111 mijë persona në Shqipëri mjekohen për sëmundjen e diabetit por ata që nuk e dinë se janë të prekur nga kjo sëmundje janë 1 në 3 veta. Me shumë shqetësim mjekët po drejtojnë sytë nga të rinjtë , sidomos fëmijët ku 20% e tyre janë mbipeshë dhe kanë risk për të qenë brezi i diabetikëve të ardhshëm.
“Prediabetikët janë ata persona që nuk plotësojnë kriteret për t’u quajtur me diabet, por që kanë çrregullime të glukozës që janë mbi vlerat e normës. Këta janë ajo armata e madhe që do të furnizojë nesër rastet e reja me diabet dhe këta janë rreth 16% e popullatës adulte, pra një shifër shumë e lartë”, U shpreh Florion Toti, Endokrinolog QSUT, Shoqata e Diabetit
Mjekët thonë se sëmundshmëri e brezave të së ardhmes mund të parandalohet nëse nisin që sot disa përpjekje .
“Nëse ndërhyjme herët duke u marrë me aktivitet fizik, duke ndryshuar stilin e të ushqyerit, duke ulur 5% të indeksit të peshës trupore mund të parandalojmë 30-50% të rasteve të reja me diabet”, tha Toti.
Ushqimi tek fëmijët kultivohet që kur janë të vegjël ndaj parandalimi kërkon që disa aktorë të jenë në sinkron në veprime si shteti me politikat taksuese, familja dhe shkollat në edukim .
“Ka taksime për produktet e shëndetshme. Në disa vende të botës ka ulje të taksave për ushqimet që vijnë origjinale, bio, që të stimulohet përdorimi i tyre. Edhe në Shqipëri mund të plot gjëra në këtë drejtim. Qoftë në drejtim të ushqimit, qoftë nëpërmjet detyrimit që çdo supermarket të ketë një kënd të ushqimeve të shëndetshme në mënyrë që njerëzit të jenë më të orientuar për të përdorur këto lloj ushqimesh“, theksoi ai.
Përmes programit të check up-it, kryhet edhe analiza e glikemisë esëll për të zbuluar sa më herët rastet me diabet ndaj mjekët bëjnë thirrje për kontrolle të rregullta.
Tag: diabet
-
16% e të rinjve me çrregullime të larta glikemie, mjekët apel për politika taksuese në ushqime
-
Diabeti i fshehur, sëmundja që prek miliona njerëz pa e ditur: Shenjat që nuk duhet t’i injoroni
Diabeti është një nga sëmundjet kronike më të përhapura sot në botë. Por, ajo që e bën edhe më shqetësues është fakti se shumë persona e kanë pa qenë të vetëdijshëm.
Sipas studimeve ndërkombëtare, pothuajse gjysma e njerëzve me diabet nuk janë të diagnostikuar, pra jetojnë me të pa e ditur. Ky fenomen njihet si “diabeti i fshehur”.
Çfarë është diabeti i fshehur?
Diabeti i fshehur është gjendja kur një person ka nivel të lartë të sheqerit në gjak, por ende nuk ka marrë diagnozën zyrtare nga mjeku. Shpesh simptomat janë të lehta, që ngatërrohen me lodhjen e përditshme ose nuk shfaqen fare në fillim.
Shenjat që nuk duhen injoruar
Edhe pse mund të jetë i heshtur, disa shenja paralajmëruese janë:Etje e shtuar dhe gojë e thatë
Nevojë e shpeshtë për të urinuar
Lodhje e vazhdueshme
Rënie ose shtim i pashpjegueshëm në peshë
Shikim i turbullt
Plagë që shërohen ngadalë
Nëse këto simptoma përsëriten, është e rëndësishme të bëhen analiza të gjakut.Pse është i rrezikshëm?
Diabeti i fshehur shpesh zbulohet vetëm kur kanë nisur komplikacionet si dëmtimi i syve, veshkave, zemrës apo nervave. Kjo është arsyeja pse zbulimi i hershëm është jetik.
Kush është më i rrezikuar?
