Lajmidites.com

Day: July 29, 2025

  • Artisti eksploron trashëgiminë toksike të minierave në ‘malet e zeza’ të Zambisë, duke e kthyer në art

    Artisti eksploron trashëgiminë toksike të minierave në ‘malet e zeza’ të Zambisë, duke e kthyer në art

    “Malet e zeza” famëkeqe të Zambisë, grumbuj të mëdhenj mbetjesh minerare që shëmtojnë horizontin e rajonit Copperbelt, janë jashtëzakonisht personale për Stary Mwaba, një nga artistët pamorë më të njohur të vendit.

    “Kur ishim fëmijë, e quanim ‘mu danger’,  që do të thotë ‘në rrezik’,” thotë Mwaba.

    “‘Mali i zi’ ishte ai vend ku nuk duhej të shkoje,” thotë piktori, i cili ka lindur dhe jetuar në Copperbelt deri në moshën 18-vjeçare.

    “Por ne gjithsesi futeshim fshehurazi, për të mbledhur fruta të egra që, për çudi, arrinin të rriteshin atje,” kujton artisti.

    Sot, të rinjtë që shkojnë drejt “mu danger” janë në kërkim të copëzave të xeheve të bakrit mes mbetjeve të gurta të këtyre grumbujve të lartë, trashëgimi toksike e një shekulli prodhimi industrial minerar në Zambi, një nga prodhuesit më të mëdhenj në botë të bakrit dhe kobaltit.

    Ata hapin tunele të thella dhe dredha-dredha dhe nxjerrin gurë për t’i shitur kryesisht blerësve kinezë, të cilët më pas nxjerrin bakrin.

    Është një punë e vështirë, e rrezikshme, shpesh e paligjshme dhe ndonjëherë fatale. Por mund të jetë edhe fitimprurëse dhe në një rajon ku papunësia tek të rinjtë është rreth 45%, për disa të rinj është mënyra e vetme për të mbijetuar.

    Vepra më e fundit e Mwabas e ekspozuar këtë muaj në Muzeun Kombëtar të Lusakës rrëfen historinë e të rinjve që punojnë në malin e zi në qytetin Kitwe dhe kap ritmet e jetës mes banorëve të lagjes Wusakile.

    Ata punojnë për drejtues bandash të njohur si “jerabos”, një formë e deformuar e fjalës “jail boys”, që nënkupton perceptimin e tyre si kriminelë.

    Artisti ka pikturuar një seri portretesh të mëdha, duke përdorur gazeta të vjetra si kanavacë. Ai pret artikuj që i tërheqin vëmendjen, të cilat i quan “rrëfime të mëdha”, dhe i ngjit në një letër bazë.

    Ai përdor një hekur saldimi për të djegur disa nga fjalët dhe për të krijuar një seri vrimash në rrëfimet. Pastaj derdh bojë për të krijuar portretet, apo siç i quan ai, “rrëfime të vogla”.

    “I marr këto rrëfime të mëdha, dhe krijoj vrima në mënyrë që të mos mund t’i kuptosh më. Pastaj i imponoj imazhet e njerëzve që njoh mbi to, për të treguar që rrëfimet e vogla, rrëfimet e njerëzve të zakonshëm kanë gjithashtu rëndësi,” shpjegon Mwaba. “Ata kanë histori që janë të rëndësishme dhe që janë pjesë e historisë më të madhe.”/BBC/KultPlus.com

  • Demi 300 metra, plasin polemikat në Spanjë për monumentin

    Demi 300 metra, plasin polemikat në Spanjë për monumentin

    Demi gjigand i përçarjes. Mund të quhet kështu projekti artistiko-arkitekturor që po shkakton debate në qytetin e Burgos-it, kryeqytet provincial në komunitetin autonom të Castilla y León, në veriperëndim të Spanjës.

    Një monument i dëshiruar nga Akademia e Tauromakisë, e gatshme të mbulojë shpenzimet për ndërtimin e tij dhe i mbështetur politikisht nga partia e djathtë ekstreme Vox, e cila synon të nxisë turizmin përmes një simboli kombëtar.
    Vepra madhështore është menduar të arrijë një lartësi prej 300 metrash, gati trefishi i katedrales gotike të Burgos-it, e cila është pjesë e trashëgimisë botërore të UNESCO-s. Brirët e demit, gjithashtu, pritet të shndërrohen në pika panoramike, duke ofruar një pamje unike mbi qytetin.

    Top Channel

  • “Është e tmerrshme”, Trump: Melania është thellësisht e prekur nga imazhet e fëmijëve të uritur në Gaza

    “Është e tmerrshme”, Trump: Melania është thellësisht e prekur nga imazhet e fëmijëve të uritur në Gaza

    Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, dhe Zonja e Parë Melania Trump janë prekur thellësisht nga imazhet e fëmijëve që vijnë nga Gaza, ku duken se janë shumë në nënpeshë.

