Day: August 3, 2025

Zuckerberg ndan vizionin për AI: Superinteligjenca duhet të jetë në dispozicion të të gjithëve!

Drejtori ekzekutiv i Meta-s, Mark Zuckerberg ka një vizion: superinteligjenca duhet të jetë në dispozicion të të gjithëve.

Ndërkohë, falë IA, Microsofti hyri në klubin e kompanive me vlerë mbi 4 bilionë dollarë në bursë.

Mark Zuckerbergu është i bindur se bota do të jetë “shumë ndryshe” brenda pak vitesh. “Jam i emocionuar të krijoj një superinteligjencë personale për të gjithë në planet”, tha themeluesi dhe Drejtori ekzekutiv i Meta Group-it në mes të javës (30.07.2025), pas prezantimit të rezultateve të fundit tremujore.

Zuckerbergu: superinteligjenca pranë

Meta i referohet “superinteligjencës” si inteligjencë artificiale (IA) që kapërcen inteligjencën njerëzore në çdo aspekt. Ky variant i IA është i aftë të kryejë detyra komplekse pa ndërhyrjen e njeriut.

Kemi parë shenjat e para të sistemeve të inteligjencës artificiale që vetëpërmirësohen, tha Zuckerbergu. Prandaj, superinteligjenca po afrohet edhe më shumë, megjithëse zhvillimi i saj do të kërkojë ende kohë.

Kompania mëmë e Facebook-ut tani planifikon të investojë më shumë në qendrat e të dhënave të IA. Pritet të investohen të paktën 66 miliardë dollarë, 2 miliardë dollarë më shumë se sa ishte planifikuar fillimisht. Kufiri i synuar mbetet i pandryshuar në 72 miliardë dollarë.

Kompania mëmë e Facebook-ut po rritet

Meta po përfiton nga bumi në sektorin e reklamave, i cili i ka mundësuar kompanisë të shënojë rezultate tremujore të papritura të mira. Në tremujorin e dytë, grupi amerikan rriti të ardhurat e tij me 22% në 47.52 miliardë dollarë dhe fitimin e tij neto me 36% në 18.34 miliardë dollarë.

Për tremujorin aktual, Drejtoresha Financiare Susan Li njoftoi të ardhura midis 47.5 miliardave dhe 50.5 miliarda dollarëve. Konsensusi i tregut deri tani ishte vetëm 46 miliardë dollarë.

Aksionet e Meta-s dhe Microsoft-s arrijnë nivele rekord

Shifrat për tremujorin e kaluar gjithashtu tejkaluan pritjet e analistëve. Aksionet e Meta-s u rritën me më shumë se 12% në Bursën e Frankfurtit. Aksioni pritet të arrijë një rekord të ri dhe një kapitalizim tregu prej 2 bilionë dollarësh kur Nasdaq të hapet pasdite.

Aksionet e Microsoft-it janë gjithashtu shumë të kërkuara, me një rritje prej rreth 9%. Nëse aksioni vazhdon vrullin gjatë tregtimit të rregullt në Shtetet e Bashkuara, ai do të arrijë një nivel të paparë. Microsoft-i do të hynte në klubin ekskluziv të kompanive me vlerë mbi 4 bilionë dollarë, nga të cilat aktualisht bën pjesë vetëm gjigandi amerikan i çipave Nvidia, me një kapitalizim tregu mbi 4 bilionë dollarë.

Kapitalizimi i tregut të Microsoft pritet të rritet me të paktën 300 miliardë dollarë, sipas analistit Jochen Stanzl të ndërmjetësit CMC Markets. “Kjo është afërsisht e barabartë me të gjithë kapitalizimin e tregut të kompanisë më të madhe të softuerëve në Evropë, SAP.”

Microsoft-i publikon shifra të larta

Ashtu si Meta, edhe Microsoft i publikoi rezultatet tremujore të mërkurën në mbrëmje. Dhe ashtu si Meta, Microsofti po përfiton jashtëzakonisht shumë nga tendenca aktuale në inteligjencën artificiale. Pritjet e tregut ishin sigurisht të larta para se të publikoheshin rezultatet tremujore, por Microsofti ia doli mbanë.

