Lajmidites.com

Tag: detare

  • Gjendet e ngordhur një breshkë e rrallë në Vlorë, dyshohet se u përplas nga një mjet lundrues

    Gjendet e ngordhur një breshkë e rrallë në Vlorë, dyshohet se u përplas nga një mjet lundrues

    Breshkë deti e ngordhur e llojit Caretta caretta gjendet në Plazhin e Ri të Vlorës, ditën e sotme në zonën e plazhit të ri në Vlorë, ku është gjetur e ngordhur një breshkë deti e llojit Caretta caretta – një nga speciet më të rralla dhe të mbrojtura që jetojnë në ujërat e Mesdheut, përfshirë edhe ato shqiptare.

    Sipas specialistëve të mjedisit që kanë qenë në vendngjarje, dyshohet se breshka mund të jetë goditur nga ndonjë mjet lundrues, ose, të ketë gëlltitur mbetje plastike ,një nga rreziqet më të mëdha që kërcënojnë jetën e faunës detare në ditët e sotme. Plastika në det, përveçse ndot mjedisin, shpesh ngatërrohet nga kafshët detare si ushqim, duke shkaktuar pasoja fatale për to.
    Breshka, e cila mendohet të ketë një peshë rreth 50 kg, përfaqëson një specie të veçantë dhe me rëndësi të madhe ekologjike për biodiversitetin e detit Jon. Ajo do të merret nga specialistët e zonave të mbrojtura, të cilët do të bëjnë analizat përkatëse për të përcaktuar shkakun e saktë të ngordhjes dhe për të ndjekur procedurat standarde të trajtimit të rasteve të tilla.
    Ky incident vë në pah edhe një herë rëndësinë e ndërgjegjësimit për mbrojtjen e faunës detare dhe nevojën për menaxhim më të mirë të mbetjeve në zonat bregdetare, si dhe respektimin e rregullave të lundrimit për të shmangur incidente të tilla me pasojë jetën e kafshëve të mbrojtura.

  • E ngordhur në breg/ Breshka e rrallë e detit zbulohet në Vlorë, dyshohet se u përplas nga një mjet lundrues

    E ngordhur në breg/ Breshka e rrallë e detit zbulohet në Vlorë, dyshohet se u përplas nga një mjet lundrues

    Breshkë deti e ngordhur e llojit Caretta caretta gjendet në Plazhin e Ri të Vlorës, ditën e sotme në zonën e plazhit të ri në Vlorë, ku është gjetur e ngordhur një breshkë deti e llojit Caretta caretta – një nga speciet më të rralla dhe të mbrojtura që jetojnë në ujërat e Mesdheut, përfshirë edhe ato shqiptare.

    Sipas specialistëve të mjedisit që kanë qenë në vendngjarje, dyshohet se breshka mund të jetë goditur nga ndonjë mjet lundrues, ose, të ketë gëlltitur mbetje plastike ,një nga rreziqet më të mëdha që kërcënojnë jetën e faunës detare në ditët e sotme. Plastika në det, përveçse ndot mjedisin, shpesh ngatërrohet nga kafshët detare si ushqim, duke shkaktuar pasoja fatale për to.
    Breshka, e cila mendohet të ketë një peshë rreth 50 kg, përfaqëson një specie të veçantë dhe me rëndësi të madhe ekologjike për biodiversitetin e detit Jon. Ajo do të merret nga specialistët e zonave të mbrojtura, të cilët do të bëjnë analizat përkatëse për të përcaktuar shkakun e saktë të ngordhjes dhe për të ndjekur procedurat standarde të trajtimit të rasteve të tilla.
    Ky incident vë në pah edhe një herë rëndësinë e ndërgjegjësimit për mbrojtjen e faunës detare dhe nevojën për menaxhim më të mirë të mbetjeve në zonat bregdetare, si dhe respektimin e rregullave të lundrimit për të shmangur incidente të tilla me pasojë jetën e kafshëve të mbrojtura.

    Top Channel

  • Një breshkë e rrallë gjendet e ngordhur në bregun e Vlorës, shkak dyshohet mbetjet plastike

    Një breshkë e rrallë gjendet e ngordhur në bregun e Vlorës, shkak dyshohet mbetjet plastike

    Një breshkë detare e llojit Caretta caretta është gjetur e ngordhur mëngjesin e sotëm në bregun e plazhit të ri në Vlorë. Kjo lloj breshke konsiderohet ndër më të rrallët dhe më të rrezikuarit që jetojnë në ujërat e Mesdheut, përfshirë edhe brigjet shqiptare. Breshka peshonte rreth 50 kilogramë dhe përfaqëson një pjesë të rëndësishme të ekosistemit detar.
    Ekspertët e mjedisit, të cilët shkuan në vendin e ngjarjes, shprehen se ka dyshime për shkakun e vdekjes, një goditje e mundshme nga mjete lundruese ose gëlltitja e mbetjeve plastike që ndodhen në det. Kjo e fundit është një kërcënim i vazhdueshëm për jetën e kafshëve detare, pasi plastika shpesh ngatërrohet me ushqim dhe mund të shkaktojë dëme të parikuperueshme.
    Trupi i breshkës do të merret në analizë nga specialistët e zonave të mbrojtura për të përcaktuar saktësisht shkakun e ngordhjes. Ky rast ngre shqetësime serioze për ndotjen e vazhdueshme të detit dhe nevojën për rritjen e ndërgjegjësimit mbi ruajtjen e faunës detare dhe respektimin e protokolleve të sigurisë në zonat bregdetare.

