Lajmidites.com

Day: July 15, 2025

  • Trazira në Spanjë, tensionet mbi emigracionin ndezin përleshjet mes të rinjve dhe policisë

    Trazira në Spanjë, tensionet mbi emigracionin ndezin përleshjet mes të rinjve dhe policisë

    Policia spanjolle ka arrestuar tetë persona pas tre netësh përleshjesh midis grupeve të ekstremit të djathtë dhe emigrantëve nga Afrika e Veriut në një qytet në Spanjën juglindore, tha qeveria të hënën.

    Në një nga përplasjet më të ashpra të viteve të fundit në Spanjë, dhjetëra të rinj, disa me kapuçë në kokë, u përleshën me forcat e policisë të dielën në mbrëmje në qytetin Torre Pacheco, në rajonin juglindor të Murcias. Protestuesit hodhën shishe qelqi dhe sende të tjera në drejtim të policisë, ndërsa kjo e fundit reagoi duke përdorur plumba gome për të shpërndarë turmat dhe për të qetësuar situatën.
    Trazirat erdhën pas një sulmi ndaj një burri në fund të të 60-ave, i identifikuar nga mediat si Domingo Tomas. Ai deklaroi për transmetuesin LaSexta se ishte sulmuar javën e kaluar në një varrezë nga dy burra që flisnin në një gjuhë që ai nuk e kuptonte. “Njëri prej tyre më hodhi përtokë dhe më goditi. Gjithçka ndodhi shumë shpejt,” tha ai.
    Autoritetet arrestuan dy shtetas të huaj të dyshuar për përfshirje në sulm, ndërsa janë ende në kërkim të autorit kryesor, tashmë të identifikuar. Gjashtë persona të tjerë – pesë spanjollë dhe një me origjinë nga Afrika e Veriut – u arrestuan për krime si sulm, çrregullim publik, krime urrejtjeje dhe dëmtim prone, njoftoi Ministria e Brendshme.
    Popullsia e Torre Pachecos përbëhet rreth një e treta nga emigrantë, përfshirë edhe gjeneratën e dytë. Zona përreth qytetit strehon një numër të madh punëtorësh sezonalë të bujqësisë, që mbështesin një pjesë të rëndësishme të ekonomisë së rajonit të Murcias.
    Kryetari i Bashkisë, Pedro Ángel Roca, u bëri thirrje komuniteteve të qëndrojnë të qetë dhe të shmangin përplasjet:“I kërkoj komunitetit të emigrantëve të mos dalin nga shtëpitë dhe të mos përballen me protestuesit, sepse përballja nuk sjell asgjë veç frikës.”
    Ministri i Brendshëm, Fernando Grande-Marlaska, fajësoi retorikën anti-emigracion të ekstremit të djathtë dhe partive si Vox për nxitjen e dhunës, duke theksuar se kjo propagandë e lidh në mënyrë të pajustifikuar imigracionin me kriminalitetin. Ai shtoi se trazirat u organizuan përmes rrjeteve sociale.
    Nga ana tjetër, lideri i Vox, Santiago Abascal, hodhi poshtë çdo përgjegjësi të partisë së tij për incidentet, duke akuzuar qeverinë për një politikë të dështuar migracioni.
    Ndërkohë, ministrja e Migracionit, Elma Saiz, theksoi:“Spanja nuk është një vend që përndjek emigrantët. Nëse ka arsye për të dalë në rrugë, është për të mbrojtur të drejtat e mijëra njerëzve që po jetojnë me frikë.”
    Një banor lokal, Abdelali, emigrant nga Afrika e Veriut, i tha agjencisë Reuters se kishte frikë të dilte në rrugë:“Ne duam paqe. Nuk kërkojmë asgjë tjetër.”
    Trazirat rikujtojnë protestat e dhunshme anti-imigracion që tronditën qytetin El Ejido në Almeria në vitin 2000, pas vrasjes së tre qytetarëve spanjollë nga emigrantë marokenë — një kujtesë se tensionet etnike dhe sociale mbeten një plagë e hapur në disa pjesë të vendit.