Të ardhurat nga departamenti i Microsoft Cloud u rritën me një shifër mbi mesataren, prej 25% në 46.7 miliardë dollarë. Në të njëjtën kohë, të ardhurat e grupit u rritën me 18% në 76.4 miliardë dollarë, dhe fitimi neto u rrit me 22% në 27.2 miliardë dollarë. “Rezultatet tremujore tregojnë qartë depërtimin e thellë të IA në ekonomi, si dhe dinamikën që rezulton”, pohon me bindje analisti Stanzl.

Microsoft zbulon për herë të parë të ardhurat e platformës cloud

Pas viteve të sekretit, Microsofti zbuloi gjithashtu të ardhurat e platformës së saj cloud Azure gjatë prezantimit të rezultateve tremujore. Sipas këtyre shifrave, ajo gjeneroi në vitin fiskal 2024/2025 të përfunduar së fundmi të ardhura prej mbi 75 miliardë dollarësh, një rritje prej 34%.

Kjo konfirmon supozimin se Microsoft është ofruesi i dytë më i madh i shërbimeve në cloud pas Amazon-ës. Deri tani, grupi kishte raportuar vetëm shifra rritjeje, por jo të ardhura absolute./KultPlus.com

August 3, 2025
Rasti i paprecedentë, gruaja fut vajzën 2-vjeçare në valixhe gjatë udhëtimit me autobus në Zelandën e Re

Një grua nga Zelanda e Re u arrestua këtë të diel, pasi udhëtoi me autobus me një vajzë dyvjeçare brenda bagazheve.

Detektivi Inspektor Simon Harrison tha se gruaja 27-vjeçare akuzohet për keqtrajtim dhe neglizhencë ndaj një fëmije.
Policia u thirr në një terminal autobusi në Kaiwaka, 100 km në veri të Auckland-it, pasi shoferi i autobusit vuri re çantën që po lëvizte gjatë një ndalese të planifikuar, raporton The Guardian.
“Kur shoferi hapi valixhen, zbuloi vajzën dyvjeçare. Vajza kishte shumë e nxehtë, por dukej pa dëmtime fizike“, tha inspektori.
Vajza është në spital, ku po i nënshtrohet një vlerësimi të plotë mjekësor. Ai shtoi se shoferi parandaloi një situatë që mund të kishte përfunduar shumë më keq.

Top Channel

August 3, 2025
Bandat Persona marrin peng mbi 50 persona në veriperëndim të Nigerisë! OKB: Trendi i fundit i rrëmbimeve masive është shqetësues

Më shumë se 50 persona janë rrëmbyer nga persona të armatosur në një rrëmbim masiv në veriperëndim të Nigerisë, sipas një raporti të OKB-së, që citon Agence France-Presse.

Sipas raportit, “banditë të armatosur” sulmuan fshatin Sabon Garin Damri, në Zamfara, ku banorët e zonave rurale kanë vuajtur prej kohësh nga bandat që rrëmbejnë për shpërblim, plaçkitin fshatra dhe vendosin taksa.
Kjo është ngjarja e parë e “rrëmbimit masiv” në zonën administrative Bakura për këtë vit, thuhet në raport. “Trendi i fundit i rrëmbimeve masive në Zamfara është shqetësues”, shkruhet aty, duke vënë në dukje një “ndryshim në strategjinë e bandave drejt sulmeve më të mëdha në veri të Zamfarës”.
Zëdhënësi i policisë në Zamfara nuk ka dhënë ende një koment. Kriza e “banditizmit” në Nigeri ka origjinën në konfliktet për tokë dhe ujë midis blegtorëve dhe fermerëve, por është kthyer në krim të organizuar, ku bandat shfrytëzojnë komunitetet rurale, të cilat prej kohësh kanë qenë të braktisura nga shteti.
Kjo dhunë po përkeqëson edhe krizën e kequshqyerjes në veriperëndim, pasi sulmet detyrojnë njerëzit të braktisin tokat bujqësore, në një situatë të ndërlikuar më tej nga ndryshimet klimatike dhe shkurtimet e ndihmës ndërkombëtare.
Muajin e kaluar, banditët në Zamfara vranë 33 persona të cilët i kishin rrëmbyer në shkurt, pavarësisht se kishin marrë një shpërblim prej 33.700 dollarësh. Po ashtu, tre foshnja humbën jetën në robëri, thanë banorët lokalë.
Që nga viti 2011, me rritjen e trafikut të armëve dhe trazirat në rajonin më të gjerë të Sahelit, banda të armatosura të organizuara janë formuar në veriperëndim të Nigerisë, ku vjedhja e bagëtive dhe rrëmbimet janë kthyer në burime të mëdha fitimi në zonat e varfra rurale.
Këto grupe gjithashtu vendosin taksa ndaj fermerëve dhe minatorëve artizanalë. Dhuna është përhapur në vitet e fundit nga veriperëndimi edhe në veriun qendror të vendit.