     

  • Lumenjtë toksikë të Shqipërisë/ Një det plastike dhe premtimesh të thyera që ndotin Adriatikun

    Lumenjtë toksikë të Shqipërisë/ Një det plastike dhe premtimesh të thyera që ndotin Adriatikun

    Në bregun e Adriatikut, aty ku lumi Ishëm derdhet në det, qetësia thyhet nga pamja e rërës së mbuluar me shishe plastike, qese infuzioni dhe mbetje të tjera spitalore. Ujërat e zeza dhe kimikatet përzihen me valët, duke shndërruar këtë peizazh në një simbol të degradimit. Aty ku dikur kishte jetë ujore, sot mbizotëron fjala “biologjikisht i vdekur.” Investime publike multim milionë euro për pastrimin e tij kanë dështuar plotësisht, ndërsa ujërat toksike vazhdojnë të shkatërrojnë ekosistemet bregdetare.

    Nga larg, delta e lumit Ishëm në bregdetin shqiptar të Adriatikut mund të duket si një peizazh i egër dhe i paprekur. Por një vështrim më nga afër, madje edhe nga sateliti në Google Earth, zbulon një realitet tjetër, shumë më shqetësues. Vija bregdetare është e mbuluar me një qilim të pafund mbetjesh plastike. Në terren, skena është apokaliptike. Një sipërfaqe e tërë bregu në të dy anët e deltës është varrosur nën ton plastikash, shishe, qese dhe, më alarmuesja, mbetje mjekësore, shiringa dhe qese infuzioni të shpërndara në rërë e që lëkunden në valë.

    Kjo katastrofë mjedisore është simptoma e dukshme e një krize më të thellë që rrjedh nga zemra e Shqipërisë. Lumenjtë Ishëm dhe Erzen, të cilët përshkojnë zonat më të populluara dhe më të industrializuara të vendit, po transportojnë një koktej toksik mbetjesh urbane, industriale dhe bujqësore direkt në detin Adriatik. Ky hulumtim zbulon një histori dështimi sistematik qeveritar, fondesh publike të shpërdoruara dhe një katastrofe të afërt shëndetësore që kërcënon jo vetëm ekosistemin dhe industrinë turistike në zhvillim të Shqipërisë, por edhe marrëdhëniet e saj me fqinjët evropianë.

    Në zemër të këtij dështimi qëndron një strukturë e ndryshkur dhe e braktisur vetëm pak kilometra larg detit. Në vitin 2017, ish-ministri i Turizmit dhe Mjedisit, Blendi Klosi, inspektoi inaugurimin e një impianti të ri për trajtimin e mbetjeve, i paraqitur si një masë për të reduktuar ndotjen në grykëderdhjen e lumit. Një investim prej 2 milionë eurosh, i inauguruar me bujë në vitin 2019 dhe i konceptuar për të kapur mbetjet përpara se të arrinin bregdetin, nuk ka qenë operativ as edhe një ditë. Sot, qëndron si një monument i heshtur i premtimeve të thyera, ndërsa ndotja që duhej të ndalte vazhdon të rrjedhë pa pengesa.

    Burimi: Ujërat “biologjikisht të vdekur”

    Deti Adriatik është gjaku ekologjik dhe ekonomik i rajonit ballkanik, shtëpi për mbi 7,000 specie. Megjithatë, ky ekosistem i çmuar është nën sulm të drejtpërdrejtë nga brigjet shqiptare. Kryefajtoret janë basenet e lumenjve Ishëm dhe Erzen, në afërsi të të cilëve jetojnë rreth një milion njerëz, përfshirë edhe kryeqytetin, Tiranën.

    Të dhënat zyrtare nga Agjencia Kombëtare e Mjedisit (AKM) japin një pamje të zymtë. Stacionet e monitorimit përgjatë lumit Ishëm e klasifikojnë ujin e tij vazhdimisht si “Klasa V – Gjendje e keqe”, vlerësimi më i ulët i mundshëm. Në kontrast, lumi Erzen nis me “Klasa II – Gjendje e mirë” në burime, por degradohet në “Klasa III – Gjendje mesatare” më poshtë. Sipas AKM, Klasa III është kufiri absolut i cilësisë së pranueshme të ujit. Ishmi, megjithatë, është përtej çdo standardi të pranueshëm.

    Një studim i Universitetit BOKU në Vjenë e identifikon Ishmin si lumin më të ndotur në Evropë, duke derdhur rreth 733,000 kilogramë mbetje të ngurta çdo vit në detin Adriatik. Ky lum 79.2 kilometra i gjatë, me një pellg ujëmbledhës prej 673 km², përshkohet nga degët e tij Tirana, Tërkuza dhe Zeza, dhe është i mbushur me ujëra të zeza të patrajtuara nga Tirana, Kamza dhe Fushë-Kruja. Dikur i domosdoshëm për bujqësi, peshkim dhe bagëti, Ishmi tashmë derdhet në zona ekologjikisht të ndjeshme si Zona e Mbrojtur Detare Patok-Fushëkuqe-Ishëm dhe Rezervati i Natyrës në Kepin e Rodonit, të dyja nën kërcënim të rëndë.

