Lajmidites.com

Tag: bakteret

  • ‘Magjia’ e mjaltit/ Sekretet kimike që ndihmojnë në mbajtjen e tij të freskët për kaq gjatë

    ‘Magjia’ e mjaltit/ Sekretet kimike që ndihmojnë në mbajtjen e tij të freskët për kaq gjatë

    Mjalti është një ëmbëlsues natyral dhe bakteret pëlqejnë të ushqehen me sheqer. Por mjalti është jashtëzakonisht rezistent ndaj prishjes. Çfarë fshihet pas aftësisë së tij për të luftuar bakteret?

    Shumica e ëmbëlsirave në kavanoza kanë një afat të kufizuar ruajtjeje – ato janë vetëm një lugë e vogël larg rritjes së një kulture të shijshme myku ose një kolonie të lulëzuar bakteresh. Por ka ushqime të caktuara me qëndrueshmëri të veçantë, të afta të qëndrojnë të ngrënshme për vite me radhë.

    Mjalti është një nga këto substanca magjike. Në një mjedis të mbyllur, ndërsa lënda e artë mund të kristalizohet, duke u bërë e trashë, nuk do të shpërbëhet. Kjo aftësi e vazhdueshme për t’i rezistuar prishjes varet nga kimia e mjaltit dhe mënyra se si është bërë.

    Kur themi se ushqimi është prishur, ajo që në të vërtetë nënkuptojmë është se diçka tjetër e ka prekur më parë, diçka mikroskopike. Bakteret, kërpudhat dhe myku janë të pranishme  të paktën në numër të ulët në shumë ushqime, dhe një numër i procedurave që njerëzit përdorin për të ruajtur ushqimin janë të dizajnuara për të dekurajuar këto krijesa që ta konsumojnë atë.

    Shumë prej këtyre mikroorganizmave kanë tendencë të preferojnë kushte me lagështi, temperatura më të larta (por jo shumë të larta), një pH të butë dhe shumë oksigjen përreth për ta përdorur në metabolizmin e tyre. Dehidratimi i mishit ose frutave, pra, i privon ato nga uji. Gatimi i ushqimit në temperaturë të lartë dhe më pas zhvendosja e tij në frigorifer për ruajtje, fillimisht vret shumë insekte dhe pengon rritjen e çdo krijese të mbetur. Vendosja e ushqimit në një përzierje turshi largon të gjitha krijesat, përveç atyre që e duan më shumë aciditetin. Mbyllja e diçkaje në një kavanoz, kufizon oksigjenin në të cilin ata kanë qasje.

    Ne jemi gjithmonë duke luftuar një betejë të humbur kundër këtyre organizmave.

    Edhe ushqimi që i është nënshtruar një sërë procedurash ruajtjeje zakonisht ka një afat të kufizuar ruajtjeje, siç mund ta dini nëse keni hapur ndonjëherë një kavanoz me salcë karameleje nga pjesa e prapme e frigoriferit të gjyshes, i mbyllur në vitin 1985, për të gjetur një qilim të trashë qimesh brenda. (Mos më pyetni se si e di.)

    Ne jemi gjithmonë duke luftuar një betejë të humbur kundër këtyre organizmave, dhe qoftë një aromë uthulle që na tregon se Lactobacillusi ka humbur jetën me lëngun e portokallit, apo njolla të zeza myku në murin e brendshëm të kavanozit të gjalpit të kikirikut, shenjat e pranisë së tyre shpesh janë të padukshme dhe të pashmangshme.

    Por mjalti është një rast i pazakontë, dhe ja pse. Ai prodhohet nga bletët e mjaltit nga nektari i luleve dhe fillon si një lëng i ngrohtë, i holluar me ujë dhe me sheqer, lloji i gjësë që duket sikur do të ishte karremi më i pastër për bakteret. Bletët e përqëndrojnë nektarin gjatë rrugës për në koshere, duke hequr një pjesë të ujit, përdorin enzima për të rritur përmbajtjen e acidit në lëng duke dekurajuar rritjen e disa formave të mikroorganizmave dhe i zbërthejnë sheqernat në sheqerna më të thjeshtë, pastaj e dekantojnë atë në dhomat e huallit të mjaltit.

    Më pas, ata bëjnë diçka të jashtëzakonshme: fillojnë ta fryjnë mjaltin me krahët e tyre. Fryrja e mjaltit avullon ngadalë ujin e mbetur, si një ventilator lëkundës që avullon djersën nga lëkura juaj, kështu që një substancë që dikur ishte rreth 70% ose 80% ujë e sheh atë numër të bjerë.