Top Channel

August 3, 2025
Dokumentari për Bonnie Blu që kreu marrëdhënie seksuale me 1.057 burra brenda 12 orësh nxit reagime në Britani! ‘Task Forca’ për pornografinë kërkon…

Një ‘task forcë’për pornografinë’ do të propozojë këtë vjeshtë një legjislacion të ri për të ndaluar një lloj përmbajtjeje pornografike të quajtur “barely legal” (gati e paligjshme), si ajo e prodhuar nga aktorja e filmave për të rritur Bonnie Blue, raporton The Guardian.

Ky veprim i paralajmëruar nga task forca e pavarur për pornografinë, vjen si reagim ndaj transmetimit të dokumentarit të Channel 4, “1000 Men and Me: The Bonnie Blue Story”. Dokumentari ndoqi jetën e aktores për gjashtë muaj dhe përfshinte pretendimin e saj se kishte kryer marrëdhënie seksuale me 1.057 burra brenda 12 orësh.
Pas transmetimit, kompani të njohura si Visa dhe Smirnoff tërhoqën reklamat e tyre nga platformat ku dokumentari po shfaqej, pasi rishikuan përmbajtjen. Dokumentari është kritikuar nga komisionerja për fëmijët në Angli, Dame Rachel de Souza, për “normalizimin” e pornografisë ekstreme.
Dokumentari përfshin gjithashtu skena përgatitjeje për një orgji në një klasë, ku Bonnie Blue (emri i vërtetë: Tia Billinger) dhe të tjerë modele visheshin me uniforma shkolle, ndërsa vetë aktorët pranonin se ishin zgjedhur për shkak të pamjes së tyre të re.
Ndërkohë, ligji për Sigurinë Online ka ngarkuar rregullatorin Ofcom që të monitorojë nëse platformat pornografike po mbrojnë përdoruesit në Mbretërinë e Bashkuar nga përmbajtje të paligjshme, përfshirë abuzimin seksual ndaj fëmijëve dhe pornografinë ekstreme. Megjithatë, pornografia e dëmshme që rregullohet jashtë linje (si në kinema) nuk është subjekt i të njëjtave rregulla në internet.
Dokumentari i Channel 4 për Bonnie Blue është kritikuar gjerësisht edhe për mosvënien në dyshim të pretendimeve të saj se aktiviteti ishte i padëmshëm.

Top Channel

August 3, 2025
Zhduket pasagjeri i tragetit! Shqipëria operacion kërkimi nga Kepi i Stillos në grykëderdhjen e Semanit

Qendra Kombëtare e Kërkim-Shpëtimit në bashkëpunim të ngushtë me Forcat e Armatosura, Policinë Kufitare dhe autoritetet italiane po zhvillon një operacion të gjerë kërkimi për personin e raportuar të zhdukur nga trageti ndërkombëtar “AKKA”.

