Bregdeti shqiptar po tërheq gjithnjë e më shumë vëmendjen e mediave prestigjioze ndërkombëtare, duke u shndërruar në një nga destinacionet më të kërkuara për pushime verore. Revista e njohur globale Condé Nast Traveller (CN Traveller) ka vlerësuar bukuritë natyrore të vijës bregdetare jugperëndimore të Shqipërisë, duke e cilësuar si një parajsë mesdhetare ende të pazbuluar plotësisht nga turistët.Në një artikull të fundit, CN Traveller thekson se Shqipëria, megjithëse për një kohë të gjatë ka qenë në hije krahasuar me fqinjët e saj të njohur si Kroacia dhe Greqia, po shndërrohet në një “romancë verore që nuk do ta harroni kurrë”. Me plazhe të pacenuara, ujëra kristal të pastër dhe një mikpritje autentike, vendi ynë po bëhet një alternativë gjithnjë e më tërheqëse për turistët ndërkombëtarë.Shqipëria ofron një peizazh unik, ku malet shtrihen përgjatë anës lindore, ndërsa brigjet jugperëndimore mbeten një oaz qetësie për ata që kërkojnë një përvojë të veçantë mes rërës së artë dhe detit të kaltër. Infrastruktura turistike është në zhvillim të shpejtë, duke krijuar kushte më të mira për udhëtarët që dëshirojnë të eksplorojnë këtë perlë të fshehur të Mesdheut.Me një përzierje të pasur të historisë, kulturës dhe natyrës, Shqipëria po tërheq jo vetëm vizitorë kuriozë, por edhe investitorë që shohin potencialin e madh të këtij sektori. Turizmi në vend është në një rritje të vazhdueshme, dhe me promovimin e duhur, ai pritet të bëhet një nga shtyllat kryesore të ekonomisë shqiptare në vitet e ardhshme.Për ata që janë në kërkim të një eksperience unike dhe të paharrueshme, Shqipëria është destinacioni që duhet të vendoset në listën e tyre të udhëtimeve këtë verë.Plazhi i Ri dhe Uji i Ftohtë, pranë VlorësKëto dy plazhe janë porta për në Rivierën Shqiptare – në skajin verior të saj – dhe nisja drejt plazheve më të mira në Shqipëri.Vlora, e vendosur pak më shumë se 90 milje nga kryeqyteti shqiptar, Tirana, është një qytet port ku detet Jon dhe Adriatik takohen dhe shkëmbinjtë shtrihen përgjatë bregdetit.Qyteti tërheq një sërë turistësh të cilët gjejnë plazhe dhe atmosfera të ndryshme për çdo shije.Nëse jeni duke kërkuar një atmosferë të gjallë feste, ju presin baret në Plazhin e Ri.Nëse preferoni një vendpushim më të qetë, atëherë drejtohuni në Ujin e Ftohtë më të izoluar.Llamani, në HimarëHimara, një fshat tjetër në Rivierë ofron dy atmosfera të ndryshme. Përveç të qenit një vendpushim popullor plazhi, ka një fshat të qetë ku jeta vazhdon prej kohësh, me peshkatarë që mblidhen në taverna tradicionale pas një dite peshkimi në det.Është një pasqyrim i plazheve më të mira të Shqipërisë – i hapur për turistët ndërkombëtarë, por duke mos harruar rrënjët e saj.Vendi më i mirë për të shijuar diellin dhe detin pranë Himarës është në Llaman, një plazh shumë i preferuar nga vendasit.I vendosur midis dy kodrave, ky liman me guralecë është vendi ideal për të pushuar.SarandaQendra e madhe e turizmit në Rivierën Shqiptare, Saranda, është gjithashtu një nga destinacionet më të njohura në Ballkan me një atmosferë që shpesh ndihet e ngjashme me atë që gjendet në shumë resorte mesdhetare të Spanjës.Qyteti po përjeton një bum ndërtimi dhe kodrat pas detit janë të mbushura me hotele dhe ndërtesa apartamentesh në proces ndërtimi.BuneciBuneci, në Sarandë të tërheq me dritat e ndezura dhe atmosferën festive të fqinjit të tij jugor. Megjithatë, ata që do të zgjedhin të kalojnë disa ditë në Bunec, do të gjejnë një plazh pothuajse të shkretë me guralecë të bardhë që është po aq i bukur sa çdo plazh tjetër pranë Sarandës.Ndërsa ka një infrastrukturë bazë turistike, ky fshat bregdetar mbetet relativisht i pazhvilluar. Ka disa kafene tradicionale dhe një hotel, por ju ende do të jeni në gjendje të dëgjoni zhurmën e valëve.Ishujt e KsamilitNëse do të na duhej të hartonim një listë me destinacionet më të mira të plazheve të Shqipërisë, Ishujt e Ksamilit do të ishin të paktën ndër tre të parët, nëse jo në vendin e parë.Ky arkipelag, 12 milje larg Sarandës, është më shumë se thjesht një imazh kartoline.Atmosfera ju jep ndjesinë sikur jeni në një ëndërr: katër ishuj të pyllëzuar në mes të një deti të mahnitshëm me ujëra bruz.Ndërsa shikoni në horizont, do të shihni një numër ishujsh të tjerë që dukenaq afër, saqë do të dëshironit t’i preknit!DhërmiEdhe pse emri i tij mund të mos jetë i njohur për ata që nuk e kanë vizituar ende Shqipërinë, Dhërmiu është një nga plazhet më të njohur në vend.Dikur një sekret i ruajtur nga vendasit, sot ky plazh urban është gjithashtu një nga më të mëdhenjtë në Shqipëri – dhe as në mes të gushtit nuk do ta keni të vështirë të gjeni një hapësirë për të shtruar peshqirin.Shpirtrat aventureske do të duan gjithashtu të eksplorojnë limanet dhe shpellat aty pranë, duke përfshirë Drymades, një nga të paktat pika që mund të rivalizojë Ksamilin – i konsideruar si plazhi më i bukur i Shqipërisë.DrymadesNë Drymades, do të gjeni rërë të imët, guralecë të bardhë dhe pemë ulliri shekullore, por edhe shezllone dhe çadra shumëngjyrëshe, bare plazhi në modë dhe një sërë akomodimesh – nga bungalot modeste deri te hotelet me pesë yje. Ai konsiderohet si plazhi më cool në Shqipëri.QeparoQeparo është një nga plazhet nën radar dhe më pak të vizituar në Rivierën Shqiptare.Ky fshat ka dy shkëmbinj me pamje nga Mesdheu dhe ofron një panoramë mahnitëse për Instagram-in, natyrisht, pa asnjë filtër.Ndërkohë që flitet për plazhet e Shqipërisë, plazhi i Qeparoit arrin të mbetet sekret. Nëse udhëtoni atje, mund të zbuloni se nuk do të takoni