    “Ajo mendon se ajo çfarë po ndodh në Gaza është e tmerrshme”, tha Trump për zonjën e parë.
    “Ajo sheh të njëjtat fotografi që shihni ju, që shohim të gjithë ne. Është e tmerrshme kur sheh fëmijët në atë gjendje. Ata janë fëmijë që vuajnë nga uria”, u tha ai gazetarëve në bordin e Air Force One ndërsa udhëtonte nga Skocia për në Uashington, DC.
    Komentet e Trump vijnë vetëm një ditë pasi ai njoftoi planet që Shtetet e Bashkuara të krijojnë “qendra ushqimore” në Gaza dhe pasi kundërshtoi publikisht pretendimin e kryeministrit izraelit Benjamin Netanyahu se nuk ka uri në enklavë.
    “Ata fëmijë duken shumë të uritur“, tha Trump të martën.

    Top Channel

  • Ultimatumi i Trump, rebelohet Putin! Intensifikohen sulmet mbi Ukrainë, Zelensky: Ka goditur 73 qytete e fshatra

    Ultimatumi i Trump, rebelohet Putin! Intensifikohen sulmet mbi Ukrainë, Zelensky: Ka goditur 73 qytete e fshatra

    Presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky, ka konfirmuar se të paktën 22 persona kanë humbur jetën, teksa 85 të tjerë janë plagosur nga sulmet ruse që shënjestruan 73 qytete dhe fshatra në Ukrainë, disa orë pas afatit të ri të shpallur prej presidentit amerikan, Donald Trump.

    Zelensky i ka përshkruar bombardimet deri në detaje, përfshirë sulmin mbi një spital në qytetin e Kamianske, prej të cilit mbetën të vrarë tri persona, ndër ta një grua shtatzënë, dhe po ashtu “sulmin e qëllimshëm” ndaj ndërtesës së burgut në Zaporizhia, ka raportuar “The Guardian”.
    “Çdo vrasje e njerëzve tanë nga rusët do të mund të shmangej, nëse do të ishim dakorduar rreth armëpushimit më herët, nëse Rusia s’do ta kundërshtonte. E gjitha kjo tregon se ndaj Moskës duhet të ushtrohet trysni me sanksione shumë të ashpra, vërtet të dhimbshme, dhe për rrjedhojë të drejta dhe efektive”, ka thënë ai.
    Mes tjerash, ai e ka falënderuar Trumpin për komentet e tij, dhe të gjithë liderët botërorë që i kanë bërë presion Rusisë.
    “Paqja është e mundur, por vetëm kur Rusia ta ndërpresë luftën dhe dhimbjet që po ia shkakton popullit tonë”, ka shtuar Zelensky.
    Trump deklaroi të hënën se është shumë i zhgënjyer me presidentin rus, Vladimir Putin. Ai ka shtuar se do ta shkurtojë afatin 50-ditor të cilin ia ka dhënë Rusisë për ta pranuar marrëveshjen e paqes në Ukrainë.
    “Do t’i reduktoj 50 ditët që ia dhashë atij, sepse mendoj se e di se çfarë ka për të ndodhur”, ka thënë Trump.I pyetur nga gazetarët se cili do të jetë afati i ri, presidenti amerikan ka theksuar se është “10 ose 12 ditë, duke nisur nga e hëna”.

    Top Channel

  • SHBA/ Rekord në shkarkimet e CEO-ve mes presionit të rritur nga bordet dhe investitorët

    SHBA/ Rekord në shkarkimet e CEO-ve mes presionit të rritur nga bordet dhe investitorët

    Kompanitë amerikane po përjetojnë një valë të paprecedentë shkarkimesh të drejtorëve të tyre ekzekutivë, me ritmin më të shpejtë në gati dy dekada. Sipas të dhënave të publikuara nga organizata jofitimprurëse The Conference Board dhe firma e analizës ESGAUGE, të paktën 41 CEO të kompanive në indeksin S&P 500 janë larguar nga posti deri në mesin e këtij viti – vetëm tetë më pak se gjithë viti 2024 – duke shënuar nivelin më të lartë vjetor që nga viti 2005.

    Kjo valë ndryshimesh në nivelet më të larta të menaxhimit vjen mes një klime më kërkuese ndaj performancës, ku bordet e korporatave dhe aksionarët aktivistë kanë rritur presionin për rezultatet dhe sjellje të përshtatshme etike. Vetëm gjatë muajve të fundit, gjigandët e industrisë si Procter & Gamble, Kenvue dhe Henry Schein kanë njoftuar ndërrime të menjëhershme në drejtimin ekzekutiv. Në rastin e P&G, CEO Jon Moeller do të zëvendësohet në vitin 2026 nga drejtuesi veteran Shailesh Jejurikar.

    Ekspertët e qeverisjes korporative dhe ekzekutivët e industrisë theksojnë se kjo tendencë është e ndikuar nga një sërë faktorësh si inflacioni i lartë, trazirat gjeopolitike, konkurrenca e fortë në tregjet globale dhe ndikimi në rritje i aktivistëve të aksioneve, të cilët kërkojnë masa konkrete për të rritur vlerën e kompanisë. Sipas një studimi të fundit, 42% e CEO-ve të larguar në vitin 2024 vinin nga kompani që performuan më dobët se 75% e konkurrentëve të tyre.