    “Lumi Ishëm është biologjikisht i vdekur; nuk ka më jetë ujore,” thotë Lulzim Bauman, ekspert shqiptar i mjedisit dhe menaxhimit të mbetjeve. “Është ndër lumenjtë më të ndotur në Evropë. Nuk mund të krahasohet me asnjë tjetër në kontinent. Krahasimet më të afërta janë me lumenjtë e ndotur rëndë në Indi ose Bangladesh. Në kontekst evropian, është një rast ekstrem që kërkon ndërhyrje urgjente.”

    Burimi i ndotjes është i njohur. Sipas projektit të financuar nga BE, EU4Rivers, “të dy basenet Ishëm dhe Erzen marrin sasi të mëdha ujërash të zeza të patrajtuara, të ardhura nga rritja e shpejtë urbane, zhvillimi i pakontrolluar dhe boshllëqet në infrastrukturë.”

    Bauman shton: “Ujërat e zeza nga familjet dhe bizneset shkarkohen direkt në përrenj dhe lumenj pa asnjë lloj trajtimi.” Kjo rëndohet nga rreth 100 venddepozitime të paligjshme përgjatë Ishmit, ku mbetjet e pakolektuara komunale hidhen direkt në shtratin e lumit.

    Autoritetet kishin shpallur plane për ndërtimin e dy impianteve të mëdha për trajtimin e ujërave të zeza: një në Kashar, për Tiranën, dhe një tjetër në Kamëz, për zonat përreth. Megjithatë, edhe sikur të ndërtoheshin e të funksiononin plotësisht, vlerësimet mjedisore sugjerojnë se ato nuk do të mjaftonin për ta nxjerrë Ishmin nga kategoria “Klasa V – Gjendje e keqe.”

    Lumenjtë shqiptarë po e mbytin Adriatikun me ndotje. Ishmi dhe Erzeni transportojnë ujëra të zeza, kimikate industriale, pesticide bujqësore, plastika dhe mbetje mjekësore direkt në det. Ishmi, dikur burim jetese, sot quhet biologjikisht i vdekur, një nga lumenjtë më të ndotur të Evropës. Shkencëtarët paralajmërojnë se kjo ndotje mbyt habitatet me plastikë, helmon jetën detare me metale të rënda dhe ushqen lulëzimin algal që zhduk oksigjenin nga uji, duke shkaktuar ngordhje masive të peshqve.

    Projekti i PNUD mbi zonat e mbrojtura detare konfirmon se vëllimi i madh i ndotjes dhe depozitimet e paligjshme garantojnë që Ishmi të mbetet ndër lumenjtë më të degraduar në Evropë. Pa trajtim efektiv, ujërat e zeza do të vazhdojnë të rrjedhin drejt Adriatikut, duke e mbushur atë me toksina. Shqipëria rrezikon të mbetet një nga ndotësit më të mëdhenj të rajonit, kërcënim direkt për biodiversitetin dhe shëndetin publik në gjithë Adriatikun.

    Fiasko e 2 milionë eurove

    Sasia tronditëse e ndotjes plastike nxiti atë që supozohej të ishte një zgjidhje. Në shkurt 2017, Ministria e Mjedisit shpalli tenderin për projektin “Impianti i pastrimit të grykëderdhjes së lumit Ishëm dhe rikualifikimi i vijës bregdetare.” Projekti, me vlerë rreth 2 milionë euro, ishte menduar të instalonte një sistem barrierash lundruese dhe një rrip transportues për mbledhjen e mbetjeve të ngurta.

    Dokumentet zyrtare të tenderit përshkruanin një sistem me dy stacione për rikuperimin dhe heqjen e mbetjeve. Pas vonesave shumëvjeçare, impianti u inaugurua në vjeshtën e vitit 2019. Ministrat e qeverisë në atë kohë deklaruan se projekti synonte pastrimin e lumit dhe të detit Adriatik.

    Gati tetë vjet pas konceptimit, një vizitë në vendin e ndërtimit në fshatin Gotull zbulon një dështim total. Porta kryesore është e kyçur. Brenda, makineritë dhe mekanizmat mungojnë. Aty kanë mbetur vetëm disa struktura të ndryshkura metalike që po pushtohen nga natyra. Impianti nuk e përmbushi kurrë qëllimin. Investimi është shpërdoruar plotësisht dhe grykëderdhja e lumit është shndërruar në landfillin që duhej të parandalonte.

    Shpeshherë, ajri mbi grykëderdhje mbushet me tym të rëndë, pasi banorët vendas i vënë flakën grumbujve të mbeturinave përgjatë brigjeve të lumit. Ky veprim i dëshpëruar shton një shtresë tjetër ndotjeje, duke lëshuar dioksina të rrezikshme dhe grimca të imëta në ajër, të cilat më pas bien në ujë ose përhapen drejt tokës.

    Përgjegjësia për këtë katastrofë është e shpërndarë. Delta ndodhet mes dy bashkive, Kurbinit dhe Durrësit. Ironikisht, ana e Durrësit është shpallur Zonë e Mbrojtur pranë Kepit të Rodonit. Megjithatë, nuk ekziston asnjë koordinim mes bashkive, ministrive apo agjencive kombëtare për të adresuar krizën.

