Lajmidites.com

Tag: drejtave

  • Vendet evropiane paralajmërohen se po rrezikojnë jetën e azilkërkuesve

    Vendet evropiane paralajmërohen se po rrezikojnë jetën e azilkërkuesve

    Këshilli i Evropës u bëri thirrje të enjten 46 shteteve anëtare që të mos ia delegojnë vendeve të treta përpunimin e kërkesave për azil, duke paralajmëruar se kjo praktikë mund të vendosë në rrezik jetën e mijëra njerëzve.

    “Politikat e eksternalizimit mund të rezultojnë në nënshtrimin e njerëzve ndaj torturës ose keqtrajtimeve të tjera, dëbimeve kolektive dhe ndalimit arbitrar, ose mund të vënë jetën e tyre në rrezik,” tha Komisioneri i Këshillit të Evropës për të Drejtat e Njeriut, Michael O’Flaherty. Ai shtoi se këto politika gjithashtu mund të pengojnë aksesin efektiv në azil dhe t’u mohojnë individëve mjetet juridike.

    Raporti i ri i Këshillit, organi mbikëqyrës i të drejtave të njeriut në Evropë, thekson tre fusha ku rreziqet janë veçanërisht të mëdha: përpunimi i jashtëm i kërkesave për azil, procedurat e kthimit të jashtëm dhe delegimi i kontrollit kufitar vendeve me histori të shkeljeve të rënda të të drejtave të migrantëve.

    Disa shtete, si Italia, tashmë kanë nisur t’ia kalojnë trajtimin e emigrantëve vendeve jashtë BE-së. Qeveria e Giorgia Melonit hapi qendra pritjeje në Shqipëri, të cilat më vonë u shndërruan në struktura riatdhesimi. Por muajin e kaluar, Gjykata e Drejtësisë së BE-së urdhëroi kthimin e azilkërkuesve të dëbuar nga Italia drejt Shqipërisë, duke vënë në pikëpyetje ligjshmërinë e kësaj praktike.

    Edhe Gjykata Evropiane e të Drejtave të Njeriut, në vitin 2022, kishte bllokuar transferimin e azilkërkuesve nga Mbretëria e Bashkuar në Ruandë. Megjithatë, Londra ka nënshkruar së fundmi një marrëveshje me Francën për riatdhesimin e azilkërkuesve.

    Në arenën ndërkombëtare, katër shtete afrikane, Eswatini, Ruanda, Sudani i Jugut dhe Uganda, kanë rënë dakord të pranojnë migrantë të dëbuar masivisht nga SHBA gjatë administratës së Donald Trump, ndërsa El Salvadori u bë vendi i parë i Amerikës Latine që pranoi emigrantë të deportuar nga Shtetet e Bashkuara./ The local – Syri.Net

  • Presidentja Osmani priti Komisionerin e Lartë të OSBE-së për Pakicat Kombëtare, Christophe Kamp

    Presidentja Osmani priti Komisionerin e Lartë të OSBE-së për Pakicat Kombëtare, Christophe Kamp

    Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, ka pritur dje në takim Komisionerin e Lartë të OSBE-së për Pakicat Kombëtare, Christophe Kamp.

    Gjatë takimit, Presidentja Osmani theksoi se Kosova ka një nga sistemet më të avancuara në Evropë për mbrojtjen e të drejtave të njeriut dhe se vendi mbetet i përkushtuar ndaj garantimit të të drejtave të të gjithë qytetarëve, pa dallim etnie, feje apo përkatësie tjetër, përcjellë KultPlus.

    Presidentja gjithashtu përmendi punën e përditshme të Presidencës përmes Këshillit Konsultativ për Komunitete, që bashkëpunon me përfaqësuesit e komuniteteve jo-shumicë për të adresuar shqetësimet e tyre dhe për të gjetur zgjidhje konkrete. Ajo ritheksoi rëndësinë e fuqizimit të qytetarëve, avancimit të standardeve demokratike dhe promovimit të diversitetit si vlerë të shoqërisë.

    Osmani rikujtoi se Kushtetuta e Kosovës, e bazuar mbi standardet më të avancuara demokratike, ofron mekanizma të fuqishëm për mbrojtjen e identitetit kulturor, gjuhësor dhe fetar të komuniteteve, duke e bërë Kosovën shembull të demokracisë gjithëpërfshirëse.

    Gjithashtu, Presidentja dhe z. Kamp diskutuan për rëndësinë e bashkëpunimit të vazhdueshëm mes institucioneve të Kosovës dhe OSBE-së, përmes programeve që synojnë forcimin e demokracisë, të drejtave të njeriut dhe sundimit të ligjit, ku Kosova ka shfaqur progres të qëndrueshëm./KultPlus.com

  • Kush i zotëron të drejtat e autorit për punën e krijuar nga Inteligjenca Artificiale?

    Kush i zotëron të drejtat e autorit për punën e krijuar nga Inteligjenca Artificiale?

