Tag: atlas

  • “Northeastern Global News”: Kometë apo anije aliene?

    “Northeastern Global News”: Kometë apo anije aliene?

    -Botuar në “Northeastern Global News”-
    by Cody Mello-Klein

    Kometë apo anije kozmike aliene? Një astrofizikane shpjegon atë që dimë për udhëtarin ndëryjor 3I/Atlas.
    3I/Atlas është një nga vetëm tre objektet ndëryjore që kemi zbuluar që hyjnë në sistemin tonë diellor. Jacqueline McCleary e Northeastern shpjegon se çfarë e bën atë të veçantë dhe çfarë mund të mësojmë prej saj.
    Sytë e çdo astronomi u zgjeruan këtë vit kur një udhëtar ndëryjor u zbulua në sistemin tonë diellor.
    Pavarësisht disa sugjerimeve se mund të ishte një anije kozmike aliene, vëzhgimet nga disa prej teleskopëve më të fuqishëm zbuluan shpejt se ishte një kometë që fluturonte drejt nesh. Mund të mos jenë alienët që bëjnë kontaktin e parë, megjithatë 3I/Atlas, si vetëm objekti i tretë ndëryjor i dokumentuar që kalon nëpër sistemin diellor, ka ende shumë për të na mësuar, thotë Jacqueline McCleary, një profesoreshë asistente e fizikës në Universitetin Northeastern.

    “Objektet ndëryjore, të cilat të gjitha duket se janë kometa, janë të vetmet gjëra për të cilat kemi marrë ndonjëherë vëzhgime fizike brenda sistemit tonë diellor që kanë origjinën jashtë sistemit tonë diellor”, thotë McCleary. “Ky është si një lajmëtar nga larg.”
    Në momentin që astronomët zbuluan 3I/Atlas në korrik, ishte e qartë se nuk ishte një kometë normale. Për fillestarët, dukej sikur po lëshonte dritën e vet, gjë që është e çuditshme për një kometë që në atë kohë ishte kaq larg diellit. Kometat normalisht janë jashtëzakonisht të errëta deri në atë pikë sa astronomët kanë vështirësi t’i shohin. Ndërsa i afrohen diellit, rrezatimi diellor bën që përbërësit e paqëndrueshëm dhe akulli në pjesën e jashtme të tyre, të cilët janë shumë reflektues, të shkrihen. Efekti që rezulton është, në fillim, një lloj proto-bishti i quajtur komë, i cili rritet në bishtin që ne e kemi shoqëruar me kometat që kalojnë nëpër qiellin e natës.
    “Jupiteri është pesë njësi astronomike ose pesë distanca Tokë-Diell larg diellit, dhe shumica e kometave duhet të afrohen më shumë se kaq që rrezatimi diellor të bëhet mjaftueshëm intensiv për të filluar këtë krijim bishti që shkrin dhe çliron gazra”, thotë McCleary. “Kometa 3I/Atlas formoi një komë kur ishte jashtë orbitës së Jupiterit, në një distancë shumë më të madhe se sa ishte normale.
    “Që 3I/Atlas të kishte filluar të shkëlqente aq larg nga dielli, ishte mjaft anormale për të rezultuar në disa teorizime se duhet të ishte një anije kozmike aliene.

    Pyetja që po vë në dyshim idenë e kometës është se çfarë tjetër kaq e vogël dhe e shpejtë do të prodhonte dritë?
    Ende është e paqartë se nga e ka origjinën saktësisht 3I/Atlas. Me shumë mundësi ka ardhur nga fryrja e Rrugës së Qumështit, thotë McCleary, por gjurmimi i origjinës së saj të saktë do të jetë i vështirë. Që të ketë dalë nga sistemi i saj diellor mëmë, kometa duhet të ketë hasur një “perturbim gravitacional” që ka ndërprerë rrugën e saj orbitale dhe e ka vendosur në kursin për të hyrë në sistemin tonë diellor, shpjegon McCleary.
    E çuditshme drita e saj që është kapur nga teleskopet me të fuqishëm, ku disa teori flasin për një anije aliene që po vjen në sistemin tonë diellor.
    Shumica e shkencëtarëve shpjegojnë se është kometë, por e pa hasur deri tani si model, ndaj ka plot dyshime se çfarë mund të jetë realisht.
    Ndërkohë drejtori ekzekutiv i SpaceX, Elon Musk, thotë se deri tani nuk njohim jetë aliene, por ai pranoi se “ka shumë gjëra që nuk i dimë”.

