Tag: festohet

  • Sot është Dita Ndërkombëtare e Përkthimit- festohet që nga viti 1953

    Sot është Dita Ndërkombëtare e Përkthimit- festohet që nga viti 1953

    Kjo ditë shënohet çdo 30 shtator në shumë vende të botës, në nderim të përkthyesit të parë të Biblës, Shën Jeronimit, i cili konsiderohet si mbrojtës i shenjtë i përkthimit.

    Kjo është një mundësi për të shfaqur krenarinë për këtë profesion, që njëherësh është duke u bërë gjithnjë e më i domosdoshëm në fushën e përparimit global.

    Kjo ditë kishte nisur të festohej nga Federata Ndërkombëtare e Përkthimit, që nga viti 1953. Në vitin 1991 Federata lansoi idenë e njohjes ndërkombëtare të ditës së përkthimit, për të shprehur solidaritet të komunitetit mbarë botëror të përkthimit, si një përpjekje për të promovuar përkthimin profesional në vende të ndryshme, duke mos u kufizuar vetëm në ato të krishtera.

    ObserverKult

    Lexo edhe:

    SHUMICA GABOJNË: KUJDES, KËTO FJALË NUK SHKRUHEN ME -Ë FUNDORE

  • Dita e Shën Kozmait! Festohet çdo 24 gusht në manastirin e Kolkondasit në Libofshë të Fierit

    Dita e Shën Kozmait! Festohet çdo 24 gusht në manastirin e Kolkondasit në Libofshë të Fierit

    Me qindra besimtarë të krishterë, kanë nisur mbrëmjen e së shtunës festimet për ditën e Shën Kozmait.

    Ata i janë drejtuar manastirit në Kolkondas të Libofshës ku dhe kanë nisur pelegrinazhin me besimin te fuqia mrekullibërëse e Shenjtorit Kozm.
    Mëngjesin e sotëm mesha u mbajt nga kreu i kishës ortodokse, Kyrepeshkopi  Joan Pelushi, përpos urimit në fjalën e tij ai dhe edhe një mesazh, që drita dhe mirësia të përhapet admire ndaj shënjtorëve nuk është i mjaftueshmë, sepse të gjithë ne duhet t’i imitojmë ata në sjellje dhe në vepra.
    Në këtë datë të shënuar besimtarët luten të kenë shëndet dhe lumturi në familje.
    Një pjesë e madhe e besimtarëve e kaluan natën në manastir, duke kryer të gjitha ritet fetare. Festa e Shën Kozmait është një ndër më të rëndësishme të besimit të krishterë në Myzeqe, për shenjtorin jo vetëm martir të besimit, por edhe të arsimit, duke dhënë një kontribut të veçantë në përhapjen e gjuhës shqipe

    Top Channel

  • Kuriozitete për birrën me rastin e ditës botërore

    Kuriozitete për birrën me rastin e ditës botërore

    Sot festohet Dita Ndërkombëtare e Birrës. Fillimisht e nisur në Shtetet e Bashkuara, në Santa Cruz të Kalifornisë për të qenë më të saktë, dita e birrës filloi me qëllimin e festimit të mjeshtërisë së prodhimit të saj, sipas daysoftheyear.com.

    Fjala “birrë” rrjedh nga fjala latine “bibere” që do të thotë “të pish”. Ky term evoluoi përmes anglishtes së vjetër si “beor” në “birrë”. Udhëtimi i saj gjuhësor pasqyron praninë e gjatë të birrës në kulturën njerëzore.

    Gjermania është shtëpia e birrarisë ”Weihenstephan” në Freising, e themeluar në vitin 1040. Kjo birrari ka prodhuar birrë për gati 1 000 vjet duke shfaqur traditat e thella të prodhimit të birrës në vend.

    Birra ka një histori interesante dhe fakte unike argëtuese që mund të diskutohen me një grup miqsh, veçanërisht në ditën e saj! Për shembull, ndoshta të gjithë nuk e dinë se ishte Amendamenti i 18-të i Kushtetutës së SHBA-së që e bëri alkoolin të paligjshëm në vitin 1919!