Mësohet se gjatë gjithë së dielës është kërkuar me intensitet nga Kepi i Stillos në jug, deri në grykderdhjen e Semanit në veri.
Në operacionin e kërkim shpëtimit janë përdorur 1 Dron TB2 i Forcave Ajrore, 1 Helikopter UH-60 i FA (me 3 efektivë), 1 anije patrulluese P05 e Forcës Detare (me 4 efektivë) dhe 1 motor uji (me 2 efektivë). Po ashtu për kërkimin e shtetasit ende të paidentifikuar kanë dalë në det të hapur 4 mjete patrullimi të Policisë Kufitare me gjithsej 13 efektivë.
Operacioni është zhvilluar në koordinim të vazhdueshëm ndërinstitucional dhe ndërkombëtar, duke ndjekur çdo protokoll të kërkim-shpëtimit në det, por pa rezultat. Mësohet gjithashtu se operacioni do të vijohet edhe në ditët në vijim, në varësi të zhvillimeve dhe kushteve detare.

Top Channel

August 3, 2025
Numri i qindvjeçarëve në Japoni kap shifrën rekord: Mbi 95 mijë qytetarë kanë mbushur 100 vjeç

Numri i personave që kanë mbushur 100 vjeç ose më shumë në Japoni ka arritur në 95,119, duke vendosur një tjetër rekord historik për këtë vend. Kjo shifër pasqyron shëndetin dhe jetëgjatësinë e jashtëzakonshme të popullsisë japoneze, ku dominimi i grave është i dukshëm – ato përbëjnë rreth 88 për qind të totalit të qindvjeçarëve.

Ky është viti i 54-të radhazi që Japonia regjistron rritje të kësaj kategorie të popullsisë, duke dëshmuar se trendi i plakjes po thellohet gjithnjë e më shumë. Ekspertët theksojnë se kjo rritje është rezultat i përparimeve në kujdesin shëndetësor, përmirësimeve në ushqyerje, higjienë, stil jetese dhe infrastrukturë sociale.

Japoni mbetet një nga vendet me jetëgjatësinë më të lartë në botë, dhe ky numër i madh qindvjeçarësh është tregues i drejtpërdrejtë i efikasitetit të sistemit të saj shëndetësor dhe politikave në favor të të moshuarve.

Ndërkohë, trendi i plakjes ka nisur të ndikojë ndjeshëm në politikëbërjen japoneze, duke imponuar nevojën për reforma të reja në sistemin e sigurimeve shoqërore, kujdesin afatgjatë dhe përfshirjen aktive të të moshuarve në shoqëri. Autoritetet pritet të ndërmarrin masa të reja për të përballuar sfidat që sjell ky ndryshim demografik.

August 3, 2025
Tragjedi në rrugët e Italisë, tre çiklistë humbin jetën në një aksident në Bari

Një aksident i rëndë rrugor ndodhi të dielën, në mëngjes, më 3 gusht 2025, në provincën e Barit, në zonën e Terlizzit, përgjatë rrugës provinciale 231. Një grup prej pesë çiklistësh, pjesëtarë të shoqatës amatore Ciclo Avis Andria, u përplas nga një automjet i rëndë që humbi kontrollin. Si pasojë, tre persona humbën jetën, një u plagos rëndë dhe një tjetër shpëtoi pa lëndime.

Viktimat janë Antonio Porro, Sandro Abruzzese dhe Vincenzo Mantovani, të moshave nga 30 deri në 70 vjeç. Abruzzese ishte nënkryetar i klubit çiklistik, ndërsa Porro mbante rolin e këshilltarit. Automjeti që shkaktoi aksidentin ishte një Lancia Delta, e drejtuar nga një 32-vjeçar nga Ruvo, i cili pas përplasjes përfundoi në barrierën mbrojtëse. Edhe drejtuesi i makinës mbeti i plagosur dhe është shtruar në spitalin e Barit.

Prokuroria e Tranit ka hapur një hetim për vrasje rrugore të shumëfishtë, ndërsa autoritetet vendore dhe karabinierët po punojnë për të rindërtuar dinamikën e ngjarjes.