turistë të tjerë nga përtej rajonit.GjipeNë bregun jugor, afër fshatit Dukat, ndodhet një plazh i fshehtë i quajtur Gjilek.Atmosfera e pacenuar dhe pa njerëz e bën aksesin pak të ndërlikuar, pasi ai mund të arrihet vetëm me varkë ose duke ecur më këmbë për gati gjysmë ore – përgjatë një shtegu që nis nga fshati Gjilek dhe përshkon kanionin mbresëlënës që e rrethon, me shkëmbinjtë e lartë dhe ujërat e kristalta.Gjiri i GramësI vogël dhe tërheqës, me rërë të imët të bardhë, Gjiri i Gramës është i fshehur mes shkëmbinjve të thepisur dhe i rrethuar nga bimësi e harlisur.Mënyra më e lehtë për ta vizituar është nga deti duke pasur parasysh vendndodhjen e tij të largët dhe të izoluar.Ai ofron pikërisht atë që do të dëshironit të gjenit në pushimet tuaja në plazhin shqiptar, duke përfshirë ujërat shkëlqyese bruz të detit Jon.Mos humbisni mbishkrimet e lashta në shkëmbinjtë e afërt që datojnë që nga periudhat romake dhe greke.DurrësMos u trembni nga madhësia e Durrësit, qyteti i dytë më i populluar në Shqipëri.Përveç përfshirjes së disa vendeve të njohura romake, si amfiteatri dhe banjat – ai është i bekuar me një shtrirje bregdetare rreth 6 milje të gjatë – ku mund të gjeni një shezlong dhe vendosni peshqirin tuaj.BorshPak më shumë se 4 milje plazh i pacënuar, pikërisht në jug të Qeparoit, ndodhet Borshi.Plazhi i tij verbues, ndërpritet nga shkëmbinjtë dhe limanet në një nga rrugët më dramatike bregdetare të vendit.Plazhi, çuditërisht një nga më pak të vizituarit në Shqipëri – i cili është i rrethuar nga ullinj dhe kodra.Borshi – i cili pasqyron Mesdheun e dikurshëm, ika arritur të mbijetojë në gjendjen e tij të pastër dhe të pacënuar.https://www.cntraveller.com/gallery/the-best-beaches-in-albania
Category: Turizëm
-
Shqipëria, destinacioni i ri i verës që po fiton vëmendjen botërore
Varietetet vendase të rrushit si Shesh, Vlosh dhe Puls, dikur të panjohura për shumicën e adhuruesve të verës, po fitojnë gjithnjë e më shumë vëmendje në arenën ndërkombëtare. Sipas TIME.com, Shqipëria, me një histori vreshtarie mbi 3000-vjeçare, po përjeton një rigjallërim falë një kombinimi të fuqishëm të trashëgimisë, klimës dhe inovacionit.Një nga emrat që po ndikon në këtë fushe është Alpeta Agrotourism & Winery, e drejtuar nga familja Fiska në fshatin Roshnik. Për më shumë se tre dekada, kjo kantinë ka kultivuar vreshta dhe ka eksperimentuar me varietetet vendase si Pules dhe Shesh, duke i kombinuar ato me rrush ndërkombëtar si Cabernet dhe Merlot. Rezultati? Verëra të cilat kanë fituar vlerësime prestigjioze, përfshirë medalje në Decanter World Wine Awards.Ky sukses po ndihmon gjithashtu në njohjen më të gjerë të industrisë shqiptare të verës. Në vitin 2023, Shqipëria u bë anëtarja e 50-të e Organizatës Ndërkombëtare të Vreshtarisë dhe Verës (OIV), një hap i rëndësishëm për promovimin e verërave të saj në tregjet globale.Por Alpeta nuk ofron vetëm verë cilësore. Në zemër të natyrës, ajo është gjithashtu një destinacion për turizmin rural, ku vizitorët mund të eksplorojnë peizazhin mahnitës të pyllit të Lepijës dhe ujëvarës së Sotirës, me malin e shenjtë Tomorr që shfaqet në horizont.Restoranti i kantinës bashkëpunon me fermerët vendas për të ofruar një përvojë të vërtetë kulinare, ku mysafirët mund të shijojnë gatime tradicionale si byrekët e sapopjekur dhe rakinë aromatike. Pas një dreke të qetë mes vreshtave dhe pemëve të ullirit, një gotë verë e kuqe e pasur ose e bardhë e freskët e Alpeta-s bëhet shoqëruesi ideal për një pasdite relaksuese nën rrezet e diellit shqiptar.Materialet e publikuara nga “Diaspora Shqiptare” janë të mbrojtura nga të drejtat e autorit. Rishpërndarja, riprodhimi, modifikimi apo përdorimi i tyre, i pjesshëm ose i plotë, pa lejen e shprehur të redaksisë, është i ndaluar dhe shkel ligjet mbi të drejtat e pronës intelektuale.Varietetet vendase të rrushit si Shesh, Vlosh dhe Puls, dikur të panjohura për shumicën e adhuruesve të verës, po fitojnë gjithnjë e më shumë vëmendje në arenën ndërkombëtare. Sipas TIME.com, Shqipëria, me një histori vreshtarie mbi 3000-vjeçare, po përjeton një rigjallërim falë një kombinimi të fuqishëm të trashëgimisë, klimës dhe inovacionit.Një nga emrat që po ndikon në këtë fushe është Alpeta Agrotourism & Winery, e drejtuar nga familja Fiska në fshatin Roshnik. Për më shumë se tre dekada, kjo kantinë ka kultivuar vreshta dhe ka eksperimentuar me varietetet vendase si Pules dhe Shesh, duke i kombinuar ato me rrush ndërkombëtar si Cabernet dhe Merlot. Rezultati? Verëra të cilat kanë fituar vlerësime prestigjioze, përfshirë medalje në Decanter World Wine Awards.Ky sukses po ndihmon gjithashtu në njohjen më të gjerë të industrisë shqiptare të verës. Në vitin 2023, Shqipëria u bë anëtarja e 50-të e Organizatës Ndërkombëtare të Vreshtarisë dhe Verës (OIV), një hap i rëndësishëm për promovimin e verërave të saj në tregjet globale.Por Alpeta nuk ofron vetëm verë cilësore. Në zemër të natyrës, ajo është gjithashtu një destinacion për turizmin rural, ku vizitorët mund të eksplorojnë peizazhin mahnitës të pyllit të Lepijës dhe ujëvarës së Sotirës, me malin e shenjtë Tomorr që shfaqet në horizont.Restoranti i kantinës bashkëpunon me fermerët vendas për të ofruar një përvojë të vërtetë kulinare, ku mysafirët mund të shijojnë gatime tradicionale si byrekët e sapopjekur dhe rakinë aromatike. Pas një dreke të qetë mes vreshtave dhe pemëve të ullirit, një gotë verë e kuqe e pasur ose e bardhë e freskët e Alpeta-s bëhet shoqëruesi ideal për një pasdite relaksuese nën rrezet e diellit shqiptar.