    Inteligjenca Artificiale (AI) gjeneruese ka ngritur dy dilema kryesore mbi të drejtat e autorit. E para ka të bëjë me kompensimin për veprat që përdoren për të trajnuar modelet e AI-së. E dyta, më pak e diskutuar, lidhet me veprat që AI-ja vetë prodhon. Ligji i të drejtave të autorit i njeh këto të drejta autorëve njerëzorë, por çfarë ndodh me veprat që nuk kanë një autor njerëzor?
    SHBA-të ka vendosur një precedent të qartë. Në vitin 2023, Zyrës së të Drejtave të Autorit iu dha mbrojtje për romanin grafik Zarya of the Dawn, por u refuzua mbrojtja për çdo imazh të krijuar nga AI, duke ruajtur vetëm tekstin dhe organizimin njerëzor. Gjykata e Apelit federale vendosi po atë vit se vepra e krijuar nga AI “A Recent Entrance to Paradise” nuk mund të përfitonte mbrojtje, sepse veprat duhet të jenë të “autorizuara fillimisht nga një njeri”. Mesazhi është i qartë: Vetëm përdorimi i AI-së, pa ndërhyrjen njerëzore kreative, nuk jep të drejtën e autorësisë.
    Kina ka zgjedhur rrugën e kundërt. Gjykata e Internetit e Pekinit vendosi se imazhet e krijuara nga AI mund të marrin mbrojtje të të drejtave të autorit, duke konsideruar se investimi intelektual i përdoruesit në zgjedhjen e komandave dhe përmirësimin e rezultateve përbën krijimtari njerëzore.
    Britania e Madhe dhe Irlanda zënë një pozicion të ndërmjetëm: Të dy vendet ofrojnë mbrojtje për “veprat e gjeneruara nga kompjuteri”, megjithëse kjo mbrojtje mund të jetë e pasigurt. Konsultimet e fundit sugjerojnë se ky sistem mund të ndryshohet, dhe Këshilli Irlandez për AI ka rekomanduar një mbrojtje të kufizuar për disa vepra të krijuara nga AI, një propozim që ka hasur rezistencë nga sektori kreativ.
    Divergjenca ligjore globale krijon sfida për bizneset. E njëjta vepër e krijuar nga AI mund të ketë mbrojtje ligjore në Pekin, por të jetë në domen publik në Boston. Kjo ka implikime për softuerin, kodin kompjuterik dhe transaksionet korporative, ku pronësia e materialeve është kyçe.
    Ekspertët paralajmërojnë se strategjia e së ardhmes duhet të përfshijë rishkrimin e kontratave, strukturimin e strategjive të pronësisë intelektuale dhe përdorimin e sekreteve tregtare dhe konfidencialitetit për mbrojtjen e përmbajtjeve të krijuara nga AI. Ligjet tradicionale të të drejtave të autorit po sfidohen nga makinat që mund të komponojnë, programojnë dhe krijojnë në shkallë të madhe, duke kërkuar një riformulim të rregullave të pronësisë intelektuale për epokën digjitale.

  • Reagim pas heqjes së përmendores së Isuf Celajt në Vuthaj

    Reagim pas heqjes së përmendores së Isuf Celajt në Vuthaj

    Heqja e përmendores së luftëtarit të të drejtave shqiptare, Isuf Celaj, ka nxitur reagime të forta nga komuniteti shqiptar. Në një deklaratë publike, nipi i tij, Gzim Celaj, e ka cilësuar këtë akt si një goditje ndaj historisë dhe dinjitetit të shqiptarëve në Mal të Zi.

    “Me indinjatë të thellë dhe shqetësim të madh, dënojmë aktin e paprecedentë të heqjes së përmendores së Isuf Celajt. Ky veprim përfaqëson një goditje të rëndë ndaj kujtesës historike, dinjitetit të komunitetit shqiptar dhe vlerave të bashkëjetesës demokratike,” tha ai.

    Gzim Celaj theksoi se Isuf Celaj nuk ishte figurë që nxit ndasi, por një mbrojtës i të drejtave të shqiptarëve dhe një zë i drejtësisë që ka treguar guxim e humanizëm edhe për qytetarë të etnive të tjera.

    Ai shtoi se familja dhe komuniteti nuk do të heshtin përballë këtij provokimi dhe do të ndërmarrin çdo hap ligjor e demokratik për të mbrojtur figurën dhe trashëgiminë e tij.

    Në fund të reagimit, ai bëri thirrje institucioneve ndërkombëtare dhe organizatave për të drejtat e njeriut që të dënojnë këtë akt dhe të mbështesin përpjekjet për respektimin e historisë shqiptare në Mal të Zi.

    “Përmendorja mund të hiqet, por ideali i tij nuk shuhet,” përfundoi ai./KultPlus.com

  • “Qeveria mori masa për të ndëshkuar zyrtarët që kryen shkelje të të drejtave të njeriut”, raporti i DASH për Shqipërinë: Paraburgimi i zgjatur mbetet problem

    “Qeveria mori masa për të ndëshkuar zyrtarët që kryen shkelje të të drejtave të njeriut”, raporti i DASH për Shqipërinë: Paraburgimi i zgjatur mbetet problem

    Departamenti Amerikan i Shtetit ka publikuar raportin për vitin 2024, në lidhje me të drejtat e njeriut, përfshirë dhe Shqipërinë.

    Sa i përket vendit tonë, në raport theksohet nuk pati ndryshime të rëndësishme në situatën e të drejtave të njeriut në Shqipëri gjatë vitit.
    Sipas raportit, qeveria ndërmori hapa të besueshëm për të identifikuar dhe ndëshkuar zyrtarët që kryen shkelje të të drejtave të njeriut.
    Por më tej theksohet se sa i përket seksionit për arrestimet dhe paraburgimin, aplikohet në formë të zgjatur dhe pa akuza.
    Sipas raportit, evidentohet se Avokati i Popullit, Komiteti Shqiptar i Helsinkit dhe Instituti për Aktivizëm dhe Ndryshim Social kanë evidentuar se zgjatja e periudhës së paraburgimit mbetet një problem i vazhdueshëm.
    “Ligji dhe kushtetuta ndalonin arrestimin dhe ndalimin arbitrar dhe parashikonin të drejtën e çdo personi për të kundërshtuar ligjshmërinë e arrestimit ose ndalimit të tij në gjykatë. Qeveria në përgjithësi i respektoi këto kërkesa. Ligji kërkon që shumica e hetimeve paraprake të përfundojnë brenda tre muajsh, por prokurori ka të drejtë të zgjasë këtë periudhë. Paraburgimi nuk duhet të zgjasë më shumë se tre vjet. Sipas Ministrisë së Brendshme dhe Drejtorisë së Përgjithshme të Burgjeve (DPB), nuk është raportuar asnjë rast ku personat të jenë mbajtur përtej afateve të parashikuara me ligj.
    Mungesa e gjyqtarëve dhe prokurorëve vonoi procedurat penale. Burimet e kufizuara materiale, mungesa e hapësirës, menaxhimi i dobët i kalendarit gjyqësor, stafi i pamjaftueshëm dhe mosparaqitja e avokatëve dhe dëshmitarëve gjithashtu e penguan sistemin gjyqësor të gjykonte çështjet në kohën e duhur. Sipas DPB-së, procesi i verifikimit të sistemit të drejtësisë e përkeqësoi situatën dhe çoi në vende të lira në gjykata dhe prokurori”, thuhet në raport.
    Sa i përket mbrojtjes së refugjatëve, raporti i DASH shprehet: Qeveria bashkëpunoi me Zyrën e Komisionerit të Lartë të OKB-së për Refugjatët (UNHCR) dhe organizata të tjera humanitare në ofrimin e mbrojtjes dhe ndihmës për refugjatët, refugjatët e kthyer ose azilkërkuesit, si dhe persona të tjerë të shqetësuar. UNHCR, nëpërmjet partnerit të saj, Shërbimeve Shqiptare për Refugjatët dhe Migrantët, monitoroi intervistat personale me azilkërkuesit gjatë procesit të përcaktimit të statusit të refugjatit dhe mbështeti integrimin e tyre.