    Top Channel

  • ‘Paqe ose sanksione’, Trump vendos ultimatum 50-ditor për Putinin, masa edhe kundër shteteve që bashkëpunojnë me Rusinë

    ‘Paqe ose sanksione’, Trump vendos ultimatum 50-ditor për Putinin, masa edhe kundër shteteve që bashkëpunojnë me Rusinë

    U deshën shtatë muaj që nga marrja e detyrës për herë të dytë, që Presidenti i 47-të i Shteteve të Bashkuara, Donald Trump, të kuptonte qëndrimin e paepur të homologut të tij rus, Vladimir Putin, i cili nuk duket i gatshëm të bëjë asnjë lloj kompromisi në frontin e Ukrainës.

    Pavarësisht gjestit miqësor dhe zbutjes ndaj Presidentit rus që Uashingtoni tentoi fillimisht, qëndrimi i Moskës për intensifikimin e sulmeve pa asnjë gatishmëri për të negociuar e detyroi Donald Trump të ndryshonte në mënyrë drastike qëndrimin e tij, duke forcuar presionin e tij mbi palën ruse dje.
    Konkretisht, Presidenti i SHBA-së njoftoi dje qëllimin e tij për të dërguar armë të reja në Ukrainë, si dhe një ultimatum të ri 50-ditor, duke rritur më tej presionin që po ushtron mbi Moskën në mënyrë që të gjejë një rrugë paqësore për zgjidhjen e konfliktit. Përveç armëve të reja, plani i ri i Trump përfshin sanksione ekonomike kundër Moskës nëse paqja nuk arrihet brenda 50 ditëve, si rezultat i anulimit të pritjeve që Donald Trump duket se kishte në lidhje me bashkëpunimin e tij me homologun e tij rus, në mandatin e tij të dytë.
    Edhe pse fillimisht Trump e favorizoi qasjen e butë, si në aspektin e retorikës së kujdesshme të Uashingtonit ndaj Moskës, ashtu edhe në episodet e përsëritura “të nxehta” të Donald Trump me Presidentin ukrainas Volodymyr Zelensky, thuhet se durimi i tij me inercinë negociuese të Putinit ka mbaruar dhe bashkë me të edhe koha e pritjes për SHBA-në. “Ndjeva sikur kishim një marrëveshje rreth katër herë”, përshkroi Donald Trump në mënyrë karakteristike, “diskutimet e mia me të janë shumë të këndshme dhe pastaj raketat lëshohen natën”, shtoi ai, në lidhje me qëndrimin e Presidentit rus.
    Në këtë drejtim, Presidenti amerikan njoftoi dje sanksione dytësore, domethënë sanksione kundër vendeve që tregtojnë me Rusinë, kryesisht naftë, në një përpjekje për të shtrënguar lakun tregtar rreth Moskës.
    “Plani B”
    Megjithatë, para së gjithash, Uashingtoni po promovon tani një koncept të ri, i cili përfshin blerjen e armëve amerikane me vlerë 10 miliardë dollarë nga shtetet anëtare evropiane të NATO-s dhe më pas transferimin e tyre në Ukrainë, duke përfshirë sisteme më të përparuara të mbrojtjes nga raketat Patriot, një skenar që ka qenë në tryezë që nga zgjedhja e Trump, me qëllim që të fillojë menjëherë transferimin e pajisjeve ushtarake në Kiev.
    Për më tepër, fakti që Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Mark Rutte, ishte së fundmi në Uashington, ku u diskutua mundësia e mësipërme me Presidentin e SHBA-së, i afron edhe më shumë zhvillimet, kur Mark Rutte do të jetë në Bruksel në orët në vijim, duke u takuar me Komitetin e Punëve të Jashtme të Parlamentit Evropian mbi qasjen e përbashkët ndaj sfidave të mbrojtjes në BE.
    Sipas informacioneve, paketa e re e mbrojtjes mund të përfshijë raketa me rreze të shkurtër veprimi, raketa Howitzer dhe raketa ajër-ajër me rreze të mesme veprimi për anëtarët e NATO-s, me bateritë Patriot që përbëjnë ndryshime të mëdha, pasi ato mund të kapin raketat balistike ruse. Në fakt, nevoja e ukrainasve për këto sisteme raketash u regjistrua në pyetjen e një gazetari ukrainas drejtuar Presidentit Trump gjatë një interviste që ai dha në margjinat e Samitit të NATO-s në Hagë, kur Presidenti Amerikan, i vetëdijshëm për rëndësinë strategjike të sistemeve të armëve në rezultatin e luftës, shmangu hapjen e kartave të tij në lidhje me sigurimin e tyre për Ukrainën.
    Megjithatë, përforcimi i mbrojtjes ajrore ukrainase me bateri Patriot pritet të ndryshojë kushtet e lojës, kur sulmet e fundit të Rusisë bazohen në masivitetin e sulmeve që sigurojnë mjetet ajrore pa pilot (dronë) të lira dhe të shpenzueshme.
    Riarmatimi i Ukrainës përbën, në të njëjtën kohë, një përshkallëzim të ri dhe të fuqishëm të një konflikti “të ngrirë” në realitet, pasi e detyron Rusinë të përshkallëzohet në anën e saj, nëse plani amerikan në fund të fundit ka sukses, ndërsa ndikon drejtpërdrejt në shtetet evropiane dhe buxhetet e tyre të mbrojtjes, si dhe në pajisjet e tyre ekzistuese ushtarake, siç janë sistemet Patriot.
    Në emër të Kievit, duke përshëndetur zhvillimin e mësipërm, Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky tha mbrëmë se pati një “bisedë shumë të mirë” me Donald Trump dhe se të dy ranë dakord të komunikojnë më shpesh në telefon. “Jam mirënjohës ekipit tonë dhe Shteteve të Bashkuara, Gjermanisë dhe Norvegjisë për përgatitjen e një vendimi të ri për Patriot për Ukrainën”, shkroi ai në X, duke shtuar se: “ne po punojmë gjithashtu për marrëveshje të rëndësishme mbrojtëse me Amerikën”. Në të njëjtën kohë, Presidenti ukrainas pati gjithashtu një bisedë telefonike me Sekretarin e Përgjithshëm të NATO-s Mark Rutte, me Presidentin ukrainas që më pas njoftoi se do të kishte edhe “dërgesa të armëve të tjera për të mbrojtur jetën e popullit tonë dhe për të sprapsur sulmet ruse”.