-
Shqipëria përcakton rregullat për shfrytëzimin e strukturave akomoduese
Këshilli i Ministrave ka miratuar një vendim të ri për përcaktimin e rregullave mbi shfrytëzimin e strukturave akomoduese dhe kapacitetin minimal të tyre, në funksion të deklarimit për qëllime tatimore gjatë vitit kalendarik. Vendimi prek një sërë kategorish strukturash, duke përfshirë bujtinat, motelet, hotelet, resortet dhe strukturat e trashëgimisë kulturore.Sipas vendimit të ri, të gjitha strukturat akomoduese duhet të ndjekin një procedurë të detajuar deklarimi, për të raportuar nivelin e shfrytëzimit të kapacitetit të tyre. Këto struktura ndahen në disa kategori, si:BujtinaBllok apartamenteshMotelFjetje dhe mëngjesHotelHotel i shpërndarëResortStrukturë akomoduese e trashëgimisë kulturoreSezonet dhe periudha e deklarimitVendimi ndan periudhën e shfrytëzimit të strukturave në dy sezone kryesore:1 maj – 30 shtator (sezoni i lartë)1 tetor – 30 prill (sezoni i ulët)Gjatë këtyre periudhave, sipërmarrësit e strukturave akomoduese duhet të raportojnë numrin e përgjithshëm të dhomave të shfrytëzuara, në raport me kapacitetin e plotë të strukturës.Norma minimale e shfrytëzimitPër të shmangur abuzimet dhe evazionin fiskal, vendimi përcakton norma minimale të shfrytëzimit që çdo strukturë akomoduese duhet të plotësojë: Sezoni i lartë (1 maj – 30 shtator): Jo më pak se 65% e kapacitetit total të strukturës. Sezoni i ulët (1 tetor – 30 prill): Jo më pak se 30% e kapacitetit total të strukturës.Këto përqindje do të llogariten si mesatare e shfrytëzimit për të gjithë periudhën, duke i dhënë bizneseve fleksibilitet në administrimin e aktivitetit të tyre.Procedurat e deklarimit dhe ndryshimet e kapacitetitNë rast se një sipërmarrës bën ndryshime në kapacitetin e strukturës akomoduese, ai ka 15 ditë kohë për ta deklaruar këtë ndryshim pranë autoriteteve përkatëse.Nga ana tjetër, Ministria e Turizmit, brenda muajit shkurt të çdo viti, do të raportojë të dhënat e deklaruara nga sipërmarrësit pranë:Drejtoria e Përgjithshme e TatimeveNjësitë e qeverisjes vendoreKy proces do të ndihmojë në monitorimin e shfrytëzimit real të kapaciteteve akomoduese dhe përllogaritjen e detyrimeve tatimore.
-
DW: Shqipëria me rritjen më të madhe të turistëve gjermanë
Pasioni i gjermanëve për udhëtimet nuk është ulur as në kohët më të vështira ekonomike.“Pavarësisht të gjitha sfidave ekonomike dhe gjeopolitike – gjermanët po udhëtojnë! Pushimet duket se janë gjëja e fundit për të cilën ata janë të gatshëm të kursejnë”, thotë presidenti i Shoqatës Gjermanetë Agjencive të Udhëtimit (DRV), Norbert Fiebig.Të ardhurat totale nga sezoni veror, i cili zgjat nga maji deri në tetor 2024, është rritur me 12 për qind në krahasim me vitin e kaluar, sipas të dhënave të DRV. Numri i pasagjerëve u rrit me gjashtë për qind. Për të gjithë vitin turistik, nga nëntori 2024 deri në tetor 2025, DRV parashikon rritje të të ardhurave prej 11 për qind dhe katër për qind më shumë pasagjerë.Përveç kësaj, qytetarët gjermanë po prenotojnë pushimet e tyre verore më herët. “Rezervimi i hershëm është i preferuar”, thekson Fiebig për trendin në ndryshim.Gjermanët po shpenzojnë më shumë se kurrë më parë për udhëtimeGjermanët kanë shpenzuar tashmë shuma rekord për udhëtime vitin e kaluar, sipas analizave të institutit YouGov DRV. 83.4 miliardë euro janë shpenzuar për udhëtime të rezervuara paraprakisht, që është 5.6 për qind më shumë se një vit më parë.Rritjen më të madhe këtë verë e shënojnë paketat për vendet e Mesdheut Lindor dhe udhëtimet në distanca të gjata. Sipas të dhënave të DRV, numri i rezervimeve të paketave për pushime është rritur me gjashtë për qind. Ndërsa destinacioni më i preferuar është Turqia, me të ardhura rreth 1.2 miliardë euro.Përveç vendeve klasike të pushimeve si Spanja (gjithashtu rreth 1.2 miliardë euro të ardhura) dhe Greqia (1 miliard euro), në dhjetëshen e parë përfshihen gjithashtu destinacione më të përballueshme si Tunizia, Bullgaria dhe Egjipti.“Në kohë sfiduese ekonomike, paratë nuk shpenzohen aq lehtë – dhe kjo reflektohet në zgjedhjen e destinacioneve të udhëtimit”, tha Fiebig.Rekomandimet e “Insajderit” janë gjithnjë e më të rëndësishmeSipas DRV, një nga destinacionet më të preferuara të mundshme të këtij viti është Shqipëria, që ishte edhe vend partner ipanairit ITB, në Berlin. Shqipëria ka shënuar normën më të lartë të rritjes për verën, prej 36 për qind. Megjithatë, krahasuar me vendet e tjera të Mesdheut, të ardhurat totale nga turizmi me këtë vend mbeten relativisht të ulëta.Të dhënat bazohen në të ardhurat e agjencive tradicionale të udhëtimit dhe platformave të operatorëve turistikë online. Janë marrë parasysh të gjitha rezervimet deri në fund të janarit 2025, ndërsa nuk janë përfshirë rezervimet përmes call center, Booking dhe Airbnb.Trendi i qëndrueshmërisë, në të cilin vendet turistike, përfshirë Kroacinë, kanë investuar shumë energji në vitet e fundit, duket se nuk luan ndonjë rol. “Vetëm një e pesta e turistëve janë të gatshëm të paguajnë më shumë për një udhëtim bazuar në parimin e qëndrueshmërisë”, sipas një studimi nga Klubi gjerman i automobilave ADAC, i publikuar në fillim të ITB.