  • Truproja e Messit ndërhyri gjatë sherrit të argjentinasit në fushë, tani rrezikon ndëshkim shembullor (video)

    Truproja e Messit ndërhyri gjatë sherrit të argjentinasit në fushë, tani rrezikon ndëshkim shembullor (video)

    Lionel Messi është sërish protagonist absolut me Inter Miami. Në fushë, “Pleshti”, tani i shoqëruar edhe nga Rodrigo De Paul, dha dy asistime vendimtare për fitoren 2-1 ndaj Atlas në “Leagues Cup”. Fatkeqësisht, argjentinasi u bë i dallueshëm edhe pas përfundimit të ndeshjes, jo për arsye sportive.
    Pas golit të fitores që erdhi në kohën shtesë, ku Messi asistoi, ai festoi në fytyrën e një kundërshtari, Coccaro, i cili nuk e priti mirë këtë veprim. Në fund të ndeshjes shpërtheu një sherr i fortë mes lojtarëve në fushë, me Messin në qendër të tensionit. Në një moment, ai kapi për fyti lojtarin e Atlas, Gustavo Ferrareis, duke shkaktuar një përplasje të shkurtër mes të dyja skuadrave. Fatmirësisht, shokët e skuadrës ndërhynë menjëherë dhe situata nuk degradoi më tej.

    👀 There was a Yassine Cheuko sighting tonight in the Leagues Cup — as he got physical and pushed Atlas players away during a post-game skirmish.
    Reminder: Cheuko hasn’t been seen during MLS games this year because he is no longer permitted on the field.#InterMamiCF #Messi𓃵 pic.twitter.com/6EHqxkknjM
    — Franco Panizo (@FrancoPanizo) July 31, 2025

    Gjithsesi, përplasja nuk përfundoi këtu. Në fushë hyri edhe Yassine Cheuko, truproja personale e Messit, i cili nuk kishte leje për të ndërhyrë dhe shtyu disa lojtarë të Atlas për të ndaluar çdo kontakt të mundshëm me Messin. Ky veprim ka shkaktuar polemika dhe mund të sjellë ndëshkime të rënda, pasi shkel rregullat e sigurisë të vendosura nga MLS në prill 2025.
    Që prej tre muajsh, është e ndaluar me rregullore që truprojat personale të hyjnë në fushë, pavarësisht nivelit të tyre. MLS ka marrë përsipër menaxhimin e plotë të sigurisë, duke ndaluar ndërhyrjet private që shpesh janë konsideruar të ekzagjeruara, sidomos në rastet kur Cheuko ka ndalur me forcë tifozë që hynin në fushë, apo është përfshirë në përplasje me personel të skuadrave kundërshtare.

    Edhe “Concacaf” e ka përjashtuar më parë Cheuko nga ndeshjet për arsye të ngjashme. Në rastin e fundit, pamjet tregojnë qartë se ai hyn në fushë për të mbrojtur Messin, por me këtë ka shkelur protokollin dhe tani rrezikon masa disiplinore nga MLS, pavarësisht se bëhej fjalë për një tjetër kompeticion.
    Rregullat janë të qarta: siguria në fushë është vetëm përgjegjësi e ligës, ndaj ndërhyrjet si kjo mund të çojnë në ndëshkime të rënda, si për Cheuko, ashtu edhe potencialisht për klubin.
     

  • Nga thellësia e universit në teleskopët tanë: Kometa që mund të ndryshojë gjithçka

    Nga thellësia e universit në teleskopët tanë: Kometa që mund të ndryshojë gjithçka

