Ndërsa protestat e tyre për katastrofën vdekjeprurëse të stacionit të trenit në Novi Sad vazhdojnë, studentët e universitetit në Serbi kanë gjetur aleatë të papritur.
Motoçiklistë, traktoristë dhe veteranë lufte, siguruan një demonstratë njëditore të organizuar nga studentët në Suboticë këtë të shtunë.
Qyteti me më shumë se 90,000 banorë në Serbinë veriore me një pakicë të konsiderueshme hungareze ka disa universitete, studentët e të cilave kanë organizuar bllokada që nga nëntori pas shembjes vdekjeprurëse të tendës në stacionin e trenit të Novi Sadit, duke vrarë 16 persona.
Ata ende besojnë se përgjegjësit nuk janë sjellë plotësisht para drejtësisë.
Një numër i madh demonstruesish pritej të mbërrinin në qytet nga fshatrat përreth dhe nga kryeqyteti rajonal Novi Sad, disa prej të cilëve mbërritën me biçikletë ose në këmbë.
Meqenëse demonstruesit ishin sulmuar më parë nga huliganë, të cilët disa i pretendonin se ishin besnikë të partisë në pushtet SNS, në Beograd dhe Novi Sad, tubimi në Suboticë filloi nën masa të rrepta sigurie.
Policia devijoi trafikun nga shumica e rrugëve që të çonin në qendër të qytetit, dhe rrugët për në qendër të qytetit të përdorura nga protestuesit u bllokuan plotësisht nga fermerë që mbështesnin protestat me traktorë, ndërsa veteranët e luftës patrulluan vendet e demonstratave që nga pasditja.
Edhe pse arritëm të flisnim vetëm me një person midis veteranëve, i cili na tha se nuk po demonstronin, por ishin atje për të “mbrojtur fëmijët”, të tjerë të pranishëm në protesta i thanë Euronews se grupi, të cilët morën pjesë të gjithë në luftëra dhe konflikte në ish-Jugosllavi në vitet 1990, ishin të motivuar nga pakënaqësia dhe zemërimi për trajtimin e shtetit, duke përfshirë pensionet poshtëruese.
Meqenëse zonat përreth Suboticës janë kryesisht bujqësore, shumica e fermerëve kanë ardhur edhe për të mbrojtur fëmijët e tyre që ndjekin universitetet lokale, por ne takuam edhe një student të arteve liberale, i cili kishte shkuar në qytet me një traktor të marrë hua nga ferma e prindërve të tij.
‘Është mirë të shohësh energjinë’
Pavarësisht rëndësisë së saj si “shporta e bukës” e vendit të Ballkanit Perëndimor, disa në Vojvodinë, e njohur për numrin e konsiderueshëm të pakicave, ndihen të lënë pas dore krahasuar me pjesët e tjera të Serbisë.
«Ky vend ka qenë në rënie për 30 vjet», tha për Euronews një grua hungareze e moshës së mesme, që punon në një zyrë postare në një fshat të Vojvodinës.
“(Qeveritë e ndryshme) na kanë marrë 30 vitet më të mira të jetës sonë, 80% e fëmijëve tanë janë larguar nga vendi. Ne duhet të krijojmë ndryshime këtu, sepse nuk mund të japim më shumë nga jeta jonë.”
Një grua në të 30-at i tha Euronews se beson që korrupsioni është problemi më i madh që po e pengon vendin të ecë përpara, për të cilin ajo fajëson Presidentin Aleksandar Vuçiç.
Ajo nuk ka jetuar në vend për 10 vitet e fundit dhe u habit nga dinamika e protestave aktuale, të cilat i përmend si arsyen e saj për t’u kthyer në shtëpi.
“Është kaq mirë të shohësh energjinë që njerëzit kanë treguar! Është e mahnitshme t’i shohësh ata duke shkuar nga një qytet në tjetrin dhe duke mbledhur shtresa të ndryshme të shoqërisë”, tha ajo për Euronews.
Serbia, fillimisht një nga gjashtë republikat në Jugosllavinë socialiste, është qeverisur nga qeveri nga i gjithë spektri politik gjatë tre dekadave të fundit. Veçanërisht, ajo u vu nën sanksione të ashpra ndërkombëtare gjatë qeverisë së njeriut të fortë Slobodan Millosheviq në vitet 1990.
Edhe pse ekonomia e vendit është rimëkëmbur kryesisht, disa zona rurale ende vuajnë nga moszhvillimi, duke i detyruar shumicën e të rinjve dhe të aftëve të largohen për në qytete të mëdha ose të shpërngulen jashtë vendit, në kërkim të një jete më të mirë.
Studentët që patën mundësi të flisnin me ne ishin shumë të disiplinuar në komentet e tyre rreth dëshirës për të parë pasoja domethënëse për tragjedinë në Novi Sad dhe lirimin e të burgosurve për protestë, por jo përmbysjen e qeverisë.
Në të kundërt, kryetari i bashkisë së Novi Sadit, Milan Gjuriç, ka thënë që nga fillimi se qëllimi i vërtetë i demonstratave është që Vuçiç të japë dorëheqjen, dhe shumica e protestuesve pajtohen me këtë, përveç organizatorëve.
«Ne duam ta ripërcaktojmë sistemin. Ne nuk jemi politikanë, nuk kemi qëllime politike. Ne duam të jetojmë në një sistem më të mirë që nuk është aq i korruptuar, kështu që duam vetëm një të ardhme më të mirë», tha për Euronews Gjuriç, i cili vjen nga partia SNS e Vuçiçit.
Protesta njëditore përfshinte aktivitete për fëmijë, një ekspozitë vizatimorësh, shpërndarje ushqimesh, një koncert dhe madje edhe fishekzjarre.
Pjesa më domethënëse e demonstratës ishin 16 minutat e heshtura, tashmë të zakonshme, në kujtim të 16 të vrarëve në Novi Sad, e cila ishte veçanërisht e fuqishme në dritën e zhurmës që bënin ata para dhe pas saj me fishkëllimat dhe vuvuzelat plastike./ Euronews.