    Oktoberfest filloi në Mynih në vitin 1810 si një festë e dasmës mbretërore të princit të kurorës, Ludwig me princeshën Therese të Saksonisë-Hildburghausen.

    Në panairin shtetëror të vitit 2010 në Teksas, SHBA, birra e skuqur fitoi çmimin për ushqimin më kreativ të skuqur! (Kush e dinte se birra mund të skuqej?)

    Në përgjigje të Aktit të Ndalimit të Birrës në Amerikë, Winston Churchill deklaroi se kjo ishte një “fyerje për të gjithë historinë e njerëzimit”.

    Një tubacion birre u krijua në Gjermani, ku më shumë se 100 000 gallonë birrë u transportuan përmes tubacioneve 7,1 kilometra për t’u shërbyer vizitorëve në një festival muzike heavy metal. Qëllimi ishte që bari të mos shkatërrohej nga kamionët e birrës që lëviznin para dhe mbrapa mbi ambientet e festivalit.

    Dita e birrës jo vetëm që u zgjerua në fushëveprim, por edhe në madhësi. Ajo shpejt filloi të fitonte njohje ndërkombëtare dhe ndjekje brenda vetëm një viti.

    Midis vitit 2007, kur filloi në Santa Cruz, dhe ku aktualisht nuk festohet, festohet në 207 qytete, 50 vende dhe në gjithë kontinentet!/atsh/ KultPlus.com

  • Festohet pelegrinazhi i Ballëm Sulltan të Martaneshit në Bulqizë, besimtarët shprehin lutjet e tyre

    Festohet pelegrinazhi i Ballëm Sulltan të Martaneshit në Bulqizë, besimtarët shprehin lutjet e tyre

    Qindra besimtarë dhe besimtare nga e gjithë Shqipëria qe i përkasin fesë Bektashiane kanë shkuar për të festuar ne vendin e quajtur Ballëm Sulltan të njësisë administrative Martanesh të rrethit të Bulqizës, ku është festuar peligrinazhi i përvitshëm botëror, i cili festohet me 29 qershor të çdo viti.

    Besimtar dhe besimtare janë ngjitur drejt vendit të shenjtë i Ballëm Sulltanit të cilët kanë ndezur qirinj duke shprehur lutjet e tyre.
    Në këtë pelegrinazh ishte i pranishëm kryegjyshi botëror Dede Edmond Brahimaj dhe shumë Baballarë të Tyrbeve nga e gjithë Shqipëria.
    Në fjalën e tij kleriku i madh Baba Edmond Brahimaj uroi të gjithë besimtarët të cilët kishin ardhur në vendin e shenjtë i cili përkon me themelimin e 155 vjetorit të Ballëm Sultan në Martanesh.
    Ai tha është pikërisht ky vend i shenjtë për të larguar energjitë negative dhe dhe të reflektojmë duke marrë uratat e njëri-tjetrit.
    E pranishme ishte edhe Kryebashkiakja e Bashkisë Bulqizë, Festime Mjeshti, e cila uroi të gjithë besimtarët.