    Kompania Kenvue, e ndarë nga Johnson & Johnson, zë një vend të veçantë në këtë prirje, pasi përballë presionit nga tre fonde spekulative amerikane, bordi i saj vendosi të zëvendësojë CEO-n Thibaut Mongon për të “zhbllokuar vlerën e aksionarëve”. Ndërkohë, dy nga fondet vijojnë të ushtrojnë presion për ndarje të mëtejshme ose shitje të plotë të kompanisë.

    Ndryshimet nuk kanë ardhur vetëm për arsye financiare. Rasti i drejtorit të kompanisë private të teknologjisë Astronomer, Andy Byron, i cili dha dorëheqjen pasi u publikua një video personale e tij, thekson se edhe rreziku i reputacionit po vlerësohet si kritik për integritetin dhe të ardhmen e një kompanie. Edhe drejtuesit e Kroger dhe Kohl’s u larguan për shkak të çështjeve të sjelljes personale.

    Sipas analistëve, ky intensifikim i kontrollit është ndihmuar edhe nga përbërja më e larmishme dhe e pavarur e bordeve, të cilat sot veprojnë më vendosmërisht për të ruajtur besimin e aksionarëve, punonjësve dhe konsumatorëve. “Shkarkimi i një CEO-je është kthyer në një referendum për strategjinë e një kompanie”, thotë Peter da Silva Vint nga firma Jasper Street. Në një epokë ku reputacioni është kapital, bordet nuk tolerojnë më dështimet apo skandalet./ Reuters – Syri.Net

  • Largoi nga puna burrin e kryetares së PD Shkodër për hakmarrje? Beci sqaron situatën: Talent lind, nuk të bën partia!

    Largoi nga puna burrin e kryetares së PD Shkodër për hakmarrje? Beci sqaron situatën: Talent lind, nuk të bën partia!

    Kryetari i Bashkisë Shkodër, Benet Beci, ka reaguar pas debatit të ngritur për largimin nga puna të dy aktorëve të trupës së Teatrit “Migjeni”.
    Beci thekson se vendimi i marrë vjen pas një analize të plotë të performancës individuale të çdo aktori dhe nuk ka asnjë prapavijë politike, siç është pretenduar..
    ‘Në kuadër të riorganizimit në prag të nisjes së sezonit të ri artistik, pak ditë më parë Drejtoria e Kulturës në Bashkinë e Shkodrës bëri një bilanc të punës individuale të secilit nga pjesëtarët e trupës profesioniste të aktorëve të Teatrit Migjeni, falë të cilit u arrit në përfundimin që disa prej tyre nuk i kishin përmbushur pritshmëritë dhe objektivat e sezoneve të mëparshme.
    Dëshirojmë të theksojmë se ky riorganizim jo vetëm që nuk cënon cilësinë apo numrin e shfaqjeve të programuara për sezonin artistik të ardhshëm të Teatrit Migjeni, por përkundrazi synon të forcojë dhe përmirësojë më tej veprimtarinë artistike dhe organizative të institucionit. Në një trupë artistike, ashtu si në çdo sektor tjetër të administratës, ka detyrime të një kontrate pune, e cila në rast moszbatimi apo mosrealizimi, vjen një moment dhe ndërpritet. Për më tepër kur këto mosrealizime nuk janë periodike, por për tre vite, 12 muaj pa ndërprerje, me kontributin e taksapaguesve shkodranë.
    Sipas tij, bëhet fjalë për mungesë të vazhdueshme angazhimi për tre vite me radhë, gjatë të cilave individët në fjalë kanë marrë rroga nga taksat e qytetarëve pa dhënë asnjë kontribut të prekshëm në skenën teatrore.
    ‘Në respekt të këtyre të fundit kemi detyrimin të mos lejojmë që asnjë nga paratë e tyre të përfundojë duke paguar rroga të pamerituara siç ka ndodhur për vite me radhë në këtë institucion. Bashkia Shkodër ka në themel të punës së saj përkushtimin dhe angazhimin e përditshëm maksimal dhe këtë e ka injektuar te çdo individ, duke filluar nga punonjësit e shërbimeve të bashkisë që pavarësisht kushteve të motit vijojnë punën për rritjen e cilësisë së jetës në qytet, e deri tek ata që mbushin sallat e sheshet me performacat e tyre artistike.
    Por siç ndodh shpesh në një shoqëri të polarizuar si e jona në raste të tilla shfaqen pakënaqësitë, kundërshtimet dhe përdorimi politik i individëve. Furtuna në gotë kësaj radhe përfshiu gjithë skalionet politike të së djathtës në aksin Shkodër – Tiranë, paçka se gota ishte tërësisht e boshatisur’, tha ai.
    Ai shton se Bashkia Shkodër është e angazhuar maksimalisht për rritjen e cilësisë së jetës dhe se kjo frymë është e pranishme në çdo sektor, përfshirë edhe kulturën dhe artin skenik.
    Por e vërteta është krejt e ndryshme nga ky përdorim politik tipik. Sepse faktet janë në tetarin e shfaqjeve sipas viteve, aty ku shihet se sa ka shkelur në skenën e teatrit secili aktor i “Migjenit”. Ne si bashki nuk kemi asnjë arsye të demaskojmë individët, por në këtë rast nuk kemi pse t’i fshehim paaftësitë individuale të aktorëve të larguar, madje nuk duam as të diskutojmë në këto rreshta se sa regjisorë i kanë skualifikuar si të papërshtatshëm dy personat e larguar nga puna.Ne nuk dimë se me çfarë meritash apo kriteresh janë punësuar në trupën e teatrit dy zotërinjtë me të cilët është ndërprerë raporti i punës, por bazuar në tetarin që mund të lexoni më poshtë, rezulton se asnjëri prej tyre nuk ka patur cilësi në punë. Talent lind, nuk të bën partia!
    Së fundmi, duam t’u kujtojmë të gjithë artdashësve shkodranë dhe më gjerë se para rreth një viti e gjysmë u ngrit një flakë kashte e ngjashme ”në mbrojtje” të Teatrit Migjeni, i cili do të “shkrihej”. Sot jemi të gjithë dëshmitarë të punës së bërë për forcimin e cilësisë artistike, shtimin e numrit të shfaqjeve si dhe përmirësimin e kushteve të punës për aktorët, regjisorët dhe për vetë publikun’, tha ai,