    Kërcënimi i padukshëm: Një bombë kimike me sahat

    Ndërkohë që mbetjet plastike krijojnë një pamje tronditëse, një rrezik më i padukshëm fshihet në ujë. Objektet industriale përgjatë brigjeve të lumit shkarkojnë një lumë kimikatesh dhe metalesh të rënda. Këto toksina grumbullohen në shtratin e lumit dhe më pas përfundojnë në det, me pasoja fatale për jetën detare.

    “Ndotja është e rrezikshme, përmban metale të rënda si kadmium dhe plumb, si dhe mbetje të tjera organike dhe kimike,” paralajmëron Bauman. “Studime të fundit tregojnë se nivelet e kadmiumit janë deri 100 herë më të larta se normat ndërkombëtare. Kjo lidhet drejtpërdrejt me rrezikun e sëmundjeve kancerogjene, si edhe me dëmtime të veshkave, trurit dhe sistemit nervor.”

    Projekti EU4Rivers konfirmon se cilësia e ujit në lumë tejkalon vazhdimisht kufijtë e pranueshëm për amoniak, nitrit, nitrat dhe fosfor, elementë që shkaktojnë eutrofikimin, një proces që shteron oksigjenin në ujë dhe zhduk jetën ujore.

    Delta e Ishmit tashmë është kthyer në një zonë parkimi të improvizuar për varkat e peshkatarëve. Banorët vendas, që dikur ushqenin familjet nga këto ujëra, nuk mund të peshkojnë më në deltë. “Është e pamundur të peshkosh këtu,” thotë një prej tyre, duke treguar drejt ujit të pajetë. “Na duhet të lundrojmë kilometra më në veri, vetëm për të shpresuar se diçka ka mbetur në rrjeta.” Megjithëse humbjet janë të mëdha, shumë prej tyre shmangin të flasin publikisht, nga frika e pasojave ose thjesht nga humbja e besimit.

    Kjo ndotje kimike ka shkatërruar jetesën e komuniteteve lokale dhe vazhdon të kërcënojë zinxhirin ushqimor dhe ekonomitë bregdetare përgjatë gjithë Adriatikut.

    Një problem rajonal dhe një dhimbje koke evropiane

    Pasojat mjedisore nuk ndalen brenda kufijve shqiptarë. Llogaritet se rreth 700,000 tonë mbetje nga këta lumenj derdhen çdo vit në Adriatik. Të transportuara nga rrymat detare, një pjesë e madhe përfundon në brigjet e Kroacisë, një shtet anëtar i BE-së.

    “Ndotja plastike nga lumenjtë shqiptarë është një kërcënim rajonal,” thotë Bauman. Autoritetet kroate kanë paraqitur vazhdimisht ankesa zyrtare pranë institucioneve të BE-së për këtë fenomen, duke treguar se ndotja plastike nuk është më vetëm një problem kombëtar, por një çështje që prek marrëdhëniet fqinjësore dhe mjedisin e përbashkët të Adriatikut.

    Në vitin 2022, eurodeputeti kroat Karlo Ressler (EPP) e ngriti çështjen në Parlamentin Evropian, duke theksuar se mbi 90% e mbetjeve plastike që shpëlajnë brigjet kroate vijnë nga Europa jugore, kryesisht Shqipëria. Ressler theksoi se çdo vit rreth 229,000 tonë plastikë përfundojnë në Mesdhe, dhe rrymat detare i shtyjnë ato përmes Ngushticës së Otrantos drejt bregdetit kroat, përfshirë Dubrovnikun, Parkun Kombëtar Mljet dhe deltën e mbrojtur të Neretvës. Pavarësisht premtimeve për hetime nga qeveria shqiptare gjatë dekadës së fundit, nuk është arritur asnjë përfundim i qartë.

    Komisioni Evropian, përfaqësuar nga Virginijus Sinkevičius, u përgjigj se angazhohet aktivisht me Shqipërinë për të përafruar dhe zbatuar rregulloret e BE-së mbi mjedisin, përfshirë menaxhimin e ujërave, mbetjeve dhe ekosistemeve detare. Nëpërmjet programeve të para-anëtarësimit si IPA, Shqipëria përfiton mbështetje për sisteme të integruara menaxhimi, bashkëpunim rajonal për ndotjen ndërkufitare dhe iniciativa për ekonominë qarkulluese dhe rritjen e gjelbër. Komisioni gjithashtu thekson detyrimet e Shqipërisë sipas Konventës së Barcelonës për Mbrojtjen e Detit Mesdhe dhe planeve rajonale për menaxhimin e mbetjeve detare.

    Ky shkëmbim tregon se ndotja e lumenjve shqiptarë nuk është thjesht problem mjedisor vendas, por një çështje me rëndësi evropiane që ndikon në politikat dhe bashkëpunimin ndërkombëtar për mbrojtjen e Adriatikut.

    Kjo ndotje transkufitare minon drejtpërdrejt aspiratat e Shqipërisë për anëtarësim në BE. Situata bie ndesh me legjislacionin kryesor të BE-së, veçanërisht Direktivën Kuadër të Ujërave dhe Direktivën për Ujërat Larëse. Ndërkohë që cilësia e ujit në pjesë të tjera të Adriatikut përmbush standardet e BE-së, segmenti shqiptar është larg tyre. Këto direktiva kërkojnë që të gjitha ujërat sipërfaqësore të arrijnë të paktën “gjendje të mirë” dhe u imponojnë shteteve mbrojtjen e ujërave të përdorura për rekreacion. Megjithatë, sipas AKM, lumi Ishëm vazhdon në “Klasa V – Gjendje e keqe”, duke derdhur pa ndërprerë ujëra të zeza dhe mbetje të ngurta në Adriatik.