    Top Channel

  • Dita e Gënjeshtrave, origjina e saj dhe si festohet nëpër Europë

    Dita e Gënjeshtrave, origjina e saj dhe si festohet nëpër Europë

    Gëzuar Ditën e Gënjeshtrave – e quajtur ndryshe April’s Fools Day – festohet nga shumë vende çdo vit më 1 Prill.E njohur për faktin se u jep njerëzve ‘leje’ për të bërë shaka me partnerët, miqtë, anëtarët e familjes dhe kolegët e tyre, kjo ditë është një mundësi për të punuar rrengjet më të çuditshme.Por cila është origjina e kësaj dite dhe si e festojnë vendet europiane këtë festë të çuditshme?Çfarë është dita e 1 prillit?Dita përbëhet nga shaka dhe gënjeshtra dhe njerëzit shpesh thërrasin “April’s Fools!” ose “Gëzuar 1 prillin!”, zakon ky që është respektuar për qindra vjet.Shumë e gjurmojnë origjinën e zakonit që në Francën mesjetare ku 25 Marsi dikur ishte dita e Vitit të Ri, derisa kalendari Julian u ndryshua në 1564 në kalendarin Gregorian. Para kësaj, festimet e Vitit të Ri kulmuan më 1 prill. Pasi 1 janari u miratua zyrtarisht si Dita e Vitit të Ri, ata që harruan të ndryshonin datën dhe vazhduan të festonin më 1 Prill, u tallën dhe u etiketuan si budallenj ‘fools’.Historianët e kanë lidhur ditën me festat e pranverës. Të tjerë kanë theksuar se festivali Holi në Indi, i cili gjithashtu zhvillohet në mars, mund të jetë burimi i ditës.Cila është referenca e parë e qartë për Ditën e Gënjeshtrave?Referenca e parë vjen nga një poemë komike flamande e 1561 nga Eduard de Dene, në të cilën një fisnik dërgon shërbëtorin e tij para-mbrapa për të kryer punë të bezdisshme dhe të pafrytshme.Si festohet dita e 1 prillit në Europë?Vende të ndryshme kanë mënyrat e tyre për të bërë shaka me ‘viktimat’ e 1 prillit.Në Francë, Belgjikë, Itali dhe në zonat frëngjishtfolëse të Zvicrës, festimet përfshijnë ngjitjen e një peshku prej letre në kurrizin e sa më shumë njerëzve pa u vënë re, dhe më pas bërtitjen “Poisson d’Avril” / “Pesce d’Aprile” (“peshk prilli!”). Shumë sugjerojnë që peshqit mund t’i referohen kafshëve që kapen lehtësisht.Dita e Gënjeshtrave festohet vetëm për gjysmë dite në Angli. Shakatë dhe gënjeshtrat lejohen vetëm deri në mesditë, rregulla e mirësjelljes thotë se kur ora shënon 12:00, ju duhet të kuptoni shakatë tuaja. Kushdo që bën shaka pas mesditës konsiderohet si budallai zyrtar i prillit.Më argëtuese janë festimet e 1 prillit në Skoci, të cilat zgjasin dy ditë. Quhet Dita Gowkie, sepse gowk – ose qyqe – është simbol i budallait. Kjo ka bërë që disa të mendojnë se 1 prilli ishte i lidhur fillimisht me të qenit një qyqar. Dita e parë festohet nga njerëzit që bëjnë shaka, ndërsa e dyta – e njohur si Dita Tailie – është kur njerëzit vendosin bishta në kurrizin e njëri-tjetrit.Në Irlandë, ndërkohë, tradita dikton dërgimin e dikujt në një ‘punë budallai’. Viktima dërgohet për të dorëzuar një letër, ku supozohet se kërkon ndihmë. Kur personi merr letrën, ata e hapin atë, e lexojnë dhe i thonë lajmëtarit se do t’i duhet t’ia çojnë letrën një personi tjetër. Kjo vazhdon për një kohë derisa dikujt i vjen keq dhe i tregon se çfarë thotë letra: “Dërgoje budallain te dikush tjetër”.Në Holandë, qytetarët priren të hedhin një peshk ose të gjuajnë me llastiqe në drejtim të fqinjëve të tyre dhe të bërtasin “haringgek”.Gjermanët bëjnë një shaka të quajtur “Aprilscherz”, e cila ka të bëjë me rrëfimin e një historie të egër, por përgjithësisht të padëmshme, e cila është krijuar plotësisht për të mashtruar të tjerët.Në Greqi, mashtrimi me sukses i dikujt në këtë ditë thuhet se i sjell fat shakaxhiut për të gjithë vitin.Polakët kanë një paralajmërim: “Prima Aprilis, uważaj, bo się pomylisz!”, që përkthehet në “Dita e Gënjeshtrave të Prillit, kini kujdes – mund të gaboni!”Spanja dhe Portugalia festojnë të dyja në ditë të ndryshme. Portugezët nuk e festojnë Ditën e Gënjeshtrave më 1 Prill dhe preferojnë të dielën dhe të hënën para Kreshmës. Në këtë ditë, njerëzit hedhin miell tek kalimtarët që nuk dyshojnë. Sa për spanjollët, dita e shakave festohet më 28 dhjetor si Dita e të Pafajshmëve të Shenjtë, gjatë së cilës askush nuk mund të mbajë përgjegjësi për veprimet e tyre, pasi shakaxhinjtë konsiderohen të pafajshëm./ Shqip.alKy është artikull ekskluziv i Revistës Monitor, që gezon të drejtën e autorësisë sipas Ligjit Nr. 35/2016, “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e lidhura me to”.Artikulli mund të ripublikohet nga mediat e tjera vetm duke cituar “Revista Monitor” shogëruar me linkun e artikullit origjinal.