Ky aksident tragjik e çon në 130 numrin e çiklistëve të vdekur në rrugët italiane që nga fillimi i vitit, sipas të dhënave të Asaps (Shoqata e mbështetësve të policisë rrugore). Shumica e viktimave janë mbi 65 vjeç dhe rajonet më të prekura mbeten Lombardia, Emilia-Romagna dhe Veneto.

Presidenti i Federatës Çiklistike Italiane, Cordiano Dagnoni, shprehu ngushëllimet e tij dhe rikujtoi se federata ka krijuar një grup pune për sigurinë rrugore, i cili do të paraqesë propozime konkrete në parlament këtë shtator, në përpjekje për të frenuar këtë bilanc tragjik.

August 3, 2025
BSH përcakton tarifat tavan për transfertat SEPA, ato hyrëse nuk mund të jenë më të larta se 3 Euro

Banka e Shqipërisë ka përgatitur projektrregulloren që vendos bazat për nivelin e tarifave që bankat dhe institucionet e pagesave do të aplikojnë, pas anëtarësimit në Zonën Unike të Pagesave në Euro (SEPA).Projektrregullorja “Mbi tarifat e pagesave ndërkufitare në zonën SEPA dhe kushtet e transparencës” parashikon që tarifat e aplikuara nga Operatorët e Shërbimeve të Pagesave (banka ose institucione financiare jobanka të pagesave dhe parasë elektronike) për pagesat SEPA dalëse nuk mund të tejkalojnë kufijtë e përcaktuar nga Banka e Shqipërisë për vlerat korresponduese të pagesave vendase në Euro që procesohen përmes sistemeve të saj dhe përcaktohen në kuadrin rregullator të këtyre sistemeve.Sipas ndryshimeve të propozuara, “Për funksionimin e sistemit AIPS EURO për shlyerjen e transfertave vendase për klientë në Euro”, të raportuara nga “Monitor” javën e kaluar, komisioni minimal që bankat mund të aplikojnë për transfertat në sistemin AIPS Euro, do të ulet nga 6 euro në 4 euro.Ndërkohë, totali i komisioneve për çdo transfertë me vlerë deri në 150 mijë euro nuk mund të jetë më i lartë se 0.02% e vlerës së transferuar. Ashtu siç ndodh me transfertat në Lekë, edhe rregullorja për transfertat në Euro do të stimulojë përdorimin e kanaleve elektronike për kryerjen e transfertave, duke parashikuar komisione të përgjysmuara për veprimet që kryhen nëpërmjet këtyre kanaleve.Komisioni minimal që bankat mund të aplikojnë për transfertat kombëtare në monedhën europiane, të kryera nëpërmjet e-banking, nuk mund të jetë më i lartë se 2 euro. Ndërsa totali i komisioneve për çdo transfertë me vlerë deri në 150 mijë euro nuk mund të jetë më i lartë se 0.01% e vlerës së transferuar.Ndërkohë, komisionet maksimale që bankat mund të aplikojnë, pavarësisht shumës së transfertës, propozohen të jenë të njëjta si në rregulloren aktuale, përkatësisht 50 euro për transfertat e kryera në degë dhe 25 euro për ato të nisura nëpërmjet kanaleve elektronike.Këto nivele tavan do të aplikohen edhe për transfertat në nisje në zonën SEPA.Ndërsa, për tarifat e pagesave SEPA hyrëse, nëse aplikohen nga institucioni i përfituesit të pagesës, ato duhet të reflektojnë kostot përkatëse të ofruesit të shërbimeve të pagesave. Këto tarifa, në asnjë rast nuk mund të kalojnë vlerën 3 euro për transaksion.Duke filluar nga muaji tetor, pritet që bankat tregtare shqiptare të fillojnë kryerjen e transfertave nëpërmjet sistemeve të SEPA, çka do të sjellë ulje drastike të komisioneve dhe shkurtim të kohës për kryer transfertat në Euro jashtë vendit.Aktualisht, sektori bankar në Shqipëri i ekzekuton transfertat ndërkombëtare nëpërmjet nëpërmjet bankave të huaja korrespondente. Një zgjidhje e tillë sjell komisione të larta dhe kohë relativisht të gjatë për kryerjen e transfertave.Sipas analizave të kryera nga Banka Botërore, aktualisht një pagesë nga Shqipëria drejt zonës SEPA sot kushton gati 10 herë më shumë se një pagesë brenda zonës SEPA.Transferta kërkon disa ditë pune, ndërsa me anëtarësimin në SEPA pritet që paratë të transferohen në llogarinë e përfituesit maksimalisht brenda një dite pune.Lehtësimi i kryerjes së pagesave ndërkufitare me partnerin tregtar kryesor të Shqipërisë, Bashkimin Europian, pritet të lehtësojë zgjerimin e mëtejshëm të marrëdhënieve tregtare.Bizneset shqiptare do të kenë akses në një treg të madh me mundësi për zgjerimin e shërbimeve dhe produkteve dhe rritjen e konkurrencës.Pjesëmarrja në SEPA vlerësohet se do të ketë një kontribut domethënës në sektorë strategjikë siç është turizmi dhe në rritjen flukseve të lidhura me investimet e huaja direkte. Ky është artikull ekskluziv i Revistës Monitor, që gëzon të drejtën e autorësisë sipas Ligjit Nr. 35/2016, “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e lidhura me to”.Artikulli mund të ripublikohet nga mediat e tjera vetëm duke cituar “Revista Monitor” shoqëruar me linkun e artikullit origjinal.