    Interesante është se monitorimet zyrtare të ujërave për larje në Gjirin e Lalzit, një zonë turistike e njohur, tregojnë cilësi “të mirë” ose “të mjaftueshme” gjatë sezonit veror, bazuar në testet për E.coli dhe enterokokë. Por ekspertët paralajmërojnë se kjo është një qetësi e brishtë dhe mashtruese. Vëllimi i madh i ndotjes nga lumenjtë do të mjaftonte që një reshje e madhe shiu ose një ndryshim i rrymave detare të kontaminonte plazhet, duke rrezikuar shëndetin publik.

    Siç thekson zyra e projektit EU4Rivers: “Ndotja nga shkarkimi direkt i ujërave të zeza… kërcënon potencialin e zhvillimit të turizmit të qëndrueshëm… Plazhet e kontaminuara dhe ekosistemet detare të degraduara mund të dëmtojnë imazhin e Shqipërisë si një destinacion turistik në zhvillim dhe të minojnë ekonomitë vendore.”

    Një rrugë përpara?

    Kriza e lumenjve Ishëm dhe Erzen është një shembull tipik i dështimit sistemik. Është një histori mungese të plotë të trajtimit të ujërave të zeza për mbi një milion banorë, mungese të menaxhimit bazik të mbetjeve dhe dështimi spektakolar i një projekti shumëmilionësh të shpallur si zgjidhje.

    Iniciativa si projekti EU4Rivers ofrojnë një rreze shprese. Duke ndihmuar autoritetet shqiptare të zhvillojnë plane gjithëpërfshirëse për menaxhimin e baseneve ujore dhe duke investuar në infrastrukturën e monitorimit, projekti synon të ndërtojë themelet për ndryshime të qëndrueshme afatgjata. Por këto janë objektiva në horizont.

    Ndërkohë, lumi Ishëm vazhdon të derdhë helme në Adriatik. Delta e tij mbetet një plagë e hapur në bregdetin shqiptar, një simbol i gjallë i shkatërrimit mjedisor, i fondeve publike të shpërdoruara dhe një rreziku të qartë e të menjëhershëm për shëndetin e popullsisë, ekonominë dhe detin e përbashkët që po helmohet ngadalë. Pyetja që mbetet është nëse do të lindë ndonjëherë vullneti politik për ta mbyllur këtë plagë, përpara se dëmi të bëhet i pakthyeshëm./ Ervin Koçi – ACQJ/ 

  • Përfundoi misioni i parë hulumtues i zhytjes në thellësi me njerëz në rajonet polare

    Përfundoi misioni i parë hulumtues i zhytjes në thellësi me njerëz në rajonet polare

    Pak kohë më parë u kurorëzua me sukses ekspedita e 15-të shkencore e Kinës në Oqeanin Arktik, e organizuar nga Ministria e Burimeve Natyrore e Kinës. Ekspedita, që u krye bashkërisht nga katër anije: “Xuelong-2”, “Jidi”, “Shenhai-1” dhe “Tansuo-3”, është ekspedita më masive shkencore e Kinës në Oqeanin Arktik deri tani.
    Gjatë ekspeditës, Kina përfundoi me sukses “udhëtimin akullthyes” të hulumtimit me anë të zhytjes në thellësi me njerëz për herë të parë në ujërat e ngrira polare në polin verior të Tokës, duke shënuar hyrjen në një etapë të re të zhytjes në thellësi dhe të eksplorimit polar nga ana e Kinës, me “operacionin në hapësirën e plotë detare”.Në korrik të këtij viti nisi zyrtarisht udhëtimi i parë i zhytjes në thellësi me njerëz në rajonet polare. Në fillim të gushtit, anijet “Xuelong-2” dhe “Shenhai-1” u takuan në Oqeanin Arktik, dhe më vonë “Shenhai-1”, që mbante mjetin zhytës “Jiaolong”, lundroi me sukses në zonën e operacionit dhe “Jiaolong” filloi zhytjen e vet të parë në Arktik.
    Suksesi i zhytjes së parë është vetëm pikënisje, ndërsa gjatë këtij udhëtimi, më shumë “të para botërore” kanë lindur njëra pas tjetrës në ujërat polare, dhe problemet teknike, si komunikimi akustik nënujor dhe pozicionimi i saktë janë kapërcyer njëri pas tjetrit.
    Xu Xuewei, zv.drejtor i Qendrës Kombëtare të Menaxhimit të Bazës së Thellësive Detare, tha se “Jiaolong” ka arritur zhytjen e parë në thellësi nga ana e Kinës në rajonin e akullt polar, duke kaluar nga “thellësia e plotë detare” në “hapësirën e plotë detare”, gjë që tregon përmirësimin e vazhdueshëm të fuqisë shkencore e teknologjike të Kinës në hulumtimin në thellësitë detare.