    Top Channel

  • Raporti i DASH-it: Në Ballkanin Perëndimor ka kufizime të lirisë së medias

    Raporti i DASH-it: Në Ballkanin Perëndimor ka kufizime të lirisë së medias

    Departamenti amerikan i Shtetit, në raportin e tij të ri mbi gjendjen e të drejtave të njeriut në botë, ka vlerësuar se në vendet e Ballkanit Perëndimor janë të kufizuara liria e shprehjes dhe liria së medias. Po ashtu, është konstatuar se presidenti i entitetit të Bosnje e Hercegovinës, Republika Sërpska, Millorad Dodik, me sulme të shtuara verbale dhe juridike, ka minuar rendin kushtetues të Bosnjës.
    Raporti për vendet e Ballkanit Perëndimor nënvizon gjithashtu një problem të evidentuar edhe në raportet e mëparshme – mosndëshkimin e krimeve të luftës.

    Në pjesën për Kosovën, në raportin e parë të Departamentit të Shtetit nën administratën e presidentit Donald Trump, thuhet se autoritetet nuk kanë ndërmarrë hapa të qëndrueshëm për t’i identifikuar, hetuar dhe ndjekur penalisht dhe ndëshkuar zyrtarët që kanë kryer shkelje të të drejtave të njeriut.
    Për Shqipërinë thuhet se “Qeveria, partitë politike dhe grupet kriminale kanë përdorur lidhje të drejtpërdrejta me pronarët e medias dhe redaktorët e lartë për të ndikuar në përmbajtjen e raportimit”.
    Për Bosnjë e Hercegovinën, thuhet se autoritetet e Republikës Sërpska kanë ndërmarrë veprime që kanë dobësuar institucionet shtetërore, kanë rritur tensionet ndëretnike dhe kanë kufizuar lirinë e shprehjes.
    Në pjesën për Serbinë, thuhet se nuk ka pasur ndryshime të mëdha në gjendjen e të drejtave të njeriut, por theksohen raportet për kufizime serioze të lirisë së shprehjes dhe mediave, përfshirë dhunë ose kërcënime ndaj gazetarëve, ndjekje të pajustifikuara dhe trafikim të qenieve njerëzore, duke përfshirë punën e detyruar.
    Për Malin e Zi, raporti thotë se në vitin 2024 nuk ka pasur ndryshime të rëndësishme në gjendjen e të drejtave të njeriut, por ndër problemet e evidentuara janë raportet për torturë ose trajtim mizor, çnjerëzor e poshtërues, si dhe kufizime serioze të lirisë së shprehjes dhe medias.
    Në pjesën për Maqedoninë e Veriut, raporti citon organizata joqeveritare të cilat theksojnë se liritë e medias janë të rrezikuara nga paditë strategjike ndaj gazetarëve (SLAPP), presionet e zyrtarëve, autocensura dhe sulmet për shkak të hetimeve mbi korrupsionin, dezinformimin dhe gjuhën e urrejtjes.
    Gjendja në botë
    Departamenti amerikan i Shtetit ka zbutur dukshëm kritikat ndaj disa shteteve që konsiderohen partnerë të ngushtë të presidentit republikan Donald Trump, si Salvadori dhe Izraeli – vende për të cilat organizatat për të drejtat e njeriut pretendojnë se kanë një histori serioze të shkeljeve të të drejtave të njeriut.
    Nga raporti është hequr përmendja e diskriminimit me të cilin përballet komuniteti LGBT+, është ulur fokusi i mëparshëm mbi të drejtat riprodhuese dhe janë shtuar kritika për kufizimet e fjalës politike në aleatët e SHBA-së në Evropë, të cilat, sipas zyrtarëve amerikanë, synojnë politikanët e krahut të djathtë, shkruan agjencia AP.
    Raporti përmend ato që administrata e Trumpit i konsideron si kufizime të lirisë së shprehjes në Mbretërinë e Bashkuar, Francë dhe Gjermani.
    Në të njëjtën gjuhë për të tre vendet aleate të NATO-s thuhet se “kushtet e të drejtave të njeriut janë përkeqësuar gjatë vitit”.
    “Kosova, jokonsistente në ndëshkimin e shkelësve të të drejtave të njeriut“
    Në pjesën për Kosovën, Departamenti amerikan i Shtetit ka përmendur se Qeveria ka ndërmarrë “hapa kredibilë për jokonsistent në identifikim, hetim, ndjekje penale dhe ndëshkim të zyrtarëve që kanë kryer shkelje të të drejtave të njeriut”.
    Në raportin për vitin 2024, është përmendur se Asociacioni i Gazetarëve të Kosovës (AGK) ka raportuar se ka qenë disa herë shënjestër e fushatave të shpifjeve, kur ka mbrojtur gazetarë dhe media.
    “AGK-ja ka raportuar se zyrtarë qeveritarë, përfshirë kryeministrin dhe pjesëtarë të partisë politike në pushtet janë përfshirë në fushata shpifjeje për të minuar besimin e publikut në media”, është përmendur në raport.
