Marsela SHYTIA
Komisioni Qendror Zgjedhor i Bosnjës dhe Hercegovinës (KQZ) ka filluar procedura të reja ligjore kundër ish-Presidentit të Republikës Srpska, Milorad Dodik, për përdorimin e gjuhës së urrejtjes gjatë fushatës së tij parazgjedhore në mbështetje të kandidatit të tij Sinisha Karan. KQZ ka nisur procedurat ex officio, që do të thotë se nuk është e nevojshme që dikush ta padisë Dodikun për këtë çështje. Nëse verifikohet se Dodik ka shkelur ligjin zgjedhor, ai mund të përballet me një gjobë deri në 15,000 euro dhe mund të eliminohet nga gara për president të Republikës Srpska. Ky veprim është ndërlidhur me aktivitetet e Dodikut si lider i Aleancës së Social Demokratëve të Pavarur (SNSD), një parti e cila mbështet gjithashtu kandidatin Sinisha Karan.
Akuzat
Sipas amendamenteve të miratuara në ligjin zgjedhor të Bosnjës dhe Hercegovinës në korrik 2022, të imponuara nga Përfaqësuesi i Lartë Christian Schmidt, çdo shprehje që nxit urrejtje, diskriminim apo dhunë kundër një grupi të caktuar njerëzish është e ndaluar. Kjo përfshin gjuhën që nxit urrejtje mbi baza raciale, kombëtare, etnike, fetare apo gjinore. Deklaratat e fundit të Dodikut, të cilat u bënë gjatë një tubimi parazgjedhor në Sarajevën Lindore, janë parë si një shkelje e mundshme e këtij ligji. Gjatë këtij tubimi, Dodik i krahasoi boshnjakët me “ameba” dhe i quajti ata “turq gënjeshtarë”, duke shkaktuar një valë të ashpër reagimesh nga komuniteti boshnjak dhe politikanët opozitarë. KQZ ka nisur hetimet për të vlerësuar nëse këto deklarata bien nën kategorinë e gjuhës së urrejtjes.
Reagime të ashpra
Deklaratat e Dodikut kanë shkaktuar reagime të shumta, jo vetëm nga politikanët e komunitetit boshnjak, por edhe nga politikanë të partive të tjera të opozitës serbe. Ministri i Mbrojtjes i Bosnjës dhe Hercegovinës, Zukan Helez, e ka cilësuar Dodikun si “racistin dhe fashistin më primitiv në Evropë”. Po ashtu, kolegjiumi i Dhomës së Përfaqësuesve të Parlamentit të Federatës së Bosnjës dhe Hercegovinës ka kërkuar nga Zyra e Prokurorit të Shtetit të nisë një hetim lidhur me këto deklarata, duke i cilësuar ato si nxitje të urrejtjes ndëretnike. Politikanët e opozitës serbe, si Draško Stanivuković dhe Jelena Trivić, gjithashtu kanë reaguar ashpër. Stanivuković e ka quajtur këtë sjellje të Dodikut si pasqyrë të një politike që ka promovuar përçarje dhe urrejtje për vite me radhë, ndërsa Trivić ka theksuar se ky është një sulm i drejtpërdrejtë ndaj rendit kushtetues të Bosnjës dhe Hercegovinës.
Karriera politike në rrezik
Nëse Komisioni Qendror Zgjedhor e gjen Dodikun të fajshëm për përdorim të gjuhës së urrejtjes, ai mund të përballet me një gjobë të konsiderueshme, deri në 15,000 euro, dhe gjithashtu mund të eliminohet nga gara presidenciale në Republikën Srpska, ku ai është kandidati kryesor i SNSD-së. Pas deklaratave të tij të mëparshme, ka pasur paralajmërime se Dodik mund të përballet me një paralizë të përgjithshme të funksionimit të institucioneve shtetërore, pasi politikanë të ndryshëm dhe analistë janë të shqetësuar se përdorimi i gjuhës së urrejtjes mund të shpërthejë tensione të tjera ndër-etnike dhe të çojë në destabilizim të mëtejshëm të vendit. Po ashtu, shqetësime ka dhe për mundësinë që tensionet mes komuniteteve të rrisin polarizimin në Bosnjë dhe Hercegovinë, duke pasur parasysh ndjeshmërinë e situatës politike dhe ndarjen etnike në vend. Në këtë kontekst, hetimet ndaj Dodikut dhe mundësia e ndëshkimit të tij do të jenë një moment kyç për të treguar se sa e angazhuar është Bosnja dhe Hercegovina në ruajtjen e paqes dhe stabilitetit brenda kufijve të saj, si dhe në respektimin e ligjeve që mbrojnë të drejtat e njeriut dhe parimet e barazisë ndër-etnike.
Dodik sërish në telashe, përballet me akuza të reja, pse karriera politike varet “në fije të perit”