Personat mbi 40 vjeç
Ata që kanë mbipeshë
Njerëzit me histori familjare diabeti
Personat që bëjnë jetë sedentare
Gratë që kanë pasur diabet gjatë shtatzënisëSi ta parandalojmë?
Ushqyerja e shëndetshme: shmangni sheqernat e rafinuara, konsumoni më shumë fruta, perime dhe drithëra integrale.
Aktiviteti fizik: të paktën 30 minuta ecje ose ushtrime të lehta çdo ditë.
Kontrolle të rregullta: analiza e sheqerit në gjak të paktën një herë në vit, sidomos nëse jeni në grup rreziku. -
Tre vitamina që njerëzit me diabet duhet t’i shmangin kategorikisht, zbuloni arsyet pse
Diabeti është një sëmundje komplekse që kërkon terapi të ndryshme, nga ilaçet te injeksionet e insulinës.
Ndërsa disa mikronutrientë kanë treguar një efekt të dobishëm në rregullimin e glukozës, ekzistojnë edhe ato vitamina që mund të shkaktojnë më shumë dëm sesa dobi.
Shumë njerëz me diabet u drejtohen suplementeve dhe vitaminave me shpresën e përmirësimit të shëndetit të tyre të përgjithshëm.Dhe ndërsa disa mikronutrientë, siç janë vitamina D, magnezi ose acidet yndyrore omega-3, kanë treguar një efekt të dobishëm në rregullimin e glukozës, ka edhe nga ato vitamina që mund të shkaktojnë më shumë dëm sesa dobi. Disa rrisin sheqerin në gjak, të tjera ndërhyjnë në efektin e terapisë.
Nëse keni diabet, ka vitamina që absolutisht nuk duhet t’i merrni pa mbikëqyrje të rreptë mjekësore.
Niacina njihet për uljen e kolesterolit, por tek njerëzit me diabet, ajo mbart rreziqe serioze. Studimet tregojnë se rrit nivelet e glukozës në gjak dhe zvogëlon ndjeshmërinë ndaj insulinës, duke e bërë kontrollin e sheqerit edhe më të vështirë. Tek njerëzit që tashmë kanë luhatje të glukozës, ky suplement mund ta prishë plotësisht ekuilibrin.Zvogëlon ndjeshmërinë ndaj insulinës
Mund të ndërhyjë me ilaçet për diabetinVitamina E (në doza të larta)
Vitamina E është një antioksidant i fuqishëm, por suplementet e saj në doza të mëdha mund të jenë të rrezikshme.
Tek njerëzit me diabet, ato rrisin rrezikun e goditjes hemorragjike dhe mund të prishin koagulimin e gjakut. Doza të larta të vitaminës E mund të ndërveprojnë me ilaçet për diabetin.
Një shqetësim i veçantë është se dozat e larta të vitaminës E mund të ndërveprojnë me ilaçet për diabetin dhe të shkaktojnë rritje të pakontrollueshme të sheqerit në gjak.
Sasitë e vogla nga ushqimi (arra, fara) janë të sigurta, por kapsulat me doza të mëdha duhet të shmangen pa mbikëqyrje mjekësore.
Dozat e larta rrisin rrezikun e gjakderdhjes
Mund të ndërveprojë me insulinën dhe ilaçet orale për diabetin.
Jep efekte të paparashikueshme në nivelet e sheqerit në gjak.
Vitamina C (në doza të larta)
Vitamina C është thelbësore për imunitetin dhe shërimin e plagëve, por marrja e tepërt e saj tek njerëzit me diabet sjell probleme.
Shtesat në doza të mëdha mund të ndërhyjnë në saktësinë e testeve të sheqerit në gjak dhe të japin rezultate të rreme të larta ose të ulëta. Kjo mund të çojë në dozim të gabuar të insulinës dhe pasoja serioze.
Përveç kësaj, teprica e vitaminës C rrit rrezikun e formimit të gurëve në veshka, i cili është një problem i zakonshëm tek njerëzit me diabet gjithsesi.
Shtrembëron rezultatet e testeve të sheqerit në gjak
Rrit rrezikun e gurëve në veshka
Në doza të mëdha, destabilizon glukozën.