  • A kishte Izraeli të drejtë të ndalonte flotiljen? Kush vendos për kalimet? Pyetje dhe përgjigje

    A kishte Izraeli të drejtë të ndalonte flotiljen? Kush vendos për kalimet? Pyetje dhe përgjigje

    A është e drejtë e anijeve izraelite të ndalojnë Flotiljen në atë që quhet “zona e mbikëqyrjes” ku arritën mbrëmë?
    Përgjigjet Marina Castellaneta, profesoreshë e së Drejtës Ndërkombëtare në Universitetin e Barit, eksperte për të drejtat e njeriut: “Zona e detit ku ndodhet Flotilja Global Sumud është një zonë ujërash ndërkombëtare ku vlen parimi i lirisë së deteve dhe sovraniteti i shtetit që ka flamurin e anijes. Një shtet tjetër nuk mund të kryejë kontrolle në bord përveç rasteve specifike si dyshimi për pirateri ose trafikim njerëzor.”
    A mundet Izraeli të përdorë argumentin e bllokadës detare për të ndërhyrë ndaj anijeve?
    “Izraeli pretendon bllokadën detare që në ato ujëra zbatohet që nga viti 2009. Megjithatë, rregullat që qeverisin bllokadën, të parashikuara në manualin e Sanremos të vitit 1994, që përcakton parimet në rast lufte detare, përcaktojnë se nuk mund të pengohet kalimi i mallrave të nevojave bazë nëse popullsia civile nuk ka ushqim apo mjete për jetesë.”
    Pse nuk ka ende një korridor detar për të çuar mallrat e nevojshme?
    “Izraeli thotë se ndihmat nuk mund të arrijnë dhe as nuk kanë arritur kurrë. Marrëveshjet e Oslos, që kurrë nuk u zbatuan, parashikonin që ujërat përballë Gazës t’i nënshtroheshin Autoritetit Kombëtar Palestinez dhe siguria e jashtme t’i takonte Izraelit deri në realizimin e dy shteteve.”
    Pse Izraeli nuk priti që Flotilja të arrinte në ujërat territoriale, pra 12 milje detare nga bregu?
    “Është e vështirë të thuhet, duke qenë Izraeli një fuqi pushtuese, që ujërat e Gazës janë ujëra territoriale izraelite. Siç është thënë disa herë nga Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë, çdo ndërhyrje si pushtues është e paligjshme. Gjithashtu, edhe në ujërat territoriale, anijeve civile u lejohet kalimi paqësor, pra nëse nuk shkakton rrezik për sigurinë. Nuk mund të ndërhyhet në bordin e anijes nëse kjo nuk kërkon ndihmë (SOS).”
    Izraeli pretendon se në disa anije ka persona të lidhur me Hamasin.
    “Duhen prova, nuk mjafton ta thuash. Izraeli ka ndërhyrë në shkelje të së drejtës ndërkombëtare, si në vitin 2009 kundër anijeve turke ku humbën jetën 9 aktivistë.”
    Çfarë ndodhi më pas?
    “Ishte një komision hetimor i OKB-së që vërtetoi përgjegjësitë dhe shkeljen e së drejtës ndërkombëtare. Civilët që nuk marrin pjesë në luftime kanë të drejtë mbrojtjeje edhe në zona lufte.”
    Anëtarët e Flotiljes u ndaluan, siç ndodhi edhe në qershorin e kaluar me aktivistët e një tjetër ekspedite në të njëjtat ujëra?
    “Jemi në një kontekst lufte, pushtimi dhe shkeljesh të vazhdueshme të së drejtës ndërkombëtare. Nëse kjo histori do të përfundojë me kontrolle, zbarkimin e aktivistëve në Izrael dhe rikthimin e tyre, kjo mund të konsiderohet si një shkelje më pak e rëndë e së drejtës ndërkombëtare duke parë kontekstin.”
    A ndryshon situata nga fakti që në bord ka deputetë?
    “Jo nga pikëpamja ligjore. Mbrojtja e civilëve është e njëjtë për të gjithë.”
    Pse u ndaluan anijet e Marinës italiane dhe asaj spanjolle? A kishte rrezik real për krijimin e një “casus belli” (shkak për luftë)?
    “Mendoj se ndaluan më shumë për arsye politike dhe sigurie: praninë e anijeve të shteteve të tjera brenda 120 miljeve detare që rritej rreziku i luftës.”
    Marrë nga Corriere Della Sera

  • Terror apo siguri kombëtare? Izraeli përplas anijet me ndihma, arrestohet sërish Greta Thunberg (VIDEO)

    Terror apo siguri kombëtare? Izraeli përplas anijet me ndihma, arrestohet sërish Greta Thunberg (VIDEO)