    Top Channel

  • Mirdita në krah të Dukagjinit: Një zë i fuqishëm solidariteti dhe bashkimi

    Mirdita në krah të Dukagjinit: Një zë i fuqishëm solidariteti dhe bashkimi

    Një grup qytetarësh dhe burra të fisëm nga Mirdita u nisën drejt Thethit, në një akt të fortë solidariteti me banorët e zonës së Dukagjinit.

    Nën moton “Mirdita solidarizohet me Dukagjinin”, kjo iniciativë vjen si shprehje e mbështetjes për vëllezërit tanë të gjakut në Shalë e Shosh, të cilët po përballen me sfida serioze që prekin jetesën, trashëgiminë dhe të ardhmen e tyre në këto treva historike.

    Mirdita ka qenë krah për krah me pjesën tjetër të Veriut në kohë vështirësish. Sot, ajo rikonfirmon lidhjet e gjakut, të besës dhe të trashëgimisë kulturore me Dukagjinin.

    Mirdita nuk hesht. Mirdita qëndron krah Dukagjinit, në mbrojtje të jetës, dinjitetit dhe tokës që na rriti.

    “Mirdita solidarizohet me Dukagjinin” – sepse jemi një, sepse bashkimi është forca jonë më e madhe.

  • Zhupa: Qeveria po vepron si pushtues, po shemb bujtina dhe lokale në mes të sezonit turistik

    Zhupa: Qeveria po vepron si pushtues, po shemb bujtina dhe lokale në mes të sezonit turistik

    Përmes një interviste në Ora News, deputetja demokrate, Ina Zhupa tha se qeveria është duke u sjellë si një pushtues në veri të vendit me shembjet në Theth.

    Zhupa: Jemi në mes të një aksioni si të shkatërrojmë turizmit, në korrik është kulmi i sezonit turistik dhe të kujtohesh për të tilla aksione në mes të sezonit duke larguar turistët dhe duke shembur bujtina dhe lokale, është mos të kesh interesin e Shqipërisë dhe ekonomisë, por vetëm interesa oligarkësh dhe klientësh, qoftë edhe një dëlir të momentit.

    Ne nuk kemi në qeverisje që funksionin sipas ligjit dhe paralajmërime institucionale, atyre që kanë shkelur se jo të gjithë kanë shkelur ligji sepse shteti vetë u ka dhënë leje dhe të dejtë për hapësirën publike, apo u ka thënë se do tu falë edhe gjobat. Nuk është një situatë ku e mira është qeveria dhe e keqja populli, përkundrazi, qeveria është duke u sjellë si pushtues.