    Mjalti i pjekur plotësisht, zakonisht ka një përmbajtje uji midis rreth 15%-18%. Në fakt, përqindja e molekulave të sheqerit në ujë është aq e madhe sa nuk do të ishte fizikisht e mundur të tretej kaq shumë sheqer në kaq shumë ujë, pa një proces si ai që përdorin bletët e mjaltit.

    Ka shumë sheqer atje, dhe sigurisht që mikroorganizmat do të donin ta provonin. Por me kaq pak ujë – dhe aciditetin që ofron një dekurajim shtesë – ata thjesht nuk mund të mbijetojnë. Mbylleni mjaltin në një kavanoz, për të kufizuar disponueshmërinë e oksigjenit, dhe ekziston një pengesë tjetër për rritjen.

    Kjo është një gjendje e njohur si “aktivitet i ulët i ujit” midis shkencëtarëve të ushqimit, dhe në fakt, ulja e aktivitetit të ujit të një substance është një truk i zakonshëm për të ruajtur ushqimet e përpunuara. Është e mundur të parandalohet prishja e ushqimit të lagësht për sa kohë që molekulat e ujit janë të lidhura në bashkëveprime me kripën ose sheqerin, për shembull.

    Kjo nuk do të thotë që mjalti mund t’i rezistojë të gjitha sfidave ndaj freskisë. Pasi hapet një kavanoz me mjaltë, sipërfaqja e tij ekspozohet rregullisht ndaj ajrit dhe zhytja e lugëve të lëpira do të sjellë baktere dhe lagështi, që nuk ishin aty kur kavanozi u mbyll./ BBC.

  • Parazitët dhe stafilokokët: Sa higjienike janë në të vërtetë pishinat publike?

    Parazitët dhe stafilokokët: Sa higjienike janë në të vërtetë pishinat publike?

    Noti është një nga aktivitetet më të dashura të verës, por edhe një nga më të nënvlerësuarit për sa i përket rreziqeve të fshehura shëndetësore. Nga parazitët tropikalë te bakteret oportuniste, një mori patogjenësh mund të gjenden në ujin e pishinës, edhe nëse ajo duket e pastër dhe është e mirëmbajtur. Një nga kërcënimet më serioze është kriptosporidiumi, një parazit rezistent ndaj klorit, që mund të shkaktojë infeksione gastrointestinale që zgjasin deri në dy javë. Në Britani dhe SHBA, shpërthimet e sëmundjeve të zorrëve që lidhen me pishinat janë dokumentuar që prej dekadash, veçanërisht në periudhat kur ato janë të mbipopulluara.

    Bakteret si stafilokoku, kërpudhat e dhomave të zhveshjes apo infeksione si veshi i notarit përbëjnë rreziqe të tjera të zakonshme, ndërsa infeksionet më të rralla por serioze si sëmundja e legjionarëve apo infeksionet e syve nga akantameba janë gjithashtu të mundshme. Klori është mbrojtja e parë, por jo e pagabueshme – veçanërisht për shkak të reaksioneve që ai ka me substanca si djersa apo urina, të cilat formojnë kloramina, substanca që irritojnë sytë dhe rrugët e frymëmarrjes.

    Ekspertët theksojnë rëndësinë e higjienës personale përpara hyrjes në pishinë, kontrollit të rregullt të pH-it dhe klorit, si dhe ndërhyrjes së menjëhershme në rast të ndotjeve të ujit. Në përgjithësi, përfitimet sociale dhe shëndetësore të notit tejkalojnë rreziqet, por kjo vetëm nëse ruhet vigjilenca ndaj faktorëve që mund ta kthejnë ujin në një burim sëmundjesh. Prandaj, për një sezon noti të sigurt, një dush para zhytjes mund të jetë po aq i rëndësishëm sa edhe vetë pushimi.

  • A mund t’i neutralizojnë mikrobet në zorrë, ‘kimikatet e përjetësisë’?

    A mund t’i neutralizojnë mikrobet në zorrë, ‘kimikatet e përjetësisë’?

    Ato quhen “kimikate të përhershme” sepse qëndrojnë në mjedis për periudha jashtëzakonisht të gjata. Dhe gjenden në produkte të shumta industriale dhe të konsumit. PFAS – substanca për- dhe polifluoroalkil – shoqërohen me rreziqe të shumta shëndetësore, nga ulja e pjellorisë dhe vonesat në zhvillim tek fëmijët deri te një rrezik në rritje i disa llojeve të kancerit dhe sëmundjeve kardiovaskulare.

