Marsela SHYTIA
Kosova ndodhet sërish në prag të një momenti kyç politik, jo për shkak të një krize të hapur, por për shkak të një vakumi që mund të zgjerohet. Dorëheqja teknike e Albin Kurtit si kryeministër, e diktuar nga procedurat kushtetuese, ka hapur një dritare të re pasigurie, duke ngritur pikëpyetje, nëse ai do të arrijë të rikthehet në krye të qeverisë, apo vendi do të përballet me një tjetër valë zgjedhjesh të parakohshme. Ndërkohë që Vetëvendosje ruan pozicionin si partia më e madhe, mungesa e një shumice të qartë parlamentare dhe refuzimi i bashkëpunimit nga partitë e tjera e vendos të ardhmen e qeverisë në një ekuilibër të brishtë.
Dorëheqja e Kurtit
Kryeministri i Kosovës Albin Kurti ka dhënë dorëheqje nga posti i tij si kryeministër dje, duke e bërë të ditur vendimin e tij përmes një letre drejtuar Sekretariatit të Kuvendit të Kosovës. Dorëheqja erdhi pas fillimit të punimeve të seancës konstituive të mbledhjes së nëntë të Kuvendit të Kosovës, e cila u ndërpre të martën. Sipas ligjit të Kosovës, zyrtarëve në degën ekzekutive u kërkohet të japin dorëheqjen në mënyrë që të marrin mandatet e tyre parlamentare në procedurën për formimin e qeverisë së re. Deputetët e Kuvendit të ri të Kosovës nuk kanë dhënë betimin në seancën konstituive, zgjedhin kryetarin e Kuvendit dhe votojnë për qeverinë e re. Në seancën e udhëhequr nga deputeti më i vjetër në sallë, Avni Dehari, me 119 deputetë të pranishëm nga gjithsej 120, nuk u miratua raporti i Komisionit për verifikimin e mandateve dhe kuorumit.
Dështimi i seancës konstituive
Komisioni i përkohshëm ia dorëzoi raportin deputetëve, duke kërkuar që ta votojnë, për të verifikuar mandatet e 120 deputetëve të zgjedhur në bazë të listës së certifikuar nga Komisioni Qendror i Zgjedhjeve (KQZ). Me 52 vota pro, 46 kundër dhe 11 abstenime, deputetët e Lëvizjes Vetëvendosje dhe Nisma Socialdemokrate votuan pro raportit, ndërsa deputetët e Partisë Demokratike të Kosovës (PDK), Lidhjes Demokratike të Kosovës (LDK) dhe Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës (AAK) votuan kundër. Deputetët e Listës Serbe abstenuan. Pas një pauze, kryesuesi shpalli shtyrjen e seancës. “Në këto rrethana jemi të detyruar ta ndërpresim seancën dhe ta informojmë me shkrim presidentin se si do të veprohet”, tha Dehari. Seancën konstituive të Kuvendit e ka thirrur më 1 prill presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, pas një takimi me liderët e partive politike. Emërimi i kryetarit të Kuvendit dhe nënkryetarit do t’i hapë rrugën procesit të formimit të qeverisë së re në Kosovë.
Negociatat për koalicion
Kurti dha dorëheqje sepse u betua si deputet në Kuvendin e ri të Kosovës. Sipas ligjit, askush nuk mund të jetë njëkohësisht pjesë e ekzekutivit (pra, Kryeministër) dhe pjesë e legjislativit (deputet). Pra, dorëheqja nuk është as ndëshkim, as vendim personal për t’u tërhequr nga politika – është një hap formal që ai duhet ta merrte për të vazhduar procesin institucional pas zgjedhjeve të parakohshme. Tani nis faza më e vështirë: negociatat për koalicion. Dhe këtu është pikërisht nyja politike – pothuajse asnjë nga partitë e tjera nuk dëshiron të qeverisë me Vetëvendosjen. Kjo e vë në pikëpyetje aftësinë e Kurtit për të formuar një kabinet të ri.
Bllokada institucionale
Eugen Cakoli, njohës i monitorimit të punës së Kuvendit nga Instituti Demokratik i Kosovës (KDI), vlerësoi se Kosova mund të përballet me bllokadë institucionale. “Tani është përgjegjësi e kryesuesit të organizimit dhe thirrjes së deputetëve në seancën e radhës, jo më vonë se 48 orë nga momenti i ndërprerjes. Nuk ka arsye që presidenti të thërrasë seancë të re”, tha ai. “Tashmë është përgjegjësi e partive politike që të sillen jo vetëm me pjekuri politike, por edhe në përputhje me të gjitha ligjet në fuqi”, tha ai. Cakoli shprehu shqetësimin për mundësinë e bllokimit të pikës më të rëndësishme të rendit të ditës – zgjedhjen e kryetarit të Kuvendit. Ai tha se afati prej 48 orësh “mund të krijojë bazë për interpretime kushtetuese, në rast të refuzimit të vazhdueshëm për të propozuar kryetarin e Kuvendit”.