August 3, 2025
Banka e Shqipërisë do të licencojë këtë javë bankën turke Ziraat

Banka e Shqipërisë pritet të licencojë këtë javë bankën më të madhe në Turqi, Ziraat, për të nisur aktivitetin në Shqipëri. Ziraat pritet të licencohet fillimisht si degë e bankës mëmë në Turqi.Licencimi i Ziraat përfaqëson një pikë të rëndësishme kthese për strukturën e tregut bankar në vend. Që nga viti 2015 e në vazhdim, sektori bankar në Shqipëri ka ndjekur një cikël konsolidimi dhe përqendrimi. Mes viteve 2015 dhe 2022, numri i bankave tregtare në vend u ul nga 16 në 11. Me licencimin e Ziraat, numri i bankave në treg do të rritet përsëri në 12.Ky është i pari licencim i një banke të re tregtare në Shqipëri prej afërsisht 20 vjetësh. Licenca e fundit për aktivitet bankar në Shqipëri ishte dhënë në fillim të vitit 2006, për bankën me kapital vendas, Union Bank.Hyrja në treg e Ziraat dëshmon rritjen e interesit për sektorin bankar në Shqipëri, në vijim të një cikli pozitiv disavjeçar, që po shoqërohet me ritme të larta të rritjes së kredisë dhe përmirësim të treguesve të përfitueshmërisë.Ziraat do të bëhet banka e dytë me kapital turk në Shqipëri, pas bankës më të madhe në vend, Banka Kombëtare Tregtare (BKT), zotëruar nga grupi turk i biznesit, Çalik. Megjithatë, ndryshe nga Çalik, Ziraat është një investitor institucional i specializuar në sektorin bankar.Duke qenë një bankë me kapital shtetëror, hyrja e Ziraat në Shqipëri mund të lexohet edhe në këndvështrimin e interesit gjeopolitik të Turqisë për të rikthyer influencën e saj në rajonin e Ballkanit Perëndimor.Ziraat Bank (në turqisht Banka Bujqësore) është bankë me kapital shtetëror dhe 100% e aksioneve zotërohen nga Fondi Turk i Pasurisë, fond publik në pronësi të shtetit të Turqisë. Ziraat e ka origjinën e saj qysh në shekullin e 19-të, në epokën e Perandorisë Osmane.Ajo u themelua në vitin 1863, fillimisht si një fond kooperativ për financimin e bujqësisë, ndërsa në vitin 1888 u shndërrua zyrtarisht në bankë, me emrin që mban edhe sot, Ziraat.Aktualisht, Ziraat Bank është banka më e madhe në Turqi, ku mban afërsisht 16.5% të tregut, me asete totale për një vlerë prej rreth 133 miliardë USD, në fund të vitit 2024. Në bilancin e konsoliduar, në nivel grupi (duke përfshirë edhe bankat dhe kompanitë e tjera të zotëruara prej saj brenda dhe jashtë Turqisë), Ziraat raporton asete totale për afërsisht 147 miliardë USD. Përveç bankave dhe kompanive financiare në Turqi, Ziraat zotëron banka të kontrolluara prej saj në Gjermani, Rusi, Kazakistan, Uzbekistan, Gjeorgji, Azerbajxhan, Bosnje Hercegovinë, Mal të Zi dhe Kosovë.Banka turke është e pranishme me degët e saj (që nuk veprojnë si banka të ndara) dhe në Angli, Irak, Greqi, Bullgari, Arabinë Saudite, Qipron Turke, Bahrein, ndërsa ka zyra përfaqësie edhe në Emiratet e Bashkuar Arabe dhe në Egjipt./ E.ShehuKy është artikull ekskluziv i Revistës Monitor, që gëzon të drejtën e autorësisë sipas Ligjit Nr. 35/2016, “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e lidhura me to”.Artikulli mund të ripublikohet nga mediat e tjera vetëm duke cituar “Revista Monitor” shoqëruar me linkun e artikullit origjinal.