Edhe pse niacina, vitamina E dhe vitamina C janë lëndë ushqyese të rëndësishme, suplementet e tyre në doza të larta mund të dëmtojnë seriozisht kontrollin e glukozës.
Mënyra më e shëndetshme për të mbajtur nën kontroll diabetin mbetet një dietë e ekuilibruar, ushtrime të rregullta, terapi e përshtatshme dhe suplemente vetëm me miratimin e një mjeku. -
Tre vitamina që njerëzit me diabet duhet t’i shmangin kategorikisht, zbuloni arsyet
Diabeti është një sëmundje komplekse që kërkon terapi të ndryshme, nga ilaçet te injeksionet e insulinës.
Ndërsa disa mikronutrientë kanë treguar një efekt të dobishëm në rregullimin e glukozës, ekzistojnë edhe ato vitamina që mund të shkaktojnë më shumë dëm sesa dobi.
Shumë njerëz me diabet u drejtohen suplementeve dhe vitaminave me shpresën e përmirësimit të shëndetit të tyre të përgjithshëm.
Dhe ndërsa disa mikronutrientë, siç janë vitamina D, magnezi ose acidet yndyrore omega-3, kanë treguar një efekt të dobishëm në rregullimin e glukozës, ka edhe nga ato vitamina që mund të shkaktojnë më shumë dëm sesa dobi. Disa rrisin sheqerin në gjak, të tjera ndërhyjnë në efektin e terapisë.
Nëse keni diabet, ka vitamina që absolutisht nuk duhet t’i merrni pa mbikëqyrje të rreptë mjekësore.
Niacina njihet për uljen e kolesterolit, por tek njerëzit me diabet, ajo mbart rreziqe serioze. Studimet tregojnë se rrit nivelet e glukozës në gjak dhe zvogëlon ndjeshmërinë ndaj insulinës, duke e bërë kontrollin e sheqerit edhe më të vështirë. Tek njerëzit që tashmë kanë luhatje të glukozës, ky suplement mund ta prishë plotësisht ekuilibrin.
Zvogëlon ndjeshmërinë ndaj insulinës
Mund të ndërhyjë me ilaçet për diabetin
Vitamina E (në doza të larta)
Vitamina E është një antioksidant i fuqishëm, por suplementet e saj në doza të mëdha mund të jenë të rrezikshme.
Tek njerëzit me diabet, ato rrisin rrezikun e goditjes hemorragjike dhe mund të prishin koagulimin e gjakut. Doza të larta të vitaminës E mund të ndërveprojnë me ilaçet për diabetin.
Një shqetësim i veçantë është se dozat e larta të vitaminës E mund të ndërveprojnë me ilaçet për diabetin dhe të shkaktojnë rritje të pakontrollueshme të sheqerit në gjak.
Sasitë e vogla nga ushqimi (arra, fara) janë të sigurta, por kapsulat me doza të mëdha duhet të shmangen pa mbikëqyrje mjekësore.
Dozat e larta rrisin rrezikun e gjakderdhjes
Mund të ndërveprojë me insulinën dhe ilaçet orale për diabetin.
Jep efekte të paparashikueshme në nivelet e sheqerit në gjak.
Vitamina C (në doza të larta)
Vitamina C është thelbësore për imunitetin dhe shërimin e plagëve, por marrja e tepërt e saj tek njerëzit me diabet sjell probleme.
Shtesat në doza të mëdha mund të ndërhyjnë në saktësinë e testeve të sheqerit në gjak dhe të japin rezultate të rreme të larta ose të ulëta. Kjo mund të çojë në dozim të gabuar të insulinës dhe pasoja serioze.
Përveç kësaj, teprica e vitaminës C rrit rrezikun e formimit të gurëve në veshka, i cili është një problem i zakonshëm tek njerëzit me diabet gjithsesi.
Shtrembëron rezultatet e testeve të sheqerit në gjak
Rrit rrezikun e gurëve në veshka
Në doza të mëdha, destabilizon glukozën.
Edhe pse niacina, vitamina E dhe vitamina C janë lëndë ushqyese të rëndësishme, suplementet e tyre në doza të larta mund të dëmtojnë seriozisht kontrollin e glukozës.