-
Kruja, magnet për turistët në fillim të vitit
Qendra Muzeore e Krujës ka regjistruar një numër të lartë vizitorësh në dy muajt e parë të këtij viti, duke shënuar një rritje të konsiderueshme krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.Sipas drejtorit të Muzeut Kombëtar “Gjergj Kastrioti Skënderbeu” dhe Muzeut Etnografik të Krujës, Mehdi Hafizi, 9307 vizitorë kanë eksploruar këto atraksione gjatë janarit dhe shkurtit, ku pjesën më të madhe të turistëve të huaj e përbëjnë vizitorët nga Kina, Italia, Spanja dhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës.Muzeu Kombëtar “Gjergj Kastrioti Skënderbeu” ka regjistruar një rritje prej 20% krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit 2024, me një total prej 8176 vizitorësh vetëm në këta dy muaj.Një interes i veçantë është vënë re edhe nga studentë nga Kanadaja dhe Danimarka, të cilët kanë vizituar muzeun për të mësuar më shumë rreth historisë shqiptare dhe figurës së heroit kombëtar, Skënderbeut. Krahas tyre, muzeun e kanë frekuentuar edhe nxënës e studentë nga Shqipëria dhe Kosova, duke treguar një rritje të ndjeshme të interesit për trashëgiminë kulturore kombëtare.Kruja, e njohur për turizmin historik njëditor, po përjeton gjithashtu një zgjerim të kapaciteteve akomoduese, çka ka bërë që vizitorët të qëndrojnë më gjatë në qytet. Pazari karakteristik i Krujës, me rrugicat e tij me kalldrëm dhe dyqanet e punimeve artizanale tradicionale, mbetet një nga pikat më tërheqëse për turistët.Në çdo vizitë në Krujë, turistët nuk largohen pa eksploruar Muzeun Kombëtar “Gjergj Kastrioti Skënderbeu” dhe Muzeun Etnografik, dy institucione që ofrojnë një përvojë të pasur kulturore dhe historike mbi të kaluarën e lavdishme të këtij qyteti.Materialet e publikuara nga “Diaspora Shqiptare” janë të mbrojtura nga të drejtat e autorit. Rishpërndarja, riprodhimi, modifikimi apo përdorimi i tyre, i pjesshëm ose i plotë, pa lejen e shprehur të redaksisë, është i ndaluar dhe shkel ligjet mbi të drejtat e pronës intelektuale.Qendra Muzeore e Krujës ka regjistruar një numër të lartë vizitorësh në dy muajt e parë të këtij viti, duke shënuar një rritje të konsiderueshme krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.Sipas drejtorit të Muzeut Kombëtar “Gjergj Kastrioti Skënderbeu” dhe Muzeut Etnografik të Krujës, Mehdi Hafizi, 9307 vizitorë kanë eksploruar këto atraksione gjatë janarit dhe shkurtit, ku pjesën më të madhe të turistëve të huaj e përbëjnë vizitorët nga Kina, Italia, Spanja dhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës.Muzeu Kombëtar “Gjergj Kastrioti Skënderbeu” ka regjistruar një rritje prej 20% krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit 2024, me një total prej 8176 vizitorësh vetëm në këta dy muaj.Një interes i veçantë është vënë re edhe nga studentë nga Kanadaja dhe Danimarka, të cilët kanë vizituar muzeun për të mësuar më shumë rreth historisë shqiptare dhe figurës së heroit kombëtar, Skënderbeut. Krahas tyre, muzeun e kanë frekuentuar edhe nxënës e studentë nga Shqipëria dhe Kosova, duke treguar një rritje të ndjeshme të interesit për trashëgiminë kulturore kombëtare.Kruja, e njohur për turizmin historik njëditor, po përjeton gjithashtu një zgjerim të kapaciteteve akomoduese, çka ka bërë që vizitorët të qëndrojnë më gjatë në qytet. Pazari karakteristik i Krujës, me rrugicat e tij me kalldrëm dhe dyqanet e punimeve artizanale tradicionale, mbetet një nga pikat më tërheqëse për turistët.Në çdo vizitë në Krujë, turistët nuk largohen pa eksploruar Muzeun Kombëtar “Gjergj Kastrioti Skënderbeu” dhe Muzeun Etnografik, dy institucione që ofrojnë një përvojë të pasur kulturore dhe historike mbi të kaluarën e lavdishme të këtij qyteti.
-
Ambasada Gjermane promovon Kosovën, përballet me reagime nacionaliste
Një postim i Ambasadës së Gjermanisë në Kosovë, i cili promovonte bukuritë natyrore të vendit, ka ngjallur reagime të ashpra nga ndjekës serbë në rrjetet sociale.Pak ditë më parë, ambasada ndau një fotografi nga Gjeravica, maja më e lartë në Kosovë, duke e shoqëruar me një mesazh të thjeshtë dhe pozitiv:“Shëtitjet në terren në këtë vend të mrekullueshëm janë vërtet mbresëlënëse me një panoramë kaq mahnitëse përpara teje. Përshëndetje nga maja më e lartë e Kosovës, Gjeravica dhe fqinjët e saj mahnitës.”Mirëpo, postimi u shoqërua me një valë komentesh nacionaliste nga përdorues serbë, të cilët pretendonin se Gjeravica i përket Serbisë. “Le ta dinë të gjithë se Kosova është Serbi”, “Gjeravica është maja më e lartë e Serbisë”, ishin disa nga reagimet e shumta që pasuan.Përballë këtij diskursi, Ambasada Gjermane nuk hezitoi të përgjigjej, duke sqaruar me qartësi pozicionin e saj. “Serbia është Serbi dhe Kosova është Kosovë”, “Bjeshkët në këtë fotografi nuk i takojnë Serbisë”, dhe “Ky postim është për bukuritë e bjeshkëve të Kosovës”, ishin disa nga përgjigjet e ambasadës, e cila mbajti një qëndrim të prerë për të vërtetën gjeopolitike të rajonit.Për shkak të numrit të madh të komenteve me gjuhë urrejtjeje, ambasada vendosi të kufizojë mundësinë e komenteve nën postim. “Kemi vendosur të kufizojmë seksionin e komenteve për shkak të volumit të lartë të komenteve konfrontuese, të cilat nuk nxisin debat konstruktiv ose shkëmbim mendimesh”, thuhej në njoftimin e saj.Ky incident nxjerr në pah sfidat e vazhdueshme që hasin institucionet ndërkombëtare në përpjekjet