Tay është një emigrant nga Hong Kongu që ka qenë kritik ndaj qeverisë kukull të kontrolluar nga Pekini në ishull. Sipas ligjit autoritar të “sigurisë kombëtare” të vendosur nga Kina për të shtypur lëvizjen demokratike të Hong Kongut në vitin 2020, kritika ndaj qeverisë konsiderohet një akt i paligjshëm “rebelimi”.
“Nëse dikush këtu mund ta çojë Tay-n në Konsullatën e Përgjithshme të Kinës në Toronto, mund të merrni shpërblimin prej një milion dollarësh,” tha Chiang në një konferencë për shtyp në gjuhën kineze në janar.
Në atë kohë, Tay po kandidonte kundër Chiang-ut në distriktin Markham-Unionville, por tani është kandidat për një distrikt tjetër. Chiang ka qenë Anëtar i Parlamentit për Markham-Unionville që nga viti 2021. Shpërblimi i ofruar nga Partia Komuniste Kineze për disidentët ishte 1 milion dollarë të Hong Kongut, që përkthehet në rreth 184,000 dollarë kanadezë.
Kërkesa për shkarkimin e Chiang-ut nga Carney erdhi nga konservatori Michael Chong, i cili ka qenë objektiv i ndërhyrjeve elektorale kineze për shkak të kritikave të tij ndaj regjimit komunist. Chong është aktualisht kandidat i Partisë Konservatore për Wellington-Halton Hills North dhe më parë ka dëshmuar para Kongresit Amerikan për persekutimin e tij politik, duke theksuar se ndërhyrja kineze në politikën kanadeze është një problem serioz.
Një komision i inteligjencës kanadeze doli në përfundimin në prill 2024 se Kina “ndërhyri fshehtazi dhe me mashtrim në zgjedhjet e viteve 2019 dhe 2021, të dyja të fituara nga Partia Liberale. Kryeministri liberal Justin Trudeau u kritikua ashpër për injorimin e këtyre paralajmërimeve.
Më 30 mars, Chong shkroi në llogarinë e tij në X se “të paktën tre kanadezë janë detyruar kundër dëshirës së tyre të kthehen në Republikën Popullore të Kinës”, duke treguar se shpërblimi i promovuar nga Chiang nuk është shaka. Emigrantët kinezë që jetojnë në Kanada dhe vende të tjera kanë arsye të forta për të pasur frikë nga dora e gjatë e shtypjes ndërkombëtare të Pekinit, veçanërisht nëse kanë ende familje në Kinë.
“Mbështetja e Paul Chiang-ut për shpërblimin e paligjshëm dhe të padrejtë të Partisë Komuniste Kineze për një shtetas kanadez është tronditëse, veçanërisht për qindra-mijëra kanadezë me prejardhje kineze që janë sulmuar dhe ngacmuar nga regjimi komunist,” tha Chong në një deklaratë për shtyp më 29 mars.
“Pas një dekade me liberalët që shpërfillin ndërhyrjet e huaja nga PKK-ja, paralajmërimeve nga ekspertët dhe një hetimi publik, liberalët vazhdojnë të tolerojnë ndërhyrjet e huaja, duke vënë në rrezik sigurinë e kanadezëve,” lexohej në deklaratën e tij.
“Heshtja e Mark Carney-it mbi kandidatin e tij krijon përshtypjen e rrezikshme se ai e miraton këtë sugjerim të neveritshëm,” akuzoi Chong.
Me 30 mars, Joe Tay mbështeti thirrjen për largimin e Chiang-utduke lëshuar një deklaratë të tijën.
Në deklaratën për shtyp të Tay-t thuhej:
“Komentet e tij kërcënuese publike kishin për qëllim të më frikësonin dhe nuk duhet të tolerohen.
Për më tepër, ai bëri një përpjekje të pa kërkuar natën e kaluar për të më kontaktuar për të diskutuar këtë çështje dhe postoi në rrjetet sociale se më ofroi një ndjesë.
Dua të jem i qartë: asnjë ndjesë nuk është e mjaftueshme. Kërcënime të tilla janë metoda e Partisë Komuniste Kineze për të ndërhyrë në Kanada. Dhe ato nuk janë drejtuar vetëm ndaj meje, ato kanë për qëllim të dërgojnë një sinjal frikësues për të gjithë komunitetin, për të detyruar pajtimin me qëllimet politike të Pekinit.
Kjo situatë më ka bërë të kem frikë për sigurinë time. Edhe para se komentet tinëzare të z. Chiang të dilnin në dritë, kisha qenë në kontakt me Xhandarmërinë mbretërore të Kanadasë për mbrojtjen time personale.”
Si reagim, Chiang ndau një deklaratë në rrjetet sociale më 31 mars, në të cilën pranoi se komentet e tij në janar, duke nxitur dikë që të dorëzonte Tay-n te PKK-ja për një shpërblim, ishin “të neveritshme dhe një gabim i plotë gjykimi mbi seriozitetin e çështjes”.
Jo të gjitha kritikat ndaj Chiang-ut erdhën nga konservatorët. Anëtarja e Parlamentit Jenny Kwan nga Partia e re Demokratike (NDP), e majtë, e cila gjithashtu ka qenë në shënjestër të Kinës, pyeti më 30 mars: “Në çfarë universi është kjo normale?”
Me 31 mars, Carney pranoi se veprimet e Chiang-ut ishin “tejet fyese” dhe “një gabim i tmerrshëm në gjykim”, por refuzoi ta shkarkonte. “Ai do të vazhdojë me kandidaturën e tij, pasi i ka kërkuar shumë qartazi ndjesë individit, komunitetit dhe po vazhdon përpara për të shërbyer.”
Duke vazhduar, kryeministri liberal e përshkroi Chiang-un si një “person me integritet”. Carney, megjithatë, mori masën paraprake që të mos shfaqej në publik me Chiang-un, i cili gjoja kishte “përgjegjësi të tjera” atë mëngjes.
Lideri i Partisë Konservatore dhe kandidati për kryeministër, Pierre Poilievre, tha me 31 mars se skandali kishte kaluar nga një çështje e Chiang-ut në një akuzë serioze ndaj gjykimit të Carney-t. “Kjo nuk ka të bëjë me një shaka të papërshtatshme ose fyese. Këto komente nga ky kandidat liberal mund të përbëjnë një vepër penale, sepse ai bëri thirrje që dikush të dorëzohej te një qeveri e huaj armiqësore për një shpërblim.”
Gjithashtu me 31 mars, organizata britanike për të drejtat e njeriut, Hong Kong Watch, i dërgoi një letër drejtorit të Xhandarmërisë mbretërore të Kanadasë, Michael Duhemes, duke i kërkuar të hapte një hetim mbi Chiang-un.
“Pa dyshim që komentet e z. Chiang përbëjnë një përpjekje për të frikësuar z. Tay dhe mbështetësit e tij dhe për ta heshtur atë gjatë një zgjedhjeje. Nuk ka dyshim që ka kërcënime të nënkuptuara për dhunë dhe një shpërblim të paligjshëm në formën e një shpërblimi.”
Mbi një duzinë grupesh Hong Kongo-kanadeze gjithashtu i bënë thirrje Carney-t të revokonte kandidaturën e Chiang-ut, duke e quajtur ndjesën e tij “të pasinqertë”.
“Komentet e Chiang-ut janë një shembull i qartë se si ndërhyrja e huaj vazhdon të hedhë hije mbi jetën e emigrantëve nga Hong Kongu në Kanada,” lexohej në deklaratën e 31 marsit. / Breitbard – Syri.net