    Aty është thënë, po ashtu, se AGK-ja ka raportuar dhjetëra raste kur zyrtarë qeveritarë, liderë politikë, stafi gjyqësor, interesat biznesore, kriminelë të dyshuar, protestues dhe grupe fetare i kanë sulmuar fizikisht apo verbalisht gazetarët, duke ua dëmtuar pajisjet, apo duke kryer sulme kibernetike kundër mediave.
    “Gazetarët kanë thënë se presioni prej politikanëve dhe grupeve të organizuara kriminale ka rezultuar shpesh me vetcensurë. Disa gazetarë janë përmbajtur nga hulumtimet për shkak të frikës për sigurinë fizike apo sigurinë në punë. Gazetarët kanë pranuar se në disa raste u janë ofruar përfitime financiare, në këmbim të raportimeve pozitive apo për braktisje të hulumtimeve”, është thënë mes tjerash në raport.
    Kosova e ka shënuar rënien më të madhe në 15 vjetët e fundit në Indeksin vjetor për lirinë e shtypit të organizatës ndërkombëtare, Reporterët pa Kufij, duke u renditur në vendin e 99-të në botë nga 180 shtete.
    Në Shqipëri, ndikim i politikës dhe bizneseve mbi gazetarët
    Pjesa për Shqipërinë thekson se organizatat e pavarura mediatike dhe gazetarët profesionistë kanë pohuar se Qeveria, partitë politike, bizneset dhe grupet kriminale kanë kërkuar të ndikojnë te mediat në mënyra të papërshtatshme dhe jotransparente.
    “Ka pasur raportime të besueshme se përfaqësues të lartë të mediave kanë përdorur platformat e tyre për të shantazhuar biznese, duke kërcënuar me raportim negativ. Presioni politik, korrupsioni dhe mungesa e fondeve kanë kufizuar pavarësinë e mediave të shkruara, ndërsa raportohet se gazetarët kanë ushtruar vetëcensurë”.
    Raporti shton se “mungesa e kontratave të zbatueshme të punës ka ulur pavarësinë e gazetarëve dhe ka kontribuar në njëanshmërinë e raportimit”.
    Gjithashtu thuhet se “interesat politike dhe të biznesit kanë ushtruar presion mbi gazetarët. Disa gazetarë kanë raportuar se kanë marrë mesazhe kërcënuese ose janë bërë objekt i fushatave publike të njollosjes pas raportimeve mbi korrupsionin apo keqpërdorimet e supozuara të Qeverisë”.
    “Në muajin mars, Unioni i Gazetarëve Shqiptarë ka denoncuar publikisht kryeministrin për përdorimin e një gjuhe frikësuese ndaj një gazetari që po hetonte investimet në turizëm në vend”.
    Raporti vë në dukje se “gazetarët shpesh kanë ushtruar vetëcensurë për të shmangur dhunën, ngacmimin apo për të ruajtur vendin e punës. Thuhet se Qeveria, partitë politike dhe grupet kriminale kanë përdorur lidhjet e drejtpërdrejta me pronarët e mediave dhe redaktorët e lartë për të ndikuar në përmbajtjen e raportimit”.
    Në Bosnje, Dodik ka minuar rendin kushtetues
    Në pjesën për Bosnje e Hercegovinën, raporti thekson se në entitetin e Republikës Sërpska, autoritetet kanë ndërmarrë veprime që kanë dobësuar institucionet shtetërore, kanë rritur tensionet ndëretnike dhe kanë kufizuar lirinë e shprehjes.
    “Sulmet e shtuara verbale dhe juridike të presidentit të Republikës Sërpska, Millorad Dodik, kanë minuar rendin kushtetues të vendit, ndërsa retorika e tij polarizuese dhe fyese ka kontribuar më tej në tensionet politike e etnike në mbarë vendin”, thuhet në përmbledhje.
    Çështjet kryesore të të drejtave të njeriut në Bosnje përfshijnë kufizime serioze të lirisë së shprehjes dhe të medias, përfshirë kërcënime dhe dhunë ndaj gazetarëve, si dhe praninë e formave më të rënda të punës së fëmijëve. Raporti thekson se autoritetet nuk kanë ndërmarrë hapa të besueshëm për të hetuar ose ndëshkuar zyrtarët përgjegjës për shkelje të të drejtave të njeriut.
    Përmendet gjithashtu problemi i pandëshkueshmërisë për krimet e luftës.
    “Pengesat kryesore për ndjekjen penale të krimeve të luftës kanë qenë kalimi i kohës, mosprioritizimi i rasteve më komplekse me kryesit më përgjegjës, menaxhimi joefikas dhe ndarja e çështjeve, si dhe mungesa e bashkëpunimit rajonal. Edhe pse ekzistonin mekanizma ligjorë për këtë, viktimat janë përballur me pengesa për të marrë dëmshpërblim në procedurat penale, për shkak të dështimit të prokurorëve për të siguruar dhe paraqitur prova në emër të tyre dhe hezitimit të gjykatave për të vendosur mbi këto kërkesa”, thuhet në raport.
    Raporti evidenton edhe presionet dhe kërcënimet ndaj gazetarëve, duke përmendur rastin kur Millorad Dodik sulmoi publikisht televizionin BN, duke e quajtur “tradhtar” për raportimin mbi korrupsionin e supozuar të familjes së tij.