për të promovuar një qasje paqësore dhe konstruktive ndaj realitetit politik të Kosovës.Materialet e publikuara nga “Diaspora Shqiptare” janë të mbrojtura nga të drejtat e autorit. Rishpërndarja, riprodhimi, modifikimi apo përdorimi i tyre, i pjesshëm ose i plotë, pa lejen e shprehur të redaksisë, është i ndaluar dhe shkel ligjet mbi të drejtat e pronës intelektuale.Një postim i Ambasadës së Gjermanisë në Kosovë, i cili promovonte bukuritë natyrore të vendit, ka ngjallur reagime të ashpra nga ndjekës serbë në rrjetet sociale.Pak ditë më parë, ambasada ndau një fotografi nga Gjeravica, maja më e lartë në Kosovë, duke e shoqëruar me një mesazh të thjeshtë dhe pozitiv:“Shëtitjet në terren në këtë vend të mrekullueshëm janë vërtet mbresëlënëse me një panoramë kaq mahnitëse përpara teje. Përshëndetje nga maja më e lartë e Kosovës, Gjeravica dhe fqinjët e saj mahnitës.”Mirëpo, postimi u shoqërua me një valë komentesh nacionaliste nga përdorues serbë, të cilët pretendonin se Gjeravica i përket Serbisë. “Le ta dinë të gjithë se Kosova është Serbi”, “Gjeravica është maja më e lartë e Serbisë”, ishin disa nga reagimet e shumta që pasuan.Përballë këtij diskursi, Ambasada Gjermane nuk hezitoi të përgjigjej, duke sqaruar me qartësi pozicionin e saj. “Serbia është Serbi dhe Kosova është Kosovë”, “Bjeshkët në këtë fotografi nuk i takojnë Serbisë”, dhe “Ky postim është për bukuritë e bjeshkëve të Kosovës”, ishin disa nga përgjigjet e ambasadës, e cila mbajti një qëndrim të prerë për të vërtetën gjeopolitike të rajonit.Për shkak të numrit të madh të komenteve me gjuhë urrejtjeje, ambasada vendosi të kufizojë mundësinë e komenteve nën postim. “Kemi vendosur të kufizojmë seksionin e komenteve për shkak të volumit të lartë të komenteve konfrontuese, të cilat nuk nxisin debat konstruktiv ose shkëmbim mendimesh”, thuhej në njoftimin e saj.Ky incident nxjerr në pah sfidat e vazhdueshme që hasin institucionet ndërkombëtare në përpjekjet për të promovuar një qasje paqësore dhe konstruktive ndaj realitetit politik të Kosovës.
-
Arben Çipa: Nga Berlini, me “detyra shtepie”
Nga Thoma Nika
Panairi Botëror i Turizmit në Berlin ishte eventi më impresionues i këtyre 5 vitevr të fundit, ku ka patur rastin të jetë. Me këtë vlerësim shprehet për RTSH Gjirokastra.
Arben Çipa, kreu i Industrisë së Turizmit për Sarandën. Ai flet për praninë në Panairin e Berlinit, të përfaqësuesve më të lartë të turizmit botëror dhe për prezantimin befasues që bëri Shqipëria, e vendosur në fokus të Panairit.Eksperti i turizmit Çipa është edhe më shumë vlerësues, kur flet për anën praktike të Panairit, ku interesi ishte edhe më i lartë nga operatorët turistikë.
Sipas tij, u pa interes i shtuar i partnerëve të ndryshëm, për të bashkëpunuar më ngushtë me homologët e tyre shqiptarë. këtë viit turistik e në vijim.
Për Tregun gjerman të turizmit Çipa thotë se është treg sensitiv e me standarde shumë të larta, por disi i zgjatur në kohë, për ta quajtur edhe Shqipërinë Destinacion. Falë kontakteve dhe bisedimeve në Panairin e Berlinit, pritshmëritë janë që ë, së shpejti, ky treg të jetë konsiderueshëm i shpërndarë edhe në territorin shqiptar.
Ditët post Panair nga operatorët e Sarandës janë kthyer në ditë pune intensive, duke nisur me rifreskimin e kontakteve elektronike me partnerët. Këto ditë shënojnë kështu nisjen me bërjen e “detyrave të shtëpisë”, nga zyra dhe nga terreni, me vizionin dhe qasjen e re, që morën nga Panairi Botëror i Turizmit në Berlin. -
Çipa: Nevoja të larta për burime njerëzore, marrja e punonjësve të huaj zgjidhje praktike
KryesoreKronikëEkonomiEmisioneÇipa: Nevoja të larta për burime njerëzore, marrja e punonjësve të huaj zgjidhje praktikeE Diel, 09 Mars 2025, 13:40
Kryetari i Operatorëve Turistikë të Shqipërisë Arben Çipa në një lidhje skype me studion e lajmeve në MCN TV teksa foli për sfidat e sektorit të turizmit u shpreh se ka nevoja të larta sa i përket burimeve njerëzore ku kërkohen më shumë profesionistë sesa punëtorë të thjeshtë.
Ai tha se marrja e punëtorëve tëhuaj është në zgjidhje praktike pasi ata janë dhe me një kosto më të ulët se punonjësit vendas dhe se prioritete u është dhënë atyre nga Nepali dhe Afrika.
Sipas tij është i paevitueshëm punësimi i të huajve, teksa thekson se këtë vit çmimet do jenë më të logjikshme për vizitorët.
“Tipologjia e akomodimit është e ndryshme dhe klientela kësaj i referohet. Kjo është një pjesë që e përballojmë për momentin pastaj ka dhe një përshkrim të situatës para rezervimeve dhe kërkesat që kemi aktualisht i përballojmë, por trendi që presim në të ardhmen e shpejtë kërkon shtimin e kapaciteteve.
Do theksoja se për staf ka nevojë të madhe hoteleria. Në rastin e operatorëve turistikë kërkojnë më tepër profesionistë sesa punonjës të thjeshtë. Pra hoteleria është dhe industria që kërkojnë më tepër punonjës të specifikuar dhe të thjeshtë.
Shpirtërisht nuk është zgjidhje marrja e punonjësve të huaj, por praktikisht është e vetmja që mund të zgjidhë këtë situatë. E kemi thënë se trendi për kërkesën e punonjësve të huaj po rritet se s’po e përballon dot me vendas.
Vetëm për Sarandën dhe Ksamilin aplikimet për një javë kishin arritur në 830 punonjës të huaj. Janë punonjës të gatshëm për të bashkëpunuar, janë me kosto më të ulët sa i përket krahasuar me një punonjës vendas, por mbete për tu parë se si ata janë sjellë më punët e mëparshme.