  • Shaka pa zarar! Si festohet Dita e Gënjeshtrave në vende të ndryshme

    Shaka pa zarar! Si festohet Dita e Gënjeshtrave në vende të ndryshme

    1 Prilli apo Dita e Gënjeshtrave nuk ka një zanafillë të mirëpërcaktuar, por qëllimi i saj mbetet i njëjtë: rrengje dhe shaka që nuk dëmtojnë askënd. Vende të ndryshme kanë mënyrat e tyre për të mashtruar ‘prenë’ duke sjellë tradita mjaaft interesante.
    Në Francë, Belgjikë, Itali dhe zonat frankofone të Zvicrës e festojnë duke ngjitur një peshk letre në shinën e njerëzve, duke bërë të pamundurën të dallohen dhe më pas thërrasin “peshk prilli!” Sipas historive, peshku tregon që kapesh lehtë.

    Në Angli, Dita e Gënjeshtrave festohet vetëm gjysmë dite. Rrengjet dhe shakatë lejohen deri në mesditë dhe pasi akrepat e orës shënojnë 12:00, duhet t’i zbulosh rrengjet. Kushdo që bën të tilla pas mesditës, konsiderohet ‘viktima’ e 1 Prillit.
    Në Skoci, 1 Prilli festohet për dy ditë. Quhet Dita e Qyqes pasi simbolizon njeriun naiv. Dita e parë festohet me rrengje, ndërsa në të dytën njerëzit i ngjisin njëri-tjetrit bishta në shpinë.
    Në Irlandë, tradita thotë që t’i ngarkosh dikujt “një detyrë të kotë”.Viktimës i jepet një letër ku gjoja kërkon ndihmë. Kur marrësi merr letrën, e hap, e lexon dhe i thotë lajmësit se duhet ta çojë diku tjetër. Kjo vazhdon derisa dikujt t’i vijë keq dhe i tregon atij përmbajtjen e letrës: “Dërgoje te dikush tjetër”.
    Në Hollandë, fqinjtë hedhin peshk drejt njëri-tjetrit.
    Gjermanët luajnë “Aprilscherz” ku duhet të thuash një histori të pabesueshme, por të padëmshme që të gënjesh të tjerët.
    Në Greqi, thonë se kur gënjen dikë në këtë ditë i sjell fat të mirë për gjithë vitin.
    Spanja dhe Portugalia festojnë në ditë të ndryshme. Portugezët nuk e festojnë më 1 Prill dhe preferojnë të dielën dhe të hënën para Kreshmëve. Në këtë ditë, hidhet miell drejt kalimtarëve. Në Spanjë, dita e rrengjeve festohet më 28 dhjetor si Dita e të Pafajshmëve të Shenjtë që do të thotë se askush s’mund të ndëshkohet pasi mashtruesit konsiderohen të pafajshëm.

    Në Islandë synohet që dikush të bëjë “shëtitjen e prillit”. Pra duhet që dikush të mashtrohet dhe të shkojë në një vend tjetër. Edhe agjencitë e lajmeve marrin pjesë në Ditën e Gënjeshtrave. Në vitin 2014, Iceland Review postoi një artikull me titullin “Google firmos marrëveshje me Islandën” duke thënë se lajmi fals ishte pjesë “e një tradite të gjatë të medias islandeze”.