  • Shpenzimi mesatar i shqiptarëve për komunikimin celular u rrit për të katërtin vit radhazi

    Shpenzimi mesatar i shqiptarëve për komunikimin celular u rrit për të katërtin vit radhazi

    Çdo përdorues shpenzoi vitin e kaluar mesatarisht pothuajse 9200 lekë për shërbime të komunikimeve celulare. Sipas të dhënave nga Autoriteti i Komunikimeve Elektronike dhe Postare (AKEP), vitin e kaluar shpenzimi mesatar i shqiptarëve për këto shërbime u rrit me rreth 16% krahasuar me një vit më parë.Kjo vlerë mbështetet në treguesin e të ardhurave mesatare për përdorues të operatorëve celulare (ARPU) dhe llogaritet si raport i të ardhurave nga shërbimet me pakicë me numrin total të përdoruesve aktivë. Sipas këtij treguesi, shpenzimi mesatar i shqiptarëve për shërbimet celulare u rrit për të katërtin vit radhazi.Gjithashtu, shpenzimi mesatar i shqiptarëve për çdo minutë thirrje celulare vitin e kaluar u rrit në 5.54 lekë për minutë, 16% më shumë, krahasuar me një vit më parë.Kjo vlerë bazohet në treguesin e të ardhurave mesatare për minutë (ARPM), që llogaritet si raport i të ardhurave nga shërbimet me pakicë me sasinë e minutave dalëse dhe tregon të ardhurat e sipërmarrësit për një minutë.Ulja e numrit të operatorëve celularë në vend ka ndikuar në shtrenjtimin e paketave të komunikimit. Operatorët celularë kanë rritur çmimet për paketat bazë të komunikimit, si me parapagesë, ashtu edhe me kontratë, por ndërkohë kanë ulur edhe njësitë e përfshira të komunikimit në to, duke sjellë si rezultat një shtrenjtim edhe më të lartë të shprehur për njësi.Ndërkohë, në fillim të vitit 2024, të dy operatorët celularë, kanë përcaktuar në kushtet e përgjithshme të kontratës të drejtën e tyre për të indeksuar çdo vit çmimin e paketës me inflacionin mesatar vjetor.Sipas informacionit të raportuar në Autoritetin e Komunikimeve Elektronike dhe Postare (AKEP), dy operatorët celularë fituan afërsisht 1.68 miliardë lekë për 2024, ndërsa viti 2023 ishte mbyllur me një fitim neto në vlerën e 370 milionë lekëve.Vodafone Albania arriti një fitim neto në vlerën e rreth 1.2 miliardë lekëve, ndërkohë që një vit më parë kishte realizuar një fitim neto prej rreth 300 milionë lekësh.Një fitim më të vogël ka raportuar operatori i dytë One Albania, por që gjithashtu e ka përmirësuar ndjeshëm rezultatin krahasuar me një vit më parë. Sipas AKEP, One Albania e mbylli vitin 2024 me një fitim neto në vlerën e 476 milionë lekëve, nga 70 milionë lekë që kishte qenë rezultati i raportuar një vit më parë.Dy operatorët e rrjeteve celulare, Vodafone Albania dhe One Albania, vitin e kaluar raportuan të ardhura prej komunikimeve elektronike në vlerën 27.93 miliardë lekë, në rritje me 8.9% krahasuar me një vit më parë.Të dhënat e AKEP tregojnë se numri total i abonentëve celularë ose kartave SIM në fund të vitit 2024 arriti në rreth 3.4 milionë, e thënë ndryshe çdo banor në Shqipëri posedon rreth 1.4 karta SIM, shifёr kjo mё e lartё se mesatarja europiane prej 1.25 karta SIM pёr banorё.Ndërsa, numri i kartave SIM aktive (numri i kartave tё përdorura për të kryer komunikime elektronike gjatë tre muajve të fundit) arriti në rreth 2.5 milionë, në rënie vjetore me 3.8%. / E.ShehuBurimi: AKEPKy është artikull ekskluziv i Revistës Monitor, që gëzon të drejtën e autorësisë sipas Ligjit Nr. 35/2016, “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e lidhura me to”.Artikulli mund të ripublikohet nga mediat e tjera vetëm duke cituar “Revista Monitor” shoqëruar me linkun e artikullit origjinal.

