Ulsi Manja dhe Arben Rakipi
TIRANË-Në tryezën e organizuar nga Ministria e Drejtësisë kanë filluar diskutimet lidhur me konsultimet publike për draftin e Kodit të ri Penal. Deri më tani ka pasur kundërshtime nga opozita, juristë dhe përfaqësues të institucioneve të drejtësisë. Ministri i Drejtësisë, Ulsi Manja u shpreh se në pak ditë që drafti është hedhur për konsultim publik, ka patur shumë komente shqetësuese, kundërshtime, si dhe sugjerime për ndryshime, të cilat janë mbajtur shënim.
Konkretisht juristë të shumtë kanë reaguar duke kundërshtar Kodin e ri me pretendimin se formulimi i ri i ligjit nuk arrin të bëjë dallimin mes shkeljeve të rënda dhe të lehta. Kundër tij ka dalë Dhoma e Avokatëve, kryepokurori Olsian Çela, shoqatat e gazetarëve, ndërsa kreu i SPAK Altin Dumani tha para pak kohësh se nuk ka një draft zyrtar në duar. Por Manja u shpreh se drafti është finalizuar me një tryezë të përbashkët me përfaqësues të SPAK, BKH, prokurorive si dhe drejtues të këtyre prokurorive, si dhe përfaqësues të asistencës ndërkombëtare.
Ulsi Manja: Pjesa e përgjithshme e Kodit Penal është materializuar gjatë voitit 2020, nga një grup pune që e ka kryesuar Arben Rakipi, drejtori i Shkollës së Magjistraturës dhe këtij grupi pune i janë bashkëngjitur herë pas here ekspertë të fushës, qoftë nga avokatia, prokuroria, ekspertë të lirë e me radhë. Pjesa e përgjithshme, është finalizuar me një tryezë të përbashkët me përfaqësues të SPAK, BKH, prokurorive si dhe drejtues të këtyre prokurorive, si dhe përfaqësues të asistencës ndërkombëtare. Flasim vetëm për pjesën e përgjithshme. Drafti i është dërguar për mendim dhe disa ekspertëve italianë, të cilët e kanë asistuar Ministrinë e Drejtësisë përmes Agjencisë italiane për bashkëpunim. Më 11 Korrik më 2021 e kanë sjellë. Sigurisht pastaj masa e refelektimit të atyre komenteve është çështje që i takon grupit të punës.
Manja ka deklaruar se Ministria e Drejtësisë ka qenë ajo që e porositi dhe për hartimin e ligjeve është caktuar një grup ekspertësh. Ai ka siguruar që Kodi i ri Penal nuk do të miratohet në rast se nuk merr dritën jeshile nga Brukseli.
Ulsi Manja: Në 25 korrik prezantuam draftin por që nga 25 korriku gjatë të gjithë verës ka patur mjaft komente, analiza, debate e diskutime, por edhe shqetësime për aspekte të veçanta teknike të draftit dhe procesit të ndjekur për hartimin e Kodit. Kemi mbajtur shënim çdo gjë, por për hir të së vërtetës, duhet ta them që nga publikimi i draftit deri tani ka ardhur një numër shumë i vogël komentesh. Roli i ministrisë në këtë proces është ai I porositësit të draftit të Kodit të ri Penal. Jemi ne Ministria në emër të qeverisë që e kemi porositur këtë draft edhe si përmbushje e detyrimeve dhe procesit të negociatave me BE. Në mes të shtatorit drafti do t’i nënshtrohet konsultimit publik, ku është menduar të jenë 25 tryeza. Dua të konfirmoj qëndrimin tim si ministër dhe qeverisë, Shqipëria do të ketë një Kod të ri vetëm pas një procesi të gjera konsultime të brendshme dhe vetëm pasi të marrë vulën në Bruksel sepse e ka të artë anëtarësimin në BE brenda 2030. Ky kod do të jetë ekuivalent me ata të BE. Shqipërisë i kërkohet që brenda tetorit të pasqyrohen 6 direktiva që kanë të bëjnë me pastrim parash, financim terrorizmi, rishikim i kuadrit ligjor për terrorizmin e trafikun e drogërave, trafikut njerëzor, abuzimin seksual dhe abuzimin seksual të fëmijëve, armët dhe shpifjet.
Gjatë fjalës së tij, drejtori i Shkollës së Magjistraturës, Arben Rakipi u shpreh se drafti për Kodin e Ri Penal, pavarësisht problemeve dhe gjërave që mbeten ende për t’u diskutuar, është dokumenti më i mirë penal që i është ofruar vendit tonë. Rakipi tha se janë 2 elemente me rëndësi: depenalizimi i veprave dhe masa e dënimit të tyre.
Arben Rakipi: Sigurisht që elementët që lidhen me humanizmin e kodit, por qëllimi parësor është mbrojtja sociale dhe mbrojtja e viktimës dhe në cilësinë e saj mund të them se është dokumenti më i mirë penal që i kemi ofruar këtij vendi. Për rrjedhojë them se shërbimi që do i bëhet publikut dhe institucioneve do të jetë mjaft i madh. Elementi i parë është elementi i depenalizimit të veprave dhe elementi i dytë është ai i dënimit dhe masës së tij. Janë dhe elementë të tjerë që janë të përgjithshëm dhe kontributi i gjithkujt është i rëndësishëm. Depenalizimi i veprave është një çështje mjaft e rëndësishme dhe kërkon një opinion të gjerë. Depenalizimi i veprave, që janë hedhur për të provokuar një debat të gjerë dhe për fat të keq nuk janë pikasur cilat janë ato. Depenalizimi i veprave nuik është proces thjesht politik që mund të shtyhet dhe vendoset në një krah apo tjetër. Qëndrimi politik është vota e parlamentit dhe nuk ka dyshim për këtë. Elementët ligjore që përfshihen në këtë proces të mos neglizhohen, siç është frekuenca, e me radhë. Konsultimi publik na lejon të kuptojmë nëse do të shkojmë te depenalizimi apo jo. Nëse kriminaliteti, ky është një pozicionim që krijon ndikim, influencë, në drejtësi, atëhere çështja që lidhet me depenalizimin duhet parë me një sy objektiv dhe të kujdesshëm. Ne si grup pune kemi menduar, që përveç atyre provokimeve që thashë, kemi menduar që në shumicën tonë dërrmuese apo unanime, këto vepra të penalizohen. Por diskutimi publik na lejon të shohim nëse është i drejtë apo jo. Nuk bëhet fjalë për sondazhe të rreme e dëshira, por për një sondazh real që na lejon të kuptojmë a ia vlen të penalizohet për shembull bigamia, pirja e alkolit në publik… Që janë çështje të thjeshta në pikëpamjen ligjore, por në pikëpamjen sociale janë shumë të rëndësishme. Ose eutoanazia që nuk është prekur në publik apo prostitucioni, edhe për këtë çështje nuk është folur fare. Diskutimi publik është mjaft i rëndësishëm.
Kodi Penal aktual është miratuar në vitin 1995 dhe që prej asaj periudhe ka pësuar 32 ndërhyrje, nga të cilat 23 ndërhyrje legjislative dhe 9 ndërhyrje me vendime të Gjykatës Kushtetuese. Drafti i ri pritet të kalojë për miratim në Kuvend në sesionin e ri parlamentar që nis në shtator./ZËRI