    Ministri i Jashtëm Ellmedin Konakoviq përmendet në kontekstin e kritikave të shoqatës “BH Novinari”, pas sugjerimit se transmetuesit publikë në Bosnje dhe në Federatë – FTV dhe BHRT – mund të zgjidhnin problemet e tyre financiare afatgjata nëse menaxhmenti “do të punonte sipas diktatit” të politikave të koalicionit qeverisës.
    Raporti thekson gjithashtu problemin e martesave të detyruara të fëmijëve, duke vënë në dukje se ato janë në rritje, ndërsa mbrojtja ligjore zbatohet rrallë.
    Në Serbi, sulme ndaj gazetarëve dhe rol i tepruar i shtetit në sektorin mediatik
    Në pjesën për Serbinë, raporti thekson se nuk ka pasur ndryshime të mëdha në gjendjen e të drejtave të njeriut.
    Çështjet kryesore të evidentuara përfshijnë raportime të besueshme për kufizime serioze të lirisë së shprehjes dhe të medias, përfshirë dhunë ose kërcënime ndaj gazetarëve, ndjekje të pajustifikuara, si dhe trafikim të qenieve njerëzore, përfshirë punën e detyruar.
    Raporti vë në dukje gjithashtu procesimin e ngadalshëm të rasteve të krimeve të luftës.
    Sa i përket lirisë së medias, janë përmendur sulmet ndaj gazetarëve, mungesa e transparencës në pronësinë e mediave dhe roli i tepruar i shtetit në sektorin mediatik.
    “Rregullatori për mediat elektronike (REM), në fund të vitit 2023, i dha licencë rajonale për transmetim televizionit Informer TV pa konkurs publik, gjë që ngre shqetësime për lidhjet e ngushta të këtij kanali me partinë në pushtet”, thuhet në raport.
    Po ashtu, evidentohet se presioni financiar ka çuar në autocensurë, me media që shmangin kritikat ndaj Qeverisë nga frika e pasojave.
    Edhe pse kushtetuta dhe ligji ndalojnë torturën dhe keqtrajtimin, raporti përmend dy raste të përdorimit të tepruar të forcës nga zyrtarë policorë.
    Kufizime serioze të lirisë së shprehjes në Mal të Zi
    Për Malin e Zi, raporti thekson se gjatë vitit 2024 nuk ka pasur ndryshime të rëndësishme në gjendjen e të drejtave të njeriut.
    Ndër problemet kryesore janë raportet për torturë ose trajtim mizor, çnjerëzor dhe poshtërues, si dhe kufizime serioze të lirisë së shprehjes dhe të mediave. Organizatat joqeveritare, përfshirë Human Rights Action dhe Civic Alliance, kanë kritikuar ngadalësinë e autoriteteve në procesimin e krimeve të luftës, njohjen e viktimave dhe pagesën e dëmshpërblimeve për luftën e viteve 1990.
    Raporti nënvizon se gazetarët kanë qenë të ekspozuar ndaj kërcënimeve dhe sulmeve. Agjencia për Mediat Elektronike ka zgjeruar ndalimin e transmetimit të mediave shtetërore ruse (Russia Today, Sputnik, Rossiya 1) për t’u përshtatur plotësisht me masat e BE-së ndaj Rusisë, por ndalimi nuk është zbatuar plotësisht, pasi këto platforma kanë mbetur të qasshme.
    Zyrtarët kanë vazhduar të synojnë mediat kritike, ndërsa sulmet e pazgjidhura kanë krijuar një atmosferë frike. “Gjatë vitit, gazetarët janë përballur me kërcënime, sulme dhe presione për shkak të raportimeve mbi politikën, çështjet etnike e fetare, korrupsionin dhe kontrabandën”, thuhet në raport.
    Edhe pse kushtetuta dhe ligji ndalojnë torturën dhe keqtrajtimin, organizatat joqeveritare kanë raportuar raste abuzimi ndaj të dyshuarve në polici dhe burgje në mbarë vendin. Qeveria ka ndjekur penalisht disa policë dhe roje burgu, por procedurat gjyqësore kanë pësuar vonesa.
    Paditë SLAPP kundër gazetarëve në Maqedoninë e Veriut
    Raporti thekson se, sipas organizatave joqeveritare në Maqedoninë e Veriut, liritë mediatike janë të rrezikuara nga paditë strategjike kundër gazetarëve (SLAPP), presionet e zyrtarëve, autocensura dhe sulmet për shkak të hetimeve mbi korrupsionin, dezinformimin dhe gjuhën e urrejtjes.
    Shembujt përfshijnë kërcënimet me vdekje ndaj gazetares Lepa Gjundeva dhe sulmin ndaj gazetarit Furkan Saliu. Disa prej këtyre rasteve vazhdojnë të jenë në proces gjyqësor.
    Mediat, veçanërisht shërbimi publik, përballen me presione politike dhe ekonomike, ndërsa mediat online – edhe pse më të lira – janë objekt i sulmeve digjitale dhe përpjekjeve për diskreditim.
    Deri në shtator, katër gazetarë kanë qenë subjekt i padive SLAPP të ngritura nga aktorë shtetërorë dhe privatë./radio Europa e Lirë/