  • Sot është Dita e Nevruzit, festa që simbolizon rilindjen

    Sot është Dita e Nevruzit, festa që simbolizon rilindjen

    Sot është Dita e Nevruzit, një festë nga më të rëndësishmet për komunitetin bektashi. Ndonëse shumica e vendeve në botë e festojnë më 21 mars, në Shqipëri kjo festë festohet më 22. Përveç se një festë fetare në Shqipëri, Nevruzi njihet edhe ndërkombëtarisht prej OKB-së si Dita Ndërkombëtare e Nevruzit.
    Nevruzi, që do të thotë “ditë e re” në persisht, është shumë më tepër se thjesht fillimi i një viti të ri, është një festë e lashtë e jetës, rilindjes dhe triumfit të dritës mbi errësirën. Me rrënjë që shtrihen mbi 3000 vjet në epokën e Zoroastrianizmit, Nevruzi paralajmëron ardhjen e pranverës dhe festohet në ekuinoksin e pranverës.
    Në këtë ditë, përveç riteve fetare, besimtarët bektashinj shkëmbejnë edhe vizita e dhurara me njëri-tjetrin. Gjithashtu tryezat shtrohen si për festë, ku nuk mungon byreku me monedhë, jeshillëqet, mishi i pjekur dhe sultjashi. Kjo ëmbëlsirë në bazë të saj ka qumështin, që simbolizon qumështin e nënës, orizin që simbolizon bollëkun dhe sherbetin që merret i kënduar në teqe.
    Dita e Nevruzit bashkon kultura të ndryshme në të gjithë Iranin, Azinë Qendrore, Kaukazin, Ballkanin dhe më gjerë, duke ofruar zakone dhe vlera të pasura të zakoneve.
    Origjina e Nevruzit mund të gjurmohet në perandorinë e lashtë persiane dhe në kalendarin Zoroastrian, ku shënonte një nga ditët më të shenjta të vitit. Fillimisht një kohë e shenjtë për të festuar rilindjen e natyrës, Nevruzi evoluoi gjatë shekujve në një festë laike të përqafuar nga komunitete të shumta etno-gjuhësore dhe kulturore.
    Sot, Nevruzi festohet nga njerëz me prejardhje të ndryshme fetare dhe kulturore, duke reflektuar një dëshirë universale për rinovim, paqe dhe prosperitet. Njohja ndërkombëtare nga UNESCO dhe Kombet e Bashkuara nënvizon rëndësinë e saj si një ngjarje kulturore unifikuese në botën tonë gjithnjë e më të ndërlidhur.

  • 14 Mars – Zgjohen Zanat e Pranverës

    14 Mars – Zgjohen Zanat e Pranverës

    Në lashtësi, sipas Kalendarit Julian, marsi ishte muaji i parë i vitit.