    Disa mijëra kimikate sintetike të njohura kolektivisht si PFAS gjenden në veshjet e tiganëve, në mushama, në ftohës dhe pesticide, por edhe në plastikat e përdorura për të bërë gjëra të tilla si shishet e pijes. Dhe për shkak se ato qëndrojnë në mjedis për një kohë kaq të gjatë, këto kimikate shumëvjeçare tani gjenden edhe në ushqim, madje edhe në ujë të pijshëm.

    Se çfarë do të thotë kjo për shëndetin është larg të qenit e qartë, por dyshohet se nuk është asgjë e mirë. Problemi i madh është se është praktikisht e pamundur t’i shmangësh ato. Por tani ka disa lajme mbi këtë temë që më në fund tingëllojnë pozitive: Studiuesit në Universitetin e Kembrixhit në Angli kanë identifikuar një familje speciesh bakteriale që thithin molekula të ndryshme PFAS nga mjedisi i tyre. Dhe që ndodhin natyrshëm në zorrën e njeriut.

    Ngrënia dhe jashtëqitja

    Për studimin, i cili sapo u botua në Nature Microbiology, studiuesit implantuan nëntë lloje bakteresh që hanin PFAS në zorrët e minjve për të “humanizuar” mikrobiomën e kafshëve. Ata zbuluan se bakteret e zorrëve grumbulluan me shpejtësi PFAS të konsumuar nga minjtë, të cilat më pas u ekskretuan në feçe.

    Dhe kishte edhe më shumë lajme të mira: Mikrobet punonin më shumë kur minjtë u ekspozuan ndaj niveleve në rritje të PFAS. Edhe pse atyre iu desh të hanin më shumë nga kimikatet, e njëjta përqindje u ekskretua – midis 25 dhe 74 përqind e PFAS.

    Llojet bakteriale Gram-negative, veçanërisht shkopinjtë Gram-negativë të Bacteroidota, janë veçanërisht të suksesshëm në grumbullimin e PFAS. Kiran Patil i Njësisë së Toksikologjisë MRC në Universitetin e Kembrixhit, autori kryesor i studimit, është i kënaqur me këtë gjetje sepse “është vërtet shqetësuese që, duke pasur parasysh madhësinë e problemit të PFAS dhe ndikimin e tij në shëndetin e njeriut, po bëhet kaq pak për t’i hequr ato nga trupat tanë”.

    Bakteret e zorrëve thithin PFAS-in dhe i ruajnë ato në grumbuj brenda qelizave të tyre. “Kjo duket se mbron vetë bakteret nga efektet toksike”, thotë Patil. Këto rezultate janë treguesi i parë se mikrobioma e zorrëve mund të luajë një rol të rëndësishëm në largimin e kimikateve toksike të PFAS-it nga trupi.

    Studiuesit e konsiderojnë këtë gjetje shumë të rëndësishme, sepse “realiteti është se PFAS-të janë të pranishme në mjedis dhe në trupin tonë. Prandaj, ne duhet të përpiqemi të zbusim ndikimin e tyre në shëndetin tonë. Ne nuk kemi gjetur një mënyrë për të shkatërruar PFAS-të, por rezultatet tona hapin mundësinë e zhvillimit të mënyrave për t’i hequr ato nga trupat tanë, aty ku ato shkaktojnë dëmin më të madh”, thotë bashkautorja Indra Roux.

    Forcimi i synuar i mikrobiomës

    Ende mungojnë gjetje të hollësishme dhe, për momentin, ky është vetëm një studim në kafshë. Por informacioni hap perspektiva të reja se si të mbroheni nga efektet shëndetësore të PFAS. Derisa të kërkohen udhëzime më të sakta, një qasje është forcimi aktiv i mikrobiomës së zorrëve.

    Kjo arrihet me një dietë të pasur me fibra, pasi shumë lloje të Bacteroides lulëzojnë në fibra të tretshme dhe karbohidrate komplekse, polisakaridet. Burime të mira përfshijnë produktet e drithërave të plota si tërshëra, elbi ose thekra, bishtajoret, perimet si qepët, hudhra, shpargu ose angjinaret, dhe perimet rrënjore, pasi ato përmbajnë nivele të larta të inulinës dhe niseshtesë rezistente.