Mënyra më e shëndetshme për të mbajtur nën kontroll diabetin mbetet një dietë e ekuilibruar, ushtrime të rregullta, terapi e përshtatshme dhe suplemente vetëm me miratimin e një mjeku.
-
Tre vitamina që njerëzit me diabet duhet t’i shmangin kategorikisht
Diabeti është një sëmundje komplekse që kërkon terapi të ndryshme, nga ilaçet te injeksionet e insulinës.
Ndërsa disa mikronutrientë kanë treguar një efekt të dobishëm në rregullimin e glukozës, ekzistojnë edhe ato vitamina që mund të shkaktojnë më shumë dëm sesa dobi.
Shumë njerëz me diabet u drejtohen suplementeve dhe vitaminave me shpresën e përmirësimit të shëndetit të tyre të përgjithshëm.Dhe ndërsa disa mikronutrientë, siç janë vitamina D, magnezi ose acidet yndyrore omega-3, kanë treguar një efekt të dobishëm në rregullimin e glukozës, ka edhe nga ato vitamina që mund të shkaktojnë më shumë dëm sesa dobi. Disa rrisin sheqerin në gjak, të tjera ndërhyjnë në efektin e terapisë.
Nëse keni diabet, ka vitamina që absolutisht nuk duhet t’i merrni pa mbikëqyrje të rreptë mjekësore.
Vitamina B3 (niacinë)
Niacina njihet për uljen e kolesterolit, por tek njerëzit me diabet, ajo mbart rreziqe serioze. Studimet tregojnë se rrit nivelet e glukozës në gjak dhe zvogëlon ndjeshmërinë ndaj insulinës, duke e bërë kontrollin e sheqerit edhe më të vështirë. Tek njerëzit që tashmë kanë luhatje të glukozës, ky suplement mund ta prishë plotësisht ekuilibrin.
Pse ta shmangësh?
Rrit sheqerin në gjak
Zvogëlon ndjeshmërinë ndaj insulinës
Mund të ndërhyjë me ilaçet për diabetin
Vitamina E (në doza të larta)
Vitamina E është një antioksidant i fuqishëm, por suplementet e saj në doza të mëdha mund të jenë të rrezikshme.
Tek njerëzit me diabet, ato rrisin rrezikun e goditjes hemorragjike dhe mund të prishin koagulimin e gjakut. Doza të larta të vitaminës E mund të ndërveprojnë me ilaçet për diabetin.
Një shqetësim i veçantë është se dozat e larta të vitaminës E mund të ndërveprojnë me ilaçet për diabetin dhe të shkaktojnë rritje të pakontrollueshme të sheqerit në gjak.
Sasitë e vogla nga ushqimi (arra, fara) janë të sigurta, por kapsulat me doza të mëdha duhet të shmangen pa mbikëqyrje mjekësore.
Pse ta shmangësh?
Dozat e larta rrisin rrezikun e gjakderdhjes
Mund të ndërveprojë me insulinën dhe ilaçet orale për diabetin.
Jep efekte të paparashikueshme në nivelet e sheqerit në gjak.
Vitamina C (në doza të larta)
Vitamina C është thelbësore për imunitetin dhe shërimin e plagëve, por marrja e tepërt e saj tek njerëzit me diabet sjell probleme.
Shtesat në doza të mëdha mund të ndërhyjnë në saktësinë e testeve të sheqerit në gjak dhe të japin rezultate të rreme të larta ose të ulëta. Kjo mund të çojë në dozim të gabuar të insulinës dhe pasoja serioze.
Përveç kësaj, teprica e vitaminës C rrit rrezikun e formimit të gurëve në veshka, i cili është një problem i zakonshëm tek njerëzit me diabet gjithsesi.
Pse ta shmangësh?
Shtrembëron rezultatet e testeve të sheqerit në gjak
Rrit rrezikun e gurëve në veshka
Në doza të mëdha, destabilizon glukozën.
Edhe pse niacina, vitamina E dhe vitamina C janë lëndë ushqyese të rëndësishme, suplementet e tyre në doza të larta mund të dëmtojnë seriozisht kontrollin e glukozës.