    Forcat izraelite kanë ndaluar 13 anije që transportonin aktivistë të huaj dhe ndihma për në Gaza, por 30 anije të tjera vazhdojnë të lundrojnë drejt enklavës palestineze të shkatërruar nga lufta, thanë të enjten organizatorët e flotiljes.
    Një video nga ministria e jashtme izraelite, e verifikuar nga Reuters, tregonte pasagjeren më të njohur të flotiljes, aktivisten suedeze për klimën, Greta Thunberg , të ulur në kuvertë dhe të rrethuar nga ushtarë.
    “Disa mjete të flotiljes Hamas-Sumud janë ndaluar në mënyrë të sigurt dhe pasagjerët e tyre po transferohen në një port izraelit,” tha ministria e jashtme izraelite në platformën X (ish Twitter). “Greta dhe miqtë e saj janë të sigurt dhe me shëndet të mirë.”
    Flotilja Globale Sumud, që transporton ilaçe dhe ushqime për në Gaza, përbëhet nga më shumë se 40 mjete civile lundrimi, me rreth 500 parlamentarë, juristë dhe aktivistë.
    Flotilja publikoi disa video në Telegram, me mesazhe nga individë në bord, disa prej të cilëve mbanin pasaportat e tyre dhe pretendonin se ishin rrëmbyer dhe çuar në Izrael kundër dëshirës së tyre, duke theksuar se misioni i tyre ishte humanitar dhe paqësor.
    Kjo flotilje është simboli më i rëndësishëm i kundërshtimit ndaj bllokadës izraelite në Gaza.
    Udhëtimi i saj përmes Detit Mesdhe tërhoqi vëmendje ndërkombëtare, teksa shtete si Turqia, Spanja dhe Italia dërguan anije apo dronë për ndihmë në rast nevoje për qytetarët e tyre edhe pse Izraeli i paralajmëroi vazhdimisht të ktheheshin mbrapsht.

    Reagime ndërkombëtare
    Ministria e jashtme e Turqisë e quajti “akt terrori” ndërhyrjen izraelite ndaj flotiljes, duke thënë se ajo vuri në rrezik jetën e civilëve të pafajshëm.
    Presidenti i Kolumbisë, Gustavo Petro, urdhëroi të mërkurën dëbimin e të gjithë delegacionit diplomatik izraelit, pasi dy kolumbianë u ndaluan nga forcat izraelite në flotilje. Izraeli nuk ka pasur ambasador në Kolumbi që nga viti i kaluar.
    Petro e quajti ndalimin një krim të ri ndërkombëtar të mundshëm nga kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu, dhe kërkoi lirimin e kolumbianëve. Ai gjithashtu ndërpreu marrëveshjen e tregtisë së lirë të Kolumbisë me Izraelin.
    Kryeministri i Malajzisë, Anwar Ibrahim, dënoi të enjten ndalimin e flotiljes nga Izraeli, duke thënë se tetë shtetas malajzianë ishin arrestuar.
    “Duke bllokuar një mision humanitar, Izraeli ka treguar përçmim të plotë jo vetëm për të drejtat e popullit palestinez, por edhe për ndërgjegjen e botës,” tha Anwar në një deklaratë. Malajzia është një vend kryesisht mysliman.
    Ndalimi i flotiljes nga Izraeli shkaktoi protesta në Itali dhe Kolumbi. Sindikata italiane shpalli një grevë të përgjithshme për të premten, në shenjë solidariteti me flotiljen ndërkombëtare të ndihmave.
    Paralajmërimet dhe zhvillimet
    Marina izraelite më herët kishte paralajmëruar flotiljen se po afrohej në një zonë lufte aktive dhe se po shkelte bllokadën e ligjshme detare, duke kërkuar që të ndryshonin drejtimin. Izraeli kishte ofruar gjithashtu kanale të sigurta për të dorëzuar ndihmat në Gaza në mënyrë paqësore.
    30 ANIJE PO LUNDRONIN DREJT GAZËS
    Kjo është përpjekja më e fundit detare për të thyer bllokadën izraelite në Gaza, një zonë që është kthyer në gërmadha pas afro dy vitesh luftë.
    Organizatorët e flotiljes dënuan operacionin e së mërkurës si një “krim lufte”. Ata thanë se ushtria izraelite përdori taktika agresive, përfshirë përdorimin e topave me ujë, por se askush nuk ishte lënduar.
    “Disa mjete… u interceptuan dhe u sulmuan në mënyrë të paligjshme nga Forcat Pushtuese Izraelite në ujëra ndërkombëtare,” thanë organizatorët në një deklaratë.
    Anijet ndodheshin rreth 70 milje detare larg Gazës kur u ndaluan, brenda një zone që Izraeli e kontrollon për të ndaluar çdo qasje detare.
    Organizatorët thanë se komunikimet e tyre ishin ndërprerë, përfshirë transmetimet live nga kamerat në disa nga anijet.
    Sipas të dhënave të ndjekjes së mjeteve lundruese, 13 anije ishin ndalur ose interceptuar deri të enjten në mëngjes. Megjithatë, organizatorët mbetën sfidues, duke deklaruar se flotilja “do të vazhdojë pa u ndalur”.
    Ata thanë në një postim në Telegram se 30 anije ishin ende në rrugën drejt Gazës, dhe ndodheshin 46 milje detare larg destinacionit të tyre në mëngjesin e së enjtes.
    Flotilja kishte shpresuar të mbërrinte në Gaza të enjten në mëngjes, nëse nuk do të ndalohej.
    Zyrtarët izraelitë kanë denoncuar vazhdimisht këtë mision si një provokim. “Refuzimi sistematik (për të dorëzuar ndihmat nëpërmjet kanaleve të sigurta) tregon se qëllimi nuk është humanitar, por provokues,” tha Jonathan Peled, ambasadori izraelit në Itali.
    Izraeli ka vendosur një bllokadë detare ndaj Gazës që nga viti 2007, kur Hamasi mori kontrollin e territorit bregdetar, dhe ka pasur disa përpjekje të mëparshme nga aktivistë për të dorëzuar ndihma me anije.
    Në vitin 2010, në një flotilje prej gjashtë anijesh me 700 aktivistë pro-palestinezë nga 50 vende, u vranë nëntë aktivistë pasi ushtarë izraelitë zbarkuan mbi mjetet lundruese.
    Në qershor të këtij viti, forcat detare izraelite ndaluan Greta Thunberg dhe 11 anëtarë të ekuipazhit nga një anije e vogël e organizuar nga grupi pro-palestinez Freedom Flotilla Coalition, teksa i afroheshin Gazës.
    Izraeli nisi ofensivën ndaj Gazës pas sulmit të Hamasit më 7 tetor 2023, ku sipas të dhënave izraelite, rreth 1 mijë e 200 njerëz u vranë dhe 251 u morën peng dhe u dërguan në Gaza. Sipas autoriteteve shëndetësore në Gaza, ofensiva izraelite ka vrarë mbi 65 mijë njerëz.