    Ushqimet e fermentuara si lakra turshi, kimçi, miso ose kosi nxisin një mjedis të favorshëm intestinal, i cili gjithashtu stabilizon Bacteroides. Ushqimet e pasura me polifenole si manaferrat, kakaoja, çaji jeshil ose shafrani i Indisë gjithashtu ndihmojnë, sepse ato nxisin në mënyrë selektive rritjen e specieve Bacteroides.

    Së fundmi, antibiotikët duhen shmangur sa më shumë që të jetë e mundur, pasi shumë nga bakteret që grumbullojnë PFAS janë të ndjeshme ndaj antibiotikëve me spektër të gjerë. Nëse ato nuk mund të shmangen, prebiotikët e synuar si inulina ose fruktooligosakaridet, mund të kenë një efekt kompensues.

    Dhe sigurisht, si masë parandaluese, duhet të shmangni produktet që përmbajnë PFAS sa herë që të jetë e mundur. Shembuj tipikë përfshijnë tiganët e veshur, disa produkte kozmetike dhe ushqime të mbështjella me plastikë. Kur bëhet fjalë për veshje të papërshkueshme nga uji për përdorim në natyrë, duhet të siguroheni gjithashtu që ato të mos përmbajnë PFAS./ Der Standard.

  • Salmonela, si ta njohim dhe parandalojmë helmimin nga ushqimi?

    Salmonela, si ta njohim dhe parandalojmë helmimin nga ushqimi?

    Salmonela është një nga shkaktarët më të shpeshtë të helmimit bakterial nga ushqimi dhe ndikon në mijëra njerëz çdo vit. Ky infeksion shkaktohet nga bakteret e salmonelës, të cilat sulmojnë zorrët dhe shkaktojnë simptoma si diarre, dhimbje stomaku, të përziera, të vjella dhe ethe.
    Infeksioni ndodh kur një sasi e konsiderueshme e baktereve kalon barrierat e stomakut dhe përballon sistemin imunitar. Në disa raste, simptomat mund të jenë të rënda dhe kërkojnë trajtim mjekësor, sidomos tek fëmijët, të moshuarit dhe personat me sistem imunitar të dobësuar.

    Bakteret e salmonelës mund të gjenden në ushqime të ndryshme, përfshirë vezët, mishrat, ushqimet e detit, frutat dhe perimet jo të pastruara mirë, si dhe në qumështin dhe djathin e papasterizuar. Përveç ushqimit, salmonela mund të transmetohet edhe përmes kontaktit me kafshë të infektuara apo sipërfaqe të kontaminuara.

    Për të parandaluar infeksionin nga salmonela, ekspertët rekomandojnë larjen e duarve para përgatitjes së ushqimit, gatimin e plotë të mishrave dhe shpendëve, përdorimin e ushqimeve të pastra dhe ruajtjen e higjenës në kuzhinë citon Cleveland Clinic.
    Në shumicën e rasteve, salmonela shërohet vetvetiu brenda pak ditësh, por nëse simptomat përkeqësohen, është e nevojshme konsultimi me mjekun.
    Kujdes! Ky është një artikull informues, nuk zëvendëson këshillën e mjekut.

  • Probiotikët dhe humbja e peshës, çfarë lidhjeje ka?

    Probiotikët dhe humbja e peshës, çfarë lidhjeje ka?

    Nga produktet e fermentuara te suplementet, marrja e probiotikëve është e dobishme për organizmin.

    Probiotikët janë lloje bakteri që janë të mirë dhe bëjnë pjesë në organizmin tonë. Ata janë të domosdoshëm për trupin e njeriut dhe është e rëndësishme që të jenë të pranishëm, pasi ata kanë një efekt mbrojtës në organizëm. Janë baktere të përfshira në fermentimin e laktikës dhe të tjerë që gjenden në florën bakteriale. Bakteret që gjenden në trup quhen mikrobiom.

    Ata kanë aftësinë të mbijetojnë ndaj veprimit të lëngut gastrik dhe sekrecioneve duke u vendosur në zorrë dhe duke penguar ngjitjen e disa mikroorganizmave patogjenë. Sipas disa studimeve, mikrobiomi ka një rol themelor kundër alergjive, shëndetit mendor, sistemit imunitar dhe parandalimit të rrezikut për të zhvilluar obezitet. Mikrobiomi formohet gjatë muajve të parë të jetës dhe është i ndikuar nga zakonet ushqimore dhe nga mjedisi në të cilin jetojmë. Trupi i njeriut, megjithatë, nuk prodhon probiotikë dhe ata duhet të merren përmes ushqimit dhe pijeve.