Mënyra më e shëndetshme për të mbajtur nën kontroll diabetin mbetet një dietë e ekuilibruar, ushtrime të rregullta, terapi e përshtatshme dhe suplemente vetëm me miratimin e një mjeku. -
Tre vitamina që diabetikët duhet t’i shmangin, zbuloni arsyet pse
Diabeti është një sëmundje komplekse që kërkon terapi të ndryshme, nga ilaçet te injeksionet e insulinës.
Ndërsa disa mikronutrientë kanë treguar një efekt të dobishëm në rregullimin e glukozës, ekzistojnë edhe ato vitamina që mund të shkaktojnë më shumë dëm sesa dobi.
Shumë njerëz me diabet u drejtohen suplementeve dhe vitaminave me shpresën e përmirësimit të shëndetit të tyre të përgjithshëm.
Dhe ndërsa disa mikronutrientë, siç janë vitamina D, magnezi ose acidet yndyrore omega-3, kanë treguar një efekt të dobishëm në rregullimin e glukozës, ka edhe nga ato vitamina që mund të shkaktojnë më shumë dëm sesa dobi. Disa rrisin sheqerin në gjak, të tjera ndërhyjnë në efektin e terapisë.
Nëse keni diabet, ka vitamina që absolutisht nuk duhet t’i merrni pa mbikëqyrje të rreptë mjekësore.
Vitamina B3 (niacinë)
Niacina njihet për uljen e kolesterolit, por tek njerëzit me diabet, ajo mbart rreziqe serioze. Studimet tregojnë se rrit nivelet e glukozës në gjak dhe zvogëlon ndjeshmërinë ndaj insulinës, duke e bërë kontrollin e sheqerit edhe më të vështirë. Tek njerëzit që tashmë kanë luhatje të glukozës, ky suplement mund ta prishë plotësisht ekuilibrin.
Pse ta shmangësh?
Rrit sheqerin në gjak
Zvogëlon ndjeshmërinë ndaj insulinës
Mund të ndërhyjë me ilaçet për diabetin
Vitamina E (në doza të larta)
Vitamina E është një antioksidant i fuqishëm, por suplementet e saj në doza të mëdha mund të jenë të rrezikshme.
Tek njerëzit me diabet, ato rrisin rrezikun e goditjes hemorragjike dhe mund të prishin koagulimin e gjakut. Doza të larta të vitaminës E mund të ndërveprojnë me ilaçet për diabetin.
Një shqetësim i veçantë është se dozat e larta të vitaminës E mund të ndërveprojnë me ilaçet për diabetin dhe të shkaktojnë rritje të pakontrollueshme të sheqerit në gjak.
Sasitë e vogla nga ushqimi (arra, fara) janë të sigurta, por kapsulat me doza të mëdha duhet të shmangen pa mbikëqyrje mjekësore.
Pse ta shmangësh?
Dozat e larta rrisin rrezikun e gjakderdhjes
Mund të ndërveprojë me insulinën dhe ilaçet orale për diabetin.
Jep efekte të paparashikueshme në nivelet e sheqerit në gjak.
Vitamina C (në doza të larta)
Vitamina C është thelbësore për imunitetin dhe shërimin e plagëve, por marrja e tepërt e saj tek njerëzit me diabet sjell probleme.
Shtesat në doza të mëdha mund të ndërhyjnë në saktësinë e testeve të sheqerit në gjak dhe të japin rezultate të rreme të larta ose të ulëta. Kjo mund të çojë në dozim të gabuar të insulinës dhe pasoja serioze.
Përveç kësaj, teprica e vitaminës C rrit rrezikun e formimit të gurëve në veshka, i cili është një problem i zakonshëm tek njerëzit me diabet gjithsesi.
Pse ta shmangësh?
Shtrembëron rezultatet e testeve të sheqerit në gjak
Rrit rrezikun e gurëve në veshka
Në doza të mëdha, destabilizon glukozën.
Edhe pse niacina, vitamina E dhe vitamina C janë lëndë ushqyese të rëndësishme, suplementet e tyre në doza të larta mund të dëmtojnë seriozisht kontrollin e glukozës.