August 3, 2025
Viva Fresh finalizon blerjen e Spar Albania për 36.4 milionë euro

Kompania nga Kosova Viva Fresh ka finalizuar javën e kaluar blerjen e zinxhirit të dytë më të madh të shitjeve me pakicë në Shqipëri, Spar Albania.Sipas kontratës së nënshkruar mes palëve, grupi BALFIN ka përfituar 36.4 milionë euro për shitjen e kuotës së plotë të aksioneve të Spar Albania.Në pjesën më të madhe, transaksioni u financua me një kredi që kompania nga Kosova mori nga Banka Europiane për Rindërtim dhe Zhvillim (BERZH). BERZH i akordoi Viva Fresh një kredi në shumën totale të 25 milionë eurove, me qëllim financimin e hyrjes së saj në tregun shqiptar të shitjeve me pakicë, nëpërmjet blerjes së Spar Albania.Viva Fresh zotëron rrjetin më të madh të shitjeve me pakicë në Kosovë dhe zotërohet nga biznesmeni Xhevdet Rexhepi. Rrjeti është i pranishëm në aktivitetin e shitjeve me pakicë në Kosovë dhe në Maqedoninë e Veriut, nëpërmjet markave Viva Fresh Store dhe Super Kit Go.Vlerësohet se për vitin e kaluar, Spar Albania ishte kompania më e madhe në tregun e shitjeve me pakicë për nga xhiroja e realizuar. Spar Albania raportoi një xhiro prej 12 miliardë lekësh, në rritje me 15% krahasuar me një vit më parë. Megjithatë, fitimi para tatimit ra lehtë në 402 milionë lekë, 1% më pak krahasuar me një vit më parë.Ndërkohë, në klasifikimin si franchise (duke përfshirë edhe xhiron e kompanive që përdorin më të njëjtën markë, por që kontrollohen pjesërisht apo plotësisht nga palë të tjera) Spar Albania vlerësohet të jetë rrjeti i dytë më i madh i supermarketeve në Shqipëri, pas Big Market.Sipas informacionit më të fundit në faqen zyrtare të Spar Albania, rrjeti i saj përbëhej nga 92 markete dhe katër hipermarkete.Për grupin Balfin, të kontrolluar nga biznesmeni shqiptar Samir Mane, kjo është shitja e dytë e rëndësishme në tregun e retail.Në vitin 2007, Mane e shiti rrjetin e tij të shuitjeve me pakicë Euromax te kompania serbe Delta maxi Group, për 29 milionë euro. Kompania ndryshoi kontroll më vonë pasi grupi serb u ble nga kompania belge Delhaize Group dhe më pas nga një joint venture greko-francez, nën markën e grupit Carrefour.Megjithatë, ish-rrjeti Euromax ndoqi një trajektore rënëse, derisa në vitin 2015 Carrefour u tërhoq përfundimisht nga tregu, duke ia shitur rrjetin e dyqaneve me pakicë grupit Balfin të Samir Manes.Në vitin 2016, Balfin lidhi një marrëveshje me grupin me qendër në Hollandë, Spar, duke marrë ekskluzivitetin e franchise dhe produkteve të Spar për Shqipërinë. Investimet nga Kosova kanë arritur në 422 milionë euroBlerja e Spar Albania është një ndër shembujt më përfaqësues të rritjes së