  • Lëkundet turizmi, zhgënjehen polakët dhe spanjollët, rënie në qershor (por jo të organizuarit)

    Lëkundet turizmi, zhgënjehen polakët dhe spanjollët, rënie në qershor (por jo të organizuarit)

    Shifrat e qershorit tregojnë për një çoroditje të turizmit këtë fillimvere duke lëkundur për herë të parë seriozisht qëndrueshmërinë e tre viteve të fundit që sektori ka treguar në tërësi.Të dhënat tregojnë se polakët dhe spanjollët, dy grupe që po rriteshin në mënyrë të vazhdueshme nga viti në vit, kanë shënuar rënie. Polakët ranë me 11.96% në 6-mujorin e parë 2025 krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë, kurse spanjollët me 8.8% për të njëjtën periudhë.Kjo rënie duket se ka të bëjë me vizitorët individualë të këtyre dy vendeve që i janë drejtuar Shqipërisë nën valën e promovimit të gjerë në mediat ndërkombëtare dhe në rrjetet sociale dhe jo segmentit të turizmit të organizuar që vjen nga këto vende.Operatorët turistikë konfirmuan më herët se Polonia po u përmbahet numrave që kishte rezervuar sa i takon kontratave me garanci të cilat ishin 25 për qind rritje në raport me vitin 2024.Ajo që në fakt nuk u vërejt këtë vit ndryshe nga viti i kaluar ishte rritja e kërkesës brenda sezonit për vende të lira diçka që ishte shumë e dukshme verën e kaluar.Edhe Spanja ka pasur një rritje të turizmit të organizuar në vend nxitur jo vetëm nga prania e disa strukturave që janë marka ndërkombëtare por edhe nga disponueshmëria e strukturave të tjera që kanë gjetur kryesisht në zonën e Durrësit dhe të Golemit.“Numri i turistëve polakë këtë vit është në rritje në raport me vitin 2024 sa u takon grupeve të organizuara dhe ne këtë e kishim të qartë që vitin e shkuar kur lidhëm kontratat paraprake.Këtë vit, kërkesa e tyre është sërish në rritje për vende brenda këtij sezoni, por kjo rritje është e lehtë jo si vitin e shkuar kur ne e kishim të pamundur të gjenim hapësira.Turistët spanjollë, nga ana tjetër, kanë njëfarë rritjeje dhe është një treg që po ecën ngadalë por qëndrueshëm dhe kjo është diçka e mirë.Po vijnë si te hotelet që janë marka që ata i njohin, edhe në hotele të tjera me standard që Durrësit dhe Golemit nuk i mungojnë, por edhe nuk kanë gjetur shumë hapësira pasi vendet ishin parablerë nga tregje të tjerë”do të shprehej kreu i Unionit Turistik Shqiptar Rrahman Kasa në një intervistë të fundit për “Monitor” pak javë më parë.Pavarësisht ecurisë së mirë të turizmit të organizuar ai mbetet në totalin e sektorit me një peshë të ulët dhe pjesën më të madhe e mban turizmi individual. Të tjera grupe që kanë shfaqur rënie gjatë 6 mujorit të parë të vitit janë rumunët me rreth 18 për qind.Rritja e shteteve që pësojnë rënie të hyrjeve edhe pse deri diku mund të kompensohet me rritjen që vjen nga shtetet e tjera sërish duhet të jetë një sinjal i shtuar për të kuptuar se cilat janë arsyet që po sjellin këtë tërheqje.Në qershor edhe italianët që janë grupi më i madh pas Kosovës shënuan një tkurrje me 4 për qind diçka që nuk ishte vërejtur viteve të fundit qysh nga nisja e bumit turistik të shtetasve fqinje drejt vendit tonë.Pas Kosovës edhe italianët nisin “të braktisin” Shqipërinë, hyrjet në qershor ranë me 4 për qindNë janar-qershor në vendin tonë hynë 4.76 milionë të huaj me një rritje 4.8 për qind në raport me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar. Vetëm në qershor sipas shifrave ishin 1.32 milionë të huaj./ N.MahoKy është artikull ekskluziv i Revistës Monitor, që gëzon të drejtën e autorësisë sipas Ligjit Nr. 35/2016, “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e lidhura me to”.Artikulli mund të ripublikohet nga mediat e tjera vetëm duke cituar “Revista Monitor” shoqëruar me linkun e artikullit origjinal.