    Sipas hulumtimeve, disa probiotikë ndihmojnë në humbjen e peshës. Ka disa baktere që favorizojnë sekretimin e GLP-1 (Glucagon-like peptide), një hormon i prodhuar nga zorra që ndihmon në krijimin e insulinës dhe pengon prodhimin e glukagonit. Pra, bakteret e zorrëve kanë një rol në ndjenjën e urisë, menaxhimin e sheqerit në gjak dhe prodhimin e insulinës, duke pasur kështu një ndikim në ekuilibrin e peshës.

    Eksistojnë studime që kanë lidhur praninë e dy probiotikëve, Bifidobacterium dhe Lactobacillus, me humbjen e peshës tek individët me obezitet. Një tjetër studim, i realizuar për tre muaj, ka treguar një reduktim të perimetrit të belit me përdorimin e probiotikëve.

    Produktet më të pasura me probiotikë janë ushqimet e fermentuara, si turshitë, kosi etj. Bakteret janë të pranishme gjithashtu në bukën me maja natyrale, kastravecat dhe djathin e ricotta, por nivelet janë tepër të ulëta për t’u konsideruar probiotikë në kuptimin e plotë të fjalës. Si alternativë, ekzistojnë disa suplemente të disponueshme në treg për të rritur nivelin e probiotikëve dhe për të stimuluar kështu rritjen e baktereve të shëndetshme në zorrë.

    Probiotikët nuk janë për të gjithë; ata që kanë probleme gastrointestinale, irritime të zorrëve, sindromën e zorrës irrituese ose sëmundjen e Crohn duhet të përdorin produkte me probiotikë me moderim. Në të gjitha rastet e tjera, nuk ka kundërindikacione të veçanta dhe ato janë të mirëtoleruara nga trupi. 

  • A Duhet Larë Mishi i Pulës Përpara Gatimit

    A Duhet Larë Mishi i Pulës Përpara Gatimit

    Hapi më i arsyeshëm përpara gatimit të mishit të pulës duket larja e tij në ujë të ftohtë e të bollshëm.

    Ky hap tingëllon i arsyeshëm kryesisht për shkak të shqetësimeve për pastërtinë dhe higjenën.
    Megjithatë, ekspertët e kuzhinës si dhe Qendra Për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve në Shtetet e Bashkuara kanë paralajmëruar se mishi i pulës nuk duhet larë kurrë përpara gatimit.
    Sipas të dhënave të AgroWeb.org, mishi i pulës nuk duhet larë sepse rrit rrezikun e ndotjes në kuzhinë.
    Piklat e ujit që bien në kontakt me mishin e pulës mund të shpërndajnë baktere të rrezikshme siç është Salmonela, jo vetëm në lavaman e banak të kuzhinës, por edhe në mjetet e gatimit.
    Nëset këto të fundit nuk pastrohen mirë, atëherë këto sipërfaqe mund të shpërndajnë bakteret në ushqime të tjera dhe të nxisin helmimin.
    Uji Nuk I Vret Bakteret e Mishit të Pulës
    Sipas ekspertëve, uji nuk i eliminon bakteret në lëkurën e mishit të pulës.
    Në momentin kur ky i fundit bie në kontakt me mishin, bakteret përhapen në lavaman, duar, rroba dhe kuzhinë.
    Bakteret që shkaktojnë sëmundje mund të përhapen deri në një metër distancë nga lavamani.
    Pjesa më e rrezikshme është se bakteret nuk shihen me sy të lirë.
    Ndaj është e pamundur për një amvisë që të pastrojë hapësirat e kuzhinës siç duhet.
    Në këtë mënyrë, rreziku i sëmundjeve të shkaktuara nga ushqimet dhe bakteret është më i lartë.
    Mënyra Më e Mirë e Përpunimit Të Mishit Të Pulës
    Sipas të dhënave të AgroWeb.org, bakteret që ndodhen tek lëkura e mishit të pulës shkatërrohen menjëherë sapo ekspozohen në temperatura të larta.
    Mishi i pulës duhet gatuar në temperaturë më të lartë se 80 gradë në mënyrë që të shkatërrohen të gjitha bakteret.
    Si Të Sterilizoni Ambientet e Gatimit
    Ekspertët sugjerojnë që të përdorni një pëzjerje sodë buke dhe limon.
    Me këtë solucion ju mund të fërkoni të gjitha ambientet e gatimit për një pastrim sa më të mirë.
    Pas prekjes së mishit të gjallë, duhet të lani duart menjëherë që të shmangni përhapjen e baktereve./AgroWeb.org