Punësimi i tyre është vetëm për sezonin e verës sepse gjatë dimrit aktiviteti është pothuajse i mbyllur apo me kapacitet të ulët, prandaj kërkesa është për punonjës sezonal nga maj deri shtator”
Më tej ai shtoi se i kanë dhënë prioritete punonjësve nga Nepali pasi janë mjaft të mirë në akomodimin e dhomave, po tentojmë dhe po sjellim nga Afrika, pra Nepali dhe Afrika janë dy vendet më të dukshme në territorin tonë.
“Krahasuar pagat e një punonjësi vendas me një të huaj është që në lidhje me një punonjës të huaj që ka pranuar si rrogë mujore pagën minimale të Shqipërisë, i bie të pranojë gjysmën e pagesës që kërkon një punonjës shqiptar, plus që i ofrohet akomodimi dhe bileta e ardhjes dhe largimit.
Me punonjësit tanë dy vitee e fundit kemi pasur një stres të madh pasi pretendimet janë të larta dhe ajo që ofrojnë nuk e justifikon. Ndoshta e kanë parë që ne kemi nevojë në këtë industri dhe ata kërkojnë më shumë pagesë.
Kërkesat nga turistët janë të konsiderueshme dhe kur ka kërkesa kjo është në favor të biznesit dhe jo klientit, por duke parë një problem që u shfaq vitin e kaluar bëmë gabime frangmentale dhe dua të besoj se çmimet këtë vit do jenë më të studiuara dhe mirë menduara. Në rast se kemi kërkesa të larta është e paevitueshme që të ngrihen disi çmimet por nuk dua të ndodhë ajo që ndodhi një vit më parë.” -
“Lonely Planet” sugjeron kohën më të mirë për të vizituar Shqipërinë
Shqipëria ka qenë një nga destinacionet më të nxehta vitet e fundit dhe nuk ka asnjë arsye për të menduar se fluksi i turistëve do të “qetësohet” së shpejti, shkruan Joel Balsam në një artikull të botuar në “Lonely Planet”.Vendi ballkanik ka plazhe të bukura me ujëra të kristalta – në fakt, një prej tyre u shpall së fundmi si më i kaltërti në botë – qytete të trashëgimisë së UNESCO-s me rrugica magjepsëse dhe tunele nëntokësore, së bashku me shtigje ecjeje të mrekullueshme në Bjeshkët e Nemuna (Alpet Shqiptare).Shumica e turistëve vizitojnë Shqipërinë në sezonin e verës (qershor-gusht), kur plazhet janë më të ngrohta dhe malet janë pastruar nga bora. Kjo është koha e shkëlqyer për ta vizituar vendin ballkanik.Vizitoni Shqipërine në maj ose tetor – me më pak turma dhe temperatura të ngrohta. Megjithatë, kjo periudhë mund të mos jetë ideale për të notuar në det pasi është ende i ftohtë.Shumica e objekteve turistike jashtë qyteteve të mëdha dhe përgjatë bregdetit në Shqipëri, mbyllen në dimër (dhjetor-mars).Industria e turizmit fillon të hapet sërish pas festës së bektashinjve të pranverës, Ditës së Nevruzit, më 22 Mars. Nëse shkoni gjatë dimrit, qëndroni në kryeqytet, Tiranën, ose qytetin verior Shkodër, i cili organizon karnavale dimërore.Planifikoni udhëtimet tuaja në Shqipëri gjatë gjithë vitit me këtë guidë sezonale.Muajt qershor-shtator përbëjnë pikun e sezonit verorRiviera Shqiptare në jug të vendit është quajtur Maldivet e Evropës – një vlerësim i cili merr kuptim kur mendon për ujin e kaltër në brigjet e Ksamilit dhe përreth.Zbulimi i Shqipërisë ka ndihmuar në rritjen e numrit të turisteve të huaj – kështu që gjatë pikut të sezonit pritet të ketë turma të mëdha vizitorësh.Për t’i shpëtuar turmave më të mëdha, merrni me qira një makinë dhe udhëtoni deri në plazhin e Borshit dhe të Gjipesë.Ju gjithashtu mund të bëni një turne me varkë nga Himarë në plazhet e izoluara ku mund të jeni vetëm ju dhe deti i hapur.Në qershor, shkoni në Dhërmi për të marrë pjesë në festivalin e muzikës “Kala”. Nëse mund të prisni deri në shtator, do të gjeni temperatura më pak të nxehta në bregdet dhe me më pak turma vizitorësh.Në përgjithësi, në Shqipëri ka vizitorë gjatë gjithë vitit, megjithëse mungesa e ndonjë flladi detar mund të shkaktojë nxehtësi ekstreme në korrik dhe gusht, me temperatura që rriten mbi 30°C. Zonat më të freskëta janë Bjeshkët e Nemuna, ku temperaturat mesatare lëvizin midis 17°C dhe 22°C në verë.Gjithashtu, zbuloni një tjetër destinacion alternativ veror – Pogradecin, i cili pret “Festivalin Balkan Film Food” në fund të qershorit ose në fillim të korrikut.Vizitoni Shqipërinë në maj ose tetor për klimë më të butë dhe me më pak turmaTë vizitosh pothuajse çdo vend jashtë pikut të sezonit është një ide e mirë. Ka më pak turma, mot të butë dhe çmime më të arsyeshme. E vetmja pengesë është rreziku i motit të keq – si psh shiu në pranverë.Muajt maj-tetor janë veçanërisht ideal në Shqipëri. Në maj, do të keni më shumë hapësirë për t’u shtrirë në plazhet e Rivierës Shqiptare, megjithëse mund të jetë pak freskët – temperaturat mesatare në Ksamil variojnë nga 16°C – 22°C.Ndërsa maji është gjithashtu teorikisht një kohë e mirë për të ecur në male pasi ka më pak vizitorë në Shqipëri, vini re se bora mund të mos jetë shkrirë deri në fund të muajit.Vjeshta (tetor dhe nëntor) është gjithashtu një kohë e shkëlqyer për të vizituar Shqipërinë, pasi do të keni mundësinë të shihni ndryshimin e gjetheve në vende si Parku Kombëtar i Thethit.Vjeshta është gjithashtu perfekte për të vizituar qytetet e UNESCO-s si Gjirokastra dhe Berati.Ngrohja në dimër (dhjetor-mars) në baret e modës së Tiranës dhe karnavalet e ShkodrësShumica e akomodimeve në Shqipëri mbyllen gjatë dimrit, por ka ende argëtim gjatë sezonit dimëror. Nëse fluturoni drejt kryeqytetit – Tiranës, shkoni në Bllok dhe