Marsela SHYTIA
Sipas njoftimeve, Presidenti Aleksandër Vuçiç do të udhëtojë në Kinë për një vizitë pesëditore ku, ndër të tjera, do të marrë pjesë në një paradë ushtarake nesër me rastin e Ditës së Fitores, dhe duhet të ketë edhe takime dypalëshe me Xi Jinping, Presidentin e Kinës, dhe Vladimir Putin, Presidentin e Rusisë. Analistët vlerësojnë se, mbi të gjitha, do të diskutohen tre tema: bashkëpunimi ushtarak dhe ekonomik, por edhe mbështetja për politikën e brendshme të Serbisë dhe interesat e saj shtetërore dhe kombëtare. Vuçiç e shtyu vendimin për udhëtimin në Kinë deri në momentin e fundit për shkak të situatës në vend lidhur me protestat. Siç tha ai, nuk do të largohej nga vendi, por ” ka disa probleme të mëdha në vend”. “Nëse largohem nga vendi, kjo do të thotë se jam i sigurt se nuk do të ketë probleme të mëdha”, tha Vuçiç.
Tri çështje në tryezë
Zoran Milivojeviç, një diplomat, vlerëson për “Blic” se largimi i Vuçiçit në Kinë është me rëndësi të madhe për Serbinë. “Është mbledhja më e madhe me rëndësi gjeopolitike pas samitit të BRICS në Rio de Janeiro. Përveç Kinës dhe Rusisë, do të jenë të pranishëm edhe India, Indonezia, Turqia, Emiratet e Bashkuara Arabe, ose dy të tretat e të ashtuquajturit jug kolektiv. Prania në një mbledhje të tillë me siguri do të forcojë pozicionin ndërkombëtar të Serbisë”, thotë Milivojeviç. Siç thotë ai, bisedimet dypalëshe të Vuçiçit me Xi Jinping dhe Vladimir Putin do të jenë veçanërisht të rëndësishme. “Natyrisht, ata do të marrin mbështetje për politikën e brendshme në kohën e protestave, por edhe për Kosovën dhe Republikën Srpska. Kjo është shumë e rëndësishme duke pasur parasysh se Kina dhe Rusia janë dy nga tre fuqitë kryesore në botë dhe anëtare të Këshillit të Sigurimit”, analizon Milivojeviç. Ai shton se ekonomia do të jetë një nga temat kryesore në këtë takim. “Kina është investitori kryesor në Serbi dhe ne duhet të zgjasim kontratën e gazit me Rusinë dhe të zgjidhim çështjen e sanksioneve kundër NIS. Gjithashtu, nuk duhet të harrojmë se kemi një partneritet strategjik dhe një marrëveshje për tregti të lirë me Kinën dhe Rusinë”, thotë Milivojeviç.
Pasojat
Ai thotë se nuk pret që Serbia të vuajë pasojat e pranisë së Vuçiçit në këtë takim. “Nuk pres probleme, veçanërisht jo nga Uashingtoni. Pas Alaskës dhe takimit midis Trump dhe Putin, çështja e sanksioneve ruse dhe presionit nga BE për shkak të kësaj teme po humbet peshë. Me shumë mundësi do të ketë reagimet e zakonshme të një pjese të BE-së në lidhje me procesin e pranimit të Serbisë në BE dhe qëndrimin tonë, pra politikën e jashtme”, vlerëson Milivojeviç. Megjithatë, siç thotë ai, mendon se reagimet negative nuk do të jenë dominuese. “Sidomos për shkak të interesave gjeopolitike të BE-së, të cilat reflektohen edhe në qasjen ndaj Serbisë dhe Ballkanit Perëndimor. Ka njoftime se Serbia së shpejti do të hapë grupin 3. Takimi në Kinë do të jetë një tjetër provë se bota është shumëpolare dhe tani BE-ja duhet të gjejë vendin e saj në një botë të tillë”, analizon Milivojeviç. Dhe ai shton se udhëtimi i Vuçiçit në Kinë mbart më pak rreziqe sesa vizita e tij në Moskë në Ditën e Fitores më 9 maj.
Interesat e Vuçiçit
Nga ana tjetër, Nikola Luniç, një konsulent në fushën e gjeopolitikës dhe sigurisë, beson se vendimi i Vuçiçit për të shkuar në Kinë ndoshta do të ketë “pasoja afatgjata për politikën e jashtme të Serbisë dhe pozicionimin e saj në marrëdhëniet globale të fuqisë”. Siç tha ai, nuk ka dyshim se kjo do të hapë një diskutim me partnerët e NATO-s rreth implikimeve reale të sigurisë dhe ekonomisë së varësisë afatgjatë nga teknologjia kineze e mbrojtjes. “Megjithatë, duhet të merret në konsideratë interesi i brendshëm politik i Presidentit Vuçiç, i cili dëshiron të forcojë në mënyrë imperative legjitimitetin e brendshëm në krizën e thellë socio-politike të Serbisë duke demonstruar statusin e tij personal ndërkombëtar”, vlerëson Luniç.
Vuçiç udhëton drejt Kinës, takohet me Xi Jinping dhe Putin, ja tre çështjet që do të shtrohen në tryezë