  • Marina franceze sekuestron 9.6 tonë kokainë

    Marina franceze sekuestron 9.6 tonë kokainë

    Marina Franceze ka realizuar një nga kapjet më të mëdha të kokainës në historinë e saj, duke sekuestruar 9.6 tonë të lëndës narkotike me një vlerë tregu që tejkalon 500 milionë euro. 
    Operacioni u zhvillua pranë brigjeve të Afrikës Perëndimore, në kuadër të misionit të sigurisë detare “Corymbe”. 
    Sipas njoftimit zyrtar nga Rajoni Detar i Atlantikut, aksioni u krye nga dy anije të Marinës Franceze, pas një operacioni të përbashkët me shërbimet antidrogë, inteligjencën detare dhe bashkëpunimin e policisë britanike. 
    Objektivi ishte një anije peshkimi pa flamur shtetëror, e cila dyshohej për trafik të lëndëve narkotike. 
    Operacioni përfaqëson suksesin më të madh të Marinës Franceze për vitin 2025, i cili tashmë është cilësuar si një vit rekord në luftën kundër trafikut të drogës. 

  • Franca godet trafikun e drogës/ Marina sekuestron 9.6 tonë kokainë pranë Afrikës Perëndimore

    Franca godet trafikun e drogës/ Marina sekuestron 9.6 tonë kokainë pranë Afrikës Perëndimore

    Marina Franceze ka realizuar një nga kapjet më të mëdha të kokainës në historinë e saj, duke sekuestruar 9.6 tonë të lëndës narkotike me një vlerë tregu që tejkalon 500 milionë euro.

    Operacioni u zhvillua pranë brigjeve të Afrikës Perëndimore, në kuadër të misionit të sigurisë detare “Corymbe”.

    Sipas njoftimit zyrtar nga Rajoni Detar i Atlantikut, aksioni u krye nga dy anije të Marinës Franceze, pas një operacioni të përbashkët me shërbimet antidrogë, inteligjencën detare dhe bashkëpunimin e policisë britanike.

    Objektivi ishte një anije peshkimi pa flamur shtetëror, e cila dyshohej për trafik të lëndëve narkotike.

    Operacioni përfaqëson suksesin më të madh të Marinës Franceze për vitin 2025, i cili tashmë është cilësuar si një vit rekord në luftën kundër trafikut të drogës.

    Deri në fund të gushtit, forcat detare franceze kishin arritur të sekuestronin afro 6 tonë kokainë vetëm në rajonin e Afrikës Perëndimore.

  • “Nofulla e çeliktë” e Kinës që po tmerron Uashingtonin

    “Nofulla e çeliktë” e Kinës që po tmerron Uashingtonin

    Inxhinierët e Qendrës së Kërkimeve Shkencore Detare të Kinës (CSSRC) kanë prezantuar një pajisje të re, e quajtur “nofulla e çelikut”, e cila sipas ekspertëve mund të përbëjë rrezik serioz për rrjetin botëror të komunikimit. Pajisja është projektuar për të arritur në thellësitë e oqeanëve pranë rrjetit të kabllove nënujore dhe ka aftësinë t’i presë ato, duke rrezikuar të lërë pa komunikim miliona banorë. 
    Ky mekanizëm është i pajisur me dy nëndetëse, “Fendouzhe” dhe “Hooidou”, njëra prej të cilave është e pilotuar, me kapacitet zhytjeje deri në 4.9 kilometra. Pajisja fokusohet tek kabllot e blinduara të fibrës optike që transportojnë rreth 95% të trafikut global të internetit. 
    Struktura e “nofullës” është ndërtuar me aliazh titani për të përballuar presionin ekstrem të thellësisë dhe përmban një rrotë diamanti që rrotullohet deri në 1.600 rpm, e aftë të presë çelikun. Gjithashtu, ajo është e pajisur me krahë robotikë të komanduar nga sinjale akustike dhe vizuale, që e mbajnë të qëndrueshme edhe në kushte të rënda nënujore. 
    Zyrtarisht, Kina e paraqet këtë mjet si ndihmë për shpëtim, miniera detare dhe mirëmbajtje infrastrukture. Megjithatë, aftësia e tij për të depërtuar pranë kabllove strategjike që lidhin kontinentet dhe bazat e mbrojtjes amerikane ka ngritur shqetësime në Uashington. 
    Testet e para kanë treguar se pajisja mund të presë kabllo deri në 6 centimetra trashësi, duke shtuar edhe më shumë frikën për përdorimin e saj si armë gjeopolitike.