relaksohuni me një koktej në “Radio Bar”. Ose provoni rakinë në bar “Komiteti”.Dimri është gjithashtu një kohë e mirë për të vizituar muzeun magjepsës të Shtëpisë me Gjethe të Tiranës, i cili dokumenton historinë e spiunazhit gjatë diktaturës paranojake të vendit nën drejtimin e Enver Hoxhës.Kuzhina shqiptare, e karakterizuar nga mishrat e pjekur në skarë, është e shijshme në çdo kohë të vitit. Provoni gatimet më të mira vendase si qoftet dhe tavën e kosit me mish qengji të pjekur – në restorantet e Tiranës si “Era” dhe “Oda Garden”.Nëse mund ta përballoni të ftohtin në veri të Shqipërisë, vizitoni Shkodrën. Në shkurt, qyteti pret festime të karnavaleve me interpretues të maskuar dhe parada në rrugë.Provoni verën shqiptare nga tetori deri në dhjetorShqipëria është një destinacion në lulëzimin përsa i përket prodhimit të verës, me një histori që shtrihet prej shumë dekadash. Shijoni verën unike të vendit duke përfshirë “Kallmeti”, “Sheshi”, “Debin”, “Vranac” dhe “Vlosh” në qytetin e Beratit.Një ndër të preferuarat është Kantina e Verës Çobo, e vendosur në një kopsht.Adhuruesit e verës mund të vizitojnë në dhjetor qytetin e Pogradecit – i cili pret Festivalin e Verës dhe Gështenjës. /ATSH/
-
BBC: Falë gjysheve, kuzhina shqiptare po gjen rrënjët e saj
Shqipëria po gjen rrënjët e saj të kuzhinës falë ndihmës së gjysheve të shefave të kuzhinës, shkruan Tristan Rutherford për BBC.Tefta Pajenga, 76 vjeçe, është një nga kuzhinieret e shumta televizive në moshë pensioni në Shqipëri. Në emisionin e saj të gatimit në televizionin kombëtar, mësuesja në pension udhëzon një amvise më të re se si të gatuajë japrakë, një pjatë tradicionale me gjethe hardhie të mbushura me oriz dhe barishte.Japrakë zë një vend të veçantë te shqiptarët. Zakonisht përgatitet nga familjet së bashku dhe më pas ndahet në ditët e festave të krishtera dhe myslimane në këtë vend të larmishëm fetar.Ashtu si shumë pjata, receta vjen nga një vend tjetër, pasi emri rrjedh nga fjala turke “gjethe”.Megjithatë, përbërësit janë të gjithë vendas: kopër, speca dhe nenexhik nga Shqipëria Veriore.Sot, gjyshe shqiptare si Pajenga po mësojnë breza të shumtë në një nga vendet më antike të Evropës se si të gatuajnë pjata të vjetra. Kjo sepse kombi ballkanik ka pësuar jo një, por dy periudha amnezie kulinare gjatë 80 viteve të fundit.Së pari, nga viti 1946 deri në vitin 1991, Shqipëria udhëhiqej nga komunistë të linjës së ashpër, të cilët në fakt e mbyllën vendin e vogël malor nga bota e jashtme, duke bërë që Edi Rama, kryeministri aktual i vendit, të thoshte se dikur ishte “Koreja e Veriut e Evropës”.Gjatë kësaj periudhe, librat e gatimit u dogjën, importet u ndaluan, udhëtimet jashtë vendit u ndaluan, ushqimi u kolektivizua dhe kishte shumë mungesa.Së dyti, në ndërtimin e dhunshëm dhe pasojat e kolapsit të komunizmit në vitet 1990, 710 000 qytetarë – 20% e popullsisë – u larguan nga Shqipëria nga viti 1989 deri në 2001 në kërkim të punës në vende të tjera. Me kalimin e kohës, Pajenga tha se shumë prej këtyre emigrantëve harruan recetat e gjysheve të tyre teksa u përshtatën me vendet dhe kulturat e reja. Mes mungesës së ushqimit të përhapur gjatë komunizmit dhe emigrimit të mëvonshëm pas tij, në fillim të shekullit XXI, shumë shqiptarë brenda dhe jashtë vendit kishin harruar se si të përgatisnin kuzhinën tradicionale shqiptare – me përjashtim të grave të një moshe të caktuar.Ironikisht, Pajenga thotë se tranzicioni i Shqipërisë drejt demokracisë e komplikoi problemin.“Në kohën e komunizmit njerëzit kishin një punë fikse nga ora 07:00 deri në orën 15:00”, kujton ajo.“Kur erdhi demokracia, të duheshin më shumë se një punë për të ushqyer familjen”, shton Pajenga.Prandaj, shumë prej atyre që kujtuan se si përgatiteshin gatimet tradicionale shqiptare, tani nuk kishin më kohë për t’i përgatitur ato.Pra, kur Pajenga filloi emisionin e saj televiziv në vitin 2004, “audienca ime nuk ishte për kuzhinierët, por për amvisat” dhe gjithashtu të rinjtë “të cilët nuk kishin njohuritë ose kishin harruar të bënin kuzhinën tradicionale”.Kultura kulinare e Shqipërisë ka reflektuar prej kohësh statusin e saj si një hap midis Lindjes dhe Perëndimit. Romakët prezantuan rrushin, ullinjtë dhe prodhimet e tjera moderne shqiptare kur pushtuan zonën në shekullin II pes. Duke filluar nga shekulli XVI, pjata si ”arnavut cigeri” (mëlçia shqiptare) u përhapën në lindje nga Shqipëria në të gjithë Perandorinë Osmane, ndërsa ”sultjashi” me siguri mbërriti në Shqipëri prej osmanëve.Dhe pas Luftës së Dytë Botërore, pjatat e importuara si ”ajvari” (një shije e bërë nga speca të kuq të pjekur, patëllxhanë dhe erëza) migruan në jug nga Ballkani verior.Disa ushqime autentike si mishavina (një lloj djathi i bardhë me kokrra), nuk mund të gjenden askund tjetër.Metoda e përgatitjes së tij, në të cilën gjiza paketohet fort për tre muaj brenda yndyrës shtazore derisa të fermentohet në një djathë pikant, është përcjellë nga brezat e barinjve në Alpet Shqiptare. Pjata të tjera shekullore shqiptare përfshijnë flinë dhe byrek me mish.Gjyste Bici, 67 vjeçe, mësoi receta shekullore me gjyshen e saj në Alpe, ku dimrat me borë ende mund t’i presin banorët për muaj të tërë.