  • Kalvari i financierëve për të dorëzuar online bilancet, në epokën e dixhitalizimit (foto e video)

    Kalvari i financierëve për të dorëzuar online bilancet, në epokën e dixhitalizimit (foto e video)

    Në epokën e “ChatGPT”, (ku kompjuteri mendon si njeri), teknologjisë së informacionit dhe investimeve pa fund të dixhitalizimit të gjithë sistemit të shërbimeve shtetërore, dorëzimi i një bilanci online duhet të ishte veprimi më i thjeshtë.Por, një procedurë që teorikisht duhet të zgjaste vetëm 7 minuta, është kthyer në një kalvar të vërtetë për shumë financierë e kontabilistë që po e shpenzojnë jo vetëm ditën, por edhe natën për të ngarkuar në Qendrën Kombëtare të Biznesit (QKB), që menaxhohet përmes sistemit E-Albania, pasqyrat financiare të 2024-s.Që në datën 24 korrik, një javë para afatit final që është 31 korriku, ekonomistët raportuan se nuk po arrinin të dorëzonin bilancet.https://monitor.al/bie-sistemi-bizneset-ankohen-se-nuk-po-dorezojne-dot-bilancet-qkb-puna-vazhdon-normalisht/Sistemi u rregullua përkohësisht, ndonëse ishte i ngadaltë, teksa problemet nisën sërish në fillim të kësaj jave. Sa herë që “Monitor” kontaktoi me “Ministrinë e Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit”, në varësi të së cilës është Qendra Kombëtare e Biznesit, përgjigjja ishte që puna vazhdon normalisht.Ndërsa “Agjencia Kombëtare e Shoqërisë së Informacionit” (AKSHI) që menaxhon sistemin e E-ALbania e pranuan që kishte probleme dhe po punonin.Financierët dhe kontabilistët sollën për “Monitor” rastet se si po shpenzonin kohë dhe energji për të kryer procedurën. Në videon më poshtë duket qartë që aplikimi është i pamundur që të kryhet.“Procesi i ngarkimit të bilanceve ditët e fundit ka hasur në vështirësi. Sistemi nuk ka punuar dhe nuk na ka lënë të bënim asnjë veprim për më shumë se 24 orë, ose punonte disa orë dhe pastaj shkëputej. Nuk mund të bëje asnjë aplikim për bilancin apo për të ngarkuar dokumentet. Ato mund të të dilnin me gabime validimi sepse dhe validimi do kohën e vet që zgjat.Edhe nëse është validuar në rregull, e del dorëzuar, duhet të presësh nëse del aprovuar. Bilani është dorëzuar në rregull, kur del dhe në QKB apo del i refuzuar dhe në këtë rast të japin dhe arsyen. Si rrjedhojë e defekteve të sistemit ka pasur raste që bilanci të merrej në dorëzim me sukses por të nesërmen sistemi e nxjerr refuzuar duke dhënë si arsye që nuk është dërguar formulari i nënshkruar ndërkohë, që një ditë më parë e kishte nxjerrë në rregull.Këto vonesa po penalizojnë të gjithë kontabilistët e ekonomistët, sepse gjoba nëse nuk dorëzohet brenda 31 korrikut është 60 mijë lekë. Përgatitja e dokumenteve nuk është se do shumë kohë sepse ne vetëm bëjmë ndarjen sipas formatit që kërkon QKB, teksa puna më e madhe është bërë deri në 31 mars kur dorëzohet bilanci tek tatimet.Por, në këto formate mund të ketë dhe shifra që mund të validohen me gabime nga sistemi. Në këtë rast, sistemi jep opsionin shiko gabimet, të cilat duhen rregulluar e korrigjuar. Sikur një gabim të jetë, duhet ti ringarkojmë nga e para të gjitha dokumentet gjë që kërkon kohën e vet”, pohon I.Çarçani, kotabilist.Kjo procedurë po u kalit durimin financierëve. “Është një procedurë për ta kthyer dhimbjen në forcë: që të jesh financier veç te tjerash duhet të kesh nerva, të jesh kameraman, informaticien që të kuptosh si e do sistemi, dhe mbi të gjitha asistent zyre për ndërlidhje”, konstaton me ironi Gladiola, kontabiliste.Diella “ngre supet”Në janar të këtij viti, u prezantua me bujë Diella asistentja e re virtuale me zë dhe figurë të e-Albania. “Mirëmëngjes dhe me Diellën, ndihmësen tuaj zadrimore që sapo ka dalë nga inkubatori i Inteligjencës Artificiale të AKSHI-t dhe për disa muaj do të jetë gati jo vetëm t’ju asistojë gjatë ndërveprimit tuaj me platformën e-Albania po edhe t’i kryejë shërbimet për ju me një lutje të vetme, ju uroj të diel sa më të qetë”, shkruate në atë kohë në rrjetet sociale kreu i qeverisë.Po, situata e krijuar duket pak e komplikuar për Diellën.