    Në Evropë, kalendari Julian u zbatua derisa në vend të tij u vendos Kalendari Gregorian në vitin 1582.
    Por, në gjuhën e sotme shqipe ruhen ende gjurmë të kalendarit Julian.
    Pra, nëse viti kalendarik fillon me marsin, ka kuptim që muaji i shtatë të jetë shtatori, i teti tetori, i nënti nëntori dhe i dhjeti dhjetori.
    Edhe muajt e tjerë kanë lidhje me bujqësinë. Qershori është muaji i Qershive dhe Korriku, muaji i korrjeve. Ishte koha kur stinët ishin më të dallueshme.
    “Dita e Verës është dita në të cilën stërgjyshërit tanë, kur s’kish lindur krishtërimi, kremtonin bashkë me romakët dhe grekërit e vjetër, në nderim të perëndive të luleve, të shelgjeve.
    Kur shkrin dimri, kur qaset vera e buzëqeshur, e hollë dhe e gjatë si në pikturë të Botticellit. Dhe ashtu leu festa hiroshe që e quajnë Dita e Verës…”
    Ky është në fakt përkufizimi poetik i Faik Konicës për Ditën e Verës.
    Nga pikëpamja historike, Dita e Verës është shumë e hershme, me origjinë të lashtë pagane.
    Ajo ishte një festë mbarëshqiptare, që kremtohej si në Veri edhe në Jug, por me nuanca të ndryshme, sipas krahinave.
    Ka të bëjë me ringjalljen; me ringjalljen pranverore të natyrës në raport me dimrin, në nderim të natyrës së bukur shqiptare dhe bimësisë që merr jetë.
    Thuhet se ajo është festë arbëreshe e trashëguar në veçanti nga qytetarët e VALM-it Elbasanit (Skampa e lashtë) dhe festohet më 14 mars.
    Më 13 mars njerëzit marrin një tufë të vogël bari të njomë bashkë me rrënjët dhe dheun, që ta kenë në mëngjesin e datës 14 mars në shtëpi.
    Ky zakon i lashtë ruhet dhe festohet jo vetëm në Elbasan, po edhe në Dibër, Strugë e Prespë.
    Pse në Elbasan?
    Rezulton se Dita e Verës është kremtuar në mbarë viset shqiptare.
    Por Elbasani, ende shumë ndryshe nga pjesa tjetër e Shqipërisë, është vendi ku Dita e Verës ndihet dhe përjetohet në kuptimin më të plotë të fjalës.
    Zanafillën “Dita e Verës” e ka në faltoren Zana e Çermenikës, e ndërtuar në rrethinat e qytetit të Elbasanit, e cila ishte perëndesha e gjuetisë, pyjeve dhe e të gjithë natyrës.
    Sipas gojëdhënës, kjo zanë dilte nga faltorja e saj ditën e 14 marsit. E trashëguar brez pas brezi, kjo festë popullore, është një ditë, e cila sot identifikon edhe vetë qytetin e Elbasanit.
    Kushdo që do të kalojë këto ditë pranë Elbasanit do të ndjejë aromën ndjellëse të ballakumeve.
    Ballakumet janë ëmbëlsira tradicionale e kësaj feste. Në Elbasan gatuhen vetëm në këtë ditë.
    Kjo i bën ato edhe më të veçanta. Janë ëmbëlsirat që gatuhen me miell misri të situr mirë, gjalpë bio dhe sheqer të imët.
    “Verore” quhet byzylyku prej fijesh të bardhë dhe të kuqe që lidhet në kyçin e dorës dhe zgjidhet kur të shihet dallëndyshja e parë.
    Në disa krahina, veroret varen në degë pemësh, kryesisht dafinash, që dallëndyshet t’i marrin e të sjellin mbarësi.
    Dita e verës, si festohet në qytete të ndryshme?
    Fëmijët e Tropojës kanë zgjimin më të bukur në Ditën e Verës. Ata zgjohen mes lulesh, gjethesh e fijesh bari, të vendosura mbi jastëkë nga nënat e tyre herët në mëngjes.
    Më pas, fëmijët gjatë gjithë ditës këpusin dëllinja dhe i bashkojnë ato në një vend në formën e mullarit.
    Dëllinjave u vihet flaka në mbrëmje dhe fëmijët këndojnë dhe vallëzojnë rreth flakëve të larta.
    Për shkak të klimës paksa më të ftohtë, në Tropojë dita e Verës festohet në fund të Marsit – fillim Prilli (zakonisht data 6 prill).
    Edhe në Dibër fëmijët ndezin zjarre në mbrëmje. Por një tjetër karakteristikë e veçantë është se njerëzit atje zgjohen herët “për të mbyllur dyert”, një rit pagan ky i festimeve.
    Në Skrapar gatimi i Ditës së Verës është lakror me hithra. Qyteti i Pogradecit e feston këtë ditë më vezë të ziera të lyera në të kuqe.
    Fëmijët ndezin zjarre dhe vejnë në duar “veroret”. Në Korçë festohet nga disa në 1 Mars e nga të tjerë në 14 Mars. Përgjithësisht datat ndryshojnë sipas besimeve fetare.
    Kosovë “Dita e Verëzës”
    Në Kosovë, pjesë e festimeve janë daljet e të rinjve e të rejave në sheshe fshatrash, në bjeshkë, mbledhja e luleve të para.
    Vallëzimi e kënga, ndezja e zjarreve dhe gatimet speciale me miell misri e gruri, të cilat kanë ngjashmëri, por nuk janë si ballokumet e Elbasanit.
    Dita e Verës përfshin festime të të dy kulteve tona të vjetra, të Diellit dhe të Gjarpërit.
    Ndizen flakadane në majat e maleve dhe të kodrave, në shumë krahina bëhen zjarret e kashtës, thuren e jepen veroret, shëtitet në natyrë, mblidhen familjet e fiset.
    Është ditë begatie. Zgjohen Zotat e Bimësisë./AgroWeb.org