Nga janari i vitit 2026, pensionet do të rriten muaj pas muaji, përveç indeksimit vjetor. Kjo rritje, sipas kryeministrit Rama, do të vijojë edhe në vitet e tjera, të paktën deri në 2029.
Eksperti i ekonomisë, Mateo Spaho, tha se kjo rritje e qëndrueshme do të ndikojë pozitivisht edhe në ekonominë e vendit, pasi shumica e shumës së shtuar do të shkojë në konsum dhe do të rikthehet në buxhetin e shtetit përmes taksave dhe tatimeve.
Në një lidhje të drejtpërdrejtë, Spaho tha se ka një soliditet të rritjes së buxhetit të shtetit dhe një stabilitet. Eksperti i ekonomisë nënvizoi se buxheti i Shqipërisë nuk është tepër i madh në raport me totalin e PBB-së, por, sipas Spahos, është një buxhet që kërkon të ruajë një balancë midis fitimit dhe punës së sektorit privat dhe nevojave që ka pjesa publike për financimin e infrastrukturës, shëndetësisë, arsimit dhe të gjitha shërbimeve të tjera shtetërore.
INTERVISTA E PLOTË:
Si duhet kuptuar rritja e përmuajshme? Ne raportuam që do të ketë rritje të përmuajshme të pensioneve deri në vitin 2029, për të arritur objektivat që ka vendosur qeveria.
Spaho: Po, është e vërtetë. Në fakt, buxheti i shtetit ka pasur një ecuri mjaft të mirë këto tre vitet e fundit. Si pasojë, në këtë situatë, kemi një mundësi që pensionet të rriten jo një herë në vit, jo thjesht duke marrë parasysh inflacionin, por edhe duke provuar një rritje “fizarmonik”. Pra, e thënë ndryshe, një rritje nga viti në vit dhe nga muaji në muaj.
Kjo do të thotë që, konkretisht, pensionet do të rriten në mënyrë të vijueshme dhe në të njëjtën kohë, pensionistët do të kenë mundësinë që të kenë një fuqi blerëse më të lartë. Pra, jo thjesht një adaptim me inflacionin, por edhe një fuqi blerëse më domethënëse. Qeveria po bën mirë që po kryen këtë hap, sepse një pjesë e mirë e rritjes së pensioneve i rikthehet buxhetit të shtetit. Kjo ndodh pasi dihet që marzhi i kursimit që kanë pensionistët është mjaft i ulët, dhe pjesa më e madhe e kësaj rritje do të shkojë në konsum. Kjo i rikthehet buxhetit të shtetit dhe i rikthehet ekonomisë me anë të taksave dhe tatimeve të ndryshme. Pra, duket si një hap shumë i madh në rritje, por nga ana tjetër, shteti shqiptar do të rimarrë një pjesë të kësaj shume.
Buxheti, për herë të parë, do të prekë në vitin 2026 shifrën e rreth 900 miliardë lekëve, ose afërsisht 9 miliardë euro. Çfarë faktorësh ndikojnë në rritjen e nivelit të buxhetit?
Spaho: Së pari, rritja e aktivitetit turistik dhe e shërbimeve në përgjithësi ka krijuar një raport mjaft pozitiv për sa i përket të ardhurave tatimore dhe doganore. Kjo gjë ka bërë që edhe importet të rriten në këtë sens. Gjithashtu, edhe të ardhurat për sa i përket mbi vlerës së shtuar kanë qenë mjaft të mira. Në përgjithësi, kemi një soliditet të rritjes së buxhetit të shtetit dhe një stabilitet. Shteti shqiptar vijon të marrë 29% të Prodhimti të Brendshëm Bruto dhe të shpenzojë 31% të Prodhimti të Brendshëm Bruto.
E parë nga kjo pikëpamje, buxheti i Shqipërisë nuk është tepër i madh në raport me totalin e PBB-së, por është një buxhet që gjithsesi lidhet nga viti në vit dhe kërkon të ruajë një balancë midis fitimit dhe punës së sektorit privat dhe nevojave që ka pjesa publike për financimin e infrastrukturës, shëndetësisë, arsimit dhe të gjitha shërbimeve të tjera shtetërore.
Objektiva që po konsiderohen ambiciozë për qeverinë janë edhe rritja e pagave dhe e pensioneve, gjithashtu gradualisht. Krahasimi me Bashkimin Europian nuk vlen, sepse dihet që jemi ende shumë larg. Por, me vendet e rajonit, me këto rritje që po projektohen, ku jemi?
Spaho: Objektivi është pikërisht ky, që për vitin 2029, Shqipëria të jetë pjesë e një grupi vendesh. Natyrisht që do të jetë nga fundi, por ne jemi ata që futen të fundit. Por, që të jetë konkurruese në këtë sens dhe të jetë një vend i cili i jep mundësinë e një të ardhure të dinjitetshme. Bëhet fjalë për një rritje në më pak se katër vjet, me rreth 50% të pensionit mesatar, nga 27,000 lekë në 40,000 lekë. Kjo krijon një lloj situate krahasimore me vende si Bullgaria dhe pjesërisht Greqia. Kjo situatë është mjaft pozitive dhe e bën moshën e tretë në Shqipëri të ketë një jetesë më pak të limituar.