  • DASH zbut kritikat ndaj vendeve aleate të Trumpit në raportin për të drejtat e njeriut

    DASH zbut kritikat ndaj vendeve aleate të Trumpit në raportin për të drejtat e njeriut

    Administrata e Donald Trump-it ka ulur ndjeshëm kritikat në një raport të rëndësishëm të SHBA-ve për të drejtat e njeriut, ndaj vendeve aleate të presidentit amerikan, si El Salvador dhe Izraeli. Vende që, sipas grupeve të të drejtave të njeriut, kanë histori shkeljesh që njihen mirë.
    Siç shkruan The Guardian, në vend të kësaj çështjeje, Departamenti Amerikan i Shtetit ka ngritur alarmin për çka e quan erozion të lirisë së shprehjes në Europë (përfshirë Mbretërinë e Bashkuar) dhe ka shtuar kritikat ndaj Brazilit dhe Afrikës së Jugut (të dyja vende me të cilat Uashingtoni ka pasur përplasje në disa çështje).
    Ndërkohë kritikat ndaj qeverive për trajtimin e të drejtave të komunitetit LGBTQ+, që shfaqeshin në raportet e administratës Biden, duket se janë reduktuar në masë të madhe. Uashingtoni iu referua pushtimit rus të Ukrainës kryesisht si “lufta Rusi-Ukrainë”.
    Seksioni i raportit për Izraelin ishte dukshëm më i shkurtër se ai i një viti më parë dhe nuk përmendte krizën e rëndë humanitare apo numrin e viktimave në Gaza. Sipas Ministrisë së Shëndetësisë në Gaza, rreth 61 mijë persona kanë humbur jetën si pasojë e operacioneve ushtarake izraelite, në përgjigje të një sulmi të grupit militant palestinez Hamas në tetor të vitit 2023.
    Ky raport u vonua për muaj me radhë, ndërsa të emëruarit e Trump-it ndryshuan në mënyrë drastike një draft të mëparshëm të Departamentit të Shtetit për ta përshtatur me vlerat e politikës “America First” (Amerika e Para), sipas zyrtarëve të qeverisë që folën në kushte anonimiteti. Në raport u përfshinë kategori të reja si “Jeta”, “Liria” dhe “Siguria e Personit”.
    “Nuk pati raporte të besueshme për shkelje të mëdha të të drejtave të njeriut,” thuhet në raportin e vitit 2024 për El Salvadorin, në kontrast të plotë me raportin e vitit 2023, i cili fliste për “çështje të rëndësishme të të drejtave të njeriut” dhe listonte raporte të besueshme për vrasje të paligjshme ose arbitrare, tortura dhe kushte burgimi të ashpra dhe të rrezikshme për jetën.
    Marrëdhëniet dypalëshe mes SHBA-ve dhe El Salvadorit janë forcuar që kur Trump erdhi në pushtet, pasi administrata ka dëbuar persona drejt El Salvadorit me ndihmën e presidentit Nayib Bukele.
    Vendi i tij po merr 6 milionë dollarë nga SHBA-të për të strehuar emigrantët në një burg gjigand me siguri të lartë.
    Administrata Trump është distancuar nga promovimi tradicional amerikan i demokracisë dhe të drejtave të njeriut, duke e parë atë si ndërhyrje në punët e brendshme të vendeve të tjera, megjithëse ka kritikuar vende të caktuara në përputhje me interesat e politikës së saj të jashtme.
    Një shembull është Europa, ku zyrtarët e Trump-it janë përfshirë shpesh në politikën europiane duke e dënuar atë që e shohin si shtypje të liderëve të djathtë, duke përfshirë ata në Rumani, Gjermani dhe Francë, si dhe duke akuzuar autoritetet europiane për censurim të opinioneve, si kritikat ndaj emigracionit.
    Raporti gjithashtu pretendon se Mbretëria e Bashkuar ka pësuar rënie në respektimin e të drejtave të njeriut, duke përmendur dhunën antisemitike dhe “kufizime serioze” të lirisë së shprehjes. Ai përmend “zonat e qasjes së sigurt” ligjore që kufizojnë protestat rreth klinikave të abortit dhe thotë se qeveria ka “ndërhyrë në mënyrë të përsëritur për të frenuar fjalën e lirë” në internet pas vrasjes së tre fëmijëve në Southport vitin e kaluar.
    Për dekada me radhë, Raporti mbi të Drejtat e Njeriut i Departamentit të Shtetit, i kërkuar nga Kongresi, është përdorur si pikë referimi për avokimin global të të drejtave të njeriut.
    Raporti i këtij viti u përgatit pas një riorganizimi të madh në departament, i cili përfshiu shkarkimin e qindra punonjësve, shumë prej tyre nga Byroja për Demokraci, të Drejtat e Njeriut dhe Punën, i cili është institucioni kryesor që merret me hartimin e raportit.
    Sekretari i Shtetit, Marco Rubio, në prill shkroi një artikull ku tha se kjo byro ishte kthyer në një platformë për “aktivistë të krahut të majtë”. Ai shtoi se administrata Trump do ta riorientonte byronë për t’u fokusuar në “vlerat perëndimore”.

  • “Arrestimi i Metës nuk ishte dinjitoz”/ TCH zbulon ekskluzivisht raportin e Avokatit të Popullit për Policinë: Pati shkelje të të drejtave të njeriut gjatë ndalimit

    “Arrestimi i Metës nuk ishte dinjitoz”/ TCH zbulon ekskluzivisht raportin e Avokatit të Popullit për Policinë: Pati shkelje të të drejtave të njeriut gjatë ndalimit

    Ilir Meta nuk u trajtua në mënyrë dinjitoze gjatë arrestimit në datë 21 tetor 2024, por ai nuk është rrëmbyer, sikurse pretendon ish-funksionari dhe avokatët e tij.