“Ju lutem si duhet të veproj pasi kam disa subjekte për dorëzim bilanci dhe pas aplikimit nuk vjen kodi i nënshkrimit. Nënshkrimi është aktiv ndërkohë. Pas kalimit me sukses, aplikimi refuzohet për arsye të firmës, ndërkohë është ”, është pyetja që bën Gladiola.Përgjigjja që vjen nga sistemi është: “Bazuar në problemin e raportuar nga ju, ju lutemi verifikoni paraprakisht në Platformën e Nënshkrimit Elektronik, përkatësisht në lidhjen: https://esign.akshi.gov.al/Login nëse keni një certifikatë elektronike aktive apo jo.Nëse në formularin e aplikimit, në shërbimin që po përdorni, zgjidhni opsionin “Aplikanti është i njëjtë me administratorin”, ju lutemi sigurohuni që NID që administratori ka regjistruar në QKB, të jetë i njëjtë me NID për të cilin është lëshuar nënshkrimi elektronik.Nëse opsioni “Person i autorizuar” është zgjedhur në formularin e aplikimit, ky i fundit duhet patjetër të jetë i pajisur me një nënshkrim elektronik të vlefshëm. Në rast se aplikanti ka një nënshkrim elektronik të vlefshëm, për të provuar që nënshkrimi është aktiv, ju lutemi nënshkruani një dokument përmes platformës esign.Nëse nënshkrimi është aktiv dhe vazhdoni të hasni probleme, konfirmojeni duke specifikuar NID-in e aplikantit. Përndryshe, nëse nënshkrimi juaj ka skaduar, ose gjatë procedurës së nënshkrimit elektronik të një dokumenti në Platformën e Nënshkrimit Elektronik, nuk ju dërgohet asnjë kod autorizimi, ju lutemi na kontaktoni në adresën e emailit: pki@akshi.gov.al.”Kjo përgjigje që është funksionale kur sistemi është në rregull, nuk e zgjidh problemin aktual të kontabilistëve.“Nëse ti i çon email për problemet ka raste kthejnë përgjigje brenda ditës ka raste brenda 24 orëve, por gjithmonë me arsyetimin që sistemi u rregullua provojeni nëse ka sërish probleme na thoni. Por nëse sistemi nuk punon i bie të na penalizojë e të na lërë pa punë, sepse nuk arrijmë të ngarkojmë bilancet”, thotë I.Çaçani.Gladiola tregon një rast kur ajo nuk arrin të filloë aplikimin, d.m.th që në hapin 1, ndërsa përgjigja që i vjen me mail është që ka gabuar në hapin 5!!!Dorëzimi bilanceve ngec sërish; APL: Po krijohet presion i panevojshëm për biznesetE-Albania: Afati 31 korrik 2025 mos e lini ditën e funditPas problemeve që kanë hasur subjektet ditët e fundit për dorëzimin online të pasqyrave financiare, Shoqata Aleanca e Profesionistëve të Lirë (APL) ka kërkuar të merrej në konsideratë një shtyrje e afatit të dorëzimit, derisa platforma të funksionojë në mënyrë të qëndrueshme dhe me kapacitet të plotë.Megjithatë, në rrjetet sociale të portalit qeveritar për shërbimet publike, E-Albania, është publikuar së fundmi njoftimi që u kujton subjekteve që të dorëzojnë pasqyrat financiare dhe raportin e auditimit në kohë.Afati i fundit, është 21 korriku 2025. Në njoftim, subjekteve u tërhiqet vëmendje që të mos e lënë dorëzimin për ditën e fundit dhe të aplikojnë tani.“Vetëm fakti që thonë mos e lër për datën 31 tregon që dhe ata janë të ndërgjegjshëm për këtë që po ndodh. Pasi nëse një aplikim zgjat maksimumi 10 minuta, kjo nënkupton që sado bilance të kemi të arrijmë ti dorëzojme brenda një dite. Dhe fakti që kemi filluar që në më 16 korrik ishte se kishte disa ditë që dilte error (gabim)”, thotë Gladiola. APL kërkoi shtyrje të afatit për bilancin; E-Albania: Afati 31 korrik 2025 mos e lini ditën e fundit Ky është artikull ekskluziv i Revistës Monitor, që gëzon të drejtën e autorësisë sipas Ligjit Nr. 35/2016, “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e lidhura me to”.Artikulli mund të ripublikohet nga mediat e tjera vetëm duke cituar “Revista Monitor” shoqëruar me linkun e artikullit origjinal.