     

  • Zbulohet hepatiti A në fruta të ngrira të malit nga Serbia në tregun gjerman

    Zbulohet hepatiti A në fruta të ngrira të malit nga Serbia në tregun gjerman

    Në frutat e ngrira të malit, me prejardhje nga Serbia dhe të destinuara për tregun gjerman, është zbuluar prania e virusit të hepatitit A, thuhet në faqen zyrtare të Sistemit Evropian për Alarme të Shpejta për Ushqimin (RASFF).

    Paralajmërimi është lëshuar më 10 korrik, ndërsa mostrat janë marrë më 15 maj të këtij viti.
    Rreziku është vlerësuar si “serioz”. Hepatiti A është inflamacion i mëlçisë i shkaktuar nga virusi i hepatitit.

    Ky virusi përhapet kryesisht kur një person i painfektuar (dhe i pavaksinuar) konsumon ushqim ose ujë të ndotur me jashtëqitje të një personi të infektuar. Sëmundja është ngushtësisht e lidhur me ujë ose ushqim të pasigurt, kushte të pamjaftueshme sanitare dhe higjienë të dobët personale, sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë.

    Ndryshe nga hepatiti B dhe C, hepatiti A nuk shkakton sëmundje kronike të mëlçisë, por mund të shkaktojë simptoma nga të lehta deri në të rënda dhe rrallëherë hepatit fulminant (dështim akut i mëlçisë), i cili shpesh është fatal.

  • Demokrati e thotë hapur: PD nuk po reagon mjaftueshëm siç duhet

    Demokrati e thotë hapur: PD nuk po reagon mjaftueshëm siç duhet

    Zyrtari i Partisë Demokratike, Lisandër Hoxha kërkon një reagim më të fortë të opozitës në lidhje me situatën që tashmë është krijuar pas zgjedhjeve të 11 majit, që prodhoi një mazhorancë të fuqishme të PS dhe kryeministrit Rama.
    Në studion e A2, Hoxha u shpreh se qytetarët sot janë të pambrojtur dhe për këtë arsye i kanë sytë nga opozita e cila duhet të prodhojë ngjarje apo protesta për të kthyer vëmendjen e ndërkombëtarëve në lidhje me atë që po ndodh në vendin tonë.
    “Qëndrimi i PD është i pamjaftueshëm. Nuk ka çfarë provash shtesë të gjesh për zgjedhjet e 11 majit. Sa herë ka pasur zgjedhje ka pasur dhe krim zgjedhor. Njerëzit kanë nevojë të mbrohen, kush do t’i mbrojë nga padrejtësitë. Opozita të prodhojë ngjarje që të kthejë vëmendjen e botës këtu. Është e pamjaftueshme ajo që po bën Berisha.
    Duhen aksione të ndryshme, protesta që të kthehet vëmendja. Një bashkim i madh qytetar jashtë spektrik partiak me të gjithë grupet e interesit, të dalin bashkë me biznesin, të dalin ta bllokojnë këtë kryeministër. Vetëm PD ka tagrin për ta iniciuar. Duhet një reagim emergjent. Jemi në një republikë ku nuk funksionon asgjë”, tha Hoxha.

  • MOTI SOT – Parashikimi i sinoptikanëve për vendin tonë, për ditën e martë, 15 korrik 2025…

    MOTI SOT – Parashikimi i sinoptikanëve për vendin tonë, për ditën e martë, 15 korrik 2025…

    Ditën e martë vendi ynë do të jetë në ndikimin e kushteve atmosferike kryesisht të qëndrueshme.
    Moti parashikohet fillimisht i kthjellët në të gjithë territorin, ndërsa prej orëve të mesditës deri ato të pasdites vonë në relievet kodrinore-malore, do të ketë shtim gradual të vranësirave mesatare dhe hera-herës deri të dendura.
    Vranësirat e dendura do të jenë më të theksuara në relievet malore në lindje.
    Prej orëve të mesditës, deri ato të pasdites në relievet malore në lindje si dhe zonën e Alpeve, do të ketë reshje shiu të herëpashershme dhe të dobëta. Në relievet e larta malore të territorit në mënyrë të izoluar dhe periudha tepër afatshkurtra reshjet në formën e shtrëngatave.
    Era do të fryjë me drejtim verilindje – veriperëndim me shpejtësi mesatare 8 m/s, ndërsa përgjatë vijës bregdetare e dhe zonat luginore era fiton shpejtësi 10-17 m/s.
    Valëzimi i detit do të jetë 2-3 ballë.