Mënyra më e shëndetshme për të mbajtur nën kontroll diabetin mbetet një dietë e ekuilibruar, ushtrime të rregullta, terapi e përshtatshme dhe suplemente vetëm me miratimin e një mjeku. -
Nga diabeti te dëmtimi i mëlçisë, si aroma e trupit zbulon problemet në shëndetin tonë
Njerëzit lëshojnë përmes lëkurës dhe frymëmarrjes një sërë komponimesh kimike me aromë të veçantë. Disa prej tyre mund të jenë tregues të një problemi shëndetësor.
Madje, këto sinjale nga aromat mund të përdoren potencialisht për diagnostikimin e hershëm të sëmundjeve.
Disa sëmundje kanë aroma kaq të dallueshme sa mund të perceptohen menjëherë. Për shembull, fryma e pacientëve me diabet mund të ketë aromë fruti ose “mollë të kalbur” për shkak të akumulimit të ketoneve.Dështimi i mëlçisë shpesh jep aromë myku në frymë ose urinë, ndërsa aroma e amoniakut mund të tregojë për sëmundje të veshkave. Gjithashtu, disa infeksione, si kolera, shkaktojnë aroma karakteristike tek jashtëqitjet, ndërsa tuberkulozi bën që fryma të ndjejë si birrë dhe lëkura si karton i lagur.
Po ashtu, qentë, me një nuhatje deri në 100,000 herë më të fortë se njerëzore, janë trajnuar për të zbuluar kancer, diabet, Parkinson, sulme epileptike dhe të tjera.
Shkencëtarët po vazhdojnë zhvillimin e testeve që shfrytëzojnë këto ndryshime për diagnostikimin e sëmundjeve si goditje në tru, Parkinson, diabet, madje edhe malari, duke e bërë aromën një burim të ri informacioni për diagnostikim të hershëm dhe përmirësimin e shëndetit tonë. -
A mund të kthehet mbrapsht diabeti i tipit 2?
Nga rreth 38 milionë amerikanë të diagnostikuar me diabet, shumica dërrmuese kanë diabet të tipit 2.
Diabeti është një gjendje kronike shëndetësore që ndikon në mënyrën se si trupi e shndërron ushqimin në energji. Ai zhvillohet kur nivelet e sheqerit në gjak janë shumë të larta, duke bërë që pankreasi të prodhojë më pak insulinë, hormon që rregullon nivelet e sheqerit në gjak.
Faktorët gjenetikë dhe të stilit të jetesës mund të çojnë në diabetin e tipit 2, i cili në shumicën e rasteve mund të parandalohet, sipas Qendrës për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve (CDC).
Faktorët e rrezikut për tipin 2 përfshijnë mbipeshën, historinë familjare me diabet, mungesën e aktivitetit fizik dhe moshën mbi 45 vjeç.
Diabeti i tipit 2 është i parandalueshëm, por a është i kthyeshëm? Mjekët thonë po. Studimet kanë treguar se, me ndryshime në dietë dhe aktivitet fizik, disa njerëz mund të arrijnë nivele normale të sheqerit në gjak pa përdorur ilaçe, duke hyrë në remision.
“Mënyra më e mirë për ta kthyer mbrapsht diabetin e tipit 2 është të ulet rezistenca e trupit ndaj insulinës së prodhuar nga pankreasi,” tha dr. Patricia Peter, profesoreshë asistente e mjekësisë në Shkollën e Mjekësisë Yale, në një deklaratë për media.
“Për shumicën e njerëzve, kjo do të thotë të arrijnë një peshë të shëndetshme, të ushtrohen rregullisht dhe të minimizojnë sheqernat dhe karbohidratet e tepërta në dietë,” shtoi ajo.
Mjekët paralajmërojnë se ndryshimet e shëndetshme të stilit të jetesës duhet të mbahen në vazhdimësi për të ruajtur nivelet normale të sheqerit në gjak dhe për të parandaluar rikthimin e sëmundjes. / The Hill – Syri.net
-
Patatet e skuqura, gjithçka që duhet të dish për t’i ngrënë pa ndikuar në shëndet
Patatet kanë humbur vendin e tyre në piramidën ushqimore, edhe për shkak të skuqjes, por ekziston një mënyrë për t’i konsumuar pa shqetësime.