  • Analiza: Çfarë sjell njohja e Palestinës si shtet, pse Starmer vendosi tani?!

    Analiza: Çfarë sjell njohja e Palestinës si shtet, pse Starmer vendosi tani?!

    Mbretëria e Bashkuar ka shprehur gatishmërinë për të njohur Palestinën si shtet të pavarur. Një vendim që për hir të së vërtetës është me pasoja të gjera diplomatike dhe gjeopolitike.
    Kryeministri britanik, Keir Starmer, është përballur me presion nga brenda dhe jashtë partisë së tij. Më shumë se 250 deputetë nga të gjitha partitë mbi 1/3 e anëtarëve të Dhomës së Komunave kanë firmosur një letër të përbashkët duke i kërkuar që të ndërmarrë hapin e njohjes së shtetit palestinez.
    Fillimisht, Starmer e kishte kundërshtuar idenë, duke theksuar se njohja duhet të jetë pjesë e një plani më të gjerë për paqe. Por tani, ai ka ndryshuar qëndrim edhe pse me disa kushte të përfshira.
    Ky vendim vjen pak kohë pasi Franca, si vendi i parë i G7-ës e ndërmorri e para një hap të tillë, e njohu zyrtarisht Palestinën si shtet. Lëvizja e Parisit nxiti më pas diskutime edhe në shtete të tjera perëndimore, përfshirë Britaninë.
    Por, çfarë do të thotë njohja e Palestinës si shtet?
    Sipas Konventës së Montevideos të vitit 1933, një shtet për t’u njohur si subjekt sovran duhet të përmbushë disa kritere: Të ketë një popullsi të përhershme, një territor të përcaktuar, qeveri efektive dhe marrëdhënie ndërkombëtare, strukturë diplomatike formale (ambasada, marrëveshje, ambasadorë).
    Deri në mars të vitit 2025, 147 nga 193 shtetet anëtare të OKB-së e kanë njohur Palestinën si shtet. Mes tyre janë Rusia, Kina dhe India, si dhe disa vende evropiane si Spanja, Irlanda, Norvegjia dhe së fundmi Franca.
    Pse Starmer e mori vendimin pikërisht tani?!
    Kryeministri britanik Starmer tha se njohja e Palestinës në këtë moment do të ketë ndikimin më të madh, duke përmendur se shpresa për një zgjidhje me dy shtete një Izrael i sigurt dhe një Palestinë e qëndrueshme është në rrezik. Ai deklaroi se kjo është pjesë e një “plani në tetë pika”, tashmë i diskutuar me Francën dhe Gjermaninë. Starmer mohoi që ky vendim të jetë pasojë e presionit të deputetëve laburistë, duke këmbëngulur se ka qenë gjithmonë pjesë e planit të tij politik.
    Ministri i Jashtëm britanik, David Lammy, gjatë një samiti të OKB-së për zgjidhjen me dy shtete, përshkroi situatën në Gaza si “horror” dhe kërkoi armëpushim urgjent.
    Çfarë përfshin zgjidhja me dy shtete?
    Kjo zgjidhje parashikon krijimin e një shteti të pavarur palestinez përkrah Izraelit, duke u dhënë të dy popujve territor dhe siguri të ndarë. Palestinezët synojnë të formojnë shtetin e tyre në Bregun Perëndimor të pushtuar, Jerusalemin Lindor të aneksuar dhe Rripin e Gazës, territore të pushtuara nga Izraeli.
    Por, një pengesë kryesore për zbatimin e kësaj zgjidhjeje mbetet përcaktimi i kufijve. Që nga viti 1967, mijëra vendbanime izraelite janë ndërtuar në Bregun Perëndimor dhe Jerusalemin Lindor, ku tashmë jetojnë rreth 600 mijë izraelitë.
    Si ka reaguar Izraeli dhe Palestina?
    Izraeli e ka dënuar ashpër këtë ndryshim të politikës britanike. Ministria e Jashtme izraelite shkroi në platformën X: “Kjo lëvizje, pas vendimit të Francës dhe nën trysninë politike të brendshme, përbën një shpërblim për Hamasin dhe dëmton përpjekjet për një armëpushim dhe lirimin e pengjeve”.
    Kryeministri Benjamin Netanyahu e ka quajtur vendimin francez si “një trampolinë për shkatërrimin e Izraelit, jo për paqe”. Nga ana tjetër, Presidenti i Autoritetit Palestinez, Mahmoud Abbas, e falënderoi Presidentin Macron për vendimin e tij “historik”.
    Si po reagojnë vendet e tjera?
    Gjermania mbetet e përkushtuar ndaj zgjidhjes me dy shtete, por nuk e ka njohur ende Palestinën si shtet. Berlini ka theksuar nevojën për armëpushim në Gaza dhe ndihmë humanitare urgjente.
    Kanadaja dhe Australia kanë shprehur mbështetje për një zgjidhje paqësore, por nuk kanë ndërmarrë hapa konkretë drejt njohjes. Kryeministri australian, Anthony Albanese, e ka quajtur situatën në Gaza një “katastrofë humanitare”.
    Italia e ka kushtëzuar çdo njohje të Palestinës me njohjen reciproke të Izraelit nga pala palestineze. Ministri i Jashtëm Antonio Tajani deklaroi: “Një shtet palestinez që nuk e njeh Izraelin nuk zgjidh asgjë”.
    Ndërkohë, Spanja një nga vendet që tashmë e njeh Palestinën, e ka përshëndetur vendimin francez. Kryeministri Pedro Sánchez tha: “Së bashku duhet të mbrojmë atë që Netanyahu po përpiqet të shkatërrojë. Zgjidhja me dy shtete është e vetmja zgjidhje”.
    Arabia Saudite gjithashtu e ka përgëzuar vendimin francez, duke u bërë thirrje shteteve të tjera të ndjekin shembullin.