    Shënim: Disa imazhe gjenden nga interneti, që konsiderohen të jenë në domenin publik. Nëse dikush pretendon pronësinë, ne do të citojmë autorin, ose, sipas kërkesës, do të heqim menjëherë imazhin! Bashkohu me kanalin e SHKODRAWEB në Whatsapp, mjafton të klikoni Kontaktoni për lajmet më të fundit direkt në celularin tënd.
    Ju mirëpresim!

  • EUROSTAT – Fenomeni është kronik dhe po thellohet, Shqipëria kryesoi Europën për emigracion neto negativ!

    EUROSTAT – Fenomeni është kronik dhe po thellohet, Shqipëria kryesoi Europën për emigracion neto negativ!

    Shqipëria kryesoi Europën në vitin 2024 për normat më të larta të migracionit neto negativ (kthimet minus ikjet) me -12.1 banorë të larguar nga vendi për 1000 banorë në vitin 2024, nga -11.7 që ishte ky tregues në vitin 2022.
    Emigrimi neto jo vetëm që nuk po përmirësohet, por fenomeni është bërë kronik dhe po thellohet në mënyrë të qëndrueshme. (shiko tabelën e mëposhtme).
    Të dhënat e Eurostat tregojnë se për çdo 1000 banorë vitin e kaluar mbi 12 janë larguar nga vendi një normë shumë herë më e lartë se vendet e tjera të Rajonit dhe Europës Lindore ku në shumicën prej tyre me 2024 kthimet në shtëpi janë më ta larta se ikjet.
    Në pjesën më të madhe të Bashkimit Europian ka rënie të emigracionit pas vitit të jashtëzakonshëm 2022, kur lufta në Ukrainë dhe lirimi i kufizimeve pandemike sollën flukse të larta lëvizjeje, por në Shqipëri tendenca është krejt e kundërt. Emigrimi nuk po ndalet dhe duket se nuk ka asnjë ngadalësim real.
    Rezultatet tregojnë se në shumicën e vendeve te Ballkanit kthimet janë më të larta se ikjet në 2024. Në Bosnjë emigracioni neto ishte 0.1% më 2024, nga një trend negativ në vitet e shkuara. Bilanci i migracionit neto u kthye pozitiv ishe ne Maqedoninë e Veriut , +0.3 më 2024 nga negativ që ishte në vitet e shkuara. Gjithashtu në Serbi ka tendenca pozitive pasi ikjet me kthimet u barazuan me 2024, nga një bilanc negativ që ishte në të shkuarën.
    Sipas të dhënave zyrtare të INSTAT për 1 janar 2025, mosha mediane e popullsie shqiptare rrit me 0,8 vjet brenda 1 viti duke arritur në 44,3 vjeç, ndërsa emigracioni neto (ikjet minus ardhjet) arritën në rreth -29 mijë persona. Në dy vite 2023 dhe 2024 emigrimi neto shënoi -72,597 persona.
    Nga viti 2015 deri në 2020, emigracioni neto (ikjet minus ardhjet) ishte rreth -16 mijë persona në vit, 80% e tyre të rinj, ndërsa nga 2020 – 2025 ky tregues është mesatarisht -34,5 mijë në vit. Emigracioni i të rinjve është rritur më shumë se dyfishi pas pandemisë
    Anketat e Monitor kanë treguar se, njerëzit nuk po largohen vetëm nga varfëria, por edhe mungesa e shpresës se gjërat mund të përmirësohen dhe gjithashtu vlerësojnë të rëndësishme mungesën e cilësisë në shërbimet shëndetësore dhe arsimore.
    Më shumë se 66% e të anketuarve që jetojnë në Shqipëri, 568 persona nga 857 gjithsej, dhanë si arsye për emigrimin “mungesën e perspektives për të ardhmen”.
    Gjithashtu, më shumë se gjysma mendojnë si arsyen e dytë më kryesore për largimin nga vendi “standardet më të larta të jetesës”, në vend të tretë “mungesa e një shërbimi shëndetësor të përshtatshëm”, në vend të katërt, ”mungesa e sigurisë dhe stabilitetit politik, ndërsa 46% e të anketuarve kishin si një arsye “arsim më të mirë për fëmijët”.
    Ndryshe nga vende që kanë krijuar politika për të tërhequr ose rikthyer diasporën, Shqipëria nuk ka asnjë politikë efektive për të ruajtur apo kthyer qytetarët e saj. Për më tepër, shpesh emigrimi është parë si “zgjidhje” e heshtur për të ulur presionin ekonomik dhe social brenda vendit.
    Kjo humbje e vazhdueshme njerëzore solli pasoja të drejtpërdrejta ekonomike, sociale dhe demografike. Tregu i punës po ngushtohet, popullsia po plaket dhe zonat rurale po boshatisen. Shërbimet publike, nga arsimi tek shëndetësia, po e ndiejnë mungesën e specialistëve, ndërsa investimet po zhvendosen drejt vendeve me më shumë stabilitet demografik.
    Nëse në disa vende të rajonit kjo prirje po zbutet falë politikave të rikthimit ose integrimit në tregje më të mëdha, në Shqipëri mungesa e një strategjie të qartë për të ndaluar ose kthyer valët e emigrimit vetëm sa po e përkeqëson situatën. /Monitor/