“Edhe para komunizmit publikohej pak material, kështu që recetat kaloheshin gjithmonë nga gjyshet tek brezat e rinj”, thotë ajo.Shumë receta shqiptare kanë rrënjë fetare. Kjo ishte e pakëndshme në komunizëm, veçanërisht pas vitit 1967, kur sundimtari autoritar Enver Hoxha ndaloi të gjitha praktikat fetare.“Diktatura u përpoq të shkatërronte të gjitha fetë”, kujton Dallendyshe Xhahysa, një kuzhiniere amatore 91-vjeçare, e cila mësoi përmendësh recetat shqiptare nga paraardhësit e saj dhe i bëri ato gjatë sundimit gati gjysmë shekullor të vendit të sundimit komunist.Sipas Xhahysës, “recetat e përdorura në festimet myslimane dhe të krishtera nuk do të kishin mbijetuar kurrë nëse nuk do të ishin për përpjekjet e gjysheve si unë”.“Duhej të gatuanim gjellë speciale fshehurazi gjatë Pashkëve apo Ramazanit”, vijon Xhahysa. Një pjatë e tillë ishte hallva, përdorur tradicionalisht në ditën më të shenjtë të Ramazanit, Lailat al Kadr.“Nëse do të gatuash hallvë për Ramazan, fqinjët të spiunonin për të marrë një bonus nga shteti”, kujton Xhahysa.Për të mos tërhequr vëmendjen, përbërësit bliheshin javë më parë.“Ne gatuanim hallvë me dritare të mbyllura për të kufizuar aromën e shijshme të sheqerit, arrave dhe ujit të trëndafilit”, shton ajo.Dënimi nëse kapeshe duke përgatitur një festë fetare ishte i ashpër.“Mund të na çonin në një kamp riedukimi për shumë muaj për të na dhënë një punë të keqe, si pastrimi i një burgu në një zonë të largët”, kujton Xhahysa, duke u dridhur.Mungesa ekstreme e ushqimit çoi në humbjen e recetave të tjera.“Shumë pak njerëz u lejuan të mbanin kafshë apo tokë bujqësore”, shpjegon Bici.”Vetëm ata në zonat rurale u lejuan të punonin një parcelë 50 m2 dhe të mbanin disa pula. Ishte e ndaluar të kishe një derr apo dele. Gjithçka ishte e racionuar”, vazhdon Bici.Pa akses të lehtë te përbërësit apo librat e gatimit, recetat shekullore si tavë krapi u harruan kryesisht për shkak të ndalimit të peshkimit privat.Kur kufijtë e Shqipërisë u hapën në fund të viteve 1990 dhe rrjetet e saj televizive kombëtare nuk kontrolloheshin më nga shteti, shumë gjyshe filluan të përdornin televizionet për të ringjallur trashëgiminë e kuzhinës të humbur prej kohësh të kombit.Por, ndërsa emisionet e gatimit të Bicit dhe Pajengës po ndihmonin për të ringjallur recetat tradicionale, ata po luftonin kundër një valë tjetër: fermerët në Shqipërinë rurale po emigronin në Tiranë.“Bujqësia ende nuk është rikuperuar plotësisht nga ajo që ndodhi në dekadat pas komunizmit”, thotë Pajenga.Bici e ka bërë si mision të saj të sigurojë që recetat tradicionale shqiptare të mos harrohen për herë të tretë. Gjyshja ka përmbledhur metoda të vjetra gatimi në një libër ”Kuzhina unike e malësive shqiptare”. Ajo gjithashtu gatuan receta malore në emisionin ”Histori Shqiptare”.“Kam shumë kërkesa nga Instagrami për receta të vjetra”, thotë Bici.Edhe Xhahysa, tashmë stërgjyshe, po ndan ende njohuritë e saj. Ajo filloi të gatuante me gjyshen e saj në vitet 1930 dhe kontribuoi me receta në restorantin e parë në Shqipëri ”nga ferma në pjatë”, Uka Farm, një bar verërash me bazë në Tiranë dhe agroturizëm që ka frymëzuar 100 ferma rurale në të gjithë Shqipërinë.Receta e Xhahysës për fërgesë është një meze e njohur në Uka Farm. Specat e skuqura me gjalpë të fermës të servirura me gjizë janë një shije e së shkuarës së harruar të Shqipërisë.Frymëzuar nga Pajenga, Bici dhe gjyshe të tjera, një event i 2018-ës në Tiranë, duke bashkuar 12 gjyshe me 12 shefa kuzhine, u bë një sensacion i menjëhershëm shqiptar, duke krijuar disa shfaqje televizive si “Gjyshet milionere”.Veprimtaria u drejtua nga një prej shefave më të famshëm të kuzhinës shqiptare, Bledar Kola, i cili i ka kushtuar një pjesë të madhe të karrierës së tij përkrahjes së kuzhinës tradicionale shqiptare. “Ky emision nisi një shkëndijë të vogël në një zjarr të madh”, tha ai.Pas një karriere duke punuar në restorantet më të mira të Evropës, duke përfshirë skenat në ”Le Gavroche” në Londër dhe ”Noma” në Kopenhagë, Kola u kthye në Tiranë një dekadë më parë për të prezantuar recetat e lashta shqiptare në një mënyrë më moderne në restorantin më të mirë të kryeqytetit ”Mullixhiu”.Në mungesë të librave të gatimit, ai mori përvojë edhe nga një gjyshe shqiptare. Tani Kola po shkon një hap më tej duke hapur një restorant tradicional në Gjirokastër, një qytet i mbrojtur nga UNESCO, në jug të Shqipërisë.Në restorantin e ardhshëm rural ”Mullixhino” (i cili pritet të hapet në fund të vitit 2025), fokusi është drejtpërdrejt te gatimet e vjetra shqiptare. “Kuzhina do të jetë e frymëzuar nga kopshti, gjithçka gatuhet në zjarr të hapur, në kuzhinë të hapur”, thotë Kola.Recetat e restorantit janë një homazh për gjyshet shqiptare. “Kemi takuar gjyshet për kafe për të krijuar një koncept të mrekullueshëm”, thotë Kola. “Do të shërbejmë ushqime tradicionale nga jugu i Shqipërisë, të ndikuar nga gjyshet e rajonit”, shton ai.Një almanak i ri ushqimor që përmban 7 000 përbërës, gatime dhe metoda shqiptare gatimi – shumë prej tyre të ardhura nga gjyshet – është gjithashtu në progres dhe është duke u shkruar nga vëllai i Kolës, Nikolini, së bashku me nëntë akademikë.Nikolini beson se libri “do të rrisë ndërgjegjësimin për ushqimin shqiptar, si ajo që bëri Rene Rexhepi për gatimin danez”.Falë gjysheve, kuzhina shqiptare më në fund po rilind.