    Kjo është një nga gjetjet e Avokatit të Popullit, në një raport konfidencial që Top Channel pati mundësi ta shikojë dhe që do t’i jepet me sugjerimet përkatëse Policisë së Shtetit dhe ministrit të Brendshëm, Ervin Hoxha.
    Në raportin e Avokatit të Popullit, thuhet se gjatë arrestimit të ish-presidentit, ka shkelje të të drejtave të njeriut  pasi sikurse është vërejtur, në momentin e parë duhet t’i vendosej në dispozicion vendimi i gjykatës, pra të informohej për masën e arrestit si dhe t’i rezervohej e drejta e një telefonate, pra me avokatin.
    Diçka e tillë nuk ka ndodhur, bëhet me dije, dhe nëse ka ndodhur barra për ta provuar procedurën nuk i takon të dyshuarit, por Policisë, e cila duhet të kishte kamera trupi për ta provuar.
    Por, policia nuk ka pasur kamera trupi që të provojnë versionin që këmbëngulin, ndaj merret i vërtetë versioni i pretendentit, në këtë rast besohet Ilir Meta.
    Gjetjet e tjera të Avokatit lidhen me përdorimin e jelekut, një shenjë dalluese, e cila konstatohet se ishte e shkruar policia vetëm në kurrizin e oficerëve dhe jo përpara, ç’ka do të informonte të dyshuarin për operacionin, si edhe për prezencën e forcave operacionale, të cilat aktivizohen vetëm në rast të rrezikshmërisë së shtetasit që do të arrestohet
    Në këtë rast, i arrestuari konsiderohet se nuk ishte i rrezikshmërisë së lartë përsa kohë i është përgjigjur ftesave të SPAK dhe është treguar i gatshëm të ballafaqohet me drejtësinë.
    Shkelje e të drejtave është konsideruar edhe shoqërimi i Atemis Pecës, që ishte në të njëjtin mjet me Metën. Për të, konstatohet se është mbajtur me pranga në ambientet e drejtorisë, pa qenë e nevojshme.
    Ilir Meta, ndonëse nuk është dërguar në dhomat e shoqërimit, rezulton nga kontrolli i Avokatit të Popullit se emri i tij u regjistrua në sistem dy orë me vonesë.

    Top Channel

  • “Arrestimi i Metës nuk ishte dinjitoz”/ Raporti i Avokatit të Popullit: Pati shkelje të të drejtave të njeriut gjatë ndalimit

    “Arrestimi i Metës nuk ishte dinjitoz”/ Raporti i Avokatit të Popullit: Pati shkelje të të drejtave të njeriut gjatë ndalimit

    Ilir Meta nuk u trajtua në mënyrë dinjitoze gjatë arrestimit në datë 21 tetor 2024, por ai nuk është rrëmbyer, sikurse pretendon ish-funksionari dhe avokatët e tij.
    Kjo është një nga gjetjet e Avokatit të Popullit, në një raport konfidencial që Top Channel pati mundësi ta shikojë dhe që do t’i jepet me sugjerimet përkatëse Policisë së Shtetit dhe ministrit të Brendshëm, Ervin Hoxha.
    Në raportin e Avokatit të Popullit, thuhet se gjatë arrestimit të ish-presidentit, ka shkelje të të drejtave të njeriut pasi sikurse është vërejtur, në momentin e parë duhet t’i vendosej në dispozicion vendimi i gjykatës, pra të informohej për masën e arrestit si dhe t’i rezervohej e drejta e një telefonate, pra me avokatin.
    Diçka e tillë nuk ka ndodhur, bëhet me dije, dhe nëse ka ndodhur barra për ta provuar procedurën nuk i takon të dyshuarit, por Policisë, e cila duhet të kishte kamera trupi për ta provuar.
    Por, policia nuk ka pasur kamera trupi që të provojnë versionin që këmbëngulin, ndaj merret i vërtetë versioni i pretendentit, në këtë rast besohet Ilir Meta.
    Gjetjet e tjera të Avokatit lidhen me përdorimin e jelekut, një shenjë dalluese, e cila konstatohet se ishte e shkruar policia vetëm në kurrizin e oficerëve dhe jo përpara, ç’ka do të informonte të dyshuarin për operacionin, si edhe për prezencën e forcave operacionale, të cilat aktivizohen vetëm në rast të rrezikshmërisë së shtetasit që do të arrestohet
    Në këtë rast, i arrestuari konsiderohet se nuk ishte i rrezikshmërisë së lartë përsa kohë i është përgjigjur ftesave të SPAK dhe është treguar i gatshëm të ballafaqohet me drejtësinë.
    Shkelje e të drejtave është konsideruar edhe shoqërimi i Atemis Pecës, që ishte në të njëjtin mjet me Metën. Për të, konstatohet se është mbajtur me pranga në ambientet e drejtorisë, pa qenë e nevojshme.
    Ilir Meta, ndonëse nuk është dërguar në dhomat e shoqërimit, rezulton nga kontrolli i Avokatit të Popullit se emri i tij u regjistrua në sistem dy orë me vonesë. /tch/