pranisë së bizneseve nga Kosova në tregun shqiptar.Vitin e kaluar, pronari i Viva Fresh, Rexhepi bleu nëpërmjet kompanisë së tij SMA Holding edhe Top Shop (Studio Moderna), kompaninë më të hershme të shitjeve nëpërmjet kanaleve elektronike (kryesisht televizionit) në Shqipëri, Kosovë, Malin e Zi dhe në Maqedoninë e Veriut.Këtë vit, kompania tjetër me kapital nga Kosova, Albi Holding, arriti marrëveshjen për blerjen po nga grupi Balfin të rrjetit të shitjes me pakicë të veshjeve, Fashion Group Albania.Të dhënat e Bankës së Shqipërisë treguan se për vitin 2024 investimet nga Kosova në Shqipëri arritën vlerën e 96 milionë eurove, me një rritje prej 32% krahasuar me të një vit më parë.Deri në vitin 2020, flukset e investimeve direkte nga Kosova ishin në shifra relativisht modeste. Pas këtij viti, duket se ka një rritje të konsiderueshme, që është reflektuar qartë edhe në stokun total të investimeve direkte prej subjekteve me kapital Kosovar.Në fund të vitit 2024, stoku i investimeve kosovare raportohej në vlerën e 422 milionë eurove, në rritje me 37% krahasuar me vitin 2023.Sipas të dhënave nga Instituti i Statistikave (INSTAT), në fund të vitit të kaluar në Shqipëri vepronin 582 ndërmarrje aktive me kapital nga Kosova, duke përfshirë edhe ato me kapital të përbashkët.Numri i ndërmarrjeve me kapital nga Kosova është rritur me 12% krahasuar me një vit më parë. Ndërkohë, në harkun e dekadës së fundit numri i këtyre bizneseve është rritur me 130%.Në harkun e një dekade, pesha e ndërmarrjeve me kapital kosovar është rritur nga 5% në 8.3% të numrit total të bizneseve të huaja.Nga 582 ndërmarrje me kapital nga Kosova, shumica e tyre, 458, janë të angazhuara në sektorin e shërbimeve, ndërsa 124 prej tyre kanë aktivitet në prodhimin e mallrave.Numri i bizneseve dominohet nga ato mikro, me më pak se katër të punësuar, që përbëjnë më shumë se 82% (481 ndërmarrje) të numrit të përgjithshëm të tyre. Bizneset me 5-9 punonjës përbëjnë rreth 10% (48 ndërmarrje) ato me 10-49 të punësuar përbëjnë rreth 7% (43 ndërmarrje), ndërsa më pak se 2% e tyre (gjithsej 10 ndërmarrje) kanë më shumë se 50 të punësuar.Rritja e pranisë së bizneseve nga Kosova konfirmohet paralelisht edhe nga ecuria e investimeve, që po shfaqin një tendencë të qartë në rritje gjatë viteve të fundit. / Ersuin ShehuBurimi: BSHKy është artikull ekskluziv i Revistës Monitor, që gëzon të drejtën e autorësisë sipas Ligjit Nr. 35/2016, “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e lidhura me to”.Artikulli mund të ripublikohet nga mediat e tjera vetëm duke cituar “Revista Monitor” shoqëruar me linkun e artikullit origjinal.

August 3, 2025