    Shënim: Disa imazhe gjenden nga interneti, që konsiderohen të jenë në domenin publik. Nëse dikush pretendon pronësinë, ne do të citojmë autorin, ose, sipas kërkesës, do të heqim menjëherë imazhin! Bashkohu me kanalin e SHKODRAWEB në Whatsapp, mjafton të klikoni Kontaktoni për lajmet më të fundit direkt në celularin tënd.
    Ju mirëpresim!

  • Anastas Kostandini: “Nënqyteti” është një propozim për një dialog me qytetin dhe qytetarët

    Anastas Kostandini: “Nënqyteti” është një propozim për një dialog me qytetin dhe qytetarët

    Nga Julia Vrapi
    “Nënqyteti” i Pogradecit vjen me vizatime. Ekspozita me punime të piktorit të njohur Anastas Kostandini u çel për publikun këtë sezon vere në Galerinë e Artit të qytetit të Pogradecit. “Nënqyteti” është një projekt artistik me realizim nga Anastas Kostandini, ndërsa koncepti dhe drejtimi artistik nga e bija e tij Ledia Kostandini.
    “Nënqyteti” i Pogradecit zbulohet përmes artit të Anastas Kotandinit, i cili tregon se nëpërmjet vizatimeve është ndërtuar një ekspozitë. “Projekti “Nënqyteti” është një propozim për një dialog të thellë me qytetin dhe qytetarët. Në projekt kisha rol thelbësor, sepse nëpërmjet vizatimeve të mia është ndërtuar një ekspozitë e tërë, por ka edhe video e fotografi të vjetra që e shoqërojnë, objekte të vjetra, ka një performancë bashkëkohore, një hartë të madhe që është në tokë dhe duket sikur ecën mbi qytet”, thotë piktori Kostandini. E veçanta e këtyre vizatimeve të ekspozuara është që të gjithë shoqërohen me një tekst që ka shkruar piktori, që e ka shkruar si memorie, si kujtim nga pozitat e një qytetari dhe të një dëshmitari. Ekspozita sjell për publikun vizatime si një hartë poetike të Pogradecit, me vende të harruara, të zhdukura apo të transformuara, por piktori Anastas Kostandini tregon se ka shfrytëzuar dhe materiale të tij të viteve të shkuara.
    “Unë jam marrë 2 muaj dhe kam bërë 32 vizatime bashkë me një hartë dhe kam shfrytëzuar materialet e mia të viteve të shkuara, sepse unë tërë jetën kam pikturuar në Pogradec në qytetin tim, qoftë nga dosja e vizatimeve, qoftë nga mbresat këtu e 50 vite para. Janë ambiente pothuajse të zhdukura për shkak të zhvillimit urban, por që unë kam jetuar në atë kohë i kam shndërruar në disa minikompozime, ku tregohet edhe jeta njerëzore, por dhe vende të caktuara, të cilat janë zhdukur jo vetëm për shkak të zhvillimit urban, por dhe për shkak të neglizhencave, moskujdesit, amortizimit”, thotë piktori Kostandini.  Anastas Kostandini është një piktor, mozaist, vizatues, grafist, ilustrator i mirënjohur shqiptar lindur në Pogradec. Në 1978 diplomohet në Akademinë e Arteve të bukura në Tiranë për art monumental. Ndër vite ka hapur ekspozita të ndryshme brenda dhe jashtë vendit, që janë mirëpritur nga publiku dhe kritika.
    “Nënqyteti” si projekt artistik
    “Nënqyteti” një projekt artistik që rizbulon shtresat e zbehura të Pogradecit, vendet e harruara, të ndryshuara apo të zhdukura, ende të gjalla në kujtesën e banorëve dhe në vetë strukturën urbane. Vende të vizatuara nga artisti Anastas Kostandini që ndërtojnë një hartë intime dhe poetike të qytetit, të rikthyer përmes kujtesës, vëzhgimit të imët dhe rrëfimit. “Dialogu ndërbrezor dhe artistik në një kontekst të ngushtë si familja, mes Tasos dhe vajzës së tij Ledia Kostandini, ndërthur kujtesën personale, ndjeshmërinë artistike dhe përjetimin bashkëkohor. Krahas bashkëpuntorëve të afërt si Paola Iljazi dhe komunitetit artistik, ata nxisin një reflektim mbi marrëdhënien e qytetit me kujtesën kolektive të tij”, thuhej më herët për ekspozitën. Harta e nënqytetit përmban pikat e vendeve të vizatuara nga Taso, të cilat ndërtojnë dy trajektore: njëra përgjatë bregut të liqenit dhe tjetra nëpër qytetin e vjetër. QR-kodet e secilës pikë ju çojnë në vendndodhjet përkatëse në terren, përmes Google Maps. Projekti “Nënqyteti” realizohet në kuadër të projektit “Liqenet e Shqipërisë”, financuar nga Agjencia Italiane për Bashkëpunim dhe Zhvillim dhe zbatuar nga COSV Albania.

