 shtatorit, njoftuan organizatorët.
Ajo u ndërpre për shkak të pakënaqësive të shprehura zëshëm nga një grup personash ende të panjohur, të cilëve, siç thuhet, u pengoi fakti që filmi ishte në gjuhën shqipe.
Organizatorët konfirmuan se ndodhi një “situatë e pakëndshme” dhe se shfaqja e filmit u ndërpre.
“Pasi një grup individësh shprehën pakënaqësi për shkak të shfaqjes së filmit, vendosëm që, për arsye sigurie, ta ndërprisnim shfaqjen. Policia, sipas detyrës zyrtare, mbrëmë doli në vendngjarje”, deklaruan organizatorët e festivalit.
Policia nuk i ka bërë të ditura rezultatet e hetimit. Radio Evropa e Lirë ka dërguar pyetje që lidhen me epilogun e hetimeve.
Ndërprerjen e dhunshme të filmit “Lejleku” e dënuan ashpër organizatat joqeveritare, të cilat theksuan se kjo përbën sulm të rrezikshëm ndaj lirisë së shprehjes artistike e kulturore dhe shpërfaqje të hapur të urrejtjes për shkak të përkatësisë kombëtare dhe gjuhës.
“Një grup dhunuesish ndërpreu shfaqjen vetëm pse filmi ishte në gjuhën shqipe. Është shqetësuese që një sulm i tillë ndodh në një shtet shumetnik ku gjuha shqipe, sipas Kushtetutës, është gjuhë zyrtare”, theksuan OJQ-të malazeze.
Një nga shfaqjet në natyrë në festivalin e filmit Xhada
Ato thanë se presin nga policia dhe prokuroria të zbulojnë autorët dhe u bëjnë thirrje partive në pushtet të reagojnë.
“Partitë në pushtet mbajnë përgjegjësi për një sërë provokimesh nacionaliste që i paraprinë këtij rasti, dhe rrjedhimisht edhe për destabilizimin e Malit të Zi si shtet qytetar. U bëjmë thirrje përfaqësuesve më të lartë të pushtetit të parandalojnë incidente të tjera dhe prishjen e harmonisë multietnike”, thanë to.
Shqetësim për ndërprerjen e dhunshme shprehu edhe delegacioni i Bashkimit Evropian në Mal të Zi, i cili e kishte financuar festivalin Xhada.
“Liria e shprehjes artistike është pjesë përbërëse e lirisë së fjalës dhe një nga vlerat thelbësore demokratike”, theksoi delegacioni në rrjetin X.
Festivali i filmit Xhada mbahet që dhjetë vjet dhe është festival ndërkombëtar i filmit debutues. Të gjithë filmat dhe dokumentarët shfaqen kryesisht në hapësira të hapura në Podgoricë.
Filmi i gjatë malazez “Lejleku”, i regjisorit kosovar Isa Qosja, u shfaq premierë në shtator të vitit 2024 në Festivalin Ndërkombëtar të Filmit PriFest në Prishtinë.
Ngjarja zhvillohet në fshatin e braktisur Vuthaj, të banuar me popullsi shqiptare, në kufirin malazezo-shqiptar.
Tema e emigracionit rrëfehet përmes historisë së tri brezave të grave fatkeqe.
Ky është projekti i parë malazez që u mbështet nga fondi evropian i filmit Eurimages, me 80 mijë euro. Filmi u realizua nga kompania “Artikulacija” e Podgoricës, në bashkëpunim me ABHO Film dhe ABA Film nga Mali i Zi, si edhe me shtëpi të tjera produksioni nga Shqipëria, Kosova dhe Maqedonia e Veriut./ REL
-
Pas incidentit me filmin “Lejleku” në Mal të Zi: Isë Qosja: Ne gjithmonë do të flasim shqip, do mendojmë shqip dhe do të veprojmë shqip
“Lejleku”, filmi artistik me metrazh të gjatë nga regjisori i njohur Isë Qosja është përcjellë me probleme në festivalin “Dzada Fest” që po mbahet së fundi në Podgoricë të Malit të Zi, shkruan KultPlus.
Filmi është ndëprerë pas incidentit të krijuar nga disa të rinj, të cilët nuk kanë duruar që në këtë festival të shfaqet një film në gjuhën shqipe. Si pasojë, në këtë incident ka reaguar edhe policia.
E filmi “Lejleku” që pengoi një grup të njerëzve në Podgoricë, rrëfimin e ka të shtrirë pikërisht në këtë shtet, në vendlindjen e regjisorit Qosja, që në një intervistë më të hershme pat deklaruar se këtë film e ka bërë me zemër, sepse ia ka dedikuar vendit të tij të lindjes.
“Gjithçka që vjen nga pikëpamjet primitive të nacionalizimit ekstrem serb, nuk paraqet befasi për mua. Jam i bindur që gjuha e filmit është gjuhë e shenjtë e një populli dhe nëse kjo i bën të vuajnë, do të vuajnë përjetë. Ne gjithmonë do të flasim shqip, do mendojmë shqip dhe do të veprojmë shqip…Edhe kur filmi flet me gjuhën e artit”, ka thënë Isë Qosja për KultPlus.
Filmi “Lejleku” është prezantuar premierë vitin e kaluar në PriFest në Prishtinë, dhe në këtë film me rolet e tyre janë paraqitë: Arta Dobroshi, Donat Qosja, Shkumbin Istrefi, Arben Bajraktaraj, Flonja Kodheli, Doresa Rexha, Mirush Kabashi, Kumrije Hoxha, Zyliha Miloti, Luan Jaha, Selman Jusufi, Safete Rogova, Gentian Anastasi, Besa Tusha./ KultPlus.com