Është e vështirë të gjesh dikë që nuk i do patatet e skuqura: ato janë një pjatë e përhapur në mbarë botën dhe u pëlqejnë si të mëdhenjve, ashtu edhe fëmijëve. Disa i preferojnë shumë të kripura, të tjerë i shoqërojnë me ketchup, majonezë apo mustardë, por pothuajse të gjithë do t’i hanin çdo ditë. Fatkeqësisht, kjo nuk rekomandohet nga ekspertët e ushqyerjes, të cilët paralajmërojnë për pasojat e konsumit të tepruar.
Sipas disa studimeve të fundit, konsumimi i tri porcioneve patate të skuqura në javë rrit me 20% rrezikun për diabet të tipit 2. Pikërisht për këtë arsye, patatet janë zhvendosur në nivelin e tretë të piramidës ushqimore, aty ku rekomandohet konsum javor e jo ditor. Laura Rossi, drejtoreshë e Departamentit të Ushqimit, Ushqyerjes dhe Shëndetit në Institutin e Lartë të Shëndetit në Itali, shpjegon se kjo nuk lidhet me indeksin glicemik, por me faktin që ato konsumohen kryesisht të skuqura.
Studimi i botuar në British Medical Journal (1984–2021) u zhvillua mbi 205 mijë persona pa diabet, sëmundje kardiovaskulare apo kancer, të cilët çdo 4 vjet plotësonin një pyetësor mbi zakonet e tyre ushqimore. Pas 40 vjetësh, 22.299 prej tyre zhvilluan diabet të tipit 2. Nga analiza, u pa se patatet e ziera, të pjekura ose pure kishin ndikim minimal (+5%), ndërsa patatet e skuqura e rritnin incidencën me 20%.
Megjithatë, patatet e skuqura nuk duhen demonizuar. Konsumimi i tyre nuk është i rrezikshëm nëse bëhet me kujdes. Ekspertët sugjerojnë skuqjen sipas traditës mesdhetare, me vaj ulliri ekstra të virgjër, që i shton substanca antioksiduese dhe i ruan deri në 6 orë pas gatimit. Gjithashtu, është më mirë të përdoren patate të freskëta të qëruara e të prera në moment, të lihen pak minuta në ujë për të ulur sheqernat dhe më pas të skuqen në vaj 160–180°C, me pak copa njëherësh.
Duke ndjekur këto këshilla, mund të shijosh një porcion patate të skuqura pa e tepruar dhe pa pasur ndjenja faji.
-
Si aroma e trupit zbulon problemet në shëndetin tonë
Njerëzit lëshojnë përmes lëkurës dhe frymëmarrjes një sërë komponimesh kimike me aromë të veçantë. Disa prej tyre mund të jenë tregues të një problemi shëndetësor.
Madje, këto sinjale nga aromat mund të përdoren potencialisht për diagnostikimin e hershëm të sëmundjeve.
Disa sëmundje kanë aroma kaq të dallueshme sa mund të perceptohen menjëherë.
Për shembull, fryma e pacientëve me diabet mund të ketë aromë fruti ose “mollë të kalbur” për shkak të akumulimit të ketoneve.
Dështimi i mëlçisë shpesh jep aromë myku në frymë ose urinë, ndërsa aroma e amoniakut mund të tregojë për sëmundje të veshkave.
Gjithashtu, disa infeksione, si kolera, shkaktojnë aroma karakteristike tek jashtëqitjet, ndërsa tuberkulozi bën që fryma të ndjejë si birrë dhe lëkura si karton i lagur.
Po ashtu, qentë, me një nuhatje deri në 100,000 herë më të fortë se njerëzore, janë trajnuar për të zbuluar kancer, diabet, Parkinson, sulme epileptike dhe të tjera.
Shkencëtarët po vazhdojnë zhvillimin e testeve që shfrytëzojnë këto ndryshime për diagnostikimin e sëmundjeve si goditje në tru, Parkinson, diabet, madje edhe malari, duke e bërë aromën një burim të ri informacioni për diagnostikim të hershëm dhe përmirësimin e shëndetit tonë.