  • Auron Tare: Shteti shqiptar nuk e kontrollon dot më Butrintin, që është një turp i madh

    Auron Tare: Shteti shqiptar nuk e kontrollon dot më Butrintin, që është një turp i madh

    Nga Julia Vrapi
    Keqmenaxhimi në Butrint, orari për vizitorët apo dhe mospërfshirja sa duhet e komunitetit janë vetëm disa nga problematikat, që vë në dukje studiuesi Auron Tare. Parku kombëtar i Butrintit është një nga zonat më të rëndësishme të trashëgimisë sonë kulturore, por herë pas here specialistë të fushës së trashëgimisë sonë kulturore, studiues e më gjerë kanë shprehur kritika ndaj institucioneve, duke e quajtur skandal çfarë ndodhi me Butrintin për formën e menaxhimit me fondacionin, që u krijua në bazë të marrëveshjes së administrimit lidhur me Ministrinë e Kulturës.
    Studiuesi Auron Tare, i cili dhe më parë ka folur për problemet sipas tij në menaxhimin e ri të Butrintit, thotë se sot shteti shqiptar nuk e kontrollon dot më Butrintin. “Para dy javësh unë shkova në Butrint dhe isha me disa familje të ish donatorëve të Butrintit. Shkuam në 18:00 e 18 dhe Butrinti ishte mbyllur. U indinjova pak dhe thashë kush është ai që mund të mbyllë Butrintin në orën 18:00, se e para 14:00 me 17:00 nuk shkohet në Butrint se vdes nga vapa. Butrinti është i mrekullueshëm pas orës 18:00 me ato dritëhijet, me ujërat, etj, dhe më thanë menaxhimi i ri i fondacionit, etj, pra një marrëzi e madhe. Këtej nga Ministria e Kulturës nuk kishin mundësi të hapnin derën, sepse tashmë Butrinti është shkëputur nga Republika e Shqipërisë dhe shteti shqiptar se kontrollon dot më, që është një turp i madh dhe ngela keq”, shprehet studiuesi Auron Tare ish drejtor i parkut kombëtar të Butrintit.
    Një tjetër problem që vë në dukje studiuesi Auron Tare është dhe mospërfshirja sa duhet e komunitetit në Butrint. Sipas tij, dikur Butrinti ka qenë i suksesshëm se menaxhohej nga banorët e atyre zonave, ndërsa sot kjo nuk merr rëndësinë si më parë. “Kur shkova të nesërmen dhe pyeta, aty e kuptova se çfarë kishte ndodhur që gjithë administrata punonjësit, etj, vijnë nga Gjirokastra. Madje dhe ish drejtori i Komunales së Gjirokastrës e kanë hequr dhe e kanë çuar në Butrint. Unë kam respekt për drejtorët e Komunaleve por ta heqësh drejtorin e Komunales nga Gjirokastra ta sjellësh në Butrint është nuk e di.
    Dhe tani ata ikin në orën 18:00 do shkojnë në shtëpi, do merren me kalamajtë, do bëjnë jetën e natës, etj, dhe Butrinti është i mbyllur. Pas orës 18:00 nuk hapet, është një çmenduri. Ky është menaxhimi i qendrës sonë më të rëndësishme. Është çmenduri që të mbyllësh Butrintin në orën 18:00. Për t’iu rikthyer menaxhimit, Butrinti ka qenë i suksesshëm, sepse menaxhohej nga banorët përqark”, shprehet studiuesi Auron Tare në reagimin e tij në një media televizive ku ishte i ftuar. Reagimi i Auron Tares vjen në një kohë kur në vend po flitet kaq shumë për çfarë po ndodh me shkatërrimin e zonave të mbrojtura, ndërsa studiuesi thekson se gjithë koncepti i parqeve kombëtare, parqeve në zona të mbrojtura është që të përfshish komunitetet brenda tyre.