    Një objekt misterioz që vjen nga hapësira përtej sistemit tonë diellor mund të jetë kometa më e vjetër e njohur deri më sot, thonë shkencëtarët.
    I emërtuar 3I/Atlas, objekti ndër-yjor është vëzhguar për herë të parë më 1 korrik 2025 nga teleskopi “Atlas” në Kili, kur ndodhej rreth 670 milionë kilometra larg Diellit, në një distancë të ngjashme me atë të Jupiterit.
    Ky është vetëm rasti i tretë në histori që njerëzimi identifikon një objekt që ka ardhur nga përtej Sistemit Diellor. Zbulimi u prezantua zyrtarisht në takimin kombëtar të Shoqatës Mbretërore Astronomike të Mbretërisë së Bashkuar në Durham.
    “Jemi shumë të entuziazmuar për 3I/Atlas,” tha astronomi i Universitetit të Oksfordit, Matthew Hopkins, për BBC News. “E kam kaluar doktoraturën duke parashikuar zbulime të tilla, dhe për herë të parë, u përballa me një të tillë në të dhëna reale.”
    Bazuar në shpejtësinë e tij, Hopkins sugjeron se objekti mund të jetë mbi 7 miliardë vjet i vjetër, rreth 3 miliardë vjet më i vjetër se vetë sistemi ynë diellor. Origjina e tij mendohet të jetë “disku i trashë” i Rrugës së Qumështit, një zonë me yje shumë të vjetër që rrotullohen rreth galaktikës sonë mbi dhe nën planin ku ndodhet Dielli.
    Kometa besohet të përmbajë një sasi të madhe të akullit ujor, gjë që do të krijojë një bisht ndriçues prej avulli dhe pluhuri kur të afrohet me Diellin më vonë këtë vit, një spektakël që pritet të shihet edhe nga teleskopët amatorë.
    “Ky është një objekt nga një pjesë e galaktikës që nuk e kemi parë kurrë kaq nga afër,” tha profesori Chris Lintott, bashkautor i studimit. “Mendojmë se ka një shans dy të tretat që kjo kometë të jetë më e vjetër se sistemi ynë diellor dhe që ka udhëtuar nëpër hapësirën ndër-yjore që prej atëherë.”
    Përpara 3I/Atlas, vetëm dy objekte të tjera ndër-yjore janë identifikuar: 1I/’Oumuamua në vitin 2017 dhe 2I/Borisov në vitin 2019. Por me ndihmën e teleskopit të fuqishëm “Vera C. Rubin”, që nis sondimin e plotë të qiellit jugor më vonë këtë vit, shkencëtarët besojnë se mund të zbulohen edhe 50 objekte të reja që vijnë nga largësitë e galaktikës.
    Një udhëtar i lashtë, një kometë që ndoshta ka parë lindjen e yjeve përtej sistemit tonë, 3I/Atlas mund të jetë çelësi për të kuptuar më shumë rreth historisë së universit dhe fillimeve të jetës.

  • Astronomët bëjnë zbulimin e çuditshëm, një “vizitor” nga një sistem tjetër yjor

    Astronomët bëjnë zbulimin e çuditshëm, një “vizitor” nga një sistem tjetër yjor

    Një objekt misterioz, ndoshta një kometë, që duket se ka ardhur në afërsi të Diellit nga një yll tjetër është vërejtur nga astronomët.

    Objekti në qendër të fotos, tani i quajtur 3I/Atlas, u vërejt nga teleskopi ATLAS në Kili, i cili skanon qiellin për asteroide që mund të jenë të rrezikshme për Tokën.
    Aktualisht është rreth 670 milionë kilometra larg Diellit dhe po lëviz me një shpejtësi deri në 60 kilometra në sekondë.
    Menjëherë u bë e qartë se orbita e tij ishte shumë e veçantë, pasi ka një origjinë dhe destinacion jashtë sistemit tonë diellor.
    Vëzhgimet tregojnë se mund të ketë një bisht të vogël dhe e bëjnë më të mundshme që të jetë një kometë me një diametër prej rreth 20 kilometrash dhe jo një asteroid.
    Nuk ka kërcënim për Tokën.
    Ky është objekti i tretë që dimë që ka hyrë në Sistemin Diellor nga një yll tjetër. Në vitin 2017, zbuluam asteroidin në formë puroje Oumuamua dhe në vitin 2019, Kometën Borisov.
    Për të vëzhguar 3I/Atlas, ju nevojitet një teleskop i fuqishëm, por në fund të vitit 2025 dhe në fillim të vitit 2026, do të jetë më e lehtë ta vëzhgoni me teleskopë amatorë. Megjithatë, do të jetë shumë i zbehtë për t’u parë me sy të lirë.

    Top Channel