  • Kodi i ri Penal: Tre vjet burg nëse tall “udhëheqësit” politikë

    Kodi i ri Penal: Tre vjet burg nëse tall “udhëheqësit” politikë

    Nëse tallesh me udhëheqësit politikë të vendit, apo nëse guxon t’i përçmosh apo t’i përbuzësh ata apo simbolet jofrymore të shtetit, nëse guxon të thuash një fjalë të keqe kundër personave që kanë statusin ligjor “Dëshmor i atdheut”, rrezikon të dënohesh me deri katër vjet burg ndërsa nëse një sakrilegj i tillë kryhet nga “subjekti juridik”, mund të jepet në masë plotësuese, përveç gjobës, edhe “ndalimi për të kryer veprimtarinë” deri në pesë vjet, një nen ky që, me gjasa, mundet të përdoret për të goditur mediat dhe gazetarët për çdo gjë kritike që ato mund të thonë.
    Neni 236 i dokumentit kontrovers të prezantuar nga qeveria shqiptare si një projetligj për ndryshimin tërësor të Kodit Penal të vendit, parashikon masat e dënimit për një vepër penale të titulluar “Përdhosja e Republikës dhe e simboleve të saj”. Por ndërsa neni përkatës në kodin aktual i referohet vetëm flamurit apo simboleve të vendosura në institucionet shtetërore, kodi i ri penal konsideron në të njëjtin status me flamurin presidentin, kuvendin, këshillin e ministrave, gjykatën kushtetuese ose sistemin gjyqësor, forcat e armatosura apo dëshmorët e atdheut. Dhe për më tepër, projekti i ri duket se jep masë ndëshkimi më të lartë për institucione të tilla se sa për “përdhosjen” e vetë flamurit.
    “Përdhosja e Republikës, Presidentit, Kuvendit, Këshillit të Ministrave, Gjykatës Kushtetuese ose sistemit gjyqësor, forcave të armatosura apo dëshmorëve të Atdheut, dënohet me burgim deri në tre vjet”, shkruhet në projektin e publikuar në faqen zyrtare të Ministrisë së Drejtësisë.
    “Për qëllim të këtij ligji me përdhosje do të kuptohet dhunimi i diçkaje të shenjtë, vetive të larta morale apo vlerave të nderuara botërisht, poshtërimi, bërja e padobishme, përçmimi, tallja, përlyerja, apo përbuzja e institucioneve të përmendura në këtë dispozitë,” shkruhet më tej në këtë nen.
    Ndryshe nga propozimi i ri, kodi aktual penal në nenin 268 parashikon si “poshtërim” të republikës vetëm rastet e dëmtimit të flamurit ose të stemës kur këto janë të vendosura në institucionet shtetërore. Edhe në këtë rast, kodi aktual penal parashikon gjobë ose burgim deri në tre muaj, masa dënimi këto shumë më të ulëta se sa burgimi deri në tre vjet i parashikuar nga kodi i ri.
    “Përdhosja” është një vepër penale e parashikuar në kapitullin e dytë të kodit të propozuar, i cili mban titullin “veprat penale kundër rendit kushtetues”. Ky kapitull dënon kryengritjet, atentatet ndaj udhëheqësve të shtetit, komplotet, partitë antikueshtetuese, tentativat për rrëzim me dhunë të rendit kushtetues, shkrimet, që gjykohen si “antikushtetuese” e të tjera. Mes këtyre krimeve serioze, duket se bën pjesë edhe “përçmimi”, “tallja” apo “përbuzja” e këtyre “institucioneve”.
    Në kundërshtim me Kartën Evropiane të të Drejtave të Njeriut
    Dokumenti bazë që udhëheq hartimin e legjislacionit në kontinentin evropian tashmë prej shumë dekadash është Karta Evropiane e të Drejtave të Njeriut si dhe vendimet dhe arsyetimet që Gjykata Evropiane e të Drejtave të Njeriut i ka bërë kësaj karte.
    Shqipëria, Kodi Penal i së cilës u miratua në vitin 1995, u detyrua, me hir apo me pahir, që të ndryshojë politikën e saj penale në përputhje me Kartën Evropiane të të Drejtave të Njeriut. Kështu, përgjatë tre dekadave të fundit, nga Kodi Penal i vitit 1995, i cili u hartua në thelb nga të njëjtët juristë që ishin edukuar në sistemin e padrejtësisë së regjimit totalitar komunist, u hoqën apo u ndryshuan shumë nene. Nenet e para që ikën ishin ato që parashikonin dënim me vdekje dhe që u shfuqizuan nga Gjykata Kushtetuese menjëherë pas hyrjes në fuqi të Kushtetutës së vitit 1998. Pastaj, në vitin 2001, u shfuqizua si vepër penale homoseksualiteti ndërsa në vitin 2012, vepra penale “Shpifja ndaj presidentit të Republikës”, e vetmja mbrojtje ekstra për kreun e shtetit kundret qytetarëve të tjerë, u shfuqizua si pjesë e pajtimit të politikës penale të vendit me nenin 10 të Kartës, Liria e Shprehjes.
    Aktualisht, Bashkimi Evropian, në një numër dokumentesh, kërkon mes të tjerash, shfuqizimin nga Shqipëria të neneve aktuale të kodit penal që parashikojnë si kundravajtje penale “shpifjen” dhe “fyerjen”.
    Përkundrejt të gjitha këtyre ndryshimeve, hartuesit e projektit për kod të ri penal duket sikur kanë punuar të izoluar nga bota dhe kanë hartuar një dokument pa shumë lidhje me kontekstin global. Në shumë drejtime duket sikur kodi penal synon të drejtojë Shqipërinë për nga e shkuara totalitare komuniste dhe jo për nga Bashkimi Evropian.
    Politika tmerrësisht e ashpër penale është ajo që i ka rënë në sy disa prej kritikëve të projektit, si Prokurorit të Përgjithsëm Olsian Çela apo kryetari i Dhomës së Avokatëve Maksim Haxhia, i cili e konsideroi atë si “inkuizitor”. Por ashpërsimi i penaliteteve për shpifjen dhe fyerjen, për të cilat sakaq BE dhe OSBE kanë kërkuar shfuqizim, si dhe përshkallëzimi i dënimeve për këto kundravajtje penale kur personat e prekur janë zyrtarë të lartë është ana tjetër që sugjeron se sa jashtë realitetit kanë qenë hartuesit e këtij dokumenti të cilin qeveria e ka hedhur për konsultim publik.
    Gjuha amorfe e përdorur në të gjithë dokumentin është një aspekt tjetër i vënë në dukje ndërsa klasifikimi i drejtuesve politikë të shtetit si më vete nga pjesa tjetër e shoqërisë dhe barazimi i institucionit me politikanin, parashikimi si rrethanë rënduese të “shpifjes” apo “fyerjes” kur pala e prekur është politikan, janë disa çudira të cilat vështirë se do t’i mbijetojnë ballafaqimit të këtij kodi me kushtetutën dhe me kartën evropiane të të drejtave të njeriut, në rast se ai miratohet. Por ajo që do të ndodhë është që vendi do të shkojë dekada pas, ndërsa gjykatat do të duhet të rikthehen te shqyrtimi i gjërave elementare, për shembull, parimit që udhëhqësit politikë duhet të kenë shkallë më të lartë tolerance ndaj kritikave, talljeve apo fyerjeve se sa qytetarët e zakonshëm.
    Mbi të gjitha, klasifikimi i talljes së “institucioneve” si vepër penale kundër rendit kushtetues dhe parashikimi i dënimit me 1 deri në 4 vjet burg kur kjo bëhet përmes medias, kjo ngjan sikur ka dalë nga gjuha amorfe e regjimeve totalitare./BIRN