    Vendime të gabuara qeveritare
    Monumentet e Butrintit reflektojnë historinë e tij të pasur. Ndër sitet përreth Butrintit është dhe Diapori. Gjatë vizitave në parkun kombëtar të Butrintit, Diapori që dikur mirëmbahej është vizituar edhe nga personalitete të huaja, ndërsa sot studiuesi Auron Tare thotë se nuk shkon njeri. “Po ju jap një shembull, matanë liqenit është zona e Diaporit, është një vilë romake e mrekullueshme, e gërmuar, etj. Unë dikur kur isha drejtor kisha vetëm një Gjokën, një mirditor që jeton në Shëndelli. Çohej në këmbë ikte atje, e pastronte, e bënte akull. Aty ne çuam dhe Camilla Parker Bowles që e vizitoi atëherë kur erdhi në vizitë. Sot shko në Diapori, janë bërë si ato kallamat që tha Rama te varrezat e Elbasanit, zhdukur komplet. Gjoka ka dalë rri në pension në Shëndelli.

    Nuk shkon njeri, nuk e di njeri ku është. Kur pyes unë po në Diapori çfarë bëni, nuk e di njeri ku bie. Më kuptoni çfarë situatash?”, shprehet më tej Tare. Me vendim të Këshillit të Ministrave dhe me propozim të Ministrisë së Kulturës, parku i Butrintit i është dhënë për menaxhim Fondit Shqiptaro-Amerikan të Zhvillimit për një afat 10-vjeçar, gjë që u kundërshtua jo pak nga ekspertë të trashëgimisë kulturore. Fondacioni për Menaxhimin e Butrintit u krijua me qëllim menaxhimin e pasurisë kulturore brenda Parkut Kombëtar të Butrintit në bazë të marrëveshjes së administrimit lidhur me Ministrinë e Kulturës, ndërsa Auron Tare, i cili dhe më herët ka shprehur se nuk është forma e menaxhimit të duhur sërish sjell në vëmendje se kjo vjen nga vendimet qeveritare që janë të gabuara.
    “Por është gjynah se kemi mundësira dhe asete të jashtëzakonshme dhe nuk dimë ti menaxhojmë për arsye të këtyre vendimeve të gabuara apo vendime politike apo që të marrësh përshembull njerëzit që ti ke nga Gjirokastra ti çosh në menaxhimin e Butrintit. Është në çmenduri kur komunale ka dhe Ksamili edhe Konispoli edhe Saranda. Nëse do drejtor komunale meri vëri, pse do marrësh nga Gjirokastra drejtorin”, shprehet më tej Auron Tare, i cili në 1995-2000 ka qenë përfaqësues i fondacionit “Butrinti”, një nga themeluesit e parkut kombëtar të Butrintit dhe drejtues i parë 2000- 2005. Butrinti u shpall Monument Kulture, që në vitin 1948 me një Akt të Parë rregullues për Monumentet e Kulturës. Në vitin 1992, Butrinti u përfshi në listën e